گاهی برای شرکتهایی با P/E بالا گفته میشود که این شرکتها رشدی هستند. اکنون این سوال مطرح است که شرکت رشدی چه شرکتی است و چرا P/E بالایی دارد؟
تفاوت EPS و DPS چیست؟
به منظور ورود به بازار سرمایه و شروع فرآیند سرمایه گذاری در این بازار شما باید با اصطلاحات گوناگون آشنا شوید و نحوه کار با اصطلاحات در این بازار را فرا بگیرید. در مقالات گذشته به بسیاری از اصطلاحات پرداختیم و جزئیات آن را برای شما شرح دادیم. در همین راستا اهمیت بررسی وضعیت شرکتها و صورت های مالی آنها در تحلیل بنیادی و یا بررسی روند نموداری شرکتها از منظر تکنیکال از جایگاه حساسی در امر سرمایه گذاری برخوردارند.
EPS چیست؟
مفهوم EPS مخفف عبارت Earning per Share به معنی درآمد به ازای هر واحد سهم است. در نظر داشته باشید که شرکتها در پایان سال مالی خود، درآمد کل شرکت را به صورت سود خالص بعد از کسر مالیات محاسبه میکنند. در این فرآیند اگر ما درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت مدنظر تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا به اصطلاح EPS شرکت به دست میآید. در فرآیند سرمایه گذاری در بازار بورس باید به این نکته دقت نمایید که EPS یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در قیمت سهام به صورت مستقیم و غیرمستقیم است.
برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: اگر یک شرکت در پایان سال مالی خود 1.000.000.000 ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهمهای شرکت به اندازه 1 میلیون برگه سهم باشد. EPS شرکت مدنظر برابر است با 1.000 ریال.
۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰
همینطور EPS محقق شده به سودی گفته میشود که شرکت بعد از یک سال مالی کسب میکند. این سود معمولاً به وسیله مدیران و حسابداران شرکت بعد از بررسی و ارزیابی های کلی شرکت و … محاسبه میشود. باید توجه داشته باشید حتی EPS تحقق یافته نیز تأثیر خود را بر روی قسمت سهام میگذارد.
نکاتی مهم پیرامون محاسبه EPS
تا همین دو سال گذشته شرکتها ملزم بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش بینی کرده و آن را اعلام نمایند. طبیعتاً به این سود EPS پیش بینی شده گفته میشد. این درآمد پیشبینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه میشد و انتظار میرفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیشبینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.
در این پروسه باید به این امر هم توجه داشت که با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت مدنظر و یا تغییر در روند سودآوری آن، EPS پیشبینی شده دستخوش تغییرات خواهد شد. در این قانون شرکتها باید در پایان سالی مالی خود، EPS پیشبینی شده برای سال بعدی را اعلام میکردند. این عدد میتوانست با EPS قبلی برابر یا با آن مغایر باشد. از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکتهای ثبتشده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکتها باشد و EPS پیشبینی شده در ابتدای دوره حذف گردید. در همین راستا شرکتها به جای پیش بینی سود، گزارش تفسیری که شامل صورت های مالی و دیگر دادههای آماری مربوط به شرکت هست را ارائه میدهند.
قبل از اینکه این قانون اجرایی شود، EPS پیش بینی شده با استفاده از سایت TSETMC.COM در دسترس بود و تمام افراد به آن دسترسی داشتند. بعد از اجرای این قانون شرکتها ملزم هستند که از یکی از روش های جهانی گزارش EPS خود را ارائه دهند. این فرآیند یا روش ارزیابی به دوازده ماه گذشته یا روش TTM شناخته میشود که در ادامه به بررسی آن میپردازیم.
ای پی اس (eps) بالا خوب است یا پایین؟
همانطور که در بخشهای قبلی اشاره کردیم، فاکتورهای مختلفی برای خرید یک سهم در بازار بورس وجود دارد. یکی از این فاکتورها، EPS یا سود هر سهم در بازار است. این مولفه به نوعی نشان دهنده میزان قدرت سودآوری شرکت مورد نظر است به عبارت دیگر با استفاده از آن میتوان، مقدار سودی که شرکت در یک بازه زمانی مشخص (یک سال) به ازای هر سهم ایجاد میکند را محاسبه کرد. هر چه قدر مقدار EPS در یک شرکت بیشتر باشد به معنی سودآوری بالاتر آن شرکت برای سهامدارانش خواهد بود، پس بالا بودن میزان EPS، برای سهامداران بسیار خوب است.
بررسی روش TTM
اصطلاح TTM در اصل مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این پروسه سهامداران میتوانند با استفاده از EPS 12 ماه گذشته شرکت، به بررسی و ارزیابی EPS سال جاری شرکت بپردازند. طبق آخرین مصوبه و قانون سازمان بورس در خصوص شفاف سازی اطلاعات، شرکتها باید صورت های مالی سه ماهه خود را منتشر نمایند از این رو سود هر سهم در دوره های سه ماهه در دسترس تمام افراد بازار سرمایه قرار میگیرد.
یکی از مزایای روش TTM در بازار سرمایه این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن بررسی تعیین میشود. در این روش ارزش گذاری سهم با استفاده از سود پیش بینی شده سهم انجام نشده و سرمایه گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی منتشر شده قادر به ارزیابی ارزش قیمت سهم بوده و در این پروسه طبیعتاً نتایج بهتری حاصل میشود. در ادامه برای درک بهتر باید بگوییم که EPS یک سهم بر مبنای درآمد خالص کل 12 ماه گذشته محاسبه میشود. درصورتیکه در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را ارزیابی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم را نمایش میدهد؛ اما درصورتیکه در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائهشده توسط شرکت میتوان EPS را محاسبه کرده و به دست آورد.
DPS چیست؟
واژه DPS مخفف عبارت Dividend per Share به معنی آن قسمت است از EPS است که به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم میشود، در واقع DPS سود تقسیمی به ازای هر برگه سهم است. طی تجربه دیده شده که شرکتها EPS را به صورت کامل بین سهامداران تقسیم نکرده و قسمتی از آن را برای سرمایه گذاریهای آتی شرکت، نگهداری میکنند. در این فرآیند مدیران و روسای شرکت در انتهای سال مالی که جلسه مجمع برگزار میشود تصمیم میگیرند که چه مقدار از EPS به سهامداران شرکت تعلق بگیرد. برخی از شرکتها ممکن است درصد زیادی از EPS را بهعنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخشهای شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولاً از EPS کمتر است.
در برخی موارد خیلی کم پیش میآید که یک شرکت علاوه بر سود به دست آمده در سال جاری، مقداری از سود انباشته طی سالهای گذشته را بین سهامداران خود تقسیم کند. اگر چنین حالتی پیش بیاید معمولاً مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد بود. باید این نکته را در نظر داشته باشید که میزان یا روش تقسیم سود نقدی بین سهامداران به سیاست های شرکت بستگی داشته و شرکتها بر اساس قانون 8 ماه فرصت دارند که سود نقدی را بین سهامداران خود تقسیم نمایند. در همین راستا هر شخصی که سهام شرکت مدنظر را داشته باشد، قادر است که DPS اعلام شده شرکت را بر اساس میزان دارایی خود در بازار بورس، دریافت نماید.
برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: یک شرکت به ازای هر سهم6000 ریال درآمد دارد و تصمیم دارد که از این مقدار، 4000 ریال را بین سهامداران خود به صورت سود نقدی تقسیم کند. در این حالت اگر یک شخص 1000 سهم داشته باشد، کل سود نقدی که میتواند دریافت کند 4.000.000 هست.
4،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × 4،۰۰۰
در ادامه باید دقت داشته باشید که بعد از تقسیم سود نقدی و باز شدن سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته خواهد شد. به عنوان مثال اگر در مثال قبل قیمت هر برگه سهم شرکت قبل از برگزاری جلسه مجمع 14000 ریال باشد، بعد از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم به 10.000 ریال میرسد.
1۰،۰۰۰ = 4،۰۰۰ – 14،۰۰۰
بررسی تفاوت EPS و DPS
DPS در واقع بخشی از EPS است. هر دوی این مفاهیم بر مبنای سود شرکت مورد ارزیابی قرار میگیرند. تفاوت این دو در این است که در اکثر مواقع مقدار آنها با درآمد به ازای هرسهم (EPS) هم برابر نیست. طی بررسیهای انجام شده از شرکتهای مختلف میتوان فهمید که مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است و این امر به این دلیل است که شرکتها دوست دارند بخشی از سود خود را حفظ نمایند. اما همانطور که در بخشهای پیش اشاره کردیم خیلی کم پیش میآید که شرکت علاوه بر سود جاری شرکت از سودهای انباشته شده نیز بین سهامداران تقسیم نماید که در این وضعیت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.
سخن آخر
در این مقاله سعی کردیم به صورت دقیق راجع به دو مفهوم مهم یعنی EPS و DPS در بازار بورس بپردازیم و تفاوت های آنها را بررسی نماییم. حال که شما با این دو مفهوم مهم در بازار بروس آشنا شدید بهتر است که برای تحلیل شرکتها و بررسی روند قیمت سهام شرکتها بیشتر دقت نمایید. شما با استفاده از این دو عامل میتوانید راجع به عملکرد شرکت، میزان سودآوری و روند شرکت در آینده اطلاعات مفیدی را کسب نمایید. بنابراین توجه داشته باشید که به منظور خرید یک سهم باید علاوه بر ارزیابی هایی که در گذشته خدمت شما معرفی شد، از این روش نیز استفاده نمایید تا ارزش واقعی قیمت سهم را به درست آورید.
پی به ای چیست و نسبت P/E در بورس چگونه محاسبه میشود؟
P/E نسبت قیمت سهم (price) به درآمد سهم (Earning per share) است. محاسبه نسبت پی به ای یکی از روشهای رایج ارزشگذاری سهام در تحلیل بنیادی است که از طریق آن با تخمین سود خالص شرکتها، ارزندگی سهام بررسی میشود. این نسبت عموما برای شرکتهای تولیدی و سودده مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله میتوان با نسبت پی به ای و نحوه محاسبه آن آشنا شد.
EPS چیست؟
به سود خالص هر سهم EPS گفته میشود که مخفف عبارت Earning Per Share است. برای محاسبه EPS باید سود خالص یک شرکت را بر تعداد سهام آن تقسیم کرد.
تعداد سهام شرکت/ سود خالص شرکت =EPS
تعداد سهام شرکت در فرمول فوق از تقسیم سرمایه شرکت بر ارزش اسمی هر سهم (1000 ریال) محاسبه میشود.
شرکتها موظفاند صورتهای مالی خود را بهصورت دورهای در سامانه کدال منتشر کنند. میزان سود شرکتها در صورت سود و زیان آنها گزارش میشود. در ادامه نمونهای از صورت سود و زیان یک شرکت در سامانه کدال نمایش داده شده است.
دو نوع EPS برای ارزشگذاری سهام وجود دارد:
EPS گذشتهنگر (TTM)
EPS گذشتهنگر به سودی گفته میشود که شرکت در 4 فصل گذشته به دست آورده است. سود خالصی که در صورت مالی سود و زیان گزارش میشود، EPS گذشتهنگر است. باید توجه داشت در صورتهای مالی 3 ماهه، شرکتها میزان سود یک فصل خود را گزارش میدهند. برای محاسبه EPS گذشتهنگر باید سود این فصل را با میزان سود 3 فصل گذشته جمع کرد.
EPS آیندهنگر (Forward)
در محاسبه EPS آیندهنگر، تحلیلگر با توجه به سود به دست آمده و بررسی عوامل موثر در سود شرکت مانند تورم، نرخ ارز، افزایش حقوق و دستمزد، شرایط اقتصادی ایران و جهان و… سودی که شرکت در یک سال آینده به دست خواهد آورد را پیشبینی میکند.
نسبت P/E چیست؟
نسبت قیمت به سود خالص هر سهم یک شرکت را نسبت P/E میگویند. قیمت (price) ارزش روز آن سهم است که در سایت www.tsetmc.com وجود دارد. نسبت P/E یکی از مهمترین نسبتهای مالی است که تحلیلگران و سرمایهگذاران برای ارزشگذاری سهام از آن استفاده میکنند. بطور کلی، نسبت P/E یعنی سرمایهگذار حاضر است بابت هر ریال سود شرکت چه میزان پول پرداخت کند. همچنین این نسبت نشان میدهد که چند سال زمان لازم است تا سودی معادل پولی که سرمایهگذاری شده به دست آید.
برای مثال بانکها در ایران بهطور میانگین تا 20 درصد سود سالانه پرداخت میکنند. یعنی اگر شخصی 10 میلیون تومان در بانک سرمایهگذاری کند، در طول یک سال 2 میلیون تومان سود دریافت خواهد کرد. به عبارتی پس از 5 سال شخص به اندازه پولی که سرمایهگذاری کرده است (10 میلیون تومان) سود کسب خواهد کرد. در مثال ذکر شده نسبت P/E بانک 5 است.
محاسبه نسبت P/E
میتوان با توجه به انواع EPS ذکر شده برای شرکتها، سهام آنها را از دو روش گذشتهنگر (TTM) و آیندهنگر (Forward) تحلیل و ارزشگذاری کرد. در ادامه هر یک از این روشها بررسی شده است.
P/E گذشتهنگر
نسبت P/E گذشتهنگر یا همان TTM که مخفف (Trailing Twelve Months) است با EPS گذشتهنگر محاسبه میشود. یعنی این نسبت با تقسیم قیمت روز سهم بر سود خالص هر سهم در 4 فصل گذشته محاسبه میشود.
سود خالص شرکت در 12 ماه گذشته/ قیمت روز سهم= P/E
پی به ای گذشتهنگر توسط هریک از شرکتها گزارش میشود. همچنین نسبت P/E گذشتهنگر بصورت لحظهای در سایت www.tsetmc.com نمایش داده میشود. این عدد بیانگر عملکرد شرکت در 4 فصل گذشته است و در قیمت روز سهم لحاظ شده است. در ادامه P/E گذشتهنگر در این سایت قابل مشاهده است.
در این مثال قیمت پایانی سهم (215،042 ریال) بر EPS سهم (29،591 ریال) تقسیم شده است. EPS گزارش شده در این سامانه همان EPS گذشتهنگر گزارش شده توسط شرکتها است.
P/E آیندهنگر
P/E آیندهنگر (Forward) که به آن پی به ای تحلیلی نیز گفته میشود، با توجه به سود پیشبینی شده شرکت برای 12 ماه آینده، محاسبه میشود. معمولا برخی شرکتها میزان فروش و سودسازی خود در یک سال آینده را بهصورت سالیانه در گزارش تفسیری یا گزارش هیئتمدیره خود تخمین و منتشر میکنند. اما باید توجه داشت که این پیشبینی در طول سال دستخوش تغییراتی از قبیل نرخهای جهانی، نرخ فروش، نرخ ارز و… خواهد شد که در سود پیشبینی شده توسط شرکت لحاظ نمیشود.
مقایسه P/E گذشتهنگر و آیندهنگر
برخی از سرمایهگذاران از P/E گذشتهنگر استفاده میکنند. زیرا این عدد با فرض اینکه شرکتها درآمد خود را بهطور دقیق گزارش کرده باشند عددی قابل اعتماد است. این افراد معمولا معتقدند برآورد درآمد تحلیلگران برای آینده یک شرکت ممکن است صحیح و مطمئن نباشد.
از طرفی افراد برای کسب سود در آینده نسبت به خرید سهام اقدام میکنند. بنابراین چیزی که برای سرمایهگذار اهمیت دارد میزان سودسازی شرکت در آینده است. قیمت کنونی سهام باتوجه به گذشته شرکت مشخص شده است یا به عبارتی EPS گذشتهنگر تاثیر خود را بر قیمت سهام گذاشته است. بنابراین سرمایهگذاران باید پول خود را براساس میزان سودسازی آینده شرکت سرمایهگذاری کنند و آنچه برای سرمایهگذار دارای ارزش است، EPS آیندهنگر شرکت است.
نسبت P/E گروه
سرمایهگذاران و تحلیلگران برای تعیین ارزش نسبی سهام از طریق نسبت P/E، شرکتهای یک صنعت را در مقایسه با یکدیگر ارزشگذاری میکنند. برای هر صنعت P/E گروه محاسبه میشود. این نسبت در سایت www.tsetmc.com در قسمت دیدهبان بازار گزارش میشود. P/E هر صنعت میانگینی از پیبهایهای شرکتهای حاضر در آن صنعت است. P/E میانگین محاسبه شده شرکتها نیز گذشتهنگر است. در این روش باید توجه داشت که P/E یک شرکت از یک گروه با P/E گروه دیگر سنجیده نشود.همچنین میتوان یک شرکت را در برابر سوابق تاریخی خود مورد تحلیل و مقایسه قرار داد. در ادامه به بررسی ارزشگذاری به این روش پرداخته شده است.
ارزشگذاری به روش P/E
برای ارزشگذاری به روش P/E، میتوان یک شرکت را در گروه خود سنجید و قیمت آن را پیشبینی کرد. برای مثال نسبت P/E در یک صنعت که شرکتها از نظر حاشیه سود، فروش، ارزش بازار و… مشابه هستند 6 محاسبه شده است. یعنی در این صنعت افراد به ازای هر واحد سود بهطور میانگین 6 واحد پول پرداخت میکنند. پس P/E پایینتر از این عدد میتواند به این معنی باشد که این شرکت با قیمتی پایینتر از ارزش ذاتی خود معامله میشود و میتوان انتظار داشت قیمت این سهم رشد داشته باشد. باید توجه داشت که میانگین P/E هر صنعت مانند پی به ای شرکتها نیز میتواند با گذر زمان تغییر کند. در این روش P/E بالاتر از پی به ای صنعت نیز میتواند نشانگر بالا بودن قیمت یک سهم باشد.پس میتوان انتظار داشت با گذر زمان قیمت سهم کاهش یابد.
- نکتهای که در این روش ارزشگذاری مقایسهای باید به آن توجه داشت این است که در یک صنعت شرکتهایی در یک گروه مقایسهای قرار بگیرند که از لحاظ سایز، تکنولوژی، کیفیت محصول و… تاحدودی مشابه باشند. زیرا ممکن است اگر شرکتی در یک صنعت دارای تکنولوژی بهروزتر یا برند معتبرتری نسبت به سایر شرکتهای موجود در آن صنعت باشد، بازار پی به ای بالاتری نسبت به پی به ای متوسط صنعت به آن شرکت اختصاص دهد.
نکات ارزشگذاری با نسبت P/E
گاهی برای شرکتهایی با P/E بالا گفته میشود که این شرکتها رشدی هستند. اکنون این سوال مطرح است که شرکت رشدی چه شرکتی است و چرا P/E بالایی دارد؟
در برخی تقسیمبندیها شرکتها به دو گروه رشدی و ارزشی تقسیم میشوند. شرکت ارزشی به شرکتی گفته میشود که به ثبات رسیده و بالغ شده است. این شرکتها امکان رشد بیشتری ندارند و شرایط باثباتی از لحاظ میزان تولید، فروش، حاشیه سود و… دارند. شرکت رشدی به شرکتی گفته میشود که در چرخه عمر خود هنوز به بلوغ نرسیده است و امکان رشد قابلتوجهی برای آن وجود دارد. رشد این شرکتها میتواند در میزان تولید، مبلغ فروش و یا دیگر عواملی باشد که در نهایت باعث رشد سودآوری آنها شود. شرکتهای صنعت دارو و IT عمدتا در گروه شرکتهای رشدی قرار دارند. شرکتهای رشدی ممکن است در ابتدا سود نداشته باشند یا سود آنها بسیار اندک باشد؛ با گذشت زمان و انتظار سوددسازی بالای این شرکتها در آینده، قیمت سهام آنها به مرور رشد خواهد کرد.
در محاسبات انجام شده با پایین بودن مخرج این کسر یعنی سود خالص به ازای هر سهم و رشد قیمت روز سهام آن (صورت مخرج)، نسبت P/E این شرکتها افزایش پیدا خواهد کرد. بهعبارتی میتوان گفت P/E بالا برای شرکتهای رشدی یعنی افراد پول بیشتری برای خرید این سهم پرداخت میکنند و انتظار سوددهی بیشتری از آینده این شرکت دارند.
نکتهی دیگری که باید در خصوص ارزشگذاری به روش P/E به آن توجه کرد این است که اگر P/E یک شرکت ارزشی در مدت طولانی پایین باشد و رشد نکند میتواند نشاندهنده کاهش سودآوری آن در سالهای آینده باشد. بنابراین افراد فعال در بازار سرمایه حاضر نیستند سهام این شرکت را با قیمت بالاتری خریداری کنند.
اهمیت ارزشگذاری به روش نسبت P/E فوروارد و TTM
همانطور که گفته شد آنچه برای سرمایهگذار ارزش دارد میزان سودسازی شرکتها در آینده، یعنی همان پی به ای فوروارد است. پس محاسبه دقیق P/E فوروارد اهمیت زیادی در تحلیل شرکتها دارد. از طرفی محاسبه این نسبت به عوامل زیادی مانند میزان نرخ تورم، عوامل موثر در صنعت آن شرکت و موارد بسیار دیگر بستگی دارد.
با توجه به اینکه محاسبه این نسبت برای تحلیل بنیادی تمام شرکتها به دانش و زمان زیادی نیاز دارد، افراد بسیاری از پی به ای TTM برای تحلیل شرکتها استفاده میکنند.
تیمی از متخصصین در انیگما P/E تحلیل بنیادی تمامی شرکتهای تولیدی را انجام دادهاند و با محاسبه سود سهم این شرکتها، پی ای فوروارد هر یک از آنها را محاسبه و در اختیار کاربران قرار دادهاند. در ادامه نمودار مقایسهای پی به ای فوروارد کلیه شرکتهای تولیدی و پی ای TTM آنها قابل مشاهده است.
همانطور که در این نمودار مشخص است در حال حاضر پی به ای TTM و پی به ای فوروارد به یکدیگر همگرا شدهاند. این موضوع نشاندهنده تعدیل انتظارات و رسیدن به تعادل در بازار است.
درآمد به ازای هرسهم (EPS)
P/E یکی از مهم ترین مفاهیم در بازار بورس اوراق بهادار هست که میخواییم امروز در موردش صحبت کنیم. مفهومی که شاید قبلا دیده باشید و یا حتی تعاریف نا مفهومی از آن شنیده باشید. اما امروز در این مققاله می خواهیم به ساده ترین زبان ممکن این مفهوم رو توضیح بدیم.
نسبت p/e یا قیمت بر درآمد چیست؟
اگر حتی برای مدت کمی در بورس فعال بوده باشید احتمالا شنیدید که میگن p/e فلان سهم بالاست یا پایینه. یا مثلا فلان سهم از p/e گروه جا مونده.
نسبت p/e در واقع نسبت price یا قیمت بر earning per share یا درآمد هست. به معنای لغوی اگر بخواهیم بشناسیم، قیمت لحظه ای هر سهم تقسیم بر eps پیشبینی شده تحت عنوان المانی به اسم p/e شناخته می شود که برای معامله گران اهمیت بالایی داره.
به عنوان مثال، سهمی که قیمتش 250 تومان هست، پیشبینی کرده برای سال جاری به ازای هر سهم 125 تومان سود دهی خواهد داشت. در این صورت p/e این سهم خاص میشه 2.
چه عواملی روی p/e تاثیر داره؟
خب… همون طور که از فرمول مشخصه، قیمت و eps روی عدد p/e تاثیر گذار هست.
اما حالا سوال اینجاست… نسبت قیمت بر درآمد چه کاربردی دارد؟ و چرا برای معامله گران بازار بورس به این میزان مهم هست؟!
چرا p/e مهم هست؟!
نسبت قیمت بر درآمد یکی از معیارهای ارزش گذاری روی سهم هست. نام دیگر این نسبت، ضریب سهام هست. به این معنا که اگر این سهم با همین روند سود دهی و dps دهی پیشروی کند تا چند سال آینده میتونه اصل پول سرمایه گذاری ما رو به ما برگردونه؟!
مثال میزنم…
فرض کنید قیمت سهمی 600 تومان هست و eps این سهم معادل 100 تومان هست. خب… طبق تعریف نسبت قیمت بر درآمد این سهم مساوی 6 هست.
این یعنی اگر سهم با همین روند پیش رود و eps های پیشبینی شده تحقق پیدا کنند، در عرض 6 سال آینده، کل پولی که سرمایه گذاری کردیم، از طریق درآمد به ازای هرسهم (EPS) dps به ما برگردانده می شود.
اگر با این دیدگاه به p/e نگاه کنیم، سهامی که p/e پایینتری دارند، ارزنده تر خواهند بود. چرا که مثلا بعد از 2 یا 3 سال کل پولی که سرمایه گذاری کردیم از طریق افزایش سرمایه ها و یا dps هایی که به ما داده به ما برگشته و از اینجا به بعد هم هر سال سود پخش شده رو دریافت می کنیم و هم قیمت خود سهم تا هر جایی بالا بره سود خودمون رو خواهیم داشت.
مطلبی که در مورد این نسبت باید بدونیم این هست که عموما نسبت قیمت بر درآمد تمایل دارد متعادل باشد!
به این معنا که اگر رشد عجیب یا افت عجیبی داشته باشد، متمایل هست که باز به حالت تعادل خودش برگرده.
بنابراین در اینجا میتونیم دو نتیجه گیری کلی کنیم از این که p/e بالا یا پایین چه معانی می تونن داشته باشند.
زمانی که p/e سهمی بالاست این رو نشون میده که قیمت سهم یا صورت کسر ما بزرگ هست. بنابراین انتظار رشد سوددهی شرکت رو داریم تا مخرج کسر ما هم بزرگ شود و متعادل شود.
برعکس… زمانی که p/e سهم پایین هست، نشاندهنده این هست که مخرج کسر ما به نسبت بزرگ هست. بنابراین میتونیم در آینده انتظار رشد قیمت ( که در صورت کسر قرار می گیرد ) رو داشته باشیم تا باز هم نسبت قیمت بر درآمد ما متعادل شود.
تعریفی دیگر برای p/e
در تعریفی دیگر از نسبت قیمت بر درآمد می توانیم بگوییم که p/e مشخص میکنه که سرمایه گذار های هر سهم چند ریال حاضرند به ازای هر ریال سود یک شرکت بپردازند. به عنوان مثال اگر p/e یک سهم برابر 30 باشد، یه این معنا هست که سرمایه گذاران حاضند 30 ریال برای هر 1 ریال سود شرکت پرداخت کنند.
حالا چطور میتونیم از مقایسه نسبت قیمت بر درامد یک سهم با p/e صنعت یا گروهش نتیجه گیری کنیم؟!
اگر نسبت قیمت بر درآمد شرکتی بالاتر از میانگین گروه یا صنعت خودش باشه، به این معنی هست که بازار در بلند مدت، انتظارات بزرگی از این سهم خواهد داشت. چرا که عموما شرکت هایی با p/e بالا باید سود های بزرگ بسازند تا مجبور باشند قیمت سهم رو بالاتر نگه دارند.
یک نکته مهم
نکته مهمی که باید در نظر بگیرید این هست که p/e تنها یکی از معیارهای ارزش گذاری سهام هست. بنابراین اشتباه محض هست اگر بخواهیم تنها و تنها بر پایه معیار نسبت قیمت بر درامد خرید و فروش های خودمون رو انجام دهیم.
p/e بالا ممکن هست با توضیحاتی که بالاتر دادیم به ما دیدی دهد که احتمال رشد قیمت وجود داره؛ اما این نکته بسیار مهم هست که این بالا رفتن قیمت همراه با یک ریزش شارپ نباشد.
بنابراین بدون علم تکنیکال و همچنین علم بنیادی و تابلو خوانی، معامله کردن صرفا بر پایه یک پارامتر اشتباه هست.
امیدوارم از این مقاله نهایت استفاده رو برده باشید و لطفا اگر مطلب مفیدی در مورد نسبت قیمت بر درآمد میدانید در کامنت ها برای ما بنویسید.
درآمد به ازای هرسهم (EPS)
EPS چیست ؟
کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است.
اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.
وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید.
برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است.
در نتیجه eps آن شرکت برابر است با: ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰
یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دونوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:
مقدمه ، تاریخچه eps
در سالهای پیش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران یکبار قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکرد در سالهای گذشته و برنامههایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیشبینی خود را از سود سال آینده اعلام میکردند.
اما ارائه پیشبینی سود یا همان EPS از مدتها پیش متوقف شده است.
سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار دستورالعملی جدید، حذف پیشبینی سود (زیان) هر سهم (EPS) را اعلام و از نهم دیماه 1396 اجرایی نمود اما، این دستورالعمل با واکنشهای مثبت و منفی کم سابقهای از سوی اهالی بازار سرمایه همراه بود.
برخی معتقدند حذف پیشبینی EPS باعث شده سرمایه گذاران با تحلیل و بررسی بیشتری به خرید و فروش اقدام کنند.
در حال حاضر بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعیِ آن سال، درآمد هر سهم (EPS) واقعی اعلام میشود.
اگر مایلید سهام مختلف را مقایسه کنید، بهتر است شیوه محاسبه EPS را بدانید.
EPS به سرمایهگذاران کمک میکند معیاری برای ارزشگذاری سهام داشته باشند.
چرا تحلیلگران به EPS اهمیت میدهند؟
مقایسه قیمت دو شرکت هیچ اطلاعات مفیدی در پی ندارد. صرفا به خاطر اینکه قیمت بازار یک سهم پایینتر از قیمت یک سهم دیگر است نباید آنرا ارزندهتر دانست.
هر سهم شرکت، نماینده بخشی از مالکیت شرکت است و تحلیلگران برای بررسی عملکرد شرکت و وضعیت فعالیتهای اقتصادی آن به سود شرکت مینگرند.
اما کل سود 2 شرکت مختلف معیار مناسبی برای مقایسه نیست. ممکن است شرکت A به 600 میلیون برگه سهم تقسیم شده باشد در حالیکه شرکت B به 5 میلیارد سهم تقسیم شده باشد.
اگر فرضا هر دو شرکت در یک سال مالی 100 میلیارد تومان سود ایجاد کرده باشد سود هر سهم شرکت A حدود 166 تومان خواهد بود ولی به هر سهم از شرکت B معادل 20 تومان سود تعلق خواهد گرفت.
به همین دلیل EPS (سود به ازای هر سهم) مطرح میشود زیرا سود هر سهم، نسبت به کل سود شرکت، معیار بهتری برای ارزیابی شرکت است.
هر دو مورد از این اطلاعات (هم سود خالص و هم کل سهام) که مربوط به شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس هستند در دسترس عموم قرار دارند و همه میتوانند با بررسی گزارشات شرکت در سایت codal.ir و سایت tsetmc.com این اطلاعات را بدست آورند.
انواع EPS :
- EPS دنبالهدار (The trailing EPS) :
- از اعداد 12 ماه سابق برای محاسبه این EPS استفاده میکند.
- این نوع EPS حدس و گمان دخیل نیست بلکه اعداد کامل محقق شدهاند.
- عبارت است از سود هرسهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است پیشبینی میکند.
- (ارائه EPS پیشبینیشده در بورس ایران متوقف شده است).
- عبارت است از سود هرسهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.
EPS پیش بینی شده
EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد.
شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود.
به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود. این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است.
این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید.
پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.
EPS محقق شده
این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد.
حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.
معنی DPS چیست؟ سود تقسیم شده
کلمه dps مخفف عبارت Dividend Per Share است
dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود.
درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است.
شرکتها سیاستهای متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح میدهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرحهای توسعهای، اختصاص میدهند.
حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.
آن بخش از سود شرکت که به سهامداران پرداخت میشود، به سود سهام یا سود تقسیم شده معروف است.
مقدار سود سهام و تاریخ پرداخت آن را هیاتمدیره در مجمع عمومی سهامداران پیشنهاد میکند.
DPS = EPS- (اندوخته قانونی + اندوخته طرح و توسعه + سود انباشته)
تفاوت EPS و DPS چیست؟
به مأخذ کتاب تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی خود dps در واقع بخشی از eps است.
جنس هردوی آنها از سود شرکت است.
تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.
معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است.
چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند.
چه زمانی dps بیشتر از eps میشود؟
گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود. مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.
نسبت P/E چیست؟ نکات ضروری در مورد P/E در بورس
در بازار بورس اصطلاحات زیادی وجود دارند که آشنایی با آنها و به کار بردنشان برای هر معاملهگر بورس ضروری است. یکی از رایجترین اصطلاحات در بازار بورس، نسبت P/E است. امکان ندارد شما در بورس حضور داشته باشید و چیزی در مورد P/E نشنیده باشید. همواره جملاتی در مورد بالا بودن، پایین بودن یا استاندارد بودن P/E سهام بهگوش میرسد. ما هم امروز در این مقاله قصد داریم بگوییم نسبت P/E چیست، چه انواعی دارد و کاربرد P/E در بورس چیست. پس تا انتها همراه ما باشید.
نسبت P/E چیست؟
نسبت P/E، اصطلاحاً نسبت قیمت بر سود سهم است. در این نسبت، P قیمت هر سهم یا Price و E درآمد هر سهم یا Earning Per Share است.
مفهوم نسبت P/E چیست؟
نسبت P/E میتواند یکی از معیارهای مهم در معاملات سهام باشد. نسبت قیمت به سود شاخص مهمی است که بازده و ریسک سهام را منعکس میکند که به آن نسبت سود بازار به قیمت نیز میگویند. نسبت P/E به سهامداران نشان میدهد که با خرید یک سهم، چند سال طول میکشد تا سرمایه اولیه آنها بازگردد. به طور کلی، نسبت P/E نشان میدهد سرمایهگذاران حاضرند چند ریال به ازای یک ریال سود برای آن سهم بپردازند. بدین صورت، به نسبت P/E ، ضریب سهم نیز گفته میشود.
در نسبت P/E قیمت سهم را بر سود آن تقسیم میکنند تا ارزندگی سهم مشخص شود. به عبارت دیگر، این نسبت بیان میکند که به ازای قیمت هر سهم، سهامداران انتظار چه میزان سودی دارند و یا این که سهامداران حاضرند به ازای هر واحد افزایش در سود سهم، چه میزان سرمایه به آن اختصاص دهند.
ما در دوره آموزش بورس در مشهد، نهتنها کاربرد P بر E و نحوه مشاهدهی آن از طریق تابلوی معاملات را آموزش میدهیم، بلکه صفر تا صد آموزش بورس را از مبتدی تا پیشرفته آموزش خواهیم داد تا بهخوبی از نسبت P/E برای پیدا کردن نمادهای مناسب استفاده کنید. شرکت در این دوره برای هر فعال حوزه بورس ضروری است. یکی از دورههای دیگر در حوزه بورس، که میتواند کمک زیادی به شما بکند، دوره آنلاین آموزش تابلو خوانی است که صفر تا صد تابلو خوانی بورس را به شما آموزش خواهد داد.
EPS چیست؟
EPS (Earning Per Share) در زبان فارسی به معنای سود به ازای هر سهم است؛ اجازه بدهید یک نگاه اجمالی بر EPS بیندازیم.
کلمه EPS به معنای درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد یک شرکت را در پایان سال مالی بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم کنید در واقع EPS آن شرکت را محاسبه کردهاید. برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز یک میلیون سهم است. در نتیجه EPS آن شرکت برابر است با ریال100=100.000.000/1.000.000.
نسبت پی بر ای در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان میدهد. به این معنی که یک سرمایهگذار حاضر است به ازای هر یک ریال بازدهی که بدست میآورد، چند ریال پرداخت کند.
فرمول محاسبه EPS چیست؟
سود هر سهم (EPS) = سود خالص پس از کسر مالیات برای دوره جاری / تعداد سهام موجود در سهام عادی. سود هر سهم میتواند به سرعت به ما در درک تفاوتهای توانایی شرکتهای با اندازههای مختلف در کسب درآمد برای سهامداران کمک کند. به عبارت دیگر، اگر بتوانید درجه خاصی از اطمینان در مورد تغییرات سود آتی شرکت داشته باشید، میتوانید هنگام سرمایه گذاری در مورد تغییرات قیمت سهام قضاوت نسبتاً قابل اعتمادی داشته باشید.
مفهوم P/E در بورس چیست؟
در بورس نیز مفهوم کلی P/E شبیه به همین مثال است. مثلاً فرض کنید شرکتی در حال حاضر ۲۰۰ تومان قیمت دارد و EPS که برای سال جاری پیش بینی کرده است، برابر با ۵۰ تومان است. برای محاسبه P/E این شرکت قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم میکنیم ۴=۲۰۰/۵۰.
اینجا نیز P/E برابر ۴ به این معنی است که سرمایه گذاران بورس حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سودی که این شرکت دارد ۴ ریال پرداخت کنند.
انواع P/E در بورس
P/E تحلیلی:
نام دیگر P/E تحلیلی، برآوردی یا پیشتاز است. این نوع با استفاده از روش های حرفهای و با در نظر گرفتن عواملی مثل نرخ بهره بانکی، نرخ رشد سود شرکت، تورم و… بدست میآید. که ما در دوره آموزش بورس به طور کامل محاسبه P/E تحلیلی را آموزش میدهیم.
P/E دنباله رو:
این نوع از P/E سادهترین نوع درآمد به ازای هرسهم (EPS) آن است. نحوه محاسبه آن اینگونه است که قیمت روز سهم بر میزان سود هر سهم در 12 ماه اخیر تقسیم شده و عدد بدست آمده P/E آن سهم است.
P/E میانگین:
در P/E میانگین نیز قیمت سهام به روز محاسبه میشود اما این نوع EPS از میانگین سود محقق شده 6 ماه گذشته و EPS پیش بینی شده ۶ ماه آینده تشکیل میشود. البته این نوع P/E ممکن است در بازه چند سال هم مورد محاسبه قرار گیرد که در این صورت میبایست قیمت هر سهم را در آخرین روز سال مالی بر سود محقق شده به ازای هر سهم در همان سال مالی تقسیم کنیم و عدد حاصل P/E همان سال سهم خواهد بود. سپس از P/E های سال های محاسبه شده میانگین میگیریم.
تفاوت نسبت P/E تحلیلی و P/E دنباله رو
P بر E از نوع دنباله رو، عددی است که در حال حاضر برای یک سهم وجود دارد، اما P/E تحلیلی عددی است که ما انتظار داریم سهم به آن برسد!
زمانی که P/E یک سهم بالاست، نشان دهنده این است که بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد کند. حال اگر انتظار درست باشد زمانی که سود شرکت زیاد شود، مخرج فرمول محاسبه P/E نیز بزرگ شده و در نتیجه نسبت P/E سهم مجدداً متعادل میشود.
حال اگر P/E یک سهم پایین باشد، نشان دهنده این است که بازار انتظار دارد در آینده سود آن شرکت کاهش پیدا کند. اگر انتظار بازار درست باشد، وقتی سود شرکت کم شود، مخرج فرمول محاسبه P/E کم میشود و در نتیجه نسبت P/E مجدداً متعادل میشود.
P/E یک ابزار مناسب برای ارزش گذاری یک شرکت است اما یادتان باشد که به تنهایی کافی نیست.
روش های ارزش سنجی سهام
- ارزش بازار
- ارزش دفتری
- ارزش جایگزینی
- جریان نقد آزاد FCF
- نسبت پی به ای (P/E)
برای خرید سهم فقط به P/E توجه نکنید!
یکی از اشتباهات رایجی که سرمایهگذاران غیرحرفهای مرتکب میشوند خرید سهام فقط به این دلیل که پی به ای آن بالا یا پایین است. توجه داشته باشید که ارزش سنجی سهام فقط با توجه به شاخصهای آسانی مثل P/E کوتاه فکری و مبتدی بودن شخص معامله گر را مشخص می کند.
نسبت P/E منفی چیست؟
با مشاهده تابلوهای معاملاتی سایت سازمان بورس (TSETMC)، P/E های منفی زیادی را میتوانید ببینید. منفی بودن P/E به این معناست که این سهام زیانده میباشند. نسبت P/E منفی به این معناست که شرکت دارای سود منفی (ضرر) است یا در حال از دست دادن پول است.
P/E بالا به چه معناست؟
بعضی مواقع پی بر ای بالا ممکن است به معنی این باشد که قیمت سهام بیشتر از ارزش آن است، اما این معنی را نمیدهد که بعداً به سرعت پایین بیاید.
زمانی که شما 120 تومان پول در بانک دارید و سود بانکی این مبلغ 20 درصد باشد، میزان سودی که به شما پس از یک سال تعلق میگیرد 24 تومان است. بر اساس محاسبات انجام شده P/E این سرمایهگذاری 6 میباشد. حال اگر قیمت یک سهم 1820 تومان و میزان سود هر سهم 120 تومان باشد طبق روش محاسباتی، p.e این سرمایه گذاری 15.1 میباشد.
یعنی سودی که از فعالیت اقتصادی این شرکت به شما میرسد از سود بانکی کمتر است. چنانچه آن شرکت بتواند در آینده رشد سودآوری داشته باشید این نسبت کمتر خواهد شد اما در غیر اینصورت ممکن است پس از مدتی قیمت سهم شروع به کاهش نماید.
نکاتی بـرای تازه واردان به بورس
سهامدار باشید و در بورس، هیجانی عمل نکنید؛
- داشتن صف خرید و هجوم نقدینگی دلیلی برای خرید یک سهم نیست و باید براساس ارزش قیمت آن سهم تصمیم گیری نمایید.
- همه تخم مرغ های خود را در یک سبد نگذارید و برای خود سبد سهام در صنایع درآمد به ازای هرسهم (EPS) مختلف غذایی، نفتی، صنعتی و… تشکیل دهید.
- برای کاهش ریسک سرمایه گذاری از مبالغ کم شروع کنید و پس از کسب تجربه و آموزش دیــدن به تدریج سرمایه خود را افزایش دهید.
- با سرمایه غیر لازم خود وارد بازار بورس شوید.
- برای سرمایه گذاری در بورس، ضروریات زندگی خود مانند خانه ، ماشین و… را نفروشید.
- حتماً برای خود حد سود و ضرر درآمد به ازای هرسهم (EPS) تعیین کنید.
- برای خود مشخص کنید که تا چه قیمتی ضرر را میپذیرید و تا چه قیمتی سود میبرید.
- از معاملات زیاد و احساسی اجتناب کنید؛ تنها سود از معاملات زياد نصیب کارگزاری ها و دولت میشود و بیشترین ضرر نصیب معامله گران میگردد.
- سعی کنید اولویت خرید را با عرضه های اولیه و سهام های کم ریسک قرار دهید. با این کار علاوه بر کاهش ریسک، احتمال افزایش دارایی شما بیشتر می گردد.
- خرید و فروش سهام را به صورت چند مرحله ای در ساعات مختلف انجام دهید.
- به دلیل نوسان قیمت و احتمال افزایش یا کاهش قیمت، خرید و فروش خود را در چند مرحله انجام دهید تا ریسک شما کاهش یابد.
سخن نهایی
در این مقاله سعی کردیم مفهوم P/E را در بورس بهطورکامل توضیح داده و با معرفی انواع آن و نکات مهم پیرامون نسبت P بر E، کاملاً برای شما مشخص کنیم که مفهوم P/E چیست. شما برای یادگیری بیشتر و عمیقتر در بورس، و به منظور اینکه یک معاملهگر حرفهای در بورس باشید، میتوانید در دوره آموزش بورس در مشهد پارسیان بورس شرکت کنید. در این دوره صفر تا صد معاملهگری در بورس آموزش داده میشود و از این نظر یک دوره کامل است.
دیدگاه شما