بازار اوراق اختیار معامله

اختیار معامله یک ابزار مشتقه در مالیه است. اختیار معامله یک قرارداد قانونی است که توسط یک فروشنده به یک خریدار در ازای مبلغ معینی فروخته می‌شود. خریدار این قرارداد آنگاه این اختیار را به دست می‌آورد که یک دارایی (اعم از سهام یا کالا) را تا مدت مشخصی به مبلغ تعیین شده‌ای بخرد یا بفروشد.

بازار اوراق اختیار معامله

تعریف

اختیار معامله قراردادي دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که بازار اوراق اختیار معامله براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.

چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف نظر وي از اجراي قرارداد، مبلغی را که در ازاي این حق، پرداخته است از دست میدهد. از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجراي قرارداد است .برای جلوگيری از امتناع فرو شنده اوراق از انجام قرارداد، فرو شنده ضمن قرارداد متعهد مي شود مبلغي بازار اوراق اختیار معامله را به عنوان وجه تضمين نزد كارگزار بورس يا اتاق پاياپای قرار دهد و متناسب با تغييرات قيمت اوراق اختيار معامله، آن را تعديل كند.

قراردادهاي اختیار معامله از نظر سررسید به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیم میشوند. اختیار معاملۀ آمریکایی قراردادي است که از هنگام عقد قرارداد تا سررسید آن، قابل اجراست. یعنی در طول دورة قرارداد هر وقت که خریدار بخواهد میتواند آن را به اجرا بگذارد. حال آنکه اختیار معاملۀ اروپـایی فقـط در سررسید یا دورة کوتاهی که به مثابه دورة سررسید در نظر گرفته میشود قابل اجراست و خریدار فقط در دورة سررسید میتواند آن را به اجرا بگذارد.

فروشنده قرارداد اختیار معامله (از نوع خرید یا فروش) : متعهد به خرید یا فروش قرار داد اختیار معامله

خریدارقرارداد اختیار معامله ( از نوع خرید یا فروش) : پرداخت وجه توسط خریدار به فروشنده قرارداد اختیار معامله

آغاز معاملات اولین قراردادهای اختیار معامله ETF در بازار سرمایه

اخبار پولی مالی- بازار مشتقه فرابورس ایران از شنبه ۲۰ آذرماه، میزبان معاملات قراردادهای یک‌ساله اختیار خرید و فروش روی واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) خواهد بود؛ تا پیش از این تنها قراردادهای اختیار معامله تک سهم و با سررسیدهای شش‌ماهه در این بازار معامله می‌شد.

به گزارش اخبار پولی مالی به نقل از مدیریت ارتباطات فرابورس ایران، سپیده رستمی‌نیا رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس با بیان اینکه قراردادهای اختیار معاملات روی ETF در بازارهای جهانی ابزارهای رایج و شناخته‌شده‌ای هستند، گفت: این ابزار در مقایسه با اختیار معاملات سهام از اقبال و جذابیت بیشتری برخوردار است و فرابورس نیز با هدف تنوع‌بخشی به بازار مشتقه و فراهم کردن ابزاری برای کسب سود و پوشش ریسک در نوسانات شاخصی به سراغ ETF سهمی رفته است.

به گفته وی این اوراق با توجه به سررسید یک‌ساله می‌تواند ابزار بسیار مناسب و جذابی برای تحلیلگران و فعالان بازار باشد.

رستمی‌نیا با بیان اینکه در قراردادهای اختیار خرید یا فروش، دارنده آن‌ها حق خرید یا فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خود را با قیمت و در تاریخ مشخص به شرط نگهداری اوراق مذکور در سررسید خواهد داشت، افزود: همچنین با توجه به امکان معاملات ثانویه این اوراق، هر یک از دارندگان این قراردادها در هر زمان تا پیش از سررسید در صورت تمایل می‌تواند با فروش این اوراق، از افزایش ارزش احتمالی آن نیز منتفع شود.

وی با یادآوری اینکه خرید اوراق اختیار معامله واحدهای ETF مشروط به تملک واحدهای ETF نخواهد بود، ادامه داد: هر شخصی که کد معاملات مشتقات را داشته باشد قادر به خرید این اوراق خواهد بود، بنابراین توصیه می‌شود اشخاص پس از آشنایی و کسب آموزش‌های لازم در زمینه ریسک‌های معاملات اوراق مشتقه، به معامله این اوراق اقدام کنند.

رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس همچنین فروش این قراردادها را با توجه به تعهدی که برای دارنده باز موقعیت فروش ایجاد می‌کند، مشروط به توثیق وجه تضمین در سامانه معاملات اعلام کرد.

بررسی تفاوت قراردادهای اختیار معامله ETF و اختیار معاملات تک سهم

وی تفاوت اساسی قراردادهای اختیار معامله ETF و اختیار معاملات تک سهم را نیز در تفاوت‌های میان این دو دارایی پایه دانست و گفت: زمانی که دارایی پایه موضوع قرارداد اختیار معامله، واحدهای ETF تعیین شده باشد، نوسانات قیمتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری با توجه به شرایط کلی بازار و نیز ارزش سبد دارایی تحت مدیریت صندوق مورد توجه است.

مزایای قراردادهای اختیار معامله ETF چیست؟

به گفته وی ETF سهمی با توجه به این موضوع که سبدی از دارایی تحت مدیریت افراد حرفه‌ای است و نیز واحدهای ETF در بازار از نقدشوندگی بالا و معاملات بی وقفه‌ای برخوردارند با داشتن مزیت‌هایی افزون بر تک سهم دارایی پایه، رویکرد جذابی برای معاملات قراردادهای اختیار به شمار می‌رود.

وی به دیگر مزیت مهم قراردادهای اختیار معامله ETF اشاره کرد و افزود: در این زمینه می‌توان به همگرایی بیشتر بازدهی صندوق‌ها با شاخص اشاره کرد. این موضوع برای سرمایه‌گذارانی که در شرایط نزولی بازار و تحت تاثیر ریسک سیستماتیک بازار نگران کاهش ارزش دارایی خود هستند ابزاری برای پوشش ریسک ارائه می‌کند.

رستمی‌نیا از دیگر مزایای معاملات قراردادهای مشتقه را دو طرفه بودن این بازار عنوان و خاطرنشان کرد: اخذ موقعیت فروش در اختیار خرید و موقعیت خرید در اختیار فروش، این فرصت را ایجاد می‌کند که در شرایط نزولی بازار نیز از نوسانات قیمتی کسب سود کرد و در هر یک از شرایط و انتظارات مختلف ابزار کافی برای کسب سود و پوشش ریسک در بازار فراهم باشد.

رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس ایران درباره نحوه اعمال قراردادهای اختیار معامله ETF نیز عنوان کرد: مطابق با رویه‌ای که در اعمال قراردادهای اختیار خرید و فروش سهام وجود داشت این قراردادها نیز به دو صورت نقدی و فیزیکی قابل اعمال هستند.

وی در این باره توضیح داد: اعمال نقدی که به شرط توافق طرفین یعنی خریدار و فروشنده قرارداد و صرفا با توجه به در سود بودن قرارداد قابل انجام است، به شکل پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و بازار اوراق اختیار معامله قیمت واحدهای ETF در روز اعمال خواهد بود و تسویه فیزیکی نیز به صورت انتقال واحدهای ETF انجام می‌شود.

رستمی‌نیا در پایان خبر داد که در ماه‌های پیش رو فرابورس ایران در نظر دارد با فراهم کردن قراردادهای اختیار معاملات روی انواع دیگر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله اعم از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و مختلط و نیز فعال کردن بازارگردانان در این قراردادها برای رونق هرچه بیشتر ابزارهای مشتقه در بازار سرمایه ایران گام بردارد.

8 نماد بورسی در تعلیق و توقف/ معاملات اوراق اختیار دو شاخص ساز از یکشنبه

به گزارش اقتصادنیوز، در پایان معاملات امروز 6 نماد متوقف، یک نماد تعلیق و یک نماد هم مشول فرآیند تعلیق شد.

در دیگر پیام های منتشره از سوی ناظر بازار سهام، با توجه به برگزاری مجمع عمومی فوق العاده به منظور تصمیم گیری درخصوص افزایش سرمایه از مبلغ 7500 میلیارد تومان به 17 هزار میلیارد تومان از محل اندوخته و سود انباشته، قیمت اعمال اوراق تبعی سهام پالایش نفت تهران(شتران) تغییر کرد. دوره معاملاتی قراردادهای اختیار معامله خرید و فروش روی سهام سایپا (خساپا) و هلدینگ سرمایه گذاری غدیر (وغدیر) در سررسید بهمن ماه 1400، از روز یک‌شنبه 25 مهر در بازار مشتقه بورس اوراق بهادار تهران آغاز می شود.

اوراق اختیار فروش تبعی و اوراق اختیار معامله چیست؟

آپشن‌ها (اوراق اختیار معامله) نوعی از اوراق مشتقه هستند که، در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرند. هدف از انتشار و معامله این اوراق، کنترل و کاهش ریسک سرمایه گذاری است. آپشن‌ها این حق را به دارنده بازار اوراق اختیار معامله آن می‌دهند که خرید و فروش یک دارایی را در یک تاریخ مشخص و با قیمت مشخص انجام شود. همانطور که ذکر شد دارنده آپشن مختار است که در سررسید ( یا تا سررسید) یک دارایی را بخرد یا بفروشد و اجبار و تعهدی در این زمینه ندارد ولی در صورت درخواست دارنده اختیار معامله، ناشر موظف و متعهد به خرید یا فروش به نرخ اعمال می‌باشد.

انواع اوراق اختیار معامله

اوراق اختیار معامله، به اوراق اختیار خرید (call option) و اوراق اختیار فروش (put option) تقسیم می‌شوند. اوراق اختیار خرید، به دارنده آن این اختیار و اجازه را می‌دهد تا در یک تاریخ معین (یا تا تاریخ معین) یک دارایی را به قیمت مشخص از ناشر اختیار خرید، خریداری کند. اوراق اختیار فروش به دارنده آن این اجازه و اختیار را می‌دهد تا در یک تاریخ معین (یا تا تاریخ معین) یک دارایی را به قیمت مشخص به ناشر اختیار فروش، بفروشد.

تاریخ اعمال (expiration date) اوراق اختیار معامله

تاریخ سررسید اوراق اختیار معامله را تاریخ اعمال می‌گویند.

قیمت اعمال (exercise price) اوراق اختیار معامله

قیمتی که برای خرید یا فروش دارایی پایه اوراق اختیار معامله در تاریخ سررسید مشخص می‌شود، قیمت اعمال می‌گویند.

دارایی پایه(Underlying Asset)

اوراق اختیار معامله می‌تواند بر روی دارایی‌های مختلف تعریف و منتشر گردد. همانطور که گفته شد اوراق اختیار معامله نوعی اوراق مشتقه می‌باشد. به این دلیل به این اوراق مشتقه می گویند که هویت خود را از یک دارایی دیگر می‌گیرند. به دارایی اصلی که اختیار معامله بر روی آن تعریف می‌شود دارایی پایه می‌گویند. دارایی پایه می‌تواند یک کالا مانند شمش فولاد، یک محصول کشاورزی مانند گندم یا یک دارایی مالی مانند سهام یک شرکت یا حتی یک شاخص خاص باشد.

اعمال اوراق اختیار معامله (exercise)

چنانچه دارنده بازار اوراق اختیار معامله اوراق اختیار معامله تصمیم بگیرد از اختیار خود استفاده کند و دارایی پایه را به قیمت اعمال بخرد یا بفروشد اصطلاحا گفته می‌شود اوراق اختیار اعمال شده است.

اوراق اختیار معامله آمریکایی و اروپایی چیست؟

جهت اعمال اوراق اختیار معامله دو روش متفاوت وجود دارد . چنانچه دارنده اوراق فقط در تاریخ سررسید اجازه اعمال داشته باشد اصطلاحا به این مدل ، اوراق اختیار معامله اروپایی گفته می شود. در روش دیگه دارنده اوراق اجازه و اختیار دارد تا تاریخ سررسید ( در یک بازه نه صرفا در یک روز مشخص) هر زمان اراده کند اوراق را اعمال کند به این نوع اصطلاحا اوراق اختیار معامله آمریکایی گفته می شود.

هدف از انتشار و معامله اوراق اختیار معامله

فلسفه وجودی آپشن‌ها، کنترل ریسک تولیدکنندگان و فروشندگان کالا است ولی این اوراق صرفا بر روی دارایی‌های فیزیکی و صرفا توسط تولیدکنندگان و فروشندگان کالا مورد داد و ستد بازار اوراق اختیار معامله قرار نمی‌گیرد، بلکه طیف وسیعی از سرمایه گذاران و معامله گران این اوراق را با هدف کنترل ریسک یا کسب سود از طریق نوسان قیمت‌ها مورد معامله قرار میدهند. بعلاوه این اوراق هم بر روی کالاهای فیزیکی هم روی دارایی های مالی مانند سهام و شاخص‌های بورس منتشر می‌گردد.

اوراق اختیار فروش تبعی

بر اساس تعاریفی که ارائه شد؛ اوراق اختیار فروش تبعی که در بازار بورس ایران منتشر می‌گردد نوعی از اختیار فروش اروپایی است. برخی از ویژگی‌های این اوراق عبارتند از:

• تنها کسانی می توانند این اوراق را بخرند که سهامدار شرکت باشند.
• امکان فروش اوراق تبعی تا سررسید وجود ندارد.
• سقف خرید این اوراق توسط هر شخص در اطلاعیه عرضه این اوراق مشخص می گردد.
• هر شخص به میزانی که این اوراق را می خرد باید سهام شرکت را داشته باشد.
• چنانچه تا قبل از سررسید اوراق اختیار فروش تبعی، شخصی سهام خود را بفروشد و مجددا بخرد امکان استفاده از اوراق تبعی را نخواهد داشت.

با توجه به شرایط بالا، مشخصا انتشار این اوراق با هدف اطمینان دهی به سهامداران بازار اوراق اختیار معامله خرد، در جهت حداقل سودآوری، همچنین تشویق فرهنگ سهامداری می‌باشد.

نحوه اعمال و تسویه اوراق اختیار فروش تبعی

قبل از انتشار این اوراق، در اطلاعیه ای بنام اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی اطلاعات لازم در مورد این اوراق شامل نماد معاملاتی، دارایی پایه، تاریخ سررسید، قیمت اعمال، سقف خرید هر شخص حقیقی و حقوقی، تاریخ سررسید، حجم کل عرضه اوراق، ناشر، دوره معاملاتی، دامنه نوسان، حداقل حجم هر سفارش خرید و نحوه تسویه و اعمال این اوراق مشخص می‌‍گردد.

عموما تسویه این اوراق به سه صورت می تواند باشد:

الف: تسویه نقدی: در این روش چنانچه دارنده اوراق از اختیار فروش خود در تاریخ سررسید استفاده کند ناشر به قیمت اعمال که در اطلاعیه این اوراق مشخص شده، وجه نقد بحساب دارنده واریز می‌کند و سهام او را خریداری می‌کند.

ب: تسویه مابتفاوت قیمت روز و قیمت اعمال : در این روش، ناشر سهام را خریداری نمی‌کند؛ بلکه به اندازه مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت دارایی پایه در تاریخ سررسید بحساب دارنده اوراق واریز می‌کند.

ج: تسویه مابتفاوت از طریق واگذاری دارایی پایه: در این روش که کمتر کاربرد دارد در تاریخ سررسید ناشر به اندازه مابتفاوت قیمت اعمال و قیمت روز دارایی پایه، دارایی پایه به دارنده اوراق واگذار می کند.

ارزش اوراق اختیار فروش تبعی

باید توجه داشت که این اوراق، حداقل بازدهی را برای دارنده آن تضمین می کند ولی خرید آن به هر قیمتی توجیه ندارد.

بازده خرید این اوراق به شرح زیر است:

(مبلغ پرداختی بابت خرید سهام و اوراق فروش تبعی) / (مبلغ پرداختی بابت خرید سهام و اوراق فروش تبعی- مبلغ دریافتی بابت اعمال اوراق فروش تبعی)= بازده

بنابراین هرچقدر نرخ خرید این اوراق افزایش یابد بازده حاصل از معامله کمتر شده و از یک نرخ بالاتر حتی وجوهی برای خرید وجود ندارد.

مثالی از اوراق اختیار فروش تبعی

در 7 اردیبهشت 1400، صندوق بازارگردانی هلدینگ خلیج فارس اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، بر روی سهام شرکت پتروشیمی نوری نمود. در اینجا، صندوق بازارگردانی، ناشر و سهام شرکت پتروشیمی نوری، دارایی پایه می‌باشد.

شرایط این عرضه بشرح زیر می باشد:

همانطور که مشخص است تاریخ سررسید اوراق 15 اردیبهشت سال 1401 و قیمت اعمال 73761 ریال می‌باشد. سهامداران این شرکت، می‌توانند تا سقف 30 هزار ورقه از این اوراق را خریداری کنند. در تاریخ انتشار این اوراق، قیمت سهام شرکت پتروشیمی نوری حدود 60.000 ریال بوده است. چنانچه شخصی این اوراق را خریداری کند و تا تاریخ سررسید نگهداری کند، در تاریخ مذکور دو حالت وجود دارد، چنانچه در 15 اردیبهشت 1401 قیمت هر سهم شرکت پتروشیمی نوری کمتر از 73761 ریال باشد، دارنده این اوراق می‌تواند اوراق اختیار فروش را اعمال کرده و سهام خود را به نرخ 73761 به صندوق بازارگردانی خلیج فارس بفروشد. چنانچه قیمت هر سهم پتروشیمی نوری در تاریخ فوق بیشتر از 73761 باشد قاعدتا دارنده اوراق اختیار فروش، سهام خود را می‌تواند به قیمت بازار بفروشد و نیازی به اعمال این اوراق نیست و خود بخود این اوراق باطل می‌گردد. اولین معامله این اوراق در تاریخ 8 اردیبهشت به نرخ 121 ریال صورت گرفت. چنانچه شخص سهام این شرکت را در تاریخ مذکور به نرخ 60.000 ریال خریداری کند و اوراق اختیار فروش را نیز به نرخ 121 ریال خریداری کند، حداقل بازدهی این شخص به ازای هر سهم تا تاریخ سررسید (15 اردیبهشت 1401) برابر است با 22.6 درصد است.

0.226= (60000+121 ) / (60000-121-73761) = بازده

برای سادگی محاسبات کارمزدهای معاملاتی را در نظر نگرفتیم. در عمل با منظور کردن کارمزدهای خرید و فروش، بازده کمی کمتر از 22.6 درصد خواهد بود. در واقع با پرداخت 121 ریال به ازای هر سهم می‌توان بازده حدود 22 درصدی را بیمه کرد. چنانچه در بازار اوراق اختیار معامله سررسید قیمت هر سهم نوری بیشتر از 73761 ریال باشد بازده شخص بیشتر از 22 درصد خواهد بود.

منظور از اوراق اختیار معامله چیست؟ انواع اوراق اختیار معامله کدامند؟

در بازار بورس و فرابورس عنوانی با نام اوراق اختیار معامله وجود دارد که میتواند برای بسیاری از سرمایه گذاران و صاحبان سهام فعال در بورس وسوسه انگیز باشد. شاید در حال حاظر برایتان سوالاتی مانند: منظور از اوراق اختیار معامله در بازار سرمایه ایران چیست؟ اختیار معامله چیست و چه کاربردی دارد؟ قرارداد آپشن (Option) یا اختیار معامله در بورس چیست؟ انواع اوراق اختیار معامله و … مطرح باشد. در این پست قصد داریم که به این سوال ها پاسخ دهیم.

مواردی که در این پست مورد بررسی قرار میگیرند:

• منظور از اوراق اختیار معامله چیست؟
• منظور از مشتقه چیست و ابزاهای آن کدام است؟
• مزایای اوراق اختیار معامله
• منظور از حق خرید و حق فروش در اوراق اختیار معامله چیست؟

اوراق اختیار معامله چیست؟

برای پاسخ دهی به این سوال که منظور از” اوراق اختیار معامله چیست؟ “ بهتر است به تعریفی که ویکی پدیا در رابطه با اوراق اختیار معامله ارائه داده است نگاهی کنیم.

اختیار معامله یک ابزار مشتقه در مالیه است. اختیار معامله یک قرارداد قانونی است که توسط یک فروشنده به یک خریدار در ازای مبلغ معینی فروخته می‌شود. خریدار این قرارداد آنگاه این اختیار را به دست می‌آورد که یک دارایی (اعم از سهام یا کالا) را تا مدت مشخصی به مبلغ تعیین شده‌ای بخرد یا بفروشد.

با توجه به تعریفی که ویکی پدیا از اختیار معامله بیان کرده بود باید گفت که، اختیار معامله در واقع یکی از انواع اوراق بهادار مشتقه است. اختیار معامله در اصل یک قرارداد است که بین فروشنده و خریدار بسته میشود و طبق این قرارداد طرف خریدار ” اختیار معامله” حق این موضوع را دارد که در ازای پرداخت مبلغ مشخص در زمان معین مقدار سهم مشخص شده ای را داشته باشد. البته به این موضع دقت کنید که این اختیار است و فرد حق این موضوع را دارد و حتما الزامی نیست.

در مقابل طرف فروشنده قرارداد “اختیار معامله” با قرار دادن این حق به خریدار مبلغ مشخصی را هنگام عقد قرارداد دریافت میکند بازار اوراق اختیار معامله و با توجه به مفاد قرار داد آماده فروش دارایی مذکور است. انواع اوراق اختیار معامله ازنظر نوع قرارداد عبارتند از: اوراق اختیار خرید (Call) و اوراق اختیار فروش (Put). انواع اوراق اختیا معامله از نظر نحوه اعمال عبارتند از اوراق اختیار معامله آمریکایی که تا زمان سررسید قابل اجراست و اوراق اختیار معامله اروپایی که فقط در تاریخ انقضا قابل اجراست.

افرادی که اوراق اختیار معامله را می‌خرند خریدار (Holder) و کسانی که آن را می‌فروشند فروشنده (Writer) نام دارند. تفاوت اصلی بین خریداران و فروشندگان این است؛ خریداران حق خرید و خریداران حق فروش (خریداران) اجباری ندارند که خرید یا فروش انجام بدهند. آن‌ها می‌توانند بازار اوراق اختیار معامله بازار اوراق اختیار معامله اگر بخواهند از حقوق خود استفاده کنند. این ریسکِ خریداران اختیار معامله را محدود می‌کند، به این‌صورت که بیشترین ضرری که ممکن است متوجه‌ آن‌ها باشد، از دست دادن حق اجرت اختیار معامله است.

اما فروشندگان حق خرید و فروشندگان حق فروش (فروشندگان) مجبور هستند بخرند یا بفروشند. به این معنا که فروشنده ممکن است به قول خود برای خرید یا فروش عمل کند. این یعنی فروشنده‌ اختیار معامله ریسک نامحدود دارد، یعنی ممکن است خیلی بیشتر از قیمت اجرتِ اختیار معامله را از دست بدهد.
به این دلیل که این اختیار معامله به خریدار فقط حق معامله سهام مشخص شده را داده است و الزامی نیست، اگر خریدار این حق به هر دلیلی به معامله آن سهام جامه عمل نپوشاند فقط مبلغی که برای خرید این حق از فروشنده پرداخت کرده را از دست میدهد.

ابزار مشتقه چیست؟

در قسمت فوق برای تعریف اوراق اختیار معامله به واژه مشتقه اشاره کردیم. در واقع اوراق اختیار معامله اعم از اوراق اختیار فورش و یا اوراق اختیار خرید یکی از انواع ابزار مشتقه هستند. حال به تعریف بازار مشتقه پرداخته و می گوییم ابزار مشتقه (Derivative) چیست؟

بازار مشتقه در برابر بازار نقدی قرار می گیرد. در بازار نقدی کالا یا اوراق بهادار در یک لحظه معامله شده و خرید و فروش انجام می گیرد و کالا تحویل می شود به همین دلیل به بازار نقدی بازار آنی نیز گفته می شود. در بازارهای آنی معاملات در زمان حال و بر اساس قیمت جاری بازار صورت می‌گیرد. اما بازار مشتقه بازاری است که تحویل کالا در زمان معامله انجام نمی شود به همین دلیل به بازار مشتقه بازار آتی نیز گفته می شود. در بازار آتی پرداخت پول و دریافت کالا در آینده اتفاق می‌افتد.

اوراق اختیار معامله قراردادهایی هستند که در بازار مشتقه انجام می گیرند. از آنجایی که ارزش اوراق اختیار معامله به ارزش دارایی های دیگر وابسته است به آن ها اوراق مشتقه گفته می شود.

مزایای اوراق اختیار معامله چیست؟

صاحبان سهام و سرمایه گذاران میتوانند با استفاده از اوراق اختیار خرید از ضرر های احتمالی جلوگیری کنند و یا ضررها را به حداقل ممکن برسانند و در اصل توانایی تطبیق خود را با شرایط روزهای آتی داشته باشند. به عنوان مثال سرمایه گذاران و سهامداران میتوانند از اوراق اختیار معامله در هنگام سقوط بورس استفاده بسیار کند تا به سود آن تمام شود. از جمله مزایای اوراق اختیار معامله عبارتند از:

• جلوگیری از ضرر بسیار و سود بیشتر
• کاهش ریسک
• سود بهتر
• استفاده از مزیت زمانی جهت تصمیمات آتی

اوراق اختیار معامله معمولا برای سرمایه گذاران و سهامدارانی مناسب است که ریسک پذیری بالایی دارند و میتوانند سرمایه گذاری بلند مدت کنند و همین موضوع میتواند برایشان سود بسیار زیادی را به همراه داشته باشد.

منظور از حق خرید و حق فروش در اوراق اختیار معامله چیست؟

عنوان هایی وجود دارد به نام ” حق خرید” و “حق فروش” که در قسمت های فوق به تعریف آن ها کمی پرداختیم اما به طور اختصاصی تر باید بگوییم که، منظور از حق خرید اوراق اختیار معامله این است که طبق قرارداد اختیار خرید، دارنده اوراق اختیار معامله، این حق را دارد تا دارایی خود را در تاریخ معین و با قیمت مشخصی خریداری کند. حق فروش و قرار داد فروش در اوراق اختیار معامله، قرارداد اختیار فروش، این قرارداد به دارنده آن، حق فروش یک دارایی در تاریخ معین و با قیمت مشخص را می دهد.

قرارداد اختیار معامله در زیان: در مورد قرارداد اختیار معامله فروش، به هر قرارداد اختیار معامله که قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی کمتر است و در مورد قرارداد اختیار معامله خرید، به هر قرارداد اختیار معامله که قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی بیشتر است ، گفته می شود.

قرارداد اختیار معامله در سود: در مورد قرارداد اختیار معامله فروش، به هر قرارداد اختیار معامله که قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی بیشتر است و در مورد قرارداد اختیار معامله خرید، به هر قرارداد اختیار معامله که قیمت اعمال آن از قیمت پایانی سهم پایه در بازار نقدی کمتر است گفته می شود.