حکم شرعی قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند ( Smart contract ) روی بستر بلاک چین پیاده سازی می شوند و هدف آن ها رفع یک سری از مشکلاتی است که قراردادهای سنتی دارند.این قراردادها در حال حاضر از سوی دولت ها پذیرفته نشده اند. این قراردادها طرفین را از اعتماد کردن به یکدیگر معاف می دارد زیرا پس از نتظیم قرارداد هیچ کس قادر نخواهد بود تغییری در آن ایجاد کند.
نظر اسلام در مورد قراردادهای هوشمند چیست؟
ابهامات زیادی در زمینه ی حکم شرعی ارزهای دیجیتال وجود دارد که این ابهامات دامن قرارداد هوشمند را نیز گرفته است. بسیاری از مراجع صراحتا نظر خودرا مبنی بر حرام بودن بیت کوین اعلام کرده اند. اما هنوز حکم قطعی مبنی بر حرام بودن قراردادهای هوشمند وجود ندارد. در تیر ماه سال گذشته محمد اکرم لالدین در سمینار بین المللی انجمن مالی اسلامی که در شرکت فرابورس ایران برگزار شد درباره ی این قراردادها گفت: « قراردادهای دیجیتال به توسعه مالی اسلامی کمک میکنند. این قراردادها اهدافی دارند. یکی از این اهداف، انجام معاملات حقوقی از طریق پروتکلهای الکترونیکی تجاری است؛ بنابراین دیگر نیازی به مشاور حقوقی و وکیل نیست و تمامی عملیات پس از دریافت درخواست مشتری بصورت خودکار انجام میشود.
هدف دیگر این قراردادها طراحی عملیات کسبوکارها از طریق برنامه های کامپیوتر و اینترنتی است. همچنین آنها خطا، کلاهبرداری و هزینه معاملات را کاهش میدهند. پس بطورکلی قراردادهای دیجیتال در مقایسه با قراردادهای مرسوم، بصورت آنلاین انجام می شوند و عمومیتر هستند. بر اساس تکنولوژی DLT که دارند، غیرمتمرکز هستند و امکان دست بردن به اطلاعات رمزنگاریشده آنها توسط دیگران وجود ندارد. قراردادهای مرسوم، بصورت حضوری و توسط افراد حقوقی انجام میشوند، درحالیکه انواع هوشمند قرارداد توسط برنامهنویسی کامپیوتری اجرا میشوند. این قراردادها با کدهای برنامهنویسی و دیجیتالی نوشته میشوند. او همچنین برای ارجحیت قراردادهای هوشمند نسبت به قراردادهای سنتی دلایلی ارائه داد: قراردادهای هوشمند در چند دقیقه انجام میشوند؛ درحالیکه قراردادهای مرسوم یک تا سه روز طول میکشند.
قراردادهای دیجیتال رمیتنس را به صورت خودکار انجام میدهند، آنها نیاز به سپردهگذاری نیز ندارند. همچنین برخلاف قراردادهای مرسوم که هزینهبر هستند، معاملات هوشمند درصد کمی هزینه دارند. برای امضا هم نیاز به حضور فیزیکی نیست و امضا بصورت دیجیتالی انجام میشود. همچنین نیازی به افراد حقوقی در این قراردادهای هوشمند نیست. او در ادامه به برقراری اصول شریعت در امور مالی اسلام اشاره کرد: فینتک، بلاکچین و قراردادهای هوشمند که برای سهولت در مبادلات ایجاد شدهاند، باید بر طبق اصول شریعت و عاری از ربا، عدم اطمینان، قمار و تقلب باشد. انجام تراکنشها در فینتک دنیای مالی اسلام باید از قوانین قرارداد مبتنی بر رکن و شرایط باشد.»
آیا قرارداد هوشمندی منطبق با شرایط اسلام وجود دارد؟
بنا بر یکی از پستهای منتشر شده در وبلاگ شرکت Amanie Advisors آمده است که این شرکت با بنیاد اتریوم همکاری کرده تا پایبندی این پلتفرم را با قوانین شریعت بررسی کند. در نتیجه این همکاری، شرکت Amanie Advisors مقالهای را با هدف اصلی نشان دادن پیروی اتریوم از قوانین اسلامی منتشر کرد که به توضیح چگونگی تایید قراداد هوشمند چیست؟ این پروژه واتر از لحاظ قوانین اسلامی پرداخته است. درواقع توسعه دهندگان اتریوم سعی دارند با مطابقت این شبکه و قراردادهای هوشمند آن با قوانین اسلام به جذب سرمایه از کشورهای اسلامی حوزه ی خلیج فارس بپردازند.
صفر تا صد قرارداد هوشمند Smart contract در بلاک چین
با پیدایش فناوری بلاک چین و امکاناتی که به همراه خود برای ما ایجاد کرده، مفهومی به نام قرارداد هوشمند بستری مناسب برای اجرا و فعالیت پیدا کرده است. همان طور که از نام قرارداد هوشمند مشخص است، این نوعی توافقنامه دیجیتالی است. طراحی یک قرارداد هوشمند یا Smart contract از طریق کدهای برنامه نویسی رایانه ای است. اما اجرای آن به صورت کاملاً خودکار و غیرمتمرکز اتفاق می افتد. بلاک چین اتریوم و بیت کوین و بایننس اسمارت چین، بسترهای مناسب و پرطرفدار برای اجرای این نوع قراردادها هستند. به خاطر داشته باشید، خرید و فروش رمزارزها، تنها را سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتالی نیست. شما می توانید با سفارش طراحی سایت صرافی ارزهای دیجیتال به آرتاراکس، یک کسب و کار پرسود راه اندازی کنید! برای استعلام هزینه طراحی سایت صرافی ارز دیجیتال روی بنر زیر کلیک کنید.
معنی قرارداد چیست؟
خوب است قبل از اینکه قرارداد هوشمند را معرفی و بررسی کنیم، قراردادهای معمولی را بیشتر بشناسیم. قرارداد نوعی توافق بین دو یا بیشتر از چند نفر می باشد که در آن طرفین ملزم به اجرای مواردی هستند که در بندهای قرارداد ذکر می شود و برای انجام آن زمانی مشخص نیز تعیین می گردد. معمولاً برای اینکه قرارداد حالت رسمی و قانونی داشته باشد باید به صورت مکتوب ثبت شود. برای داشتن امکان استفاده از پیگیری های قانونی در صورت بروز مشکل، یا عدم اجرای قوانین قرارداد، ثبت آن باید در مراجع قانونی و معتبر مانند دفتر ثبت اسناد رسمی صورت پذیرد.
قرارداد هوشمند یا Smart Contract چیست؟
قرارداد هوشمند از خیلی جهات شبیه همان قرارداد معمولی است. با این تفاوت که Smart Contract ها به صورت دیجیتالی طراحی و ثبت می شوند و حاوی دستوراتی هستند که در صورت لزوم به صورت کاملا خودکار اجرا شوند. قرارداد هوشمند با کدهای برنامه نویسی ایجاد و روی شبکه بلاک چین اجرا می شود. برنامه نویس دستوراتی خاص را در Smart contract قرار می دهد تا در هنگام بروز مشکل یا عدم اجرای قوانین قرارداد توسط یکی از طرفین، دستورات به صورت خودکار اجرا شوند و هیچ فردی نتواند از اجرای آن جلوگیری کند. اجرای خودکار اسمارت کانترکت ، امکانات و ویژگی های بسیار خاصی را برای کاربران فراهم می نماید. در ادامه این مقاله به ویژگی های قرارداد هوشمند و موارد استفاده آن می پردازیم.
کاربرد قرارداد هوشمند چیست؟
مهم ترین هدف و دستاورد قرارداد هوشمند، اجرای تمام بندها و موارد درج شده در آن می باشد. این قرارداد بدون نیاز به تائید و دخالت کسی اجرا شده و هنگامی که فعال شود، هیچ فردی نمی تواند از اجرای آن جلوگیری کند. اجرای خودکار قرارداد هوشمند و عدم توقف آن، نیاز به شناخت و اعتماد طرفین به یکدیگر را از بین می برد. همچنین نیازی به افراد واسطه یا تضمین های مالی مرسوم نظیر چک، سفته، ضمانت بانکی یا ضامن نیست.
تاریخچه Smart contract
نیک زابو (Nick Szabo)، متخصص علوم رایانه و رمزنگاری در سال 1994 ایده قرارداد هوشمند را مطرح کرد. هنگامی که زابو ایده خودش را مطرح کرد، بستر مناسبی برای اجرایی شدن آن وجود نداشت. با ظهور شبکه های بلاک چین ، محیطی مناسب برای اجرا شدن Smart Contract فراهم شد. اولین بار این قابلیت هوشمند بر بستر بلاک چین بیت کوین پیاده سازی و اجرا شد. اما این بلاکچین ابزارهای کافی و لازم را برای اجرای کامل آن نداشت. بعد از ظهور بلاک چین اتریوم، قراردادهای هوشمند توانایی پیاده سازی کامل را پیدا کردند. استفاده از این تکنولوژی برای عموم مردم آزاد است.
قرارداد هوشمند چطور کار می کند؟
یکی از مهم ترین خاصیت های بلاک چین، توزیع پذیری آن است. این ویژگی بلاک چین را برای اجرای قرارداد هوشمند مناسب کرده است. هنگامی که یک Smart Contract روی بلاک چین ثبت شود، اطلاعات آن بین تمام نود ها (Node) به اشتراک گذاشته می شود و تمام گره ها یک نسخه از این قرارداد را خواهند داشت. بنابراین بعد از ثبت قرارداد، امکان دستکاری یا جلوگیری از اجرا شدن در آن زمان لزوم، کاملاً از بین می رود.
در همین رابطه این مقاله مفید و جذاب را بخوانید: ارز فگ چیست و آینده آن چطور است؟
در ابتدا این قابلیت هوشمند توسط یک برنامه نویس ایجاد می شود. سپس با استفاده از یک کلاینت (Client) رو بلاک چین قرار می گیرد و اجرا می شود. کلاینت نرم افزاری است که برنامه نویس با استفاده از آن به بلاک چین متصل می شود. Smart Cantract با یک یا چند زبان برنامه نویسی مختلف ایجاد می شود. مثلا قرارداد های هوشمند بلاک چین اتریوم با زبان برنامه نویسی سالیدیتی (Solidity) کدنویسی می شوند.
چطور قرارداد هوشمند ایجاد کنیم؟
برای اجرای یک اسمارت کانترکت باید موارد ذیل را مرحله به مرحله اجرا نمود:
تعیین موضوع قرارداد و نحوه دسترسی به آن
قرارداد هوشمند باید به تمام اطلاعات محصولات یا خدمات دسترسی کامل و مستقیم داشته باشد. از این دسترسی برای کنترل فرآیند عرضه و خرید استفاده می شود.
شرایط و ضوابط قرارداد هوشمند
برنامه نویس با استفاده از کدنویسی های خاص، شرایط اجرای قرارداد را مشخص می کند و تمام اعضای شبکه بلاک چین یا نود ها، آن را تائید و امضا می کنند. ( منظور از امضاء، امضای دیجیتالی می باشد)
اوراکل (Oracle)
اورکل ها نوعی واسطه یا ابزار ارتباطی می باشند که به کمک قراردادهای هوشمند می آیند و اطلاعات مورد نیاز آنها را به روز رسانی و تائید می کنند. در واقع Oracle ها میان بلاک چین و منابع کمکی خارجی قرار می گیرند. این ها اطلاعاتی که مورد نیاز بلاک چین و قرارداد هوشمند می باشد را با پرس و جو (Query) به دست می آورند و در اختیار شبکه قرار می دهند. آن ها همچنین صحت و درستی داده ها را نیز بررسی می کنند.
پلتفرم اختصاصی
پلتفرم ها از دو روش Vitual Machine و Docker برای اجرا و پیاده سازی قرارداد هوشمند استفاده می کنند. Smart Cantracts توسط پلتفرمی خاصی به بلاک چین صادر می شود. در مرحله بعد، میان تمام اعضای شبکه (Node) به اشتراک گذاشته می شوند. ثبت قرارداد هوشمند نیازمند یک کلاینت رسمی و معتبر است.
مزایای قراردادهای هوشمند
از زمان ظهور و استفاده از فناوری بلاک چین و امکانات آن زمان زیادی نمی گذرد. با این حال این تکنولوژی به خوبی جایگاه خود را در دنیا پیدا کرده است. بلاک چین قابلیت ها و ویژگی های بسیار خاصی دارد که می تواند در تمام عرصه ها تحولی بزرگ ایجاد کند. اما هنوز استفاده از قابلیت های بلاک چین زیاد نیست و بسیاری از افراد با این تکنولوژی آشنایی ندارند. استفاده بلاک چین ها از اسمارت کانترکت ها می تواند مزایای خاصی را برای آنها ایجاد کند. مهم ترین مزایا آن عبارتند از:
همانگونه که گفته شد، بعد از ثبت در بلاک چین، در میان تمام اعضای شبکه توزیع می شوند. توزیع اطلاعات و قرارداد هوشمند، این تضمین را می دهد که قرارداد دیگر قابل تغییر و دستکاری نیست و هیچ فردی نمی توانند روی اجرا یا عدم اجرای آن اثر بگذارد.
در همین رابطه این مقاله مفید را بخوانید: هاوینگ چیست و چرا انجام می شود؟
تمام فرآیند های بلاک چین به صورت کاملاً خودکار و بدون نیاز به هیچ واسطه ای انجام می شود. نبود واسطه در این میان باعث کاهش زمان و افزایش سرعت می شود.
- استاندارد سازی بنا به نیاز مورد نظر
قراردادهای هوشمند آماده و قابل استفاده زیادی موجود است. شما می توانید یکی از آنها را انتخاب کنید، تغییرات مورد نظر خود را به روی آنها اعمال کنید و از قرارداد هوشمند جدید خود استفاده کنید.
اجرای قرارداد هوشمند، به صورت کاملا مستقل و خودکار می باشد. در اصل شما تنها کنترل ایجاد شرایط و قوانین قرارداد هوشمند را دارید، و نه اجرای آن.
قرارداد هوشمند بعد از ثبت روی بلاک چین، در دفتر کل عمومی ذخیره و نگه داری می شوند. این ویژگی این امکان را به شما می دهد که نیازی به شناخت طرف یا طرفین قرارداد نداشته باشید یا به آنها اعتماد داشته باشید، زیرا این معاهده هوشمند در زمان لزوم بدون هیچ قید و شرطی اجرا می شود.
با حذف واسطه هایی مانند دفاتر رسمی ثبت اسناد، مشاورین و غیره، هزینه ارائه خدمات نیز از بین می رود. این هزینه ها معمولا رقم های قابل توجهی به شما تحمیل می کنند.
معایب قراردادهای هوشمند
اما در کنار این مزایا، این قابلیت های نوین معایبی نیز دارند. از جمله:
درست است که اجرای قرارداد هوشمند به صورت کاملاً مستقل و خودکار می باشد، اما کدنویسی آن ها توسط یک یا چند فرد مختلف انجام می گیرد. بنابراین امکان اشتباه در کد نویسی یا ثبت درست شرایط و قواعد وجود دارد و این برنامه می تواند با همین خطاها در بلاک چین ثبت شود. از آنجایی که بعد از ثبت امکان هیچگونه تغییری وجود ندارد، می تواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد.
اگر قصد سرمایه گذاری پربازده را دارید، طراحی سایت صرافی ارز دیجیتال را به شما پیشنهاد می کنیم!
- عدم امکان استفاده از قانون یا پیگیری های قانونی
فضای ارزهای دیجیتال و بلاک چین، وابسته به هیچ سازمان یا ارگانی نیست. همچنین توسط هیچ دولت یا سازمانی مورد تائید یا ثبت قرار نمی گیرد. اگر روزی مشکلی در زمینه حقوقی برای شما ایجاد شود، شما نمی توانید به هیچ صورتی پیگیری های قانونی انجام داده و یا به مرجعی خاص مراجعه نمایید. در کل امکان هیچ گونه پیگیری قانونی وجود ندارد.
کدنویسی Smart Cantract به فرد یا تیم برنامه نویسی کاملا حرفه ای و با تجربه نیاز دارد. همچنین زبان های خاصی مورد استفاده قرار می گیرد که هر فردی توانایی انجام آن ها را ندارد. بنابراین هزینه برنامه نویسی قرارداد هوشمند رقم کمی نخواهد بود.
این امکان وجود دارد سایت اوراکل مورد استفاده، دستکاری شود یا مورد حملات هکری قرار گیرد. با این اتفاق اطلاعات اشتباه و غلط به بلاک چین ارسال می شود و می توانند اثرات مخربی در قرارداد هوشمند ایجاد کنند.
دنیای واقعی و اسمارت کانترکت ها
استفاده از بلاک چین و قابلیت های آن هنوز به صورت کامل و همگانی نیست و زمان زیادی نیاز است تا این تکنولوژی به صورت گسترده در دنیا مورد استفاده قرار گیرد. اما در حال حاضر بلاک چین در عرصه های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه به معرفی چند مورد از استفاده های بلاک چین و قرارداد هوشمند در دنیا می پردازیم.
انتخابات:
در برگزاری انتخابات و بعد از رای گیری، نتایج در Blockchain قرار می گیرد و در شبکه توزیع می شود. ثبت داده ها ( رای های اخذ شده) به صورت کاملا دقیق و شفاف و به صورت کاملا ناشناس خواهد بود. توزیع در شبکه بلاک چین امکان تقلب یا دستکاری را به صورت کامل از بین می برد.
مدیریت:
قراردادهای هوشمند توانایی اجرای کامل و دقیق کارها را به صورت روتین دارند. به طور مثال می توان برای انجام اموری مانند پرداخت حقوق، ساعت کاری و مبلغ را تعیین کرد. در هر ماه به راحتی و بدون نیاز نیروی انسانی حقوق کارکنان را پرداخت نمود.
مالکیت حقوقی و معنوی:
بعضی از آثار هنری مانند آلبوم های موسیقی، فیلم و سریال، عکس و. می توانند به راحتی در فضای اینترنت پخش شوند و افراد بدون پرداخت بها، از آنها استفاده کنند (نقض حقوق کپی رایت). این موضوع می تواند ضررهای بسیار زیادی به مالکین اثر تحمیل کند. با استفاده از قراردادهای هوشمند، می توان برای دانلود این آثار شرایطی مانند پرداخت بها و سپس اجازه دانلود کردن را داد و از استفاده رایگان این آثار جلوگیری کرد.
صنعت بیمه:
Smart Cantract بدون نیاز به واسطه برای انجام دادن کارها، می تواند تغییراتی را در سیستم سنتی بیمه انجام دهد. تغییراتی مانند پرداخت خودکار خسارت، دریافت حق بیمه، تمدید خودکار بیمه نامه و .
همچنین قراردادهای هوشمند در تمام سیستم های بانکداری، حمل و نقل، اینترنت اشیا (IOT)، ردیابی (GPS)، بهداشت و بسیاری دیگر از زمینه ها می توانند کاربردی و تاثیرگذار باشند.
طراحی سایت ارز دیجیتال حرفه ای
شرکت آرتاراکس با تیم متخصص و حرفه ای در زمینه طراحی سایت ارز دیجیتال آماده ارائه خدمات به شما عزیزان است. این تیم به صورت تخصصی در زمینه های طراحی سایت صرافی ، طراحی سایت ارز به ارز، طراحی سایت بازار معاملاتی، ساخت توکن، سایت فروش NFT به صورت کاملا حرفه ای و تخصصی فعالیت می نماید. می توانید نمونه کارهای آرتاراکس را در از منوی بالای صفحه مشاهده نمایید. همچنین برای استعلام هزینه طراحی سایت ارز دیجیتال با ما تماس بگیرید.
قرارداد هوشمند Smart contract چیست؟ کاربردهای اصلی آن
بعد از ورود فناوری شبکه بلاک چین ، فضای مورد نیاز برای اجرای قرارداد های هوشمند فراهم شد. در این مقاله به معرفی قرارداد هوشمند و کاربردهای آن می پردازیم.
قرارداد معمولی
قبل از اینکه در مورد قرارداد هوشمند توضیح دهیم، بهتر است ابتدا قرارداد معمولی را بشناسیم. در حالت کلی توافق بین دو یا چند نفر که آنها را متعهد به مورد یا مواردی خاص می کند که در زمانی مشخص باید آن موارد اجرا شوند قرارداد می گویند. قرارداد برای اینکه حالتی رسمی داشته باشد و طرفین ملزم به اجرای قراداد هوشمند چیست؟ آن شوند باید ثبت شوند. برای پیگیری های قانونی این ثبت در جایی معتبر مانند دفتر ثبت اسناد رسمی نوشته و تائید و ثبت شود.
قرارداد هوشمند
در واقع قرارداد هوشمند قراردادی است که حاوی دستوراتی خاص است که در مواقع لازم به صورت خودکار اجرا شود.
قرارداد هوشمند در واقع یک کد برنامه نویسی است که روی شبکه بلاک چین تعریف می شود. در صورت بروز یک سری اتفاقات و شرایط خاص ، دستوراتی که برنامه نویس برای آن قرارداد نوشته است اجرا می شوند.
اجرای خودکار قرارداد هوشمند امکانات زیادی را برای ما فراهم می کند. در ادامه به معرفی مواردی که می توانیم از قرارداد هوشمند کمک بگیریم می پردازیم.
هدف قراردادهای هوشمند چیست؟
مطمئنا مهم ترین دستاورد قرارداد های هوشمند اجرا شدن تمام موارد درج شده در قرارداد می باشد. یعنی اگر شرایط خاص اجرای قرارداد ایجاد شد، قرارداد هوشمند بدون نیاز به تائید کسی اجرا می شود و کسی نمی تواند جلوی اجرا شدن آن بگیرد. این مورد باعث می شود نیازی به اعتماد طرفین به یکدیگر مطرح نباشد. هم چنین نیازی به واسطه یا تضمین نیز نیست.
ایده قرارداد هوشمند از کجا آمده است؟
در سال 1994 نیک زابو Nick Szabo متخصص رایانه و رمزنگاری مطرح شد. اصول اصلی قرارداد هوشمند توسط او مطرح شد، اما در آن زمان او محیط مناسبی برای اجرایی کردن ایده خود نداشت. بعد از ظهور فناوری بلاک چین بستری برای اجرای ایده قرارداد هوشمند فراهم شد. در ابتدا در بلاک چین بیت کوین قرارداد هوشمند اجرا شد، اما ابزارهای کافی برای اجرای کامل قرارداد هوشمند را نداشتند. بعد از ظهور اتریوم قراردادهای هوشمند برای عموم به اجرا در آمدند و قابلیت استفاده از آن در انجام معاملات ایجاد شد.
قرارداد هوشمند Smart contract چگونه کار می کند؟
قرارداد هوشمند روی شبکه بلاک چین پیاده سازی می شود. همانگونه که می دانید خاصیت اصلی و مهم بلاک چین توزیع پذیر بودن آن می باشد. به زبانی ساده وقتی یک قرارداد هوشمند روی بلاک چین ثبت شود، میان تمام نودها Node به اشتراک گذاشته می شود و همه ی بلاک ها یک نسخه از آن را خواهند داشت. تمام اعضای بلاک چین آن قرارداد را اجرا می کنند، بنابراین دستکاری یا جلوگیری از اجرا شدن آن امکان پذیر نیست.
یک برنامه نویس کد قرارداد هوشمند را نوشته و از طریق یک کلاینت (نرم افزاری که برنامه نویس را به بلاک چین متصل می کند) روی بلاک چین ثبت می کند. قراردادهای هوشمند توسط یک یا چند زبان برنامه نوشته می شوند. به عنوان مثال قراردادهای هوشمند اتریوم با زبان برنامه نویسی سالیدیتی Solidity نوشته می شود.
برای ایجاد کردن قرارداد هوشمند به چه چیزهایی نیاز داریم؟
موضوع قرارداد و دسترسی داشتن به آن
برنامه قرارداد هوشمند باید به خدمات یا محصولات تحت قرارداد دسترسی کامل داشته باشد. این دسترسی برای قفل کردن یا باز کردن خودکار آنها می باشد و بتواند فرآیند عرضه و خرید را کنترل کند.
شرایط قرارداد هوشمند Smart contract
در صورت اتفاق افتادن شرایط درج شده در قرارداد هوشمند، عملیات اجرای آن به صورت پشت سر هم و متوالی اتفاق می افتد. شرایط با برنامه نویسی مشخص شده و تمام اعضای بلاک چین آن را امضا می کنند ( امضای دیجیتال)
اوراکل Oracle
اوراکل ها در واقع منابع کمکی و خارجی هستند که اطلاعات مورد نیاز آن شبکه را بازیابی و تائید می کنند. اوراکل ها بین بلاک چین و منابع داده قرار می گیرند و اطلاعاتی که بلاک چین نیاز دارد را از طریق پرس و جو Query ، در اختیار آن می گذارند. اطلاعاتی مانند قیمت، آب و هوا و …
پلتفرم اختصاصی
قرارداد هوشمند به بلاک چین یک پلتفرم خاص صادر می شود. سپس در میان اعضای شبکه (نود ها) توزیع می شود. برای ثبت قرارداد نیاز به یک نرم افزار کلاینت رسمی و معتبر دارید.
محبوب ترین شبکه بلاک چین برای اجرای قراردادهای هوشمند اتریوم می باشد.
کاربرد های قرارداد هوشمند Smart contract
بلاک چین و قراردادهای هوشمند فناوری های نو ظهور و جدید هستند. بلاک چین ها در زمینه های مختلف می توانند کاربرد داشته باشند. به دلیل همه گیر نشدن کاربرد بلاک چین هنوز امکان استفاده از تمامی قابلیت های آن وجود ندارد.
مهم ترین مزایای قرارداد های هوشمند و استفاده آن از بلاک چین موارد زیر است:
قراردادهای هوشمند رمزنگاری شده می باشند و در بین نود ها شبکه بلاک چین توزیع می شوند. این موضوع تضمین می کند بدون اجازه داده ها نه تغییر می کنند نه از بین می روند.
انجام فرآیندها به صورت خودکار و بدون واسطه انجام می شود. این کار با سرعت بالایی انجام می گیرد و در زمان صرفه جویی زیادی انجام می شود.
انواع مختلفی از قرارداد هوشمند موجود است و شما می توانید بنا به نیاز خود یکی از آنها را انتخاب کنید و تغییرات مورد نظر خود را روی آنها ایجاد کنید.
قرارداد های هوشمند به صورت مستقل عمل می کنند و در اصل کنترل کامل قرارداد دست خود شما می باشد.
تمامی اسناد قرارداد رمزنگاری شده اند و در دفتر کل عمومی ذخیره شده اند. بنابراین نیاز نیست شما طرف قرارداد را بشناسید یا به آنها اعتماد داشته باشید، زیرا شرایط اجرا قرارداد ثبت شده و در زمان لازم ، بدون هیچ قید و شرطی اجرا می شوند
با حذف دفترخانه های رسمی، مشاوران و دیگر واسطه ها، هزینه های خدمات آنها نیز از بین رفته و به این ترتیب شما هزینه زیادی صرف قراردادهای هوشمند نمی کنید.
معایب قرارداد های هوشمند موارد زیر است:
با وجود اینکه قراردادهای هوشمند به صورت خودکار اجرا می شوند، اما کدنویسی آنها توسط یک یا چند فرد نوشته می شود. ممکن است در کدنویسی آنها اشتباهی رخ دهد. و این برنامه با همین خطا در بلاک چین ثبت شود.
با توجه به اینکه اگر قرارداد در بلاک چین ثبت شود امکان تغییر آن وجود ندارد، می تواند بسیار مشکل ساز باشد.
قرارداد های هوشمند توسط هیچ سازمان و ارگانی تائید یا ثبت نمی شوند، بنابراین امکان پیگیری قانونی برای آن وجود ندارد. همچنین اگر روزی قانون و چارچوبی برای این قرارداد ها تائین شود، می تواند برای قراردادهای ثبت شده مشکل ساز شود.
- هزینه های تهیه قرارداد هوشمند Smart contract
مطمئنا کدنویسی قرارداد ها، نیاز به یک برنامه نویس با تجربه و کار بلد دارد. انجام برنامه نویسی هزینه خود را خواهد داشت که به دلیل خاص و محدود بودن زبان های برنامه نویسی که برای این کار استفاده می شوند، هزینه آن برنامه نویس بالا خواهد بود.
همانگونه که گفتیم اوراکل ها واسطه هایی بین بلاک چین و منابع داده می باشند تا به کمک قراردادهای هوشمند بیایند.
ممکن است با دستکاری یا هک سایت اوراکل، اطلاعات غلط به بلاک چین ارسال شود و در قرارداد هوشمند تاثیر بگذارد.
قرارداد هوشمند و دنیای واقعی
راه زیادی تا استفاده همه گیر و کامل از قابلیت های قرارداد هوشمند و بلاک چین ها مانده است. کارآمد بودن این فناوری ها بسیار زیاد است. اما تاکنون چند مورد استفاده آن اجرایی شده است.
- انتخابات: در برگزاری انتخابات، نتایج در بلاک چین قرار خواهد گرفت و در کل شبکه بلاک چین توزیع خواهد شد. داده ها (نتایج رای گیری) کاملا شفاف، رمزنگاری شده و به صورت ناشناس می باشند. بنابراین امکان هرگونه دستکاری یا تقلب صفر است.
- مدیریت: قرارداد های هوشمند می توانند تمام کارها را به صورت دقیق و روتین اجرا کنند. مثلا می توان برای پرداخت حقوق، ساعات کار و مبلغ را تایین کرد و بدون نیاز به حسابدار این کار را به صورت کامل و دقیق انجام داد.
- مالکیت حقوقی و معنوی: برخی آثار مانند موسیقی، عکس، فیلم و … بعد از انتشار در فضای اینترنت، درگیر خطر نقض حقوق کپی رایت قرار می گیرند. یعنی آن فایل ها به صورت رایگان در دسترس عموم قرار بگیرد. این کار ضرر بسیاری به مالک اثر می رساند. می توان با استفاده از قرارداد هوشمند برای این فایل ها، شرایطی خاص مانند پرداخت بها و سپس اجازه دانلود تعیین کرد.
- بیمه: همان گونه که گفتیم قراردادهای هوشمند نیاز به وجود واسطه ها را از بین می برد. می توان با اجرا کردن قرارداد هوشمند در سیستم سنتی بیمه انجام کارهایی مانند پرداخت خودکار خسارت، دریافت حق بیمه، تمدید بیمه نامه ها و … را انجام داد.
همچنین قراردادهای هوشمند می توانند در سیستم های بانک داری، حمل و نقل، اینترنت اشیا، ردیابی، بهداشت و حمل و نقل استفاده کرد. در مقاله های جداگانه کاربرد بلاک چین و قرارداد های هوشمند را تمامی این موارد توضیح خواهیم داد.
قرارداد هوشمند در عرصهی رمزارز چیست؟(تعریفی ساده از فرایندی پیچیده)
قطعا برای بسیاری از شما عزیزان در مورد مفاهیم پایه در دنیای رمز ارز و بلاکچین سوالات زیادی پیش آمده است. ممکن است به دنبال پاسخ رفته باشید اما توضیحی قابل قبول برای سوال خود به دست نیاورده باشید. مفاهیمی مثل ساتوشی، نمودار شمعی، ارزهای پایدار مانند تتر، گره و یا بسیاری دیگر از جملهی این مفاهیم هستند. دانستن این مفاهیم اساسی برای فعالیت در زمینهی رمزارزها بسیار مهم است. آگاهی از مواردی که ذکر شد بسیار در پیشرفت شما در عرصهی رمزارزها اثرگذار خواهد بود. این مقاله در مورد مفهوم قرارداد هوشمند (Smart Contract) و چگونگی عمل کردن آن برای شما عزیزان به نگارش درآمده است.
تعریفی آسان و صریح از قرارداد هوشمند
به زبان ساده میتوان گفت، قرارداد هوشمند همانند یک قرارداد دو طرفه در دنیای واقعی است. با این تفاوت که قرارداد هوشمند، قراردادی دیجیتالی است. در واقع این قرارداد یک کد دیجیتالی ذخیره شده درون بلاکچین است.
مثالی کاربردی از مفهوم قرارداد هوشمند
همه میدانیم که تکنولوژی بلاکچین در صنایع بسیاری وارد شده است. دنیای خرید و فروش املاک هم به دنبال این تغییرات به استفاده از این تکنولوژی روی آورده است. فرض کنید در آیندهای نه چندان دور تصمیم به خرید ملک با استفاده از یک پلتفرم برمبنای بلاکچین خواهید گرفت. برای این منظور باید مواردی را انجام دهید. برای مثال باید مقادیر وام و شرایط اقساط و یا موارد خاص دیگری که مربوط به خرید ملک هستند را مورد بررسی قرار دهید و تعیین کنید. برای ایجاد یک قرارداد هوشمند باید آنرا امضا کنید وبه جریان بیاندازید.
به عنوان مثال، شما تصمیم گرفتید 20٪ از ارزش ملک موردنظرتان نقد و مابقی باقیمانده را بهصورت اقساط پرداخت کنید. فروشنده براساس شرایطی که توافق کردید قرارداد هوشمند را ایجاد میکند. به محض اینکه دو طرف توافق کردید که همه چیز به درستی ثبت شده قرارداد هوشمند فعال میشود.
پس از گذشت زمان و پرداخت اقساط بهصورت کامل، مالکیت ملک به شما منتقل میشود. تمام مراحل تایید شدن مبلغ و انتقال مالکیت بهصورت خودکار و بدون دخالت هیچ واسطهای صورت میگیرد. برخلاف روشهای سنتی معاملات، روند انجام معامله با سرعت بیشتر و هزینهی کمتری صورت میگیرد.
مزایای قرارداد هوشمند
امنیت بالایی دارند
قراردادهای هوشمند با برقراری یک فضای امن از جزییات قرارداد و سایر اطلاعات محافظت میکنند. همچنین این قرارداد بدون هیچ واسطه و شخص ثالثی انجام میگیرد. به همین دلیل خطر تغییر و یا دخالت در قرارداد و معامله از بین میرود. برای افزایش ضریب امنیت، تمام اطلاعات مهم از طریق رمزنگاری ایمن میشوند.
بهصورت خودکار اجرایی میشوند
قراردادهای هوشمند خودکار هستند که این ویژگی بارز، آنها را به سطح بالایی میرساند. به محض بهکارگیری قراردادهای هوشمند، آنها توانایی اجرای بدون دخالت و خودکار قرارداد را دارند.
بدون وقفه هستند
هیچ شخص سومی امکان ایجاد وقفه یا دخالت در قراردادهای هوشمند را ندارد. مگر اینکه از ابتدا این امکان در قرارداد قید شده باشد.
مقرون به صرفهاند
قراردادهای هوشمند به دلیل مستقل بودن و عدم نیاز به واسطه بسیار مقرون به صرفه هستند. وقتی دلال یا شخص ثالث دیگری در معامله وجود داشته باشد، باید مبلغی هم برای پرداخت کارمزد به آنها بپردازید. اما در قرارداد هوشمند که این شخص حذف شده دیگر نیازی به پرداخت هزینهی بیشتر نیست و میتوانید در هزینههای خود صرفهجویی کنید.
عملکرد سریع
این قراردادها بسیار سریع اجرا می شوند! در مقایسه با قراردادهای دنیای واقعی که ساعتها به طول میانجامند، قراردادهای هوشمند بسیار سریع و در عرض چند دقیقه اجرایی میشوند. از طرفی به خوبی میدانید که وقتی قراردادی بهصورت دستی پر میشود احتمال وجود خطا وجود دارد. اما یک قرارداد هوشمند تمام فرآیندها را به طور خودکار انجام میدهد و هیچ خطایی رخ نخواهد داد.
موارد استفاده از قرارداد هوشمند
-مدیریت زنجیرهی تأمین
-خرید و فروش ملک
-محافظت از حق کپیرایت
-پرداخت خسارت بیمه
سخن پایانی
همانطور که گفته شد، قراردادهای هوشمند دارای ویژگیهای بارزی هستند. این ویژگیها شامل امنیت بالا، سرعت در اجرا، مقرون به صرفه بودن و ویژگیهای مثبت دیگری میشوند که در طول مقاله به آن پرداخته شد. به دلیل همین ویژگیها، در عرصهی رمزارزها نیز بسیار کاربردی هستند. چراکه داشتن چنین ویژگیهایی برای یک پلتفرم، کیف پول، صرافی یا مرجع خرید و فروش رمزارز بسیار حائز اهمیت هستند.
تترلند به عنوان اولین مرجع خرید و فروش رمرزارز تتر در ایران، بستری امن با امکان واریز و برداشت در کمترین زمان ممکن را با کارمزد صفر برای شما فراهم کرده است.
کارمزد انتقال تتر بسته به نوع تتر انتخابی کاربران(TRC20، ERC20، OMNI ) توسط شبکه دریافت میشود.
قرارداد هوشمند چیست؟
جهت درک بهتر معنای قرارداد هوشمند با این مثال شروع میکنیم .تصور کنید که نیاز به فروش خانه دارید. این یک روند کاملاً پیچیده و دلهره آور است که مستلزم مستندات زیاد ، ارتباط با شرکت ها و افراد مختلف و همچنین سطح بالایی از خطرات مختلف است. به همین دلیل است که اکثریت مطلق فروشندگان خانه تصمیم می گیرند یک نماینده املاک پیدا کنند ، که با اسناد و مدارک سر و کار دارد ، املاک را به بازار عرضه می کند و با شروع مذاکرات ، به عنوان واسطه عمل می کند همچنین این قرارداد را تا زمان بسته شدن نظارت می کند.
علاوه بر این ، آژانس یک سرویس سپرده گذاری را ارائه می دهد ، که به ویژه در چنین معاملات مفید است ، زیرا مبالغ درج شده معمولاً بسیار زیاد هستند و شما واقعاً نمی توانید به شخصی که با او سر و کار دارید اعتماد کامل داشته باشید. در نهایت پس از توافق موفقیت آمیز ، نمایندگان فروشنده و نمایندگان خریدار حدود هفت درصد از قیمت فروش را به عنوان کمیسیون پرداخت می کنند. این مقدار ضرر مالی قابل توجهی برای فروشنده است.
شرایطی از این دست است که قراردادهای هوشمند واقعاً می توانند مفید باشند و به طور موثر انقلابی در کل یک صنعت ایجاد کنند. قراردادهای هوشمند بر اساس یک اصل ‘اگر……آنگاه…..’ کار می کنند ، به این معنی که مالکیت خانه تنها در صورت ارسال پول توافق شده به سیستم به خریدار منتقل می شود. آنها همچنین به عنوان خدمات سپر فعالیت می کنند ، به این معنی که هم پول و هم حق مالکیت در سیستم ذخیره می شوند و دقیقاً در همان زمان به طرف های شرکت کننده توزیع می شوند.
علاوه بر این ، معامله توسط صدها نفر مشاهده و تأیید شده است ، بنابراین تحویل بدون عیب تضمین شده است. از آنجا که اعتماد بین طرفین دیگر مسئله ای مهم نیست ، نیازی به واسطه نیست. کلیه کارکردهایی که یک نماینده املاک انجام می دهد می تواند از قبل در یک قرارداد هوشمند برنامه ریزی شود.
این فقط یک نمونه از کاربردهای احتمالی قراردادهای هوشمند است. آنها قادر به تسهیل مبادله پول ، املاک و هر چیز دیگری با ارزش ، تضمین شفافیت کامل ، جلوگیری از خدمات و اتهامات همراه یک واسطه و ریشه کن کردن سوال اعتماد بین طرفین هستند. کد یک قرارداد هوشمند خاص شامل کلیه شرایط و ضوابط مورد توافق طرفین می باشد و اطلاعات مربوط به معامله به خودی خود در یک بلاکچین ، که یک دفترچه عمومی توزیع شده غیر متمرکز میباشد ثبت می شود.
قرارداد هوشمند چگونه کار می کنند
به عبارت ساده ، قراردادهای هوشمند بسیار شبیه ماشینهای فروش هستند. شما فقط مقدار مورد نیاز ارز دیجیتال را به قرارداد هوشمند ارسال می کنید ، و سپرده گذاری ، حق مالکیت خانه ، گواهینامه راننده یا موارد دیگر را در حساب خود دریافت می کنید. همه قوانین و مجازات ها نه تنها توسط قراردادهای هوشمند از پیش تعیین شده اند بلکه توسط آنها اجرا نیز می شود.
مستقل و عدم وابستگی
یک قرارداد هوشمند می تواند به تنهایی کار کند ، اما می تواند به همراه هر تعداد دیگر قراردادهای هوشمند نیز عملی شود. وقتی وابسته به یکدیگر باشند ، می توان آنها را تنظیم کرد. به عنوان مثال ، انجام موفقیت آمیز یک قرارداد هوشمند خاص می تواند شروع یک قرارداد دیگر و مواردی از این دست باشد. از نظر تئوری ، کل سیستم ها و سازمان ها می توانند کاملاً با قراردادهای هوشمند عمل کنند. تا حدودی ، این قبلاً در سیستم های مختلف رمزنگاری اجرا شده است ، جایی که کلیه قوانین از پیش تعریف شده اند و به همین دلیل ، خود شبکه می تواند به طور مستقل عمل کند.
اهداف قرارداد هوشمند
در اصل سه قسمت که به عنوان پارامترهای مهم در نظر گرفته می شوند ، برای هر قرارداد هوشمند وجود دارد. نفر اول امضا کنندگان هستند قراداد هوشمند چیست؟ که با استفاده از امضاهای دیجیتال با شرایط توافق نامه موافق یا مخالف هستند. موضوع دوم موضوع توافق است. می تواند یک جز باشد که در محیط قرارداد هوشمند وجود دارد. از طرف دیگر ، قراردادهای هوشمند باید دسترسی بدون مانع و مستقیم به جسم داشته باشند.برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ در مورد قراردادهای هوشمند بحث شد ، اما این شیء خاص بود که توسعه آنها را متوقف کرد.
این مشکل تا حدودی پس از ظاهر شدن اولین ارزهای رمزپایه در سال ۲۰۰۹ حل شد. سرانجام ، هر قرارداد هوشمند باید شرایط خاصی را در بر بگیرد. این شرایط باید به صورت ریاضی به طور کامل توصیف شود و از یک زبان برنامه نویسی متناسب با شرایط خاص قرارداد هوشمند استفاده شود. این شامل الزامات مورد انتظار از طرفهای قراداد هوشمند چیست؟ شرکت کننده و همچنین کلیه قوانین ، پاداش ها و مجازات های مرتبط با شرایط مذکور می باشد.
به منظور وجود و عملکرد درست آنها ، قراردادهای هوشمند باید در یک محیط مناسب و خاص کار کنند. قبل از هر چیز ، محیط باید از رمزنگاری با کلید عمومی استفاده کند ، که به کاربران امکان می دهد با استفاده از کدهای رمزنگاری منحصر به فرد و خاص خود ، معامله را امضا کنند. این سیستم دقیقی است که اکثریت مطلق ارزهای رمزنگاری موجود در حال حاضر از آن استفاده می کنند.
ثانیا ، آنها به یک بانک اطلاعاتی باز و غیرمتمرکز احتیاج دارند که کلیه طرفین قرارداد می توانند کاملاً به آن اعتماد کنند و کاملاً خودکار باشند. علاوه بر این ، برای اجرای قرارداد هوشمند باید کل محیط خود غیرمتمرکز باشد. بلاکچین ها ، بویژه بلاکچین اتریوم ، محیط های مناسبی برای قراردادهای هوشمند هستند. سرانجام ، منبع داده های دیجیتال مورد استفاده قرارداد هوشمند باید کاملاً قابل اطمینان باشد.
این مستلزم استفاده از گواهینامه های امنیتی ریشه SSL ، HTTPS و سایر پروتکل های اتصال ایمن است که در حال حاضر بسیار مورد استفاده قرار می گیرند و به طور خودکار در اکثر نرم افزارهای مدرن پیاده سازی می شوند.
مزایای قرارداد هوشمند
- استقلال – قراردادهای هوشمند نیاز به یک واسطه ثالث تسهیل گر را از بین می برد ، در اصل کنترل کامل توافق را به شما می دهد.
- اعتماد – هیچ کس نمی تواند اسناد شما را بدزدد یا گم کند ، زیرا آنها رمزگذاری شده و با خیال راحت در یک دفترچه مشترک ذخیره می شوند. علاوه بر این ، شما لازم نیست به افرادی که با آنها سر و کار دارید اعتماد کنید یا از آنها انتظار داشته باشید که به شما اعتماد کنند ، زیرا سیستم بی طرفانه قراردادهای هوشمند اساساً جایگزین اعتماد است.
- پس انداز – اسناد رسمی ، نمایندگان املاک ، مشاوران و بسیاری از واسطه های دیگر به لطف قراردادهای هوشمند نیازی به تشکر از کس دیگری ندارند. با تمدید ، هزینه های مرتبط با خدمات آنها بدون هیچ مشکل و بدون هزینه های اضافی سرسام اور مدام انجام خواهد شد.
- ایمنی – در صورت اجرای صحیح ، قراردادهای هوشمند برای هک کردن بسیار دشوار هستند. علاوه بر این ، محیطهای مناسب برای قراردادهای هوشمند با رمزنگاری پیچیده محافظت می شوند ، که اسناد شما را ایمن نگه می دارد.
- کارآیی – با قراردادهای هوشمند وقت زیادی صرفه جویی می کنید ، به طور معمول در پردازش دستی انبوه اسناد کاغذی ،زمان زیادی در ارسال یا انتقال آنها به مکان های خاص و غیره هدر می دهید.
چه کسی قرارداد هوشمند را ایجاد کرده و چه کسانی از آنها استفاده می کند؟
قراردادهای هوشمند برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ توسط نیک سازو ، دانشمند رایانه و رمزنگاری ، توصیف شده است. در طی چند سال ، Szabo این مفهوم را مجدداً تعریف کرد که در آنجا مفهوم ایجاد شیوه های مربوط به تجارت در رابطه با قانون قرارداد را از طریق طراحی شرح داد. (پروتکل تجارت الکترونیکی بین غریبه ها در اینترنت).
با این حال ، اجرای قراردادهای هوشمند تا سال ۲۰۰۹ اتفاق نیفتاد ،یعنی هنگامی که اولین رمزنگاری بیتکوین به همراه بلاکچین آن ظاهر شد که در نهایت یک محیط مناسب برای قراردادهای هوشمند تبدیل شد. نیک سازو سازوکاری را برای ارز دیجیتال غیر متمرکز به نام بیت گلد در سال ۱۹۹۸ طراحی کرد.
این برنامه هرگز عملی نشد ، اما قبلاً بسیاری از ویژگی هایی را که بیت کوین حدود ۱۰ سال بعد از آن بدست اورد ، داشت. این روزها ، قراردادهای هوشمند عمدتاً با ارزهای رمزپایه همراه است. آنها به طور گسترده در اکثر شبکه های رمزنگاری کنونی موجود مورد استفاده قرار می گیرند و یکی از برجسته ترینه انها اتریوم هست.
نمونه هایی از قراردادهای هوشمند
فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند به طور گسترده ای به عنوان انقلاب پذیرفته شده است و در همه سطوح اجرا می شود. به عنوان مثال ، اخیراً ، شرکت سپرده گذاری Trust و Clearing (DTCC) و چهار بانک بزرگ – Bank of America Merrill Lynch، Citi، Credit Suisse و J.P. Morgan – مبادلات پیش فرض اعتباری را با موفقیت در بلاک چین توسعه یافته توسط Axoni و با استفاده از قراردادهای هوشمند معامله کردند.
در قرارداد هوشمند از اطلاعات نگهداری شده مانند جزئیات تجارت فردی و معیارهای ریسک همتایان استفاده شده است که طبق اعلامیه مطبوعات ، سطح شفافیت جدیدی را برای شرکا و تنظیم کننده فراهم می کند. اتفاقات مشابه در همه جا اتفاق می افتد. کنسرواسیومی از ۶۱ بانک ژاپنی و کره جنوبی در حال آزمایش قراردادهای بلاکچین و هوشمند ریپل برای فعال کردن نقل و انتقال پول بین دو کشور است.
حتی Sberbank ، یک بانک تحت کنترل دولت روسیه ، در کشوری که به شدت ضد ارزهای رمزپایه بوده است ، بلاک چین اتریوم و قراردادهای هوشمند که از طریق آن امکان پذیر است را مورد آزمایش قرار میدهد. این آزمایشات با توجه به پیوستن Sberbank به اتحادیه Enterprise Ethereum Alliance ، کنسرسیومی از بیش از ۱۰۰ تاجر ، از جمله بازیکنان برتر مانند Cisco ، BP ، ING ، Microsoft و غیره انجام شد.
اتحاد قصد دارد یک بلاکچین برای استفاده در مشاغل تنظیم کند ، که در آن قراردادهای هوشمند لازم برای شرکتهای خاص ایجاد و اجرا شود. از آنجا که قراردادهای هوشمند در ارتباط با ارزهای رمزنگاری شده توسعه یافتند ، هنوز هم عمدتاً در دنیای امور مالی و بانکی اجرا می شوند. با این وجود ، این فناوری می تواند توسط دولت های سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرد تا سیستم رای گیری در دسترس تر و شفاف تر شود.
زنجیره های تأمین می توانند از آن برای نظارت بر کالاها استفاده کنند و کلیه کارها و پرداختهای مربوط را نیز به صورت خودکار انجام دهند. املاک و مستغلات ، مراقبت های بهداشتی ، مالیات ، بیمه و صنایع بی شماری دیگر می توانند از اجرای قراردادهای هوشمند و مزایایی که برای ارائه دارند بهره مند شوند.
دیدگاه شما