جان دوباره بورس با بهبود تقاضا
در پایان معاملات هفته منتهی به ۷تیرماه ۹۶، شاخص کل با ۳۲واحد کاهش نسبت به هفته قبل، به رقم ۷۸۷۰۴ واحد رسید.
جهان اقتصاد نوشت: در حالی که بازار سهام به لحاظ تعداد روزهای معاملاتی در این هفته دو روز کمتر فعالیت داشت، در همان سه روز دیگر هم فضایی نیمهتعطیل و ضعیف را تجربه کرد و روند داد و ستدها به ویژه از لحاظ افت ارزش معاملات خرد به کمتر از صد میلیارد تومان، حکایت از ضعف عمیق بازار داشت. در همین حال، با ثبت افت ناچیز کمتر از ۱/ ۰ درصدی در کانال ۷۸ هزار واحدی، مجموع بازدهی بازار سهام از ابتدای سال بهطور متوسط در مرز ۲ درصد جا خوش کرده است.
بنظر میرسد توقف ریزش عمومی قیمتها و بهبود تقاضا طی دو روز کاری قبل تحتتاثیر بهبود قیمتها در بازارهای جهانی و همچنین انتشار گزارش عملکرد مناسب یکماهه برخی شرکتها رخ داده است. در روزهای اخیر انبوهی از گزارشهای ماهانه منتهی به ۳۱خرداد ۹۶ روی سامانه کدال قرار گرفته است. همزمان با انتشار این گزارشها، معاملهگران بهبود تقاضا را در سهام برخی از شرکتهایی که وضعیت نسبتا مناسبی از عملکرد خود در خرداد ماه به بازار مخابره کرده بودند، شاهد بودند.
بدین ترتیب، شاخص بازار اول با ۱۰واحد افرایش به رقم ۵۴۲۴۷ واحد بالغ گردید و شاخص بازار دوم با ۲۵۲ واحد کاهش عدد ۱۷۶۵۵۶ واحد را تجربه کرد و به ترتیب این دو شاخص با ۰۱۸ / ۰ درصد رشد و ۱۴/ ۰ درصد کاهش نسبت به هفته قبل مواجه شدند.
در ۵ روز کاری هفته پایانی ۷تیر ۹۶، ارزش کل معاملات اوراق بهادار به ۴۰۱۶ میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به هفته قبل ۴۶ درصد کاهش مواجه شد.
در ضمن تعداد ۲۲۹۴ میلیون انواع اوراق بهادار در بیش از ۹۱ هزار دفعه مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب ۲۴درصد و ۵۲درصد کاهش را نسبت به هفته گذشته تجربه کرد.
این درحالی است که تعداد ۲۳ میلیون واحد از صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از ۲۳۵ میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب با ۳۵ و ۳۴ درصد افزایش نسبت به هفته گذشته همراه شد.
در هفته معاملاتی منتهی به ۹ تیرماه آیفکس افزایش نزدیک به یک درصدی را تجربه کرد و روز چهارشنبه در ارتفاع ۹۱۰ واحدی ایستاد. با این صعود شاخص کل فرابورس بازدهی خود از ابتدای سال را دوباره به ۴ درصد رساند. همچنین ارزش بازار فرابورس نیز ۰٫۷ درصد رشد کرد تا از ابتدای سال نزدیک به ۴ درصد افزایش یابد.
** عملکرد آیفکس بهتر از بورس تهران
نخستین هفته معاملاتی تیرماه ۹۶ در حالی برای بازار فرابورس ایران به پایان رسید که متاثر از تعطیلات عید فطر سرمایهگذاران تنها طی سه روز معاملاتی به دادوستد اوراق بهادار پرداختند که در نتیجه آن متغیرهای شاخص کل و ارزش بازار با افزایش و حجم، ارزش و تعداد دفعات معاملات با کاهش نسبت به هفته پیشین روبهرو شد.
در هفته گذشته پس از بیش از سه ماه توقف عرضههای اولیه قرار بود تا یک عرضه اولیه نسبتا کوچک (در محدوده ارزش ۲۶ میلیارد تومان) در سهام شرکت سرمایهگذاری ساختمان پتروشیمی خلیجفارس در فرابورس انجام شود. با این حال، در روز عرضه، به دلیل آنچه پارهای ابهامات عنوان شد، این عرضه به تعویق افتاد. در این میان، یک گمانه از دلایل تعویق، از ارزیابی ناظر بازار مبنی بر عدم کشش تقاضا و در نتیجه ضرورت تعویق عرضه تا عادی شدن شرایط حکایت داشت.
در هفته معاملاتی منتهی به ۹ تیرماه آیفکس افزایش نزدیک به یک درصدی را تجربه کرد و روز چهارشنبه در ارتفاع ۹۱۰ واحدی ایستاد. با این صعود شاخص کل فرابورس بازدهی خود از ابتدای سال را دوباره به ۴ درصد رساند. همچنین ارزش بازار فرابورس نیز ۰٫۷ درصد رشد کرد تا از ابتدای سال نزدیک به ۴ درصد افزایش یابد.
هفته گذشته بالاترین حجم و ارزش معاملاتی در روز شنبه رقم خورد به طوری که یک هزار و ۱۱۱ میلیون ورقه بهادار به ارزش یک هزار و ۹۱۰ میلیارد ریال در مجموع بازارهای فرابورس خرید و فروش شد که از روزهای معاملاتی یکشنبه و چهارشنبه بیشتر بود.
در مجموع در هفتهای که پشت سر گذاشتیم یک هزار و ۵۵۹ میلیون ورقه در ۸۶ هزار دفعه دادوستد شد که ارزش آن رقم ۳ هزار و ۴۰۲ میلیارد ریال بود. در مقایسه با هفته پیشین به علت کمتر بودن روزهای معاملاتی شاهد کاهش حجم، ارزش و تعداد دفعات معاملات بودیم.
بررسی معاملات انجام شده در بازارهای فرابورس نشان میدهد به ترتیب در بازارهای اول، دوم، پایه و ابزارهای نوین مالی به ترتیب ۱۶۹، ۲۲۹ و ۱۱۴۷ و ۱۴ میلیون ورقه بهادار به ارزش ۳۲۵، ۷۴۲، ۱۳۷۴ و ۹۵۹ میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت
همچنین در میان بازارهای فرابورسی تنها بازار اول با افزایش ۴ درصدی حجم و بازار شرکتهای کوچک و متوسط با رشد کمتر از نیم درصدی ارزش معاملات روبه رو شدند.
در میان ابزارهای معاملاتی بازار ابزارهای نوین مالی نیز صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله بالاترین حجم و اوراق بدهی بیشترین ارزش معاملاتی را به ثبت رساندند. به این ترتیب اوراق بدهی، ETFها و اوراق تسه به میزان ۰٫۷، ۱۴ و ۰٫۳ میلیون ورقه به ارزش ۶۳۹، ۱۳۲ و ۱۸۸ میلیارد ریال خرید و فروش شدند.
در نهایت ارزش معاملات خرد بازار سهام در مجموع بازارهای اول، خط مرز بازارهای سرمایه ای دوم، پایه، SME و مشتقه به یکهزار و ۲۴۸ میلیارد ریال رسید و گروه فلزات اساسی با سهم ۱۴ درصدی از این رقم در صدر سایر صنایع فرابورسی ایستاد. پس از آن گروههای حمل و نقل و سایر محصولات کانی غیرفلزی سهم ۱۲ و ۱۱ درصدی را کسب کرده و ردههای دوم و سوم قرار گرفتند.
تسهیلات دهی در بانک مسکن به مرز نیم میلیون فقره نزدیک شد
کارنامه تسهیلات دهی در بانک مسکن برای دوره زمانی ۱۱ ماه اول امسال منتشر شد.
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، از آخرین گزارش عملکرد مالی منتشر شده در سال جدید که برای ابتدای فروردین تا انتهای بهمن 97 می باشد حاکی است: در این مدت 458 هزار فقره انواع تسهیلات توسط بانک مسکن به متقاضیان خط مرز بازارهای سرمایه ای در بخش مسکن و ساختمان و همچنین سایر بخش های اقتصادی پرداخت شد.
عمده تسهیلاتی که بانک مسکن پرداخت می کند در دو نوع تسهیلات ساخت و خرید مسکن خلاصه می شود.
طی یازده ماه اول امسال 17 هزار و 147 میلیارد تومان انواع تسهیلات توسط بانک مسکن پرداخت شد.
تعداد تسهیلاتی که بانک مسکن تا پایان بهمن ماه پرداخت کرده است فاصله ای تا ثبت نیم میلیون فقره تسهیلات در یکسال ندارد و پیش بینی می شود در سال آینده با انتشار گزارش عملکرد سال 97، پرداخت 500 هزار فقره ای تسهیلات محقق شده باشد.
در حالی که حجم معاملات خرید خانه در کل کشور طی سال 97 افزایش آنچنانی نداشت و حتی در شهر تهران که 30 درصد معاملات مسکن کشوری در آن انجام می شود، خرید و فروش آپارتمان بیش از 20 درصد نسبت به سال 96 کاهش از خود نشان می دهد اما روند پرداخت تسهیلات در بانک مسکن شیب افزایشی داشته است.
تعداد تسهیلاتی که طی یازده ماه اول امسال توسط بانک مسکن پرداخت شد 31 درصد بیشتر از یازده ماه اول سال گذشته بود. همچنین مجموع ارزش ریالی تسهیلات نیز 19 درصد نسبت به پارسال افزایش داشته است.
این بدان معنی است که دامنه پوشش بازار مسکن توسط تسهیلات بانک مسکن نسبت به پارسال بیشتر شده است.
نزدیک به نصف تعداد تسهیلاتی که امسال توسط بانک مسکن پرداخت شد، در تسهیلات خرید مسکن و فروش اقساطی خلاصه می شود.
در دوره مورد گزارش 200 هزار و 721 نفر در شهرهای کشور با دریافت تسهیلات خرید مسکن و همچنین فروش اقساطی توانستند خانه دار شوند.
تسهیلات فروش اقساطی همان تسهیلاتی است که بانک مسکن ابتدا به سازنده ها برای ساخت و ساز پرداخت می کند و در پایان مراحل ساخت هنگام فروش خانه بخشی از آن به خریدار واحد مسکونی منتقل می شود تا بازپرداخت آن را برعهده بگیرد.
از ابتدای سال جاری تا پایان بهمن ماه بیش از 9 هزار و 860 میلیارد تومان تسهیلات خرید مسکن توسط بانک مسکن پرداخت شد.
این تسهیلات به لحاظ ارزش رشد 26 درصدی و به لحاظ تعداد نیز رشد 33 درصدی داشته است.
ابعاد بازار معاملات خرید مسکن در کشور افزایش چشمگیری نداشته است در حالی که تعداد تسهیلاتی که برای خرید مسکن پرداخت شده از رشد قابل توجه برخوردار بوده است.
در سال جاری بانک مسکن در کنار تامین مالی متقاضیان خرید مسکن، بازار ساخت و سازهای مسکونی را نیز تحت حمایت اعتباری قرار دارد.
طی یازده ماه اول امسال 25 هزار و 800 فقره تسهیلات مشارکت ساخت توسط بانک مسکن به سازنده ها و سرمایه گذاران پرداخت شد. ارزش کل این تسهیلات رقمی معادل 2 هزار و 639 میلیارد تومان بوده است.
تسهیلاتی که بانک مسکن برای ساخت و ساز پرداخت می کند شامل تسهیلات اوراق، تسهیلات از محل صندوق پس انداز و همچنین تسهیلات بدون سپرده است. سازنده های حرفه ای و همچنین سازنده های استفاده کننده از تجهیزات مدرن ساخت و ساز در اخذ تسهیلات بدون سپرده در اولویت قرار دارند.
در این میان، تسهیلات نوسازی بافت فرسوده نیز به نوعی تسهیلات ساخت محسوب می شود.
روند پرداخت تسهیلات ساخت مسکن به دو دلیل رکود نسبی در ساخت و ساز و همچنین انتظار سازنده ها برای پرداخت یارانه نرخ سود تسهیلات از رشد مثبت برخوردار نبوده است.
خط قرمز دولت در بازار مسکن
یک اقتصاددان مهم ترین خطای عملکردی دولت در حوزه ساماندهی بازار مسکن را ایفای نقش به عنوان یک کارگزار و مداخله مستقیم در ساخت و ساز معرفی کرد.
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، حجت اله میرزایی اقتصاددان و صاحبنظر حوزه برنامه ریزی با بیان اینکه دولت برای ایجاد در بخش مسکن باید در نقش یک رگولاتور و تنظیم کننده عمل کند، اظهار کرد: نقش دولت در تنظیم و جهت دهی بازار مسکن باید به عنوان سیاست گذار و تسهیل گذار باشد. به این معنا که دولت باید با مانیتورینگ و پایش دایم و آینده نگری سعی کند از بروز اختلالات کارکردی در این بخش جلوگیری کند. سیاستمداران در دولت و مجلس نگاه خود را به بازار مسکن از موتور محرک رشد و رونق اقتصادی و حل مشکلات کار و تولید و فعالیت، به عرصه ای برای بهبود شاخص های رفاه و ضرورت پایش و رگولاتوری و بهبود کیفیت نهادی اصلاح کنند.
وی اقدام مناسب دولت برای جهت دهی به بازار مسکن را توجه ویژه به جریان نوسازی هسته قدیمی شهرهای کشور دانست و افزود: یک نکته در خصوص روش انتخابی برای نوسازی بافت فرسوده شهرهای بزرگ کشور باید مدنظر دولت و متولی بخش مسکن قرار گیرد. پیش از این وزارت راه و شهرسازی برای نوسازی بافت های فرسوده از رویکرد تجمیعی با حفظ هویت محله ای به نتایج خوبی دست پیدا کرده اما به نظر می رسد در مقطع کنونی انتخاب دولت رویکرد انبوه سازی در بافت فرسوده است.
وی تصریح کرد: استفاده از روش تجمیعی در برخی از محلات شهرهای بزرگ برای نوسازی بافت فرسوده لازم است اما در بسیاری دیگر از محلات قدیمی شهرها استفاده از این روش نه لازم و نه ممکن است چراکه پیامدهای مخرب استفاده از این روش پیش خط مرز بازارهای سرمایه ای از این نیز در سال های گذشته در برخی از شهرها مشاهده شده است.
این اقتصاددان در عین حال به دولت توصیه کرد در مسیر قدرتمندسازی تشکل های دو طرف عرضه و تقاضا حرکت کند. وی در این باره اینطور توضیح داد: طی سال های گذشته تشکل های بازار مسکن مورد بی توجهی نهاد سیاست گذار قرار گرفته اند و همین موضوع سبب شد تا تشکل های هر دو طرف از ضعف شدید رنج ببرند و در نهایت بسیار آسیب پذیر شوند. اگرچه خط مرز بازارهای سرمایه ای در میان تشکل های دو سمت عرضه و تقاضا، تشکل های سمت عرضه در وضعیت بهتری به سر می برند اما تشکل های بخش تقاضا یعنی جایی که تعاونی های مسکن وجود دارد تشکل های با فقدان توانمندی، دانش و مهارت مناسب مواجه هستند. از این رو بخش زیادی از شهروندان به دلیل کارنامه نامناسب و نه چندان درخشان کارکرد تعاونی های بخش مسکن عملا از ورود به آنها امتناع می کنند. از این رو به نظر می رسد وزارت راه و شهرسازی با همکاری وزارت تعاون و رفاه اجتماعی در مناسب سازی ساختار این تعاونی ها می تواند، از یک سو به حل و فصل دعاوی حقوقی مربوط به این تشکل ها کمک کند و از سوی دیگر می تواند به بازسازی ساختاری تشکل های هر دو سمت عرضه و تقاضا در بازار مسکن بیانجامد.
به گفته وی بازگشت موثر وزارت راه و شهرسازی به موضوع ساماندهی اسکان غیررسمی نواحی مختلف کشور به ویژه در کلانشهرها نیز می تواند در جهت دهی بازار مسکن به سمت تعادل کمک کننده باشد.
میرزایی در این خصوص گفت: آمار و اطلاعات نشان می دهد در طول 20 سال گذشته ابعاد سکونتگاه های غیررسمی حاشیه شهرها به لحاظ جمعیت و مساحت دست کم دو برابر شده است. اتفاق بدتر آنکه گسترش سکونتگاه های غیررسمی در حاشیه شهرهای بزرگ به عنوان یک تهدید جدی اقتصادی، امنیتی و اجتماعی محسوب می شود. به همین منظور نیاز است تا از طریق تشکیل یک کمیته سه جانبه با حضور نمایندگان وزارت راه و شهرسازی، حضور فعال نماینده وزارت تعاون و همین طور وزارت اقتصاد و دارایی برای کاهش معضلات ناشی از سکونتگاه های غیررسمی به ویژه در محدوده حاشیه شهرهای بزرگ چاره اندیشی شود.
بورس تحت تاثیر ۲ متغیر داخلی و خارجی
تیننیوز| بازار سهام در اولین روز هفته جاری با رشد معاملات خود را به پایان رساند تا شاهد رونق در تالار شیشهای باشیم. درباره وضعیت جاری و آینده این بازار یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر دو عامل موثر بر روند معاملات در بازه زمانی کوتاهمدت، دو صنعت پیشرو در ارائه گزارشهای شش ماهه را معرفی کرد.
محمد شکوریراد با تحلیل روند معاملات بورس در کوتاهمدت اظهار داشت: بازار سرمایه در دوره کوتاهمدت با دو رویداد بااهمیت مواجه است که میتواند در تعیین جهت بورس و روند معاملات تاثیرگذار باشد. وی کمیت و کیفیت گزارشهای شش ماهه شرکتهای بورسی و فرابورسی و همچنین انتخابات ریاستجمهوری آمریکا را دو اتفاق کوتاهمدت پیشروی بازار سهام عنوان کرد.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که گزارشهای شش ماهه چه صنایعی میتواند اقبال فعالان بازار را در پی داشته باشد، گفت: انتظار میرود گزارشهای شش ماهه گروه معدنی و فلزی و به طور کلی شرکتهای کامودیتی محور با توجه به رشد قیمت جهانی کالاهای اساسی و از طرف دیگر افزایش نرخ دلار نسبت به سه ماهه ابتدای سال از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد و مورد استقبال بورس قرار گیرد.
شکوریراد همچنین افزود: در گروه خودرو نیز به دنبال انتشار آمار تولید شرکتهای این گروه، پیشبینیها حکایت از ارائه گزارشهای شش ماهه امیدوارکننده دارد. از همین رو احتمال ارائه گزارشهای مطلوب در این صنعت بهخصوص برای شرکت ایرانخودرو بهعنوان لیدر گروه خودرو وجود دارد. این در حالی است که انتظار میرود شرکتهایی در گروه مواد غذایی نیز گزارشهای قابل قبولی را به بازار ارائه کنند.
به گفته وی، میزان اثرگذاری گزارشهای میاندورهای شرکتها بر روند معاملات بورس و قیمت سهام حاضر در گروههای مربوطه بستگی مستقیم به میزان سودآوری و تحقق پوششهای شش ماهه شرکتها خواهد داشت. این فعال بازار سرمایه در ادامه به تاثیر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بهعنوان ریسک سیاسی بر بازار سهام ایران اشاره کرد و گفت: با توجه به مواضع کاندیداهای ریاستجمهوری آمریکا به نظر میرسد ترجیح بازار سرمایه ایران برگزیده شدن هیلاری کلینتون بهعنوان رییسجمهور جدید این کشور است.
شکوریراد افزود: اگرچه ممکن است دونالد ترامپ دیگر نامزد ریاستجمهوری آمریکا سیاستها و برنامههای اقتصادی مناسبتری برای آینده این کشور داشته باشد اما مواضع ضدبرجامی این کاندیدا منجر به نگرانی بازار سرمایه ایران از پیروزی وی در انتخابات شده است.
وی درباره ارزیابی خود از روند معاملات بورس در کوتاهمدت خاطرنشان کرد: در شرایطی که پیشبینی میشود گزارشهای شش ماهه تا حدودی بازار سهام را تحت تاثیر مثبت قرار دهد اما متغیر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا میتواند این روند را با کندی مواجه کند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: انتظار میرود با نزدیک شدن به رویداد انتخابات آمریکا تا مدت زمانی با کاهش حجم و ارزش معاملات در بازار سهام مواجه شویم تا با پیروزی یکی از دو گزینه ریاستجمهوری و روشن شدن مواضع کاملشان بورس کشور برای تعیین جهت آماده شود.
توافق مرزی اسراییل و لبنان؛ کاریش برای تلآویو، قانا برای بیروت
رییسجمهور لبنان، میشل عون اعلام کرده است که دولت لبنان بعد از بررسی تازهترین پیشنهاد میانجی امریکایی برای تعیین خطوط مرزی لبنان با آبهای تحت سلطه رژیم اسراییل در جلسه سران قوا به آن پاسخ خواهد داد. براساس جزییاتی که رسانهها از تازهترین پیشنهاد میانجی امریکایی منتشر کردهاند، درحالی که تمامی میدان گازی کاریش به اسراییل واگذار شده است، میدان گازی بزرگتر قانا که هنوز بهرهبرداری از آن آغاز نشده است کامل در حاکمیت لبنان در میآید، اما بخشی از درآمدهای این میدان گازی پس از بهرهبرداری به اسراییل خواهد رسید. درحالی که دولت پیشبرد امور در اسراییل و لبنان هر دو از این پیشنهاد استقبال کردهاند، احتمال انجام توافق در تلآویو باعث جنجال بزرگی شده است. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر پیشین و رهبر اپوزیسیون اسراییل به تندی از توافق احتمالی انتقاد کرده است و آن را واگذاری منابع گازی اسراییل به حزبالله لبنان توصیف کرده است. تازهترین پیشنهاد امریکا برای حل و فصل مناقشههای مرزی در دریای مدیترانه میان لبنان و اسراییل، هفته گذشته از سوی آموس هوچستاین، میانجی امریکایی مذاکرات غیرمستقیم تعیین حدود مرزی به بیروت تحویل شد. عصر دیروز، سران قوای لبنان، میشل عون، رییسجمهور، نبیه بری، رییس پارلمان و نجیب میقاتی، نخستوزیر پیشبرد امور، جلسهای برای بررسی این طرح پیشنهادی برگزار کردند. پیش از این نبیه بری از پیشنهاد جدید میانجی امریکایی استقبال کرده بود.
میشل عون با انتشار پیامی در توییتر، ضمن اعلام خبر برگزاری نشست مذکور تاکید کرده است که قرار نیست «هیچ مشارکتی با طرف اسراییلی» انجام شود. نجیب میقاتی، نخستوزیر پیشبرد امور لبنان، در بیانیهای بعد از شرکت در جلسه سران قوا در کاخ بعبدا تاکید کرد: «ما برخی نظرات درخصوص توافق داشتیم و کمیته فنی این نظرات را قبول کرد. ما پاسخ خود را به میانجی امریکایی آموس هوچستاین دادیم.» به گزارش النشره میقاتی تاکید کرد: «ستونهای اساسی که ما در توافق میخواهیم وجود دارد. توافق تعیین حدود مرزی و موضع واحد لبنان در مسیر درستی قرار دارد.» به گفته الیاس بوصعب، مذاکرهکننده لبنانی، انتظار میرود که پاسخ لبنان امروز به آموس هوچستاین، میانجی امریکایی واگذار شود تا او پاسخ را به طرف دیگر برساند.
علیرغم جنجال در تلآویو درخصوص تازهترین پیشنهاد، هنوز لبنانیها موافقت کامل خود را اعلام نکردهاند و الیاس بوصعب، نماینده مذاکرهکننده لبنان و معاون رییس پارلمان لبنان در جلسهای در پارلمان این کشور گفته است که احتمالا لبنان پیشنهادهای اصلاحی به این پیشنهاد تازه ارایه خواهد داد. به گفته وی در پیشنهاد جدید لبنان حاکمیت کامل بر میدان گازی قانا را دراختیار خواهد داشت. پیشنهاد ۱۰ صفحهای جدید میانجی امریکایی هنوز نه ازسوی لبنانیها و نه از طرف اسراییلیها فاش نشده است، با این حال بوصعب میگوید که «جزییات مهم است.» گمانهزنیهایی در مورد پیشنهاد جدید منتشر شده است که علاوه بر واگذاری کل میدان گازی کاریش به اسراییل، میدان گازی قانا نیز گرچه تحت حاکمیت کامل لبنان قرار میگیرد و توسط لبنان مورد بهرهبرداری قرار خواهد گرفت، اما بخشی از درآمدهای فروش گاز آن به اسراییل واگذار میشود. براساس برخی گمانهزنیها قرار است کمپانی توتال انرژی فرانسه مسوولیت بهرهبرداری از میدان گازی قانا را برعهده بگیرد. به نوشته رسانههای اسراییلی، لیور شیلات، دبیرکل وزارت انرژی اسراییل، روز دوشنبه برای گفتوگو درخصوص پرونده میدان قانا به خط مرز بازارهای سرمایه ای پاریس سفر کرده است تا با مقامهای کمپانی توتال مذاکره کند. به نوشته رویترز، کمپانی توتال انرژی حاضر به اظهارنظر در این مورد نشده است. به گزارش خبرگزاری فارس، میشل عون، رییسجمهور لبنان روز گذشته در دیدار با آنا گوگن، مدیر بخش آفریقا و غرب آسیا در وزارت اروپا و امور خارجه فرانسه گفت که در طول ماههای گذشته سعی شده است تا حقوق لبنان در آبهای خود و فراهم کردن شرایط مناسب برای آغاز عملیات اکتشافی در میادین نفتی و گازی واقع در منطقه اقتصادی با حضور شرکت توتال فرانسه، تضمین شود. به نوشته روزنامه رای الیوم، رییسجمهور لبنان همچنین ابراز امیدواری کرد که آغاز عملیات اکتشافی نفت در میادین جنوبی آغازی مثبت و مثمرثمر در جهت رونق اقتصادی لبنان باشد.
رسانههای اسراییلی خبر دادهاند که دولت این رژیم منتظر خواهد ماند تا پاسخ لبنان را دریافت کند، اما پیشبینی کرده است که در جلسه کابینه روز پنجشنبه این هفته، پیشنهاد تازه را به تصویب برساند. به نوشته رویترز، جلسه روز پنجشنبه کابینه هنوز رسما اعلام نشده است اما یک مقام ارشد اسراییلی به این رسانه گفته است: «اگر آنها اصلاحاتی ارایه کنند که کوچک و فنی نباشد، ممکن است نتوانیم تا پنجشنبه توافق را نهایی کنیم.»
جنجال در تلآویو
درحالی که کمتر از یک ماه به انتخابات پارلمانی زودهنگام اسراییل باقی مانده است، اپوزیسیون این رژیم به رهبری بنیامین نتانیاهو به شدت از توافق احتمالی در مورد مرزهای آبی لبنان و اسراییل ناراضی است. بنیامین نتانیاهو ضمن انتقاد شدید از عملکرد دولت پیشبرد امور به ریاست یاییر لاپید، پیشنهاد جدید را تحمیل همه خواستههای حزبالله لبنان به اسراییل توصیف کرده است و تهدید کرده که در صورت رسیدن به نخستوزیر به چنین توافقی پایبند نخواهد بود. اعتراضات نتانیاهو درحالی بیان میشود که گزارشها از شکاف درون دولت لاپید درخصوص طرح پیشنهادی جدید امریکا خبر میدهند. روزنامه جروزالم پست در شماره دیروز خود فاش کرد که اودی ادیری، مدیرکل سابق وزارت انرژی رژیم صهیونیست و رییس تیم مذاکراتی اسراییل با لبنان درباره مناقشه بر سر آبهای اقتصادی، هفته پیش و چند روز پیش از ارایه پیشنویس نهایی توافق در این خصوص به بیروت از سوی «آموس هوچشتاین» میانجیگر امریکایی استعفا کرده است. به گزارش فارس این روزنامه نوشت: «ادیری به دلیل ناامیدی از مدیریت دفتر نخستوزیری [رژیم صهیونیست] در مذاکرات استعفا کرد، زیرا یاییر لاپید، نخستوزیر از این توافق در مقابل منتقدان آن دفاع میکرد.»
همزمان با این اختلافها بنیامین نتانیاهو در ادامه انتقادهای تند خود از توافق احتمالی بین لبنان و اسراییل گفته است: «یاییر لاپید نخستوزیر اسراییل به طرز شرمآوری تسلیم تهدیدهای حسن نصرالله دبیرکل حزبالله شد. وی به حزبالله یک میدان گازی عظیم که متعلق به شما شهروندان اسراییلی است، داد.» نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی افزود: «[لاپید] این کار را بدون بررسی در کنست و بدون برگزاری همهپرسی انجام میدهد. لاپید اختیاراتی برای واگذاری اراضی دارای حاکمیت به یک کشور دشمن و نیز تسلیم داراییهای حاکمیتی که همه ما مالک آن هستیم، ندارد.» نتانیاهو، در ادامه انتقادات شدیداللحن از لاپید، تاکید کرد: «اگر توافق غیرقانونی ترسیم مرزها تصویب شد، ما مجبور نخواهیم بود که به آن پایبند بمانیم. در اول نوامبر، ما با یک رهبری قدرتمند به اسراییل بازخواهیم گشت. رهبری با تجربه از امنیت همه ما حفاظت خواهد کرد.» الیاس بوصعب، معاون رییس پارلمان لبنان در واکنش به این اظهارنظر نتانیاهو گفته است: «ما دشمن اسراییلی را به رسمیت نمیشناسیم و با آنها وارد توافق نمیشویم اما [در صورت نقض توافق] راهکارهای دیگری در دست داریم.» وی در ادامه به پشتیبانی ملت، ارتش و مقاومت لبنان از موضع واحد دولت اشاره کرد.
روز یکشنبه نیز رادیو کان اسراییل گزارش داده بود که نتانیاهو در گفتوگوهای خصوصی به شدت به امریکا انتقاد میکند و معتقد است که دولت جو بایدن با میانجیگری در پرونده مرزهای آبی اسراییل و لبنان، عملا در حال دخالت در انتخابات ۱۰ آبان ماه اسراییل است.
یاییر لاپید، نخستوزیر پیشبرد امور اسراییل روز گذشته در پاسخ به انتقادهای نتانیاهو گفته است: «میفهمم که چقدر درد میکشی که نتوانستی [در دوران نخستوزیریات] به توافق برسی، اما منطقی نیست که به کارزار تبلیغاتی نصرالله بپیوندی.» لاپید با اشاره به اینکه نتانیاهو هنوز توافق را ندیده است، تاکید میکند: «صددرصد نیازهای امنیتی ما تامین شده است، صددرصد میدان کاریش را گرفتهایم و حتی از درآمدهای لبنان هم سهم داریم.» او در ادامه با طعنه خطاب به نتانیاهو نوشته است: «چطور است کمی از دولتی که فعال است و برای مردم اسراییل نتیجهبخش بود، تعریف کنی؟» بنی گانتز، وزیر جنگ رژیم اسراییل نیز در پاسخ به نتانیاهو گفت: «تو من را آزار نمیدهی، زیرا فقط این ملاحظات سیاسی غیرمسوولانه شما را پیش میبرد. ما به مراقبت مسوولانه از منافع سیاسی، امنیتی و اقتصادی اسراییل ادامه خواهیم داد.»
یووال استاینیتز، وزیر انرژی پیشین اسراییل از حزب لیکود هم از توافق جدید انتقاد کرده است و گفته است که از این توافق بهتزده شده است. این مقام پیشین رژیم اسراییل میگوید: «یک مناقشه بود، ما به یک خط اعتقاد داشتیم و لبنان به یک خط دیگر، سال ۲۰۱۲ امریکا پیشنهاد داد که ۵۵درصد [از منطقه مورد مناقشه] به لبنان واگذار شود و ۴۵درصد به اسراییل، هر دو موافق بودند، اما نهایتا عقب کشیدند. این چگونه مذاکرهای است که آنها صددرصد بگیرند و ما صفر درصد؟ من ۶۰ به ۴۰ را میفهمم، یکسوم و دوسوم را میفهمم، اما ۱۰۰ به صفر؟ این اشتباه است و سابقهای خطرناک ایجاد میکند.»
درحالی که هواداران نتانیاهو میگویند که دولت قصد دارد بدون برگزاری همهپرسی یا رایگیری در کنست، این توافق را تصویب کند، در برابر بنی گانتز، وزیر جنگ رژیم میگوید که بعد از تمام شدن مذاکرات این توافق به صورت کامل و شفاف در کنست به رای گذاشته خواهد شد. به گفته مقامهای دولت پیشبرد امور لاپید، جزییات توافق در طول مذاکرات قابل افشا نیست، اما بعد از آنکه توافق نهایی شد در کنست به رای گذاشته خواهد شد.
دیدگاه شما