ارز فیات چیست؟ تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال
ارز فیات به پولهایی گفته میشود که توسط طلا، نقره و یا انواع کالای فیزیکی پشتیبانی نمیشوند و ارزش آنها با توجه به میزان عرضه، تقاضا و اعتبار منتشر کننده پول تعیین خواهد شد.
بسیاری از ارزهای رایج و معروف که در بازارهای بین المللی شناخته شده هستند، مانند دلار، یورو، پوند انگلیس، ین ژاپن و پول ملی بسیاری از کشورها در زمره ارزهای فیات قرار میگیرند و به جای اینکه توسط کالاهای فیزیکی پشتیبانی شوند، عملکرد دولت و یا میزان عرضه و تقاضا بر ارزش آنها تاثیر خواهد گذاشت.
پول یا ارز فیات چیست؟
فیات (fiat) کلمهای است که از زبان لاتین وارد فرهنگ اصطلاحات پولی و مالی شده است و در انگلیسی به معنی “let it be done” است. دلیل استفاده از این نام برای پول کاغذی در عدم ارزش ذاتی آنها است.
به بیان دیگر، پول کاغذی بدون پشتوانه دولت ارزش ذاتی خاصی ندارد و ممکن است مردم اعتماد خود را به این ارزها از دست بدهند. با این وجود، پول ملی بسیاری از کشورها به عنوان نوعی از ارز fiat تا حدودی (نه بطور کامل) توسط ذخایر طلا، نقره، و یا داراییهای دیگر پشتیبانی میشوند. اما وجود تورم نقطه ضعفی است که همواره ارزش این داراییها را تهدید میکند.
“اگرچه ارز فیات ممکن است توسط ذخایر طلا و نقره پشتیبانی شود، اما به طور کامل توسط این روش کار ارز فیات چیست؟ ذخایر پشتیبانی نخواهد شد و همواره این امکان وجود دارد که نرخ تورم باعث سلب اعتماد از ارز fiat شود.”
چرا پول فیات به وجود آمد؟
در گذشته از طلا، نقره و سایر کالاها به عنوان پول استفاده میشد. بارها نام درهم و دینار را به عنوان پول رایج در منطقه خاور میانه شنیدایم. اما مشکلاتی مانند سخت روش کار ارز فیات چیست؟ بودن حمل کالا و دلایل دیگر باعث شد که در کشورهایی مانند چین از یک برگه به عنوان سند برای پرداخت استفاده شود. استفاده و حمل این اسناد کاغذی آسان بود و علاوه بر این امنیت بیشتری داشت. به تدریج دولتها نیز اقدام به استفاده از این اسناد کاغذی به عنوان پول کردند.
تاریخچه استفاده از این اسناد در کشورهای مختلف یکسان نیست و برای مثال در قاره آمریکا به زمان ورود مردم اروپا به این قاره بازمیگردد. برای مثال در ایالات متحده پس از تشکیل دولت مستقل مرکزی، دلار به عنوان پول توسط مردم استفاده میشد. در ابتدا دلار به طور کامل توسط طلا پشتیبانی شده بود و شهروندان آمریکایی و دولتهای خارجی امکان مبادله دلار با طلا را داشتند. اما از سال 1971 پرداخت طلا در قبال دریافت دلار توسط دولت متوقف شد و به همین خاطر، دلار نیز در زمره ارزهای فیات قرار دارد.
ارز فیات چطور کار میکند؟
همه کسانی که از پول ملی کشور خود استفاده میکنند به خوبی از نحوه عملکرد پول فیات آگاهی دارند. زیرا که مبادله کالا در اغلب موارد با پول فیات صورت میپذیرد و بدون داشتن پول تقریبا هر مبادله یا فعالیت اقتصادی توسط تجار غیر ممکن است.
در گذشته ارز fiat اغلب به طور کاغذی مبادله میشد و در حال حاضر نیز با توجه به گسترش استفاده از ابزار الکترونیکی هر فردی این امکان را دارد تا با استفاده از یک کارت الکترونیکی (اعم از کارت بانکی، دبیت کارت و …) امکان مشارکت در فعالیتهای اقتصادی از طریق مبادله کالا با پول را داشته باشد.
پشتوانه ارز فیات، دولتی است که آن را منتشر کرده و هر چه یک دولت تلاش خود را برای حفاظت از ارزش پول ملی کشور خود افزایش دهد، ارز مربوطه پشتوانه قویتری خواهد داشت.
“یک فاکتور بسیار مهم در ارزیابی پشتوانه یک ارز Fiat در نرخ تورم آن است که نقش تعیین کننده در جلب اعتماد جامعه و سرمایهگذاران خواهد داشت”
مزایا و معایب ارز فیات چیست؟
در صورتی که ارز فیات به خوبی مدیریت شود و از پشتوانه قوی برخوردار باشد مزایای بسیار زیادی را با خود به همراه خواهد داشت و امکان فراهم نمودن فضایی امن برای انجام مبادلات تجاری را فراهم خواهد نمود. در واقع اگر ارز فیات وجود نداشت، با توجه به اینکه مبادله کالا با کالا تنها راه انجام فعالیت تجاری و اقتصادی محسوب میشد، عملا بسیاری از افراد امکان ارزشگذاری کالای خود و یا انجام فعالیتهای تجاری را نداشتند.
تعدادی از مزایای ارز فیات در زیر لیست شده است:
- ابزاری برای ارزش گذاری انواع کالای فیزیکی
- ابزاری برای سهولت در جابجایی اموال و داراییها
- فراهم نمودن امکان خرید و فروش انواع کالا
- کمک به افزایش مشارکت سرمایهگذاران در عرصههای اقتصادی
اما با وجود همه این مزایا که استفاده از پول فیات را به امری اجتناب ناپذیر تبدیل کرده است، عدم برخورداری از پشتوانه قوی عیب بسیار بزرگی برای گروهی از ارزهای فیات است. نرخ بالا تورم برای یک ارز فیات میتواند به راحتی باعث کاهش ارزش داراییهای افرادی شود که روی این ارزها سرمایهگذاری کردهاند. مردم یک کشور نیز با کاهش ارزش پول ملی خود ممکن است متحمل ضررهای جبران ناپذیری شوند که به دلیل سوء مدیریت دولتها به وجود خواهد آمد.
تفاوت ارز فیات و ارز دیجیتال چیست؟
اکثر پولهای کاغذی و ارزهای ملی که توسط مردم در سرتاسر دنیا مورد استفاده قرار میگیرند، ارز fiat هستند و تفاوتهای اساسی با ارزهای دیجیتال دارند.
ارزهای دیجیتال به چند دسته تقسیم میشوند و هر گروه ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارد. اما اکثر آنها یک تفاوت بسیار بزرگ با پول فیات دارند. این تفاوت در عدم نظارت، کنترل و یا پشتیبانی دولتها از ارزهای دیجیتال است. به بیان دیگر، در حالی که ارز فیات به طور معمول توسط یک دولت و یا بانک مرکزی و موسسات مالی پشتیبانی و مدیریت میشود، اکثر ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین با پشتوانه استقبال مردم و طرفداران آنها پیشرفت کردهاند.
یک تفاوت مهم دیگر این است که:
قوانین پولی و مالی مربوط به ارزهای فیات از سال های خیلی دور تدوین شدهاند. اما در ارتباط با ارزهای دیجیتال هنوز قوانین جامع و مدون در بسیاری از کشورها برای مدیریت رمزارزها وجود ندارد.
ارز فیات در یک نگاه
ارز فیات نوعی از دارایی است که با سهولت تبادلات مالی کمک بسیار زیادی به جامعه کرده است. پول رایج بسیاری از کشورها از جمله دلار و یورو در زمره ارزهای فیات جای میگیرند. تاریخچه استفاده از این ارزها به سالهای خیلی دور برمیگردد. اما در عصر مدرن استفاده از ارزهای فیات مانند دلار در عرصههای بین المللی رشد بسیار بیشتری داشته است. با این وجود به نظر میرسد ورود ارزهای دیجیتال به بازارهای مالی تحولی در نحوه انجام تبادلات بین المللی ایجاد کند و چشم انداز متفاوتی در آینده به وجود آورد.
پول فیات؛ ارز فیات چیست؟ انواع ارز فیات و مقایسه آنها با رمزارزها
در بازارهای مالی از واژه پول فیات به دفعات استفاده میشود. همچنین در بازار رمزارزها و صرافیها بخشهایی به نام فیات وجود دارد. پول فیات یا ارز بیپشتوانه داراییها است که ارزش ذاتی نداشته و هویت آنها وابسته به یک دولت یا حکومت است.
لغت فیات در زبان انگلیسی به معنای «اجازه و مجوز انجام کار» است. در حقیقت علت این نامگذاری تصمیمهایی است که دولتها برای استفاده از ارز فیات اتخاذ میکنند. در ادامه با مفهوم، انواع و قابلیتهای پول فیات آشنا خواهیم شد و نقش آن در بازار رمزارزها را بررسی خواهیم کرد.
پول فیات چیست؟
به بیان ساده پول فیات (Fiat) یا فیات کارنسی ارز رایج و قانونی است که در یک کشور استفاده شده و توسط دولت و سازمانهای مالی مربوطه چاپ میشود. دلار آمریکا، پوند انگلیس و ریال ایران پول فیات محسوب میشوند. کشورهای زیادی در سرتاسر دنیا از ارز فیات برای تبادلات کالایی و خدماتی خود بهره میگیرند.
پیدایش ارز فیات
اولین حکومتی که پول فیات را ابداع کرد امپراطوری چین بود. از این دارایی برای تبادل ابریشم، طلا و نقره استفاده میشد. چاپ پول از همان ابتدا دردسرهای زیادی داشت. انتشار اسکناس بدون رعایت اصول اقتصادی باعث تورم خواهد شد و این اتفاق برای حکومت مغولها افتاد. آنها تلاش کردند تا با چاپ پول قدرت اقتصادی خود را افزایش دهند اما در نهایت این تصمیم باعث سقوط امپراطوری آنها شد.
پس از آسیای میانه نوبت به بخشهایی از اروپا رسید تا از ارز فیات را به جای سکههای نقره و طلا استفاده کنند. طولی نکشید تا تمام کشورهای اروپا و آمریکا از فیات کارنسی برای تبادل دارایی استفاده کردند و بدین ترتیب پولهای کاغذی جایگزین سکههای طلا و نقره در جهان شد.
کشمکش بین استاندارد طلا و پول فیات
اقتصاددانهای قرن بیستم طرح پشتوانهسازی پول کاغذی به وسیله کالا را طراحی کردند. معمولا از طلا به عنوان پشتوانه فیات کارنسی استفاده میشد و به همین دلیل مفهوم «استاندارد طلا» در بین کارشناسان اقتصادی آن زمان رایج شد. پس از مدتی ایالات متحده امریکا دوباره تصمیم به کنار زدن استاندارد طلا گرفت و پول فیات را جایگزین استانداردهای کالایی کرد. نتیجه این اقدام آمریکا رایج شدن پولهای بیپشتوانه و استفاده از ارز فیات در سایر کشورها بود.
ارزش فیات کارنسی چگونه تعیین میشود؟
پول فیات هیچ پشتوانه مشخصی ندارد و اعتبار آن فقط تحت تاثیر تلاشها و اقدامات دولت صادر کننده پول قرار دارد. در حقیقت دولت تعیینکننده ارزش پول فیات خواهد بود. مهمترین عامل ارزشگذاری پول فیات اعتماد مردم به سیاستهای اقتصادی دولت و حکومت است.
ارزهای پیشین با استفاده از کالاهای باارزش پشتوانهسازی میشدند. درنتیجه ارزش واقعی آنها تابعی از قیمت پشتوانهها بود. بنابراین اگر دولتی قصد چاپ پول داشت، میبایست به اندازه ارزش پولهای چاپ شده، طلا در بانک مرکزی ذخیره میکرد. در نتیجه دست دولت برای چاپ بدون پشتوانه بسته بود و حتما قبل از چاپ باید منابع مالی لازم را تامین میکرد.
ارز فیات به ذخایر فیزیکی نیازی ندارد و ارزش آن تابعی از طلا، نقره یا سایر داراییها نیست. در نتیجه رفتارهای مردم و جریانهای اقتصادی کشور ارزش آن را تعیین میکند. برای مثال با چاپ پول بیش از حد معمولا کشور دچار تورم اقتصادی میشود. تورم باعث کاهش ارزش پول فیات خواهد شد.
در نهایت تورم و افزایش نقدینگی اعتماد مردم به پول ملی کشور را از بین میبرد و در این زمان افراد به خرید داراییهایی روی میآورند که ارزش آنها ثابت است. برای مثال طلا، نقره یا ارزهای دیگر کشورها میتواند مردم را از خطر کاهش ارزش پول ملی در امان نگه دارد. هر چند این داراییها نیز دچار نوسانهای ارزشی میشوند اما معمولا دامنه نوسان آنها بسیار کم و متعارف است.
مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال
توزیعکنندگان
فیات کارنسی و رمزارزها دارای شباهتها و تفاوتهایی هستند. برای مثال هر دوی این داراییها بدون پشتوانه بوده و صرفا بر اساس اعتبار سازمانها، نهادهای متولی و حجم عرضه و تقاضا ارزشگذاری میشوند. یکی از تفاوتهای این دو دارایی در دل همین مورد است که سازمانهای متولی آنها دارای تفاوتهای اساسی هستند. ارزهای فیات معمولا توسط دولتها و نهادهای حکومتی عرضه میشوند اما رمزارزها متعلق به بخش خصوصی هستند. به جز برخی از ارزهای دیجیتال خاص مثل تتر که توسط بانک مرکزی یک کشور توزیع شده است، معمولا منافع مالکان ارزهای دیجیتال با متولیان ارزهای فیات کاملا در تضاد است.
روشهای تولید
از دیگر تفاوتهای فیات کارنسی با رمزارز میتوان به فرایندهای تولید آنها اشاره کرد. ارزهای دیجیتال بر اساس الگوریتمهای اثبات کار یا اثبات سهام تولید میشوند. در طرف مقابل پولهای فیات توسط دولت چاپ شده و روند خاصی برای تولید ندارند. ارزهای دیجیتال قوانین و الگوریتمهای مختلفی برای تولید واحد جدید مقرر کردهاند و همچنین برخی از آنها توسط توسعهدهندگان به مرور زمان عرضه میشوند.
حجم قابل عرضه
حجم عرضه فیات کارنسی با ارزهای دیجیتال متفاوت است. پولهای فیات به طور نامحدود قابل چاپ هستند اما رمزارزها برنامههای متفاوتی برای حجم عرضه دارند. برای مثال بیت کوین تعداد واحدهای قابل عرضه را محدود کرده است و روند عرضه احتمالا تا ۱۰۰-۱۵۰ سال دیگر زمان خواهد برد. اتریوم نیز اعلام کرده است تا اطلاع ثانوی امکان تولید بلاک جدید وجود دارد و پس از با تغییر الگوریتم اجماع، باید از فرایند اثبات سهام برای پردازش و تایید تراکنشها استفاده شود. دوج کوین حجم عرضه را به طور کل محدود نکرده اما حداکثر مقدار عرضه را برای یک سال مشخص کرده است. سایر رمزارزها نیز قوانین مختلفی دارند.
محدودیتهای جغرافیایی
از دیگر تفاوتها میتوان به فرامرزی بودن کریپتو کارنسی اشاره کرد. پول فیات محدود به کشور خاصی است. حتی دلار نیز با وجود شهرت جهانی اما به راحتی در کشورهایی غیر از آمریکا قابل استفاده نیست. در طرف مقابل ارزهای دیجیتال مرزهای فیزیکی را از بین بردهاند و به راحتی قابل انتقال به سرتاسر جهان هستند.
مزایا و معایب پولهای فیات
نظرات مختلفی پیرامون فیات کارنسی وجود دارد. طرفداران پول فیات مزایایی همچون انعطافپذیری، عدم محدودیت، پاسخگویی بیشتر، هزینه کمتر و سهولت استفاده را برای این پدیده نام میبرند. از طرفی منتقدان ارز فیات از ریسک بالا و عدم برخورداری از ارزش ذاتی به عنوان اصلیترین معایب فیات کارنسی یاد میکنند.
به طور کل با استفاده از پولهای فیات تجارت بینالمللی آسانتر خواهد شد و هزینههای پشتوانهسازی از بین خواهد رفت. همچنین دست دولت برای ایجاد تغییرات مالی باز خواهد بود. همین عامل میتواند منجر به ایجاد خطرات بسیار زیادی شود. تورمها و فروپاشیهای اقتصادی معمولا در اثر سیاستهای غلط دولت در چاپ و عرضه ارزهای فیات صورت میگیرد.
جمعبندی
اقتصاد هر روز پیچیدهتر از قبل میشود. شاید تا دویست سال پیش بخش اعظمی از مبادلات تجاری با استفاده از طلا و نقره انجام میشد و چالشهای به مراتب کمتری پیش روی فعالان اقتصادی بود. امروزه با توسعه کشورها و پیشرفت علوم مختلف، اقتصاد نیز دچار تغییرات زیادی شده است.
مفاهیمی همچون پول فیات میتوانند به طور همزمان عامل شکوفایی یا فروپاشی یک اقتصاد باشند. ارزهای بیپشتوانه یک ایده برای رشد اقتصادی دولتها بود که در برخی موارد منجر به ایجاد آشوبهای کلان شد. کشور زیمباوه در بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ به علت مشکلات اقتصادی شروع به چاپ بیش از حد پول کرد که موجب تورم افسارگسیخته و در نهایت فروپاشی اقتصاد این کشور شد.
مهمترین عامل در تعیین سرنوشت پول فیات تصمیمات و سیاستهای دولت است. باید دید سرنوشت ارزهای فیات دوباره دستخوش تغییر خواهد شد و تورمها یا بحرانهای اقتصادی دوباره باعث استفاده از استاندارد طلا خواهد شد یا خیر.
ارز فیات چیست؟ مقایسه آن با ارز دیجیتال
به عبارت ساده، ارز فیات پول قانونی است که ارزش آن بیشتر از کالای فیزیکی یا کالایی از دولت صادر کننده آن است. قدرت دولتی که ارزش پول فیات را تعیین میکند در این نوع پول مهم و کلیدی است. بیشتر کشورهای جهان از سیستم ارزی فیات برای خرید کالا و خدمات، سرمایهگذاری و پسانداز استفاده میکنند. فیات در تعیین ارزش پول قانونی، جایگزین استاندارد طلا و سایر سیستمهای مبتنی بر کالا شد.
در این مقاله از تترلند، به بررسی ارز و پول فیات، تاریخچه، نکات مثبت و منفی آن خواهیم پرداخت.
تاریخچه ظهور ارز و پول فیات
ظهور پول فیات قرنها پیش در چین نشات گرفته است. استان چکوان در طی قرن یازدهم اقدام به صدور پول کاغذی کرد. در ابتدا میتوان آن را با ابریشم، طلا یا نقره عوض کرد. اما سرانجام، کوبلای خان به قدرت رسید و در طول قرن سیزدهم یک سیستم ارزی فیات ایجاد کرد.
پول فیات نیز در قرن هفدهم در اروپا مورد استفاده قرار گرفت و توسط اسپانیا، سوئد و هلند تصویب شد. این سیستم در سوئد یک شکست بود و دولت سرانجام آن را برای استاندارد نقره کنار گذاشت. در طول دو قرن بعدی، فرانسه جدید در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالات متحده نیز با استفاده از ارزهای فیات آزمایشهای مختلفی را انجام دادند.
در قرن بیستم، ایالات متحده دوباره به استفاده از ارز مبتنی بر کالا تا حدودی بهصورت محدود بازگشت. در سال 1933، دولت به کار مبادله پول کاغذی به طلا خاتمه داد. در سال 1972، تحت ریاست جمهوری نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را به طور کامل کنار گذاشت و به سیستم ارزی فیات روی آورد. این مسئله منجر به استفاده از پول فیات در سراسر جهان شد.
ارز فیات در مقابل استاندارد طلا
سیستم استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناسهای کاغذی به طلا را میداد. در واقع، تمام پول کاغذی توسط مقدار محدودی طلا که در اختیار دولت بود، پشتیبانی میشد. بر روش کار ارز فیات چیست؟ اساس یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا، دولتها و بانکها تنها در صورت داشتن ارزش مساوی از فروشگاههای طلا میتوانند ارز جدید را به اقتصاد وارد کنند. این سیستم توانایی دولت در ایجاد پول و افزایش ارزش پول آنها را صرفاً براساس عوامل اقتصادی محدود كرد.
از طرف دیگر، تحت سیستم ارزی فیات، پول ممکن است به چیز دیگری تبدیل نشود. با پول فیات، مقامات میتوانند به طور مستقیم بر ارزش پول خود تأثیر بگذارند و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند. دولتها و بانکهای مرکزی کشورهایشان کنترل بسیار بیشتری بر سیستم های ارزی دارند. آنها میتوانند به رویدادهای مختلف مالی و بحرانها با ابزارهای مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری و اجرای روش کار ارز فیات چیست؟ تسهیل کمی پاسخ دهند.
مدافعان استاندارد طلا معتقدند که یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا از ثبات بیشتری برخوردار است زیرا بهطور فیزیکی و ارزشمند پشتیبانی میشود. طرفداران فیات مخالف این هستند که قیمت طلا جز ثبات نبوده است. در این زمینه، ارزش هر دو ارز مبتنی بر کالا و پول فیات میتواند نوسان داشته باشد. اما با وجود یک سیستم ارزی فیات، دولت دارای انعطاف پذیری بیشتری برای اقدام در شرایط اضطراری اقتصادی است.
نکات مثبت و منفی استفاده از پول ارزی فیات
اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از فیات اتفاق نظر ندارند. مدافعان و مخالفان با شور و اشتیاق این سیستم ارزی را مطرح و آن را بررسی میکنند.
- کمبود: پول روش کار ارز فیات چیست؟ فیات تحت تأثیر کمبود کالای فیزیکی مانند طلا تحت تأثیر قرار نمیگیرد.
- هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول مبتنی بر کالا مقرون به صرفه است.
- پاسخگویی: پول فیات به دولتها و بانکهای مرکزی آنها انعطاف پذیری در رسیدگی به بحرانهای اقتصادی را میدهد.
- تجارت بینالملل: پول فیات در کشورهای جهان مورد استفاده قرار میگیرد و آن را به یک نوع ارز قابل قبول برای تجارت بینالملل تبدیل میکند.
- راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی متکی نیست که به ذخیرهسازی، محافظت، نظارت و سایر درخواستهای پرهزینه احتیاج دارند.
- از نظر تاریخی دارای ریسک: از نظر تاریخی، اجرای سیستمهای ارزی فیات به طور معمول منجر به سقوط مالی میشود، که نشان میدهد این سیستمها برخی از ریسکها را به همراه دارند.
ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال
پول فیات و ارز پایدار در بازار خرید ارز دیجیتال از این نظر مشترک هستند که هیچ یک از آنها توسط کالای فیزیکی پشتیبانی نمیشوند، اما در اینجا شباهت به پایان میرسد.
در حالی که پول فیات توسط دولتها و بانکهای مرکزی کنترل میشود، ارزهای رمزپایه و بازار خرید ارز دیجیتال اساساً غیرمتمرکز هستند، که بیشتر بهدلیل یک دفتر توزیع شده دیجیتال به نام بلاک چین است.
تفاوت قابل توجه دیگر بین این دو سیستم ارزی، نحوه تولید هر یک از این اشکال پول است. بیت کوین، مانند اکثر ارزهای رمزپایه در بازار فروش و یا خرید ارز دیجیتال، یک منبع کنترل شده و محدود دارد.
ارزهای رمزنگاری شده به عنوان یک شکل دیجیتالی از پول، هیچ همتای فیزیکی ندارند و بدون حاشیه هستند و باعث میشود محدودیت آنها در معاملات جهانی خرید ارز دیجیتال کمتر باشد. علاوه بر این، معاملات خرید ارز دیجیتال یا فروش آنها برگشتپذیر نیستند و ماهیت ارزهای رمزنگاری شده در مقایسه با سیستم فیات، ردیابی را بسیار دشوارتر میکند.
قابل ذکر است، بازار ارزهای رمزپایه و خرید ارز دیجیتال کوچکتر است و بنابراین از نوسانات بیشتری نسبت به بازارهای سنتی برخوردار است. این احتمالاً یکی از دلایلی است که ممکن است بازار خرید ارز دیجیتال بهطور کامل و جهانی پذیرفته نشدهاند، اما با رشد و بلوغ اقتصاد رمزنگاری و بازار خرید ارز دیجیتال، نوسانات احتمالاً کاهش مییابد.
جمعبندی
آینده هر دو نوع ارز به هیچ وجه قطعی نیست. در حالیکه ارزهای رمزپایه و بازار خرید ارز دیجیتال هنوز راهی طولانی در پیش دارند و مسلماً با چالش های بیشتری روبرو خواهند شد، تاریخچه پول فیات آسیبپذیری این شکل از پول را نشان میدهد. این دلیل بزرگی است که بسیاری از مردم در حال بررسی امکان حرکت به سمت سیستم رمز ارز برای معاملات مالی خود هستند. (حداقل در برخی از موارد).
یکی از ایدههای اصلی ایجاد بیت کوین، ارزهای رمزپایه و بازار خرید ارز دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول است که در شبکه توزیع شده نظیر به نظیر ساخته میشود. احتمالاً بیت کوین برای روش کار ارز فیات چیست؟ جایگزینی کل سیستم ارزی فیات ایجاد نشده است بلکه برای ارائه یک شبکه اقتصادی جایگزین ایجاد شده است. هنوز هم مطمئناً این پتانسیل را دارد که بتواند یک سیستم مالی بهتر را برای جامعه بهتر ایجاد کند.
ارز یا پول فیات Fiat چیست و چه کابردی دارد؟
پول یا ارز فیات، پول صادر شدهای است که توسط دارایی فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی نمیشود، بلکه توسط دولتی که آن را صادر کرده است، پشتیبانی میگردد. ارزش پول فیات به ارتباط بین عرضه و تقاضا و همچنین ثبات دولت صادرکننده، به جای ارزش کالای اساسی، تعیین میشود. اکثر ارزهای کاغذی فعلی، از جمله دلار آمریکا، یورو و سایر ارزهای اصلی جهانی، ارزهای فیات هستند.
- ارز صادر شده توسط دولت که توسط کالایی مانند طلا پشتیبانی نمیشود به عنوان پول فیات شناخته میشود.
- از آنجایی که بانکهای مرکزی میتوانند میزان چاپ پول را با پول فیات تنظیم کنند، قدرت بیشتری بر اقتصاد دارند.
- اکثر ارزهای کاغذی فعلی، از جمله دلار ایالات متحده، ارزهای فیات هستند.
- دولتها میتوانند بیش از حد پول فیات چاپ کنند که در نتیجهی آن تورم افزایش مییابد.
آشنایی با پول فیات fiat
نام فیات از کلمه لاتین fiat گرفته شده است که به معنای آن را باید یا اجازه دهید انجام شود است. ارزهای فیات فقط به این دلیل ارزش دارند که دولت از آنها حمایت میکند. آنها به خودی خود هیچ فایدهای ندارند.
دولتها با ایجاد (Mint) کوینهایی از یک کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره و یا چاپ پولهای کاغذی که برای مقدار مشخصی از یک کالای باارزش بازخرید میشوند، پولهای فیات را ایجاد کردند. از سوی دیگر، فیات تبدیلناپذیر است و نمیتوان آن را بازخرید کرد، زیرا هیچ کالایی زیربنایی از آن پشتیبانی نمیکند.
از آنجایی که پول فیات به ذخایر واقعی، مانند ذخیره ملی طلا یا نقره مرتبط نیست، در برابر تورم آسیبپذیر است و در مقابل آن، بیارزش میشود. نرخ تورم در برخی از بدترین شرایط، مانند مجارستان پس از جنگ جهانی دوم، میتواند در یک روز چهار برابر شود.
علاوه بر این، اگر شهروندان اعتماد خود را به پول یک کشور از دست بدهند، ارز ارزش خود را از دست خواهد داد. این همان ارزی نیست که پشتوانه آن طلاست. آن دسته از ارزها به دلیل تقاضا برای طلا در جواهرات و تزئینات و همچنین در ساخت وسایل الکترونیکی، کامپیوترها و وسایل نقلیه هوافضا، ارزش ذاتی دارتد.
تاریخچه پول فیات در آمریکا
دلار آمریکا هم پول فیات و هم ارز قانونی است و هم برای بدهیهای خصوصی و هم دولتی پذیرفته میشود. هر سکهای که دولت آن را ارز قانونی تعیین کند، ارز قانونی محسوب میشود. بسیاری از دولتها یک ارز فیات ایجاد میکنند و سپس با تبدیل آن به روش پیش فرض بازپرداخت بدهی، آن را به ارز قانونی تبدیل میکنند.
پیش از این، پول ایالات متحده توسط طلا (یا نقره) پشتیبانی میشد. با تصویب قانون بانکداری اضطراری در سال ۱۹۳۳، دولت فدرال به شهروندان اجازه مبادله پول نقد با طلای دولتی را متوقف کرد. زمانی که ایالات متحده عرضه طلا به سایر کشورها را در ازای پول ایالات متحده متوقف کرد، استاندارد طلا به پایان رسید.
از آن زمان به بعد، دلارهای آمریکا توسط اعتبار کامل دولت، پول قانونی برای همه بدهیها، دولتی و خصوصی حمایت میشوند، اما قابل بازخرید با پول قانونی در خزانه داری ایالات متحده یا هیچ فدرالی نیستند. بنابراین دلار در حال حاضر بهجای مناقصه قانونی که میتواند با طلا، نقره یا هر کالای دیگری مبادله شود به عنوان پول مجاز شناخته میشود.
مزایا و معایب پول فیات (Fiat)
پول فیات اگر بتواند وظایفی مانند حفظ ارزش، ارائه یک حساب عددی و تسهیل مبادلات را که به عنوان یک واحد پولی در اقتصاد یک کشور انجام دهد، بسیار مفید است. پول فیات دارای اعتبار عالی است، بدین معنا که یک ارز تولید آن از یک ارز مرتبط با کالا مقرون به صرفهتر است.
ارزهای فیات در قرن بیستم بعد از اینکه دولتها و بانکهای مرکزی به دنبال محافظت از اقتصاد خود در برابر شدیدترین تأثیرات رونق و رکود طبیعی چرخه اقتصادی بودند، به محبوبیت رسیدند.
از آنجایی که پول واقعی مانند طلا منبع کمیاب یا پایدار نیست، بانکهای مرکزی کنترل بسیار بیشتری بر عرضه آن دارند و به آنها اجازه میدهد تا عوامل اقتصادی از جمله عرضه اعتبار، نقدینگی، نرخهای بهره و سرعت پول را دستکاری کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو در ایالات متحده وظیفه دوگانهای دارد که نرخ بیکاری و تورم را پایین نگه دارد.
مزایای دیگر
- به بانکهای مرکزی کنترل بیشتری بر اقتصاد میدهد.
- انعطافپذیری بیشتری را فراهم میکند
- درآمد برای دولت (سینیورژ)
از سوی دیگر، بحران وام مسکن در سال ۲۰۰۷ و فاجعه مالی همراه با آن، انتظارات را که بانکهای مرکزی میتوانند از مقررات عرضه پول برای جلوگیری از رکود یا رکودهای مهم استفاده کنند، کاهش داد. به دلیل مقدار محدود طلا، ارز مربوط به طلا اغلب از پول فیات پایدارتر است. بنابراین عرضه نامحدود، پول فیات پتانسیل بیشتری برای تشکیل حبابها فراهم میکند.
معایب دیگر
- هیچ راهی برای محافظت از اقتصاد وجود ندارد.
- امکان به وجود آمدن حباب
- آسیبپذیر در مقابل تورم
ابرتورم؛ اصلیترین مشکل پول فیات
در اوایل دهه ۲۰۰۰، کشور آفریقایی زیمبابوه نمونهای از بدترین ابرتورم را تجربه کرد. بانک مرکزی این کشور در واکنش به مسائل عمده اقتصادی شروع به چاپ پول با نرخ هشداردهندهای کرد که در نتیجه تورم فوقالعاده ایجاد شد.
به گفته کارشناسان، پول آنها در آن مدت ۹۹.۹ درصد از ارزش خود را از دست داد. با افزایش سریع قیمتها، مصرفکنندگان موظف بودند کیسههای پول نقد را فقط برای خرید مایحتاج اولیه حمل کنند. دولت زیمبابوه موظف به ایجاد اسکناس ۱۰۰ تریلیون دلاری زیمبابوه در اوج بحران بود. ارزهای خارجی در نهایت از نظر محبوبیت از دلار زیمبابوه پیشی گرفتند.
چرا پول فیات ارزشمند است؟
برخلاف پولهای مبتنی بر کالا مانند سکههای طلا یا اسکناسهای کاغذی قابل بازخرید برای فلزات گرانبها، پول فیات کاملاً توسط دولت ایجادکننده آن حمایت میشود. یکی از دلایل این امر این است که دولتها به شما برای پرداخت مالیات با ارزهای فیات صادر شده نیاز دارند. مردم در ازای این پول فیات، مالیت پرداخت میکنند، کسانی هم که از مالیات فرار کنند، با مجازاتهای شدیدی یا زندان مواجه خواهند شد. سایر تئوریهای پول، مانند نظریه اعتبار، استدلال میکنند که چون همه پول یک رابطه اعتباری و بدهی است، مهم نیست که توسط چیزی پشتیبانی شود تا ارزش خود را حفظ کند.
چرا اقتصادهای جدید از پول فیات حمایت میکنند؟
تا قبل از قرن بیستم، اکثر کشورها به نوعی از استاندارد طلا یا پشتوانه کالایی برخوردار بودند. حجم محدود طلایی که از معادن و انبارهای بانک مرکزی بیرون میریزد نمیتواند با ارزش جدید ایجاد شده همراه باشد زیرا تجارت و مالی بینالمللی در مقیاس و وسعت رشد میکند و اختلالات عمدهای در بازارها و تجارت جهانی ایجاد میکند. دولتها میتوانند ارز خود را مدیریت کنند، سیاستهای پولی انجام دهند و بازارهای جهانی را با استفاده از پول فیات راحتتر تثبیت کنند. همچنین امکان بانکداری ذخایر کسری را فراهم میکند که به بانکهای تجاری امکان میدهد ذخایر نقدی خود را دو برابر کنند تا خواستههای وام گیرندگان را برآورده کنند.
جایگزین پول فیات چیست؟
امروزه تقریباً هر کشوری دارای پول فیات به عنوان پول قانونی است. در حالی که طلا و سکههای طلا را میتوان خرید و فروش کرد، اما آنها به ندرت مبادله میشوند یا برای خریدهای معمولی استفاده میشوند و بیشتر یک دارایی قابل جمعآوری هستند. ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین، در دهه گذشته به عنوان تهدیدی برای ماهیت تورمی ارزهای فیات به وجود آمدهاند. با این حال، علیرغم علاقه و پذیرش، به نظر نمیرسد این داراییهای مجازی نقش پول را بازی کنند.
آیا پول فیات منجر به ابرتورم میشود؟
در دولتهایی که پول خود را ایجاد میکنند، همیشه احتمال بروز ابرتورم وجود دارد. با این حال، بیشتر کشورهای توسعه یافته تنها از تورم متوسط رنج میبرند. در واقع، تورم پایین به عنوان محرک مثبت رشد اقتصادی و سرمایهگذاری در نظر گرفته میشود، زیرا افراد را تشویق میکند که پول خود را به جای بیکار نشستن و از دست دادن قدرت خرید در طول زمان صرف کار کنند.
اکثر بانکهای مرکزی مدرن مسئولیت حفظ یک ارز به طور کلی قوی و باثبات را روش کار ارز فیات چیست؟ بر عهده دارند، چرا که کاهش ارزش یک ارز برای تجارت و تأمین مالی مخرب است. اما در پاسخ با سؤال بالا میتوان گفت در حقیقت، ابرتورم در طول تاریخ رخ داده است. حتی زمانی که پول بر پایه فلزات گرانبها بود. همه ابرتورمهای اخیر با یک فروپاشی اساسی در بخش تولید واقعی کشور و یا بیثباتی سیاسی آغاز شده است.
ارز فیات چیست؟+تفاوت Fiat Currency با ارزهای دیجیتال
ارزهایی که هیچ کالای دیگری پشتوانه آنها نباشد به عنوان ارز فیات شناخته می شوند. یورو، پوند، ین و سایر ارزهای اصلی همگی ارزهای فیات محسوب می شوند.
از استاندارد طلایی تا ارز فیات
در سال 1971، ایالات متحده رسما به استاندارد طلا پایان داد. به جای دلاری که مقدار مشخصی طلا را نشان می دهد، دلار آمریکا اکنون بر اساس عرضه و تقاضا و اعتقاد به دولت ایالات متحده ارزش گذاری می شود.
بنابراین، ارزهای اقتصادهای توسعه یافته تر مانند ایالات متحده، ژاپن، اتحادیه اروپا و سایرین معمولاً با ارزش ترین هستند. کشورهایی که دارای بی ثباتی یا اقتصاد توسعه نیافته هستند، معمولاً ارزهای با ارزش کمتری دارند.
در برخی موارد، این کشورهای کوچکتر کمتر توسعه یافته حتی ارز خود را صادر نمی کنند. و اگر تصادفاً این کار را انجام دهند، معمولاً آن را با ثبات تر یک اقتصاد توسعه یافته مرتبط می کنند. به عنوان مثال، اکثر کشورهای حوزه کارائیب، ارزهای خود را به دلار آمریکا متصل می کنند، زیرا بیشتر اقتصاد آنها توسط گردشگران آمریکایی تامین می شود. لبنان واحد پول خود را به پوند انگلیس متصل می کند. بیشتر کشورهای آفریقایی به یورو پایبند هستند.
اثرات جانبی ارز فیات
هدف از انجام این کار حفظ ثبات بیشتر اقتصاد آنها است. با این حال، یک نقص وجود دارد. سیاست اقتصادی اعمال شده توسط کشورهای دارای ارز ذخیره مانند ایالات متحده یا اتحادیه اروپا در نهایت به این کشورهای کوچکتر می رسد. آنها حرف کمی دارند و مجبور می شوند با دستی که با آنها برخورد می شود کنار بیایند.
علاوه بر این، ارزهای فیات همیشه در حالت نوسان هستند. ارزها با ارزش تر و کم ارزش تر می شوند. اگر به خارج از کشور روش کار ارز فیات چیست؟ سفر کرده اید و سعی کرده اید ارزهای خود را مبادله کنید، می دانید که دلار آمریکا دقیقاً برابر با یورو یا پوند یا هر ارز دیگری نیست.
زمانی که ارزها توسط کالاهایی مانند طلا یا نقره حمایت می شدند، این پدیده وجود نداشت. قرن ها پیش، جهان موافقت کرد که تجارت طلا را تسهیل کند. هر کشور تعیین می کرد که ارزش یک اونس طلا به واحد پول خود چقدر است.
این استانداردسازی باعث حذف نرخ ارز شد. بنابراین، اگر میخواهید پوند انگلیس خود را به دلار آمریکا تبدیل کنید، تنها چیزی که باید بدانید این است که دولتهای بریتانیا و آمریکا گفتهاند یک اونس طلا چند پوند و دلار است.
ارز فیات امروز
با پایان یافتن جنگ جهانی دوم و ایجاد چشم انداز ژئوپلیتیکی جدید، برندگان جنگ هماهنگ شدند تا از طرح بازی اقتصادی جدید رونمایی کنند. در ابتدا برنامه این بود که دلار آمریکا با طلا با نرخ 35 دلار در هر اونس مبادله شود. سپس واحد پول هر کشور دیگری به دلار آمریکا گره می خورد.
با این حال، این سیستم در سال 1971 زمانی که رئیس جمهور نیکسون قابلیت تبدیل دلار به طلا را قطع کرد، کنار گذاشته شد. در این لحظه فیات ها متولد شدند.
محبوبیت ارز فیات افزایش یافت زیرا به دولت ها و به ویژه بانک های مرکزی کنترل بیشتری بر اقتصاد می دهد. با ارزهای فیات تحت اختیار خود، بانک های مرکزی می توانند بر عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره نظارت کنند.
هدف این رویکرد جدید به حداقل رساندن اثرات چرخه های رونق و رکودی بود که اقتصادها قبلاً از آن عبور می کردند. بانکهای مرکزی میتوانند نرخهای بهره را تغییر دهند یا عرضه پول را محدود کنند تا رشد را تشویق یا محدود کنند.
با این حال افزایش کنترل دولت بر اقتصاد همیشه پایدار نبوده است. ارزهای فیات همیشه قابل اعتماد نیستند. آنها را می توان بیش از حد دستکاری کرد و هنگامی که از کنترل خارج شدند، کشیدن افسار دشوار می شود.
تورم اجتناب ناپذیر است
یکی از مشکلات کلیدی ارزهای فیات افزایش ریسک تورم است. نمونه های انگشت شماری در طول تاریخ وجود دارد که بانک های مرکزی از قدرت خود سوء استفاده کرده اند.
زیمبابوه خانه یکی از بدترین بحران های تورمی در تاریخ مدرن بود. برای جلوگیری از رکود اقتصادی در اوایل دهه 2000 ، بانک مرکزی زیمبابوه شروع به چاپ پول با نرخ نجومی کرد. در پایان این اتفاق ناگوار، ارز زیمبابوه 99.9 درصد از ارزش خود را از دست داد. آنقدر از کنترل خارج شد که بانک مرکزی مجبور شد اسکناس 100 تریلیون دلاری منتشر کند.
امروزه کشورهای زیادی وجود دارند که با مشکلات تورمی خود در نتیجه نفوذ بیش از حد دولت دست و پنجه نرم می کنند. نرخ تورم ونزوئلا 2000 درصد است، در حالی که لبنان حدود 200 درصد است. پول آرژانتین نیمی از ارزش خود را از دست داده است و ارز ترکیه یک سوم از ارزش خود را از دست داده است.
متأسفانه شهروندان عادی در این کشورها بیشترین آسیب را می بینند. کسانی که پس انداز زندگی خود را در حساب بانکی دارند، ممکن است یک روز از خواب بیدار شوند و ببینند که پول کشورشان نیمی از ارزش خود را از دست می دهد. این دقیقاً همان چیزی است که در سال 1994 در یوگسلاوی اتفاق افتاد . نرخ تورم ماهانه این کشور به 313,000,000% رسید و قیمت ها در اوج خود هر 1.4 روز دو برابر می شد.
تفاوت ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال
حتی اگر یک شبه نباشد، تورم می تواند به آرامی در طی چند دهه اتفاق بیفتد.
وقتی دولتها پول بیشتری چاپ میکنند، ارزش پول موجود در حسابهای بانکی شهروندان، ارزش خانههایشان و بسیاری از داراییهای دیگر را کاهش میدهند. برعکس قیمت تمام شده کالاها و کالاها افزایش می یابد. افراد کم درآمد بیشترین ضربه را از تورم وارد می کنند.
در ایالات متحده تقریباً دو برابر بیشتر از رکود بزرگ سال 2008 پول در گردش است. نه تصادفی، درست پس از رکود بزرگ، اولین ارز دیجیتال جهان، بیت کوین ، ایجاد شد. بیت کوین در تلاش بود تا با بیش از حد بانک های مرکزی مبارزه کند.
امروزه هزاران ارز دیجیتال وجود دارد. نامیدن برخی از این «ارزها» ممکن است اشتباه باشد. ارزهای رمزنگاری شده مانند Dogecoin ، Shiba Inu، و بسیاری دیگر از memecoin ها هیچ کاربرد واقعی ندارند و هیچ کاری برای حل مشکل فیات انجام نمی دهند.
در حالی که برخی دیگر از ارزهای رمزنگاری شده اهداف مختلفی مانند اتریوم و قراردادهای هوشمند آن را انجام می دهند، طراحی اولیه بیت کوین به عنوان یک پناهگاه امن برای کسانی است که می خواهند از بانک های مرکزی دوری کنند.
افرادی که به بیت کوین اعتقاد دارند، آن را به عنوان همه چیزهایی که ارزهای فیات نیستند، می دانند: عرضه محدودی دارد. نمی توان آن را دستکاری کرد و متکی به هیچ مرجع حاکمیتی نیست. امیدواریم از مطالعه این مقاله در جت تک لذت برده باشید!💖
دیدگاه شما