تعریف تکیه گاه


­

امارگیر حرفه ای وبلاگ و سایت

نیروی عکس العمل سطح از دو مولفه تشکیل شده است.مولفه قائم:که به آن نیروی عمودی تکیه گاه گوییم( N )ومولفه افقی که نیروی اصطکاک تعریف تکیه گاه f نام دارد.

نیروی عمودی تکیه گاه N

نیرویی که از طرف سطحی که جسم بر آن قرار دارد وارد میشود تا مانع فرو رفتن جسم در تکیه گاه شود وجهت آن عمود برسطح تکیه گاه وبه طرف جسم است.

مثال1:در حالت های زیر نیروی عمودی تکیه گاه N را رسم کنید.

الف:جسمی به جرم m که برروی سطح افقی قرار دارد.

ب:جسمی که بر سطح شیبدار است.

ج:جسمی که با نیروی F بر دیواری قرارگرفته است.

د:جسمی که درون آسانسور است.

ه:جسمی که در حال سقوط آزاد است.

و:جسمی که بانیروی F به سمت بالا در حرکت است.

پاسخ:قسمتهای الف تا د در شکل پاسخ داده شده است.
قسمت ه و ونیروی N وجود ندارد چون اجسام در هوا قرار دارند.

مثال2:جسمی به جرم5kg تعریف تکیه گاه روی سطح افقی قرار دارد. g=10N/kg در حالت های زیر نیروی عمودی تکیه گاه را حساب کنید.

الف جسم ساکن است.

ب:جسم در حال حرکت بر روی سطح افقی است.

پاسخ:مطابق شکل در راستای قائم دو نیرو به جسم وارد می شود وچون در هر دو حالت جسم در راستای قائم حرکتی ندارد(زیرا جسم رو به بالا وپایین حرکت نمی کند)بنابراین از قانون اول نیوتون می توان گفت که نیروهای وارده به وسیله هم خنثی شده اند بنابراین

مثال3:در شکل روبرو جسم در حال سکون است و g=10N/kg

الف:نیروی عمودی تکیه گاه چقدر است؟
ب:اگر نیروی F را افزایش دهیم نیروی N چه تغییری می کند؟

راهنمایی: در تمام مسائل این فصل برای رسیدن به پاسخ مراحل زیر را انجام دهید.
مرحله 1: داده ها ومجهولات را بنویسید.
مرحله 2: شکل ساده ای رسم کنید ونیروها را مشخص کنید.
مرحله 3: از قانون 2 نیوتون استفاده کنید.

نکته:نیروهای به سمت بالا(مانند F,N ) را با علامت+ ونیروهای رو به پایین( w )را با علامت – در نظر میگیریم.

ب:اگر نیروی F زیاد شود .طبق رابطه: N=w-F نیروی N کاهش می یابد.

مثال4:شخصی به وزن 800 نیوتون درون آسانسوری ایستاده است. اگر کف آسانسور به شخص نیروی 640نیوتون وارد کند.شتاب آسانسور را به دست آورید وجهت حرکت آسانسور را تعیین کنید. g=10N/kg

W=800N ,N=640N , g=10N/kg ,a=?

برای تعیین نوع حرکت از جدول زیر کمک میگیریم که برای سایر مسائل نیز کاربرد دارد.
تعیین علامت شتاب

انواع تکیه گاه تیرها در مهندسی عمران

خمشی5

تکیه گاه غلتکی:
تیر نمایش داده شده در شکل زیر بر روی یک دیواره بتنی قرار گرفته است. بر روی لبه پایینی تیر، یک سوراخ لوبیایی وجود دارد که اَنکِر بولت عبوری از آن باعث اتصال تیر به دیواره بتنی می شود.

این اتصال از جابه جایی عمودی تیر جلوگیری خواهد کرد اما مانع حرکت افقی آن نخواهد شد. علاوه بر این، محدودیت های به وجود آمده در برابر دوران محور طولی تیر، کوچک و قابل اغماض هستند.

به همین دلیل، برای نمایش این نوع تکیه گاه معمولاً از تصویر یک غلتک استفاده شده و به آن «تکیه گاه غلتکی» (Roller Support) گفته می شود.

-نمای واقعی و نمایش قراردادی تکیه‌گاه غلتکی در اتصال تیر بر روی دیوار

تکیه گاه لولایی:
در مثال دوم، شکل زیر یک اتصال تیر به ستون را نمایش می دهد. در این حالت، لبه ستون از طریق پیچ و مهره به تیر اتصال می یابد.

بر اساس فرضیات، این نوع تکیه گاه نمی تواند در راستای افقی و عمودی جابجا شود اما به دلیل امکان خم شدن تیر و ستون، احتمال دوران آن وجود دارد. بنابراین، این نوع اتصال معمولاً به عنوان یک «تکیه گاه لولایی» (Pin Support) نمایش داده می شود.

نمای واقعی و نمایش قراردادی یک تکیه‌گاه لولایی در اتصال تیر به ستون

اتصال تیر به ستون در واقعیت

تکیه گاه گیردار:
در مثال آخر، یک دیرک فلزی جوش خورده به یک صفحه نمایش داده شده است. این صفحه به وسیله پیچ و مهره به یک پایه بتنی تعبیه شده در عمق زمین وصل می شود.

در این حالت، دیرک فلزی نمی تواند هیچ گونه حرکت انتقالی یا دورانی داشته باشد. به همین دلیل، نمایش آن توسط یک «تکیه گاه گیردار» (Fixed Support) صورت می گیرد.

نمای واقعی و نمایش قراردادی یک تکیه‌گاه گیردار در تیرک متصل به پایه بتنی

طراحی تیر:
یکی از نکات مهم در طراحی های مهندسی، نمایش سازه های واقعی به وسیله مدل های ایدئال است (مانند مثال های بالا).

این مدل ها باید به اندازه ای ساده باشند که فرآیند تحلیل ریاضی مسئله را تسهیل کنند. به علاوه، باید به اندازه ای پیچیده باشند که رفتار واقعی سازه را با دقت قابل قبولی نمایش دهند.

البته باید توجه داشته باشید که تمام مدل ها بیانگر رفتار تقریبی سازه های واقعی هستند.

به عنوان مثال، تکیه گاه های واقعی هیچ گاه به صورت کاملاً صلب نیستند و همیشه مقدار کمی حرکت انتقالی در تکیه گاه های لولایی و مقدار کمی دوران در تکیه گاه های گیردار وجود دارد.

علاوه بر این، به دلیل صفر نبودن مقدار اصطکاک، همیشه مقدار کمی نیروی عکس العمل در برابر حرکت انتقالی تکیه گاه های غلتکی به وجود می آید.

در اکثر مواقع (به خصوص در تیرهای معین استاتیکی)، ساده سازی شرایط واقعی تأثیر کمی بر روی نتایج تحلیل ها دارد. به همین دلیل، در این موارد می توان با اطمینان خاطر از خطای محاسبات صرف نظر کرد.

انواع تکیه گاه ها در سازه

مجتمع فني و آموزشي

برای این که یک سازه، تحت تأثیر نیروهای خارجی حرکت نکند، باید توسط قیدهایی به محیط (زمین یا هر جسم دیگر) متصل گردد. به این قیدها، تکیه‌گاه یا Support می‌گویند.

تکیه‌گاه‌ها بر حسب قیدی که در مقابل حرکت به وجود می‌آورند، به انواع زیر دسته‌بندی می‌شوند:

۱-تکیه‌گاه مفصلی ثابت (لولایی):

تکیه‌گاه مفصلی ثابت یا تکیه‌گاه لولایی (به انگلیسی: Hinged Support) نوعی از تکیه‌گاه‌است که از تغییر مکان نقطهٔ تکیه‌گاهی در فضا و یا در صفحه جلوگیری به عمل می‌آورد، ولی هیچ گونه مقاومتی در برابر دوران سازه، حول محورهای تکیه‌گاه ندارد. بنابراین چنانچه سازه‌ای به این نوع تکیه‌گاه متکی باشد، در مقابل چرخش آن حول محورهای پایه، هیچ گونه لنگر واکنشی ایجاد نمی‌شود و به علت محدود شدن سه امتداد حرکت در فضا و دو امتداد حرکت در صفحه، درحالت کلی سه مؤلفهٔ واکنش تکیه‌گاهی در فضا و در حالت خاص دو مؤلفهٔ واکنش تکیه‌گاهی در صفحه ایجاد می‌شود.

۲- تکیه‌گاه مفصلی متحرک (غلتکی):

تکیه‌گاه غلتکی (به انگلیسی: Roller Support) یا تکیه‌گاه مفصلی متحرک (به انگلیسی: Movable Support) کاملاً شبیه تکیه‌گاه لولایی است، با این تفاوت که نسبت به آن درجهٔ آزادی بیشتری دارد. این درجهٔ آزادی، همان حرکت پایه در امتداد حرکت غلتک‌هاست. در واقع در این نوع تکیه‌گاه‌ها تنها یک امتداد حرکت محدود می‌شود و در نتیجه واکنش تکیه‌گاهی ایجاد شده، در امتدادی است که از حرکت پایه در آن امتداد جلوگیری شده‌است. این واکنش تکیه‌گاهی، عمود بر امتداد قابل حرکت تکیه‌گاه‌است که از مرکز مفصل هم می‌گذرد.

۳- تکیه‌گاه گیردار :

در صفحه، تکیه‌گاه گیردار (به انگلیسی: Fixed Support) از حرکت نقطهٔ تکیه‌گاهی در امتداد محورهای x و y و همچنین از دوران جسم حول نقطهٔ تکیه‌گاهی جلوگیری می‌کند. بنابر این سه مؤلفهٔ واکنش تکیه‌گاهی در این نوع تکیه‌گاه ایجاد می‌شود

تعریف تکیه گاه

زمان مطالعه: 7 دقیقه

فصل سوم: تعادل

در آموزش قبل درباره سیستم‌های نیرو صحبت کردیم. در این آموزش قصد داریم درموردتعادل در استاتیک صحبت می‌کنیم.

شرط لازم و کافی برای اینکه جسمی در تعادل باشد این است که برایند نیروها و برایند گشتاورهای وارد بر آن صفر باشد؛ یعنی

برآیند گشتاورها

بنابراین در حالت کلی برای تعادل یکجسم صلب در فضا 6 معادله وجود دارد؛ اما بسته به اینکه مسئله در صفحه تعریف شده است یا فضا و نیز با توجه به شرایط نیروها، تعداد این معادلات می‌تواند کمتر شود.

قدم اول در حل مسائل تعادل، رسم دیاگرام جسم آزاد است. برای استفاده از قوانین مکانیک در تحلیل نیروهای وارد بر جسم، باید آن جسم را از بقیه اجسام جدا کرده و دیاگرام کاملی از تمام نیروهای وارد بر آن، از جمله نیروهای خارجی و تکیه‌گاهی، رسم کرد. به این دیاگرام، دیاگرام جسم آزاد گفته می‌شود. در صورت نادرست کشیدن دیاگرام جسم آزاد، ادامه حل نیز نادرست خواهد بود؛ بنابراین در رسم آن باید دقت کافی داشت.

در ادامه با انواع اتصالات و تکیه‌گاه‌های مسائل دوبعدی آشنا می‌شویم تا از این اطلاعات دررسم دیاگرام جسم آزاد استفاده کنیم.

کابل، طناب یا زنجیر بدون وزن(شکل بالا) و وزن‌دار (شکل پایین)

کابل، طناب یا زنجیر بدون وزن(شکل بالا) و وزن‌دار (شکل پایین)

سطح بدون اصطکاک: نیروی عمودی سطح

سطح بدون اصطکاک: نیروی عمودی سطح

سطح با اصطکاک: نیروی عمودی سطح و اصطکاک

­

سطح با اصطکاک: نیروی عمودی سطح و اصطکاک

تکیه‌گاه غلتکی

تکیه‌گاه غلتکی

تکیه‌گاه ریلی

تکیه‌گاه ریلی

تکیه‌گاه پین (شکل وسط: پین با قابلیت چرخش- شکل راست: پین بدون چرخش)

تکیه‌گاه پین (شکل وسط: پین با قابلیت چرخش- شکل راست: پین بدون چرخش)

تکیه‌گاه گیردار

تکیه‌گاه گیردار

جدول1- اتصالات و تکیه‌گاه‌های دوبعدی

پس از رسم دیاگرام جسم آزاد، باید معادلات تعادل مورد نیاز نوشته شوند. در شکل 22 چهار حالتی که برای نیروهای وارد بر جسم در صفحه ایجاد می‌شود و نیز معادلات تعادل مورد نیاز هر حالت مشاهده می‌شود.تصویر a

معادلات تعادل برای جسم در دوبعد در چهار حالت مختلف نیروها

شکل 20 - معادلات تعادل برای جسم در دوبعد در چهار حالت مختلف نیروها

از شکل 22 حالتی را نشان می‌دهد که نیروهای وارد بر جسم هم‌راستا باشند. در این صورت برای تعادل کافیست برایند نیروها در همان راستا برابر صفر باشد.

در تصویر b نیروها در یک نقطه همرس هستند؛ مانند نیروهای وارد بر ذره در صفحه. در این صورت برای تعادل با توجه به شکل، برایند نیروها در دو راستای x و y باید صفر باشد.

اگر نیروها موازی باشند، مانند تصویر c ، برایند نیروها در راستای نیروها و نیز گشتاور آنها حول محور عمود بر صفحه باید صفر شود تا جسم در تعادل باشد.

تصویر d ، حالت کلی جسم صلب در صفحه را نشان می‌دهد. در این شرایط باید برایند نیروها در دو راستای x و y و برایند گشتاورها حول محور عمود بر صفحه، یعنی محور z ، صفر باشد.

تعادل در سه بعد

مشابه حالت دو بعدی، ابتداانواع اتصالات و تکیه‌گاه‌های سه بعدی را بررسی می‌کنیم.

تکیه‌گاه کروی بدون اصطکاک

تکیه‌گاه کروی بدون اصطکاک

 تکیه‌گاه کروی با اصطکاک

تکیه‌گاه کروی با اصطکاک

تکیه‌گاه غلتکی

تکیه‌گاه غلتکی

تکیه‌گاه گوی و کاسه

تکیه‌گاه ثابت

تکیه‌گاه ثابت

یاتاقان (در شکل، یاتاقان بار محوری تحمل می‌کند؛ به همین دلیل در دیاگرام آن Ry داریم. اگر یاتاقان بار محوری تحمل نکند، یعنی در راستای محور خود بتواند حرکت کند، در راستای محور نیرویی نخواهیم داشت)

یاتاقان (در شکل، یاتاقان بار محوری تحمل می‌کند؛ به همین دلیل در دیاگرام آن Ry داریم. اگر یاتاقان بار محوری تحمل نکند، یعنی در راستای محور خود بتواند حرکت کند، در راستای محور نیرویی نخواهیم داشت)

جدول2- انواع اتصالات و تکیه‌گاه‌های سه بعدی

در هردو مسائل دو و سه بعدی، در صورتی که جهت درستنیروی تکیه‌گاهیمشخص نباشد، جهت دلخواهی برای آن درنظر گرفته و مسئله را حل می‌کنیم. درصورت مثبت شدن جواب نهایی، جهت درنظر گرفته شده درست بوده و درغیر اینصورت، جهت واقعی خلاف جهت درنظر گرفته شده است.

در شکل 23 حالت‌هایی که برای نیروهای وارد بر جسم در فضا ایجاد می‌شود و نیز معادلات تعادل مورد نیاز هر حالت مشاهده می‌شود. در شکل a نیروها در یک نقطه همرس هستند؛ مانند تعادل ذره در فضا. تصویر b حالتی را نشان می‌دهد که نیروها به یک خط همرس هستند. همانطور که مشاهده می‌شود، از 6 معادله حالت کلی، در اینجا 5 معادله نیاز است و معادله ششم خود به خود ارضا می‌شود. برای تصویر c که در آننیروها موازی هستند، برایند نیروها در راستای توازی و برایند گشتاورها حول دو محور دیگر باید صفر باشد. در حالت کلی که در شکل d نشان داده شده است، نوشتن هر 6 معادله تعادل جسم صلب در فضا نیاز است.

معادلات تعادل برای جسم در فضا در چهار حالت مختلف نیروها

معادلات تعادل برای جسم در فضا در چهار حالت مختلف نیروها

شکل 21 - معادلات تعادل برای جسم در فضا در چهار حالت مختلف نیروها

برای تسلط بیشتر بر این مباحث، می‌توانید کپسول آموزشی استاتیکلینوم را مشاهده کنید.

محدوده تقریبی رشد و تکیه گاه سازی

محدوده تقریبی رشد- سایت روانشناسی دکتر کامیار سنایی

مفهوم محدوده تقریبی رشد (ZDP) توسط روانشناس اهل شوروی و بر ساخت­‌گرای اجتماعی، لو ویگوتسکی (۱۸۹۶-۱۹۳۴) بسط یافت.

محدوده تقریبی رشد به تفاوت میان آنچه یادگیرنده می­‌تواند بدون کمک دیگران و آنچه وی می‌­تواند با راهنمایی و تشویق یک همراه ماهر یاد بگیرد، اشاره دارد. بدین ترتیب عبارت «تقریبی/proximal» به مهارت­‌هایی اشاره دارد که یادگیرنده به یادگرفتن و مهارت یافتن در آن­ها «نزدیک» است.

محدوده تقریبی رشد به صورت زیر تعریف شده است:

حد فاصل میان سطح واقعی رشد -که توسط مهارت حل مسئله به‌صورت مستقل، تعیین می‌­گردد- و سطح بالقوه رشد- که به‌وسیله حل مسئله با راهنمایی بزرگسالان یا همیاری با همسالان توانمندتر تعیین می­‌گردد (ویگوتسکی، ۱۹۷۸، ص ۸۶).

محدوده تقریبی رشد

ویگوتسکی بر این عقیده بود که وقتی یک دانش‌­آموز در محدوده تقریبی رشد مرتبط با یک کار خاص است، فرآهم آوردن کمک و مساعدت می­‌تواند او را به اندازه کافی در انجام آن کار «به پیش براند».

نمونه‌ای از محدوده تقریبی رشد

ماریا به تازگی وارد دانشگاه شده و ترم اول است. وی قصد دارد یک دوره مقدماتی تنیس بگذراند. در کلاس هر هفته بر روی یادگرفتن و تمرین یک ضربه متفاوت کار می‌شود. هفته­‌ها می­‌گذرد و آن­ها یادمی‌­گیرند که چگونه به درستی سرویس و با پشت راکت ضربه بزنند (ضربه بک هند).

طی هفته‌­ای که ضربه با روی راکت را یاد می­‌گیرد (فورهند)، مربی به این نکته اشاره می­‌کند که ضربات ماریا ناامیدکننده هستند؛ زیرا ضربات فورهند او یا به تور برخورد می­‌کند یا خارج از خط اصلی است. مربی آمادگی و ضربات متفاوت او را مورد آزمون قرار می‌­دهد. به این نکته اشاره می­‌کند که جایگیری او عالی است؛ به‌سرعت آماده می‌­شود و به درستی لگن خود را حرکت داده و با ارتفاع دقیق و به درستی به توپ ضربه می‌­زند.

با این حال مربی اشاره می­‌نماید که وی همچنان راکت خود را به همان حالت بک هند محکم نگه می­‌دارد؛ به همین دلیل به او نشان می­‌دهند که چگونه حالت دست خود را برای زدن یک ضربه مناسب فورهند عوض کند. تاکید می‌­کند که ماریا بایستی انگشت اشاره خود را به موازات راکت نگه دارد. مربی نمونه‌­ای از یک فورهند خوب را به او نشان می­‌دهد و به او یاری می­رساند تا حالت دست خود را تغییر دهد. با کمی تمرین، ضربات فورهند ماریا به یک سلاح نیرومند تبدیل می‌­شود!

در این مورد ماریا در محدوده تقریبی رشد برای زدن یک ضربه موفق فورهند قرار دارد. او همه ضربات و حالات دیگر را درست انجام می‌­داد، اما فقط کمی آموزش و تکیه‌­گاه­سازی از «فردی آگاه­‌تر» نیاز داشت تا در این مورد هم موفق شود.

وقتی به او کمک شد، توانست به هدفش برسد. حمایت صحیح و در زمان مناسب، می‌­تواند دانش‌­آموزان کلاس را در انجام کارهایی که برای آن­ها دشوارتر از آنی است که خودشان یاد بگیرند، توانمند سازد.

نظریه تکیه‌­گاه­‌سازی چیست؟

نظریه تقریبی رشد در لغت به مترادفی برای تکیه‌­گاه­‌سازی تبدیل شده است. با این حال، این نکته حائز اهمیت است که ویگوتسکی در نوشته­‌هایش این عبارت را به‌عنوان مترادف تکیه­‌گاه­‌سازی به‌کار نمی‌­برد. تکیه‌­گاه‌­سازی توسط وود، برونر و راس (۱۹۷۶) معرفی شده است.

تکیه­‌گاه­‌سازی متشکل از فعالیت­‌هایی است که توسط آموزش‌­دهنده، یا همسالان توانمندتر انجام می­‌گردد تا دانش‌­آموز را طوری هدایت نماید که او را به سوی محدوده تقریبی رشد سوق دهد.

حمایت از بین می­‌رود (یا حذف می­‌شود)؛ چرا که دیگر لازم نیست. همانطور که طی ساختن یک سازه داربست را باز می­‌کنند. از آن به بعد دانش‌­آموز خود قادر خواهد بود تا مجددا کار موردنظر را انجام دهد.

وود و همکارانش (۱۹۷۶، ص ۹۰) تکیه­‌گاه­‌سازی را به‌عنوان فرآیندی تعریف می­‌نمایند که کودک یا یک فرد مبتدی را برای حل یک مسئله یا رسیدن به هدفی که ورای تلاش­های مستقل خود او قرار دارد، توانمند می­‌سازد.

همانطور که اشاره می‌­نمایند، تکیه­‌گاه­‌سازی مستلزم این است که بزرگسال عناصری از کار را کنترل نماید که در ابتدا ورای توانمندی آموزش‌­گیرنده قرار دارد؛ بدین ترتیب، برای فرد این امکان را فراهم می­‌آورند تا عناصری که ورای حیطه توانایی خود او است را تکمیل و بر آن­ها تمرکز نماید.

اشاره به این نکته حائز اهمیت می‌­نماید که عبارت یادگیری همیارانه/ یادگیری اشتراکی، تکیه­‌گاه‌­سازی و یادگیری هدایت شده، همه در آثار نوشتاری دارای معنای مشابهی هستند.

پژوهش زیر، هم برای مفهوم تکیه­‌گاه‌­سازی و هم برای محدوده تقریبی رشد، پشتیبانی تجربی فراهم می‌­آورد.

وود و میدلتون (۱۹۷۵)

یک کودک چهار ساله بایستی از یک مجموعه قطعات و گیره برای ساخت یک مدل سه بعدی که در یک شکل نشان داده شده است، استفاده کند. ساختن یک مدل به این صورت برای کودک بسیار دشوارتر از آنی است که خود به‌تنهایی آن را انجام دهد.

وود و میلتون مشاهده می‌­نمایند که چگونه مادران برای ساخت مدل سه بعدی با کودک خود تعامل می­‌کنند. نوع حمایت به این صورت است؛

  • تشویق کلی؛ به‌عنوان مثال، «تلاشت را بکن.»
  • دستورالعمل­‌های مشخص؛ به‌عنوان مثال، «چهار قطعه بزرگ بردار.»
  • نشان دادن مستقیم؛ به‌عنوان مثال، نشان دادن اینکه چگونه کودک قطعات را به هم وصل کند.

نتایج:

این پژوهش نشان داد که تنها یک استراتژی برای کمک به پیشرفت کودک، بهترین استراتژی نیست. مادرانی که استراتژی خود را بر اساس چگونگی پیشرفت کودک تغییر می‌­دادند، بیشترین تاثیر را داشتند.

هنگامیکه کودک به‌خوبی در حال انجام کار بود، این مادران در یاری رساندن خود کمتر به‌صورت مشخص عمل می­‌کردند. هنگامیکه کودک به چالش کشیده می­‌شد، این مادران تا زمانیکه کودک مجددا در مسیر پیشرفت قرار گیرد، دستورالعمل­‌های مشخص­تری می­‌دادند.

این پژوهش تکیه‌­گاه­‌سازی و مفهوم محدوده تقریبی پیشرفت ویگوتسکی را نشان می‌­دهد.

تکیه­‌گاه­‌سازی (یا همیاری)، زمانی بیشترین تاثیر را دارد که حمایت انجام شده بیشترین تطابق را با نیاز یادگیرنده دارد. این امر فرد را در حالت دستیابی به موفقیت در تعریف تکیه گاه انجام کاری قرار می­‌دهد که پیش­تر توانایی انجام آن کار به‌صورت تنها را نداشته است.

وود و همکارانش (۱۹۷۶)، فرآیندهایی که موجب تکیه­‌گاه­‌سازی تاثیرگذار می­‌شد را معرفی کردند:

  • جلب توجه یادگیرنده و ادامه آن در انجام یک کار.
  • ساده­ کردن کار.
  • تاکید بر ابعاد خاصی که به دستیابی به راه حل کمک خواهد کرد.
  • کنترل سطح ناامیدی کودک.
  • نشان دادن انجام کار.

تکیه­‌گاه­‌سازی در مقابل یادگیری اکتشافی

فروند (۱۹۹۰) قصد داشت این مورد را بررسی کند که آیا کودک با مفهوم پیاژه از یادگیری اکتشافی یادگیری تاثیرگذارتری دارد یا با یادگیری هدایت شده توسط محدوده تقریبی رشد.

این خانم از گروهی از کودکان بین سه تا پنج سال خواست که به یک عروسک کمک کنند تا تصمیم بگیرد کدامیک از اساس منزل بایستی در اتاق­های متفاوت یک خانه عروسکی قرار گیرند. فروند ابتدا هر آنچه کودک درمورد موقعیت مکانی اساس منزل فهمیده‌بود را مورد ارزیابی قرار داد (به‌عنوان معیار اندازه­‌گیری اصلی).

در قدم بعدی، هر کودک بر کار مشابهی تمرکز کرد. هم به‌صورت تنها (بر اساس یادگیری اکتشافی) و هم با مادر (تکیه­‌گاه­‌سازی/ یادگیری هدایت­ شده). برای ارزیابی اینکه هر کودک چه‌چیزی را یادگرفته، به هرکدام یک نوع مسئله پیچیده‌­تر مربوط به اساس منزل داده شد.

نتیجه این پژوهش نشان داد که کودکانی که از یاری مادر بهره­‌مند شده‌­اند نسبت به کودکانی که بصورت مستقل کار می­‌کردند، در مسائل مربوط به اساس منزل عملکرد بهتری داشتند.

کاربردهای آموزشی

ویگوتسکی به نقش آموزش در کسب تجربه­‌هایی که در محدوده تقریبی رشد آن­ها قرار دارد، و به موجب آن یادگیری فردی آن­ها را تشویق کرده و ارتقاء می­‌دهد، باور داشت (برک و وینسلر، (۱۹۹۵).

از نقطه نظر ویگوتسکی­ گرایانه، مدرس/ معلم نقش واسط فعالیت یادگیری کودک را بر عهده دارد. زیرا دانش را از طریق تعامل اجتماعی به اشتراک می­‌گذارد (دیکسون-کراوس، ۱۹۹۶، ص ۱۸).

لِو ویگوتسکی، تعامل با همسالان را به‌عنوان یک راه تاثیرگذار پیشرفت مهارت­‌ها و استراتژی­‌ها می­‌نگرد. وی چنین پیشنهاد می­‌دهد که مدرسان/ معلمان، زمانیکه کودکان کمتر توانمند نبازمند کمک همسالان توانمندتر هستند- در قالب محدوده تقریبی رشد- از تمارین اشتراکی یادگیری استفاده می­‌کنند.

تکیه‌­گاه­‌سازی، زمانیکه بزرگسال متداوما در پاسخ به‌سطح عملکرد یادگیرنده، سطحی از کمک را ارائه‌می­‌دهد، ویژگی کلیدی تدریس تاثیرگذار است. تکیه­‌گاه­‌سازی در کلاس می­‌تواند شامل مدل­سازی‌کردن یک‌کار، ایجاد سرنخ و راهنمایی یا به‌کارگیری محتوا و فعالیت‌باشد (کوپل و بردکامپ، ۲۰۰۹).

این دستورالعمل­‌ها را به‌عنوان راهنمای تکیه‌­گاه­‌سازی در نظر گیرید (سیلور، ۲۰۱۱).

  • ارزیابی دانش فعلی یادگیرنده و تجربه وی در محتوای آکادمیک.
  • محتوا را به آنچه دانش‌­آموز در حال حاضر می­‌فهمد و یا می‌­تواند انجام دهد، ارتباط دهید.
  • کارها را به بخش‌­های کوچک و کارهای قابل مدیریت به‌همراه فرصت بازخوردهای متناوب، تقسیم کنید.
  • از سرنخ­‌های کلامی استفاده کنید و یاری رساندن به دانش‌­آموز را ارتقاء دهید.

نه تنها تکیه­‌گاه‌­سازی نتایجی فوری دربر دارد، بلکه حتی مهارت­‌های موردنیاز برای حل مستقل مسائل در آینده را به‌فرد القاءمی‌­نماید.

کاربرد معاصر نظریات ویگوتسکی در «تدریس دوجانبه/ متقابل»، که در ارتقاء توانایی دانش‌­آموز برای یادگرفتن از روی نوشتار مورد استفاده قرار می­‌گیرد، است. در این روش، مدرس و دانش‌­آموزان در یادگیری ۴ مهارت با هم همکاری می­‌کنند:

خلاصه کردن، پرسش، شفاف­‌سازی و پیش­‌بینی. نقش مدرس در این فرآیند طی زمان، کاهش می‌­یابد.

همچنین نظریات ویگوتسکی اخیرا موجب توجه به یادگیری مبتنی بر همکاری شده است؛ یادگیری مبتنی بر همکاری چنین پیشنهاد می‌­دهد که اعضای گروه بایستی سطوح متفاوتی از توانمندی را دارا باشند تا همسالانی توانمند تر بتوانند به اعضایی که در محدوده تقریبی رشد عمل می­‌کنند، کمک کنند.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.