نوسانگیری در بورس

نوسانگیری کار خوبی است یا بد؟

استراتژی‌های مختلفی در بازار سرمایه وجود دارد که افراد می‌توانند با‌توجه به شرایط خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنند. برخی از افراد سهام را برای مدت زیادی خریداری می‌کنند و برخی دیگر به سفته‌بازی و نوسانگیری روی می‌آورند. احتمالا شنیده باشید که برخی می‌گویند، حقوقی درحال نوسانگیری است.

اما آیا نوسانگیری کار بدی است؟ آیا تصویب قانونی مبنی بر ممنوعیت معامله‌گری روزانه می‌تواند به رشد بازار کمک کند؟ در ادامه قصد داریم در رابطه با نوسانگیری و انواع مختلف آن با هم صحبت کنیم و به بررسی تفاوت‌های موجود در این دو عبارت بپردازیم.

نوسانگیری چیست؟

قبل از این که نوسانگیری را توضیح دهیم ابتدا باید بفهمیم که نوسان چیست؟ به بالا و پایین‌شدن قیمت سهم نوسان می‌گویند. در بورس اوراق بهادار تهران سهم‌ها می‌توانند روزانه ده درصد نوسان کنند. فرض کنید قیمت پایانی سهمی امروز 17620 ریال است. این سهم فردا می‌تواند مابین 5- تا 5+ درصد قیمت پایانی امروز (16520 تا 18160) معامله شود.

گروهی از افراد هستند که با استفاده از نوسانات قیمت‌ها، سود کسب می‌کنند. اما استفاده از این روش همیشه به‌کسب سود منجر نمی‌شود و می‌تواند با ضرر نیز همراه باشد. افرادی که از نوسانگیری استفاده می‌کنند اکثرا دیدگاهی کوتاه‌مدت دارند. این دیدگاه می‌تواند یک روزه تا چند ماهه باشد. آن‌ها علاقه‌ای به نگه‌داشتن سهام یک شرکت ندارند و تنها می‌خواهند از نوسان قیمت سود کسب کنند.

روش‌های مختلف نوسانگیری می‌توانند بسیار سود آور باشند اما به‌شرطی که بدانید چه می‌کنید. معمولا این روش‌ها به چشم تازه‌واردان بسیار جذاب و هیجان‌انگیز به‌نظر می‌آیند.

خود من هم زمانی که قصد ورود به بازار سرمایه را داشتم، با خود می‌گفتم که نوسانگیری کار سختی نیست با تحلیل نمودار می‌فهمی چه موقع برای خرید مناسب است و چه زمانی باید سهم را فروخت. آن زمان نمی‌دانستم که ممکن است این فکر به ذهن همه خطور کند و آن‌ها هم همین کار را کنند.

بعد از گذشت مدتی فهمیدم پیش از این که من کار خاصی بکنم، افراد باتجربه و سرمایه‌داران که با زیر و بم بازار به خوبی آشنا هستند، روند حرکتی بازار را تغییر داده‌اند. افراد زیادی را دیده‌ام که برای نوسانگیری وارد بازار شده‌اند و چندی بعد، با ضررهای سنگین از بازار خارج شده‌اند. بیایید اگر هنوز تجربه زیادی در بازار نداریم از تجربه‌های دیگران تا حدی استفاده کنیم تا ما هم متضرر نشویم.

نوسانگیری خود به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که برخی از آن‌ها نیاز به تکنولوژی بسیار پیشرفته دارند. در ادامه چند نوع از استراتژی‌هایی که در رابطه با نوسانگیری به‌کار گرفته می‌شوند را توضیح می‌دهیم.

معامله‌گری با فرکانس بالا (High Frequency Trading)

معامله‌گری با فرکانس بالا که به اختصار به آن HFT نیز گفته می‌شود، روشی است که در آن معامله‌گران با استفاده از برنامه‌های قدرتمند رایانه‌ای تعداد زیادی سفارش را در کسری از ثانیه انجام می‌دهند. در این روش سرمایه‌گذارانی که رایانه‌های قدرتمندتری دارند، سود بیشتری به‌دست می‌آورند. در واقع کامپیوترهای قدرتمندتر، در مدت زمان کمتر، الگوریتم‌های پیچیده‌تر و بیشتری را در بازارهای مختلف تحلیل می‌کنند. Virtu Financial نمونه‌ای از شرکت‌هایی است که از این سیستم برای انجام معاملات خود استفاده می‌کند. از این روش در داخل کشور استفاده نمی‌شود.

معامله‌گری روزانه (Day Trading)

Day Traderها چه‌کسانی هستند و چه کاری انجام می‌دهند؟

Day Traderها یا همان معامل‌گران روزانه افرادی هستند که فعالانه هر روز معامله می‌کنند و از تغییرات قیمت سهام در جهت کسب سود استفاده می‌کنند. زمانی که بازارها ناکارآمد باشند و در یک روز قیمت‌ها نوسانات زیادی داشته باشند می‌توان از این روش استفاده کرد. اما همان‌طور که گفتیم نوسانگیری روزانه کار آسانی نیست و نیاز به تخصص فراوان دارد. یعنی زمانی می‌توانید از این نوسانات سود کنید که علاوه‌بر تابلو‌خوانی و توانایی انجام تحلیل تکنیکال با روانشناسی بازار هم آشنایی داشته باشید تا بتوانید رفتار افراد را تا حدی حدس بزنید. علاوه‌بر موارد ذکر شده برای این کار باید طی یک روز معاملاتی زمان زیادی را صرف انجام معاملات کنید. می‌توان گفت باید معامله‌گری به شکل روزانه را به دید یک شغل تمام وقت ببینید تا در آن موفق شوید.

تعداد افرادی که از این روش برای معامله استفاده می‌کنند در بازار فارکس به‌دلیل عدم وجود قانون دامنه نوسان بسیار بیشتر از بورس اوراق بهادار تهران است. این افراد معمولا از اهرم برای معاملات خود استفاده می‌کنند و استراتژی خیلی کوتاه‌مدت دارند یعنی در یک روز یک سهم را می‌خرند و در همان روز آن را به قیمت بالاتر می‌فروشند. استراتژی‌های متفاوتی برای این کار وجود دارد، این افراد معمولا سوار بر موج اخباری که به‌طور روزانه منتشر می‌شوند حرکت می‌کنند.

تاثیرات محدودیت‌های وضع شده

تاثیرات محدودیت‌های وضع شده نوسانگیری در بورس بر معاملات روزانه در بورس اوراق بهادار تهران. انجام معاملات روزانه در بازار بورس تهران هم امکان‌پذیر بود، اما از تاریخ 5 مهر 1399 انجام معاملات روزانه دیگر امکان‌پذیر نیست. منظور از این جمله چیست؟

یعنی اگر امروز شما تعدادی از سهام یک شرکت را خریداری کنید، نمی‌توانید در همین امروز آن تعداد سهم را به فروش برسانید. اگر قصد فروش آن را داشتید باید تا فردا صبر کنید. این قانون جهت جلوگیری از نوسانگیری به شکل روزانه در بازار اعمال شده است.

اما آیا واقعا وجود نوسانگیرهایی که به‌طور روزانه معامله می‌کنند برای بازار بد است؟

عدم وجود امکان خرید و فروش یک سهم در یک روز موجب می‌شود که یک کد معاملاتی به تنهایی نتواند بازار را دستکاری کند به‌خصوص در سهم‌هایی که میزان شناوری آن‌ها بسیار کم است. در این گونه سهم‌ها می‌شود تنها با حدود 3 تا 4 میلیارد تومان صف‌های خرید و فروش ایجاد کرد و از نوسانات ایجاد شده سود خوبی کسب کرد. علاوه‌بر موردی که گفته شد این ممنوعیت از این جهت که می‌تواند باعث از بین رفتن رنج‌ فقط مثبت یا منفی در بازار شود نیز مناسب است.

اما عدم وجود امکان خرید و فروش یک سهم در یک روز باعث پایین آمدن گردش مالی در بازار می‌شود. شاید تعداد افرادی که به‌طور روزانه نوسانگیری می‌کردند زیاد نباشد اما وجود همان مقدار هم به بازار کمک‌هایی می‌کرد. در ادامه به مواردی که با حذف نوسانگیری روزانه تحت تاثیر قرار گرفتند اشاره می‌کنیم.

افزایش نقدشوندگی

برای سهم شما صف فروش تشکیل شده و حاضرید سهم را 5 درصد پایین‌تر از پایانی دیروز به فروش برسانید. اما گویا خریداری وجود ندارد.

نوسانگیرها عاشق صف فروش هستند. آن‌ها دوست دارند سهم شما را ارزان بخرند و در صف خرید، آن را به کس دیگری بدهند.

با توجه به تعداد بسیار زیاد معاملات روزانه‌ای که دارند، مدام در حال خرید و فروش تعداد زیادی سهم هستند. برای همین احتمال این نوسانگیری در بورس که بتوانید سهم خود را در صف بفروشید، بالا می‌رود.

حالا می‌خواهید سهمی که صف خرید شده را بخرید. چه کسی در +5 سهمش را به شما می‌دهد؟ سرمایه‌گذاران شاید اصلا پای بازار نباشند و ندانند که سهم مثبت خورده یا منفی. اما نوسانگیرها سهم را می‌فروشند که سهم دیگری را در منفی بخرند.

افزایش کارمزد و مالیات

نوسانگیرها باعث می‌شوند که حجم معاملات بالارفته و کارمزد و مالیات بیشتری پرداخت شود. این کارمزدها و مالیات‌ها خرج زیرساخت‌های معاملاتی و پیشرفت کارگزاری‌ها می‌شود.

وقتی مالیات دریافتی دولت از بازار چشمگیر باشد، به بازار توجه ویژه‌ای خواهند کرد.

افزایش جذابیت بازار

یک معامله خوب می‌تواند در یک روز، 10 درصد سود داشته باشد. با 100 میلیون تومان به بازار بیایید، ماهی یک معامله خوب بکنید و ده میلیون تومان سود کسب کنید. 29 روز دیگر را به ورزش و موسیقی و تفریح اختصاص دهید. این جذابیت باعث می‌شود که بجای سفته‌بازی در بازار ارز و سکه، پول‌ به سمت بازار جاری شود.

رانندگی سریع کار بدی نیست، اگر در پیست مسابقه باشد نه در خیابان. نوسانگیری کار بدی نیست اگر در بورس باشد نه در سفره مردم.

اصل آزادی بازار

محدودیت، به بازار آسیب می‌زند. بازار وجود دارد که نیروهای طبیعی عرضه و تقاضا در تقابل با هم، قیمت را کشف کنند.

در یک بازار آزاد، هر کس حق دارد سهم خود را به هر قیمتی که می‌خواهد، در هر حجمی که می‌خواهد به فروش برساند. فرد مالک دارایی خود است و باید بتواند آزادانه برای سهام خود تصمیم بگیرد.

معامله‌گری به شکل نوسانی (Swing trading)

این نوع معامله‌گری هم همانند نوسانگیری روزانه است اما با این تفاوت که بجای یک روز سهم را مدت بیشتری نگهداری می‌کنند و چند موقعیت معاملاتی مختلف اخذ می‌کنند. این افراد سهام را بین چند روز تا چند هفته نگه می‌دارند و زمانی که به سود و هدف مورد نظر خود می‌رسند از سهم خارج می‌شوند و سراغ سهم دیگری می‌روند.

این افراد در وهله اول از تحلیل تکنیکال و نمودارهای روزانه برای تحلیل و یافتن نقاط مناسب جهت ورود استفاده می‌کنند.

(swing trading) معامله‌گری به شکل نوسانی

اگر سهم در موقعیت خوبی باشد می‌توان از تحلیل بنیادی نیز جهت کسب اطمینان از تحلیل خود، بهره برد. تحلیل تکنیکال روندها، نقاط ورود و خروج، الگوهای قیمتی و. را مشخص می‌کند.

برای مثال فرض کنید که اندیکاتورها سیگنال خرید یک سهم را می‌دهند. بعد از بررسی کردن نمودار سهم از جبهه‌های مختلف و کسب اطمینان از صعود احتمالی، به سراغ تحلیل بنیادی شرکت می‌رویم. با بررسی صورت‌های مالی شرکت می‌توان اطمینان یافت که شرکت چقدر بدهی و دارایی دارد. همچنین می‌توان فهمید که آیا شرکت می‌تواند در یک دوره کوتاه مدت از پس هزینه‌های خود بر بیاید یا خیر. با استفاده از این روش می‌توان با آرامش خاطر بیشتری معامله کرد.

این روش معامله‌گری یکی از محبوب‌ترین روش‌های معامله‌گری به‌حساب می‌آید که برای استفاده از آن باید با دو نوع تحلیل تکنیکال و بنیادی آشنا باشیم. هدف اکثر معامله‌گران در این نوع معامله‌گری‌ها این است که در کف‌های قیمتی همانند شکل بالا وارد سهم شوند و در سقف‌های قیمتی از آن خارج شوند.

معامله‌گری با دید بلندمدت (Buy and Hold)

کم‌ریسک‌ترین نوع معامله‌گری، انجام معاملات با دید بلندمدت است. در این استراتژی سرمایه‌گذاران سهم را از لحاظ بنیادی بررسی می‌کنند و اگر مناسب باشد آن را خریداری کرده و برای مدت طولانی نگهداری می‌کنند.

در این استراتژی دیگر لازم نیست که سهم‌های خود را هر روزه چک کرده و از نوسان‌های آن احساس خطر کنید. سهم را اکنون با قیمت مناسب می‌خرید چند سال بعد به سبدتان مراجعه می‌کنید. برای مثال می‌توانید سهم‌‌هایی که سود تقسیمی خوبی دارند را انتخاب کرده و سالانه مبلغی به عنوان سود تقسیمی دریافت کنید و یا این سودها را دوباره در همان سهم خود سرمایه‌گذاری کنید.

اما چگونه سهم را از لحاظ بنیادی بررسی می‌کنیم؟

با بررسی نوسانگیری در بورس صورت‌ها و نسبت‌های مالی یک شرکت، می‌توان فهمید که شرکت در چه وضعیتی قرار دارد. برای مثال اگر نسبت جاری یک شرکت برابر با یک باشد، یعنی میزان بدهی‌ها و دارایی‌های شرکت با هم برابر است و شرکت می‌تواند در طی زمان از پس هزینه‌های خود بربیاید. اما اگر این نسبت کوچکتر از یک باشد، یعنی هزینه‌های شرکت از دارایی‌هایش بیشتر است و امکان پیشامد مشکل وجود دارد، ممکن اس شرکت نتواند بدهی‌های خود را پرداخت کرده و از پس تعهدات خود بربیاید. که این امر می‌تواند شرکت را تا نابودی پیش ببرد. این نسبت بهتر است از یک بیشتر باشد، اما بزرگ بودن بیش از اندازه آن به معنی این است که شرکت نمی‌تواند دارایی‌های خود را به شکل درست مدیریت کرده بنابراین میزان وجوه نقد شرکت بسیار بیشتر از بدهی‌هایش است.

نمونه دیگر از مواردی که می‌توان بررسی کرد دوره بازگشت مطالبات است. اگر این دوره خیلی طولانی باشد یعنی شرکت به سختی می‌تواند مطالباتش را از بدهکارانش دریافت کند. چندین نمونه از این موارد وجود دارد که با بررسی آن‌ها می‌توان اطلاعات بهتر و دقیق‌تری از وضعیت مالی یک شرکت کسب کرد. با بررسی گزارش‌های هیات مدیره می‌توان از پروژه‌هایی که شرکت قصد راه اندازی آن‌ها را دارد با خبر شد.

آسیب‌های نوسانگیری

در یک بازار کم‌عمق، یک یا چند نفر می‌توانند با چند صد میلیارد تومان پول سهم را منفی کنند و آن را ارزان بخرند، بعد سهم را مثبت کنند و همان سهم را به قیمتی بالاتر به فروش بگذارند. این کار سیگنال‌های طبیعی بازار را از بین می‌برد.

اما شناسایی کدهای حقوقی که نظم بازار را به هم می‌زنند کار سختی نیست. اگر قرار است این شیطنت‌ها ممنوع شود، می‌شود برخورد قانونی و قضایی را جایگزین محدودیت کرد.

آسیب دیگر بالا رفتن حجم معاملات و فشار آمدن به هسته معاملات است. این مشکل راه‌حلی به جز به‌روزرسانی هسته ندارد.

خوب بود که دست‌کم، قانون ممنوعیت معامله‌گری روزانه با نظر نماینده صنف سهام‌داران حقیقی طراحی می‌شود و با اطلاع‌رسانی پیش از اجرا، اثر روانی آن کنترل می‌شد، تا یک بازار مثبت و رو به رشد، سرخپوش نشود.

جمع‌بندی

معامله‌گری با فرکانس بالا (HFT) روشی است که در آن معامله‌گران با استفاده از برنامه‌های قدرتمند رایانه‌ای تعداد زیادی سفارش را در کسری از ثانیه انجام می‌دهند.

Day Trading یا معامله‌گری به شکل روزانه، معمولا نیاز به تخصص، استراتژی و سرمایه فراوان دارد. سودی که از این راه می‌شود کسب کرد معمولا بسیار ناچیز است که ریسک بالای آن را توجیه نمی‌کند.

در Swing trading یا همان معامله‌گری نوسانی، معامله‌گر معمولا سهم را بین چند روز تا چند هفته نگهداری می‌کند و پس از کسب بازده مورد نظر از سهم خارج می‌شود. در این نوع از معامله‌گری باید از دو نوع تحلیل تکنیکال و بنیادی استفاده کرد.

در معامله‌گری با دیدگاه بلند‌مدت افراد سهم را از لحاظ بنیادی بررسی کرده و شرکت‌هایی که گمان می‌کنند در آینده وضعیت خوبی پیدا خواهد کرد، سرمایه‌گذاری کنند. مدت نگهداری سهم در این روش 2 تا چند سال است.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

نوسان گیری در بورس چگونه است؟

به تغییرات قیمت سهام در کوتاه‌مدت نوسان گفته می‌شود. افرادی که در بازه زمانی کوتاه‌‌مدت، کارکرده و از نوسان قیمت‌ها بهره می‌گیرند، را نوسان‌گیر می‌گویند. نوسان‌گیری در بورس نیازمند دانش و مهارت بالایی در زمینه تابلو خوانی و بازار خوانی است و هر سرمایه‌گذاری قادر به انجام این کار نیست. ممکن است گاهی اوقات بسیاری از سرمایه‌گذاران با ورود به بازار سرمایه و طمع سودهای کوتاه‌‌مدت، به دنبال نوسان‌گیری باشند اما طولی نمی‌کشد که ضرر می‌کنند و بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهند.

برای نوسان گیری چه عواملی می‌تواند کمک‌ کننده باشد؟

نوسان گیری با استفاده از تحلیل تکنیکال

یکی از روش های نوسان گیری در بورس تحلیل تکنیکال می باشد. در این روش سرمایه گذاران با استفاده از نمودارها در بازه های زمانی کوتاه مدت سهمی را خریداری می کنند و پس از چند درصد رشد قیمتی آن را می فروشند. البته بهره‌گیری از برخی نسبت‌ها و اندیکاتورها نظیر ATR و یا اندیکاتور AVERAGE TRUE RANGE نیز کمک‌کننده است.

نوسان گیری با استفاده از اطلاعات نهانی شرکت

بعضی اوقات ممکن است از جانب شخصی اطلاعاتی از وضعیت شرکت به دست شما برسد که این خبر افزایش سود شرکت و یا افزایش سرمایه پیش رو و یا … باشد. در این حالت نیز ممکن است این خبر دست به دست بچرخد و موجب رشد سهام شرکت شود . حال شما ممکن است به محض رسیدن خبر سهم را خریده و در پایان ساعت معاملات نیز با رشد قیمتی سهم آن را بفروشید و نوسان گیری کنید.

نوسان گیری با استفاده از شرایط حاکم بر بازار

گاهی اوقات شرایط مساعد بازار، می‌تواند در دامن زدن به شایعات و رشد قیمتی یک سهم، کمک‌کننده باشد. در این حالت می توان همگام با خبر سهم را خرید و در یک موقعیت مناسب آن را فروخت و شناسایی سود انجام داد.

نوسان گیری با استفاده از مهارت و تجربه

نوسان گیران حرفه‌ای، به مهارت تابلوخوانی تسلط دارند و می‌دانند در چه قیمتی، وارد و چه قیمتی از سهم، خارج شوند. این نوع معاملات ریسک بالایی داشته و رعایت حد ضرر الزامی است. برخی فیلترها نظیر حجم معاملات و کف قیمتی ماهانه می‌تواند به شناسایی سهم‌های مناسب برای نوسان گیری به سهامداران کمک کند. این کار معمولاً در سهم‌های کوچک بازار انجام می‌شود و نوسان گیران، دشواری نوسان از سهم‌های بزرگ و بنیاد محور را به جان نمی‌خرند. سهامداران این شرکت‌ها غالباً به هدف نگهداری، سهم را خریداری کرده و به راحتی سهام خود از دست نمی‌دهند. ‌معمولاً نوسان‌گیران، سهم­‌های فرابورسی را بیشتر برای نوسان گیری انتخاب می‌کنند. زیرا این سهم‌ها برای رشد حداکثری در یک روز، نیاز به پر شدن حجم مبنا ندارند و زودتر از سهم‌هایی با حجم‌مبنای بالا تحت تأثیر جو بازار قرار می‌گیرند. شناوری سهم نیز نکته مهمی است که نوسان گیران آن را مد نظر قرار می‌دهند. هرچه شناوری سهم کمتر باشد، میزان عرضه توسط سهامداران آن کمتر است. بنابراین سهمی را انتخاب می‌کنند که در موقع ورود و خروج کمترین دردسر را برای آن‌ها به همراه داشته باشد. نوسان گیران مبالغ کم را برای نوسان وارد بازار نمی‌کنند. کسب سود ۵ الی ۱۰ درصدی در صورتی برای نوسان گیر به صرفه است که هزینه کارمزد معاملات برای وی چندان بالا نباشد. بنابراین نوسان گیر، محدودیت سرمایه ندارد و سرمایه‌ی سنگینی وارد سهم کرده و پس از کسب نوسان مد نظر اقدام به خروج می‌کند. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که با توجه به زمان کوتاه بازگشت سرمایه در استراتژی نوسان گیری، عده‌ای به خرید اعتباری اقدام می‌کنند.

نوسان گیری در کدام حالت بازار بیشتر انجام می‌شود؟

معمولا بازار بورس دارای سه حالت صعودی، نزولی و خنثی می باشد. در بازار صعودی، مناسب‌ترین استراتژی خرید و نگهداری است. در بازار نزولی، بهترین اقدام، نظاره‌گر بودن و ورود در پایان روند نزولی. در بازار خنثی معمولا در کف قیمتی، سهم خریداری و در سقف فروخته می شود که بهترین حالت برای نوسان گیری، بازار خنثی است.

مشکلات نوسان گیری

مهم‌ترین موضوع نوسان گیری که مورد توجه کلیه سهامداران قرار می‌گیرد، ایجاد حباب قیمتی است. هرچند شرکتی به لحاظ عملیاتی، فعالیت مطلوبی نداشته، ولی با شایعه‌ای از سوی نوسان گیران یا بازیگران سهم، مورد اقبال قرارمی گیرند و حباب قیمتی روی سهم شکل می گیرد. پس از خروج نوسان گیران، قیمت سهم دچار ریزش شدید می شود و درواقع شرکت دارای ارزش غیرواقعی می‌گردد. از آنجایی که فرایند نوسان گیری، بازه‌ی زمانی کوتاه دارد معمولاً برای سهامداران جذاب است و عده‌ای به طمع کسب سود وارد این فرآیند می‌شوند که اگر مهارت و تجربه کافی نداشته باشند، نتیجه‌ای جز ضرر برای آن‌ها نخواهد داشت.

نوسانگیری در بورس

(ویدئو در اردیبهشت ۱۳۹۸ تهیه شده است)

امروز قصد داریم در مورد یکی دیگر از مفاهیم بازار سرمایه (بورس) یعنی نوسان‌گیری صحبت کنیم، و به این موضوع که آیا نوسان‌گیری استراتژی مناسبی در این بازار هست یا خیر بپردازیم.

سوالات بسیار زیادی هم در مورد این موضوع از ما پرسیده می‌شود. این که به طور کلی “نوسان‌گیری به چه معناست؟!”، “چگونه می‌توان از آن استفاده کرد؟”،”آیا این کار استراتژی مناسبی برای سرمایه‌گذاری است؟!”

یا بسیاری از افراد هم این سوال را دارند که “به طور متوسط در بورس چقدر می‌توان درآمد ماهیانه داشت؟!” معمولا افرادی که این سوال را می‌پرسند نیز همان نگاه نوسان‌گیری را نسبت به بازار دارند و فکر می‌کنند با این نگاه می‌توانند به صورت ماهیانه درآمد مشخصی را در این بازار داشته باشند.

تعریف نوسان‌گیری

به صورت عامیانه به “گرفتن سودهای کم در بازه‌های زمانی کوتاه” اصطلاحا نوسان‌گیری می‌گویند.

مثلا ممکن است فردی به دنبال کسب سود ۳ تا ۴ درصدی در یک هفته باشد و یا فرد دیگری به سود ۷ یا ۸ درصدی در دو هقته رضایت دهد. یا حتی افرادی هستند که ممکن است در طول یک روز به انجام معامله و خرید و فروش بپردازند. همه این افراد در حال نوسان گرفتن از بازار هستند.

پس معمولا به انجام معاملات در بازه‌های زمانی کمتر از یک ماه نوسان‌گیری می‌گویند.

نظر شخصی من !

همان‌طور که در تعریف بالا گفتیم، نوسان‌گیری می‌تواند یک استراتژی معاملاتی برای فعالان بازار سرمایه باشد. اما تجربه ثابت کرده افرادی که در بازار بورس در بلند مدت به دنبال نوسان‌گیری هستند، نمی‌توانند موفقیت‌های خوبی را به دست آورند. همچنین طبق آمارهای بین‌المللی در بازارهای جهانی، حدود ۴۰% از افرادی که در هنگام ورود به بورس نگاه نوسان‌گیری به این بازار دارند و یا کسانی که به دنبال کسب درآمد ماهیانه از بورس هستند، در همان ماه اول از بازار ناامید شده و از آن خارج می‌شوند. هرچند این آمار در ایران رسمی نیست اما تجربه سالیان اخیر این موضوع را در کشور خودمان هم به ما ثابت کرده است!

پس قابل توجه کسانی که از همین شروع کار قصد نوسان گرفتن از بازار را دارند، اگر تجربه و مهارت کافی را نداشته باشید و استراتژی‌های معاملاتی مناسبی را انتخاب نکنید به راحتی جزء همان ۴۰% قرار خواهید گرفت.

اما کار به همین جا ختم نمی‌شود. چرا که بیش از نیمی از افراد باقی‌مانده نیز حداکثر پس از یک سال از بازار خارج خواهند شد! به نظر شما این آمار واقعا چه چیزی را نشان می‌دهد ؟!

البته نباید ناامید شوید! این آمار مختص کسانی است که با نگاه نوسان‌گیری وارد بازار شده‌ و یا می‌شوند. شما می‌توانید جزء آن‌ها نباشید و با نگاه سرمایه‌گذاری به نتایج فوق‌العاده‌ای برسید.

نکات مهم در مورد نوسان‌گیری

۱- دوری از هیجانات

کسی می‌تواند در بازار سرمایه موفق باشد که بتواند معاملاتش را به دور از هیجانات درونی و بیرونی و بر اساس استراتژی‌هایی که از پیش تعیین شده انجام دهد. قطعا کسی که نتواند هیجانات خودش را کنترل کرده و همواره با ترس، استرس و یا طمع به خرید و فروش بپردازد نمی‌تواند سرمایه‌گذاری موفق و به خصوص نوسان‌گیری موفقی داشته باشد. پس کسی که قصد دارد در این بازار موفق باشد باید حتما مهارت زیادی در کنترل کردن هیجانات داشته باشد.

۲- مسأله زمان!

همان‌طور که می‌دانید و قبلا هم بارها به آن اشاره کرده‌ایم، زمان معاملات در بازار بورس اوراق بهادار از ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه است. لذا کسی که قصد دارد به نوسان‌گیری بپردازد باید زمان زیادی را صرف رصد بازار، تحلیل آن و پیگیری اخبار کند. پس به نوعی می‌توان گفت که این کار به شغل اول او تبدیل خواهد شد.

توجه کنید که اگر شغل ثابتی دارید و نمی‌توانید زمان زیادی را صرف بازار بورس کنید، نمی‌توانید به راحتی به نوسان‌ گرفتن از بازار بپردازید. اگر هم به بازار بورس به عنوان شغل دوم خودتان نگاه می‌کنید، توصیه ما این است که به دنبال نوسان‌ گرفتن از بازار نباشید.

۳- استراتژی مناسب

کسی که قصد دارد از نوسانات سهام شرکت‌های مختلف بیشترین استفاده را ببرد، باید استراتژی مشخص و مورد اعتمادی داشته باشد. در مورد جزئیات این استراتژی‌ها در ویدیوهای آموزش بورس به طور مفصل صحبت کردیم. یکی از مهمترین این مباحث رعایت کردن حد سود و حد ضرر است. کسی که قصد دارد با نوسان‌گیری به سودهای خوبی برسد حتما باید به حد ضررها و حد سودهای خودش پایبند باشد. در غیر این صورت در بلند مدت با ضررهای بسیار زیادی مواجه خواهد شد!

معاملات الگوریتمی چیست؟!

از آن جا که ممکن است خطای انسانی در بسیاری از موارد محدودیت‌هایی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند، بسیاری از فعالان بازارهای مالی در سرتاسر دنیا از گذشته تا بحال به دنبال ایجاد ربات‌ها و برنامه‌های کامپیوتری بوده‌اند که به جای انسان و به صورت اتوماتیک معاملات را انجام دهد. به این گونه معاملات که نرم‌افزارها و برنامه‌های کامپیوتری طراحی شده به جای انسان معاملات را انجام می‌دهند، معاملات الگوریتمی می‌گویند.

البته در کشور ما هنوز مجوز رسمی برای معاملات الگوریتمی و ماشینی داده نشده است. اما در سال‌های اخیر زمزمه‌هایی برای ایجاد بستر مناسب برای این معاملات شنیده می‌شود. لذا در صورتی که این امکان برای معامله‌گران فراهم شود، می‌‌توان استفاده‌های مناسبی برای نوسان‌گیری از آن انجام داد. البته این امر نیز مستلزم داشتن تجربه و مهارت کافی برای معامله‌گران است، چرا که معامله‌گر باید بتواند استراتژی‌های خودش را برای ماشین (کامپیوتر) تعریف نماید تا این سیستم بازدهی مورد نظر را داشته باشد. در غیر این صورت ممکن است ضررهای بسیاری به سرمایه‌گذار تحمیل شود.

پس کسی که قصد دارد در نوسان‌‌گیری بازدهی خوبی کسب نماید، باید تمرکز کافی و بسیار زیادی داشته باشد تا همانند معاملات الگوریتمی با خطای انسانی کمی مواجه شود.

به کارمزدها توجه کنید!

از آن جایی که در بحث نوسان‌‌گیری ما به دنبال سودهای اندک در بازه‌های زمانی کوتاه مدت هستیم، طبیعتا تعداد معاملات ما بیشتر بوده و بحث کارمزدهای پرداختی مطرح می‌شود. اگر قرار بر این باشد که تعداد معاملات بالا با سودهای اندکی همراه باشد، هزینه‌های تحمیل شده بر سرمایه‌گذار در بلندمدت از طریق این کارمزدها قابل توجه خواهد بود.

چکیده مطلب :‌

آمار نشان می‌دهد که بسیاری از افرادی که با دید نوسان‌گیری وارد بورس می‌شوند، چون نمی‌توانند نتایج مطلوبی را کسب کننده و به سودهایی که انتظار داشته‌اند برسند، خیلی زود از این بازار ناامید شده و از آن خارج می‌شوند. تجربه نیز ثابت کرده که افرادی که با دید بلند مدت وارد بازار بورس می‌شوند و نگاه سرمایه‌گذاری کردن بر روی سهام شرکت‌های مختلف را دارند، نسبت به کسانی که بدون مهارت کافی به دنبال نوسان‌گیری و یا کسب درآمد ماهیانه در بورس هستند موفق‌تر خواهند بود.

توصیه ما به شما و مخصوصا افرادی که به تازگی قصد ورود به بورس را دارند و یا وارد بورس شده‌اند این است که حتما در سرمایه‌گذاری‌های خود نگاه بلندمدت داشته و از نوسان‌گیری پرهیز کنند.

قطعا شما هم پس گذشت زمان و با کسب تجربه و مهارت لازم، سودهای فوق‌العاده‌ای را به دست خواهید آورد. لذا در گام بعدی با انتخاب استراتژی‌های مناسب و در دوره‌های کوتاه‌مدت‌تر می‌توانید با بخشی از سرمایه خود به نوسان‌گیری نیز بپردازید.

به یاد داشته باشید که سرمایه‌گذاران موفق و ثروتمندان خودساخته همانند “وارن بافت” همواره در سرمایه‌گذاری‌هایشان از دید بلندمدت بهره‌ می‌گیرند.

نوسان گیری در بورس چگونه است؟

به تغییرات قیمت سهام در کوتاه‌مدت نوسان گفته می‌شود. افرادی که در بازه زمانی کوتاه‌‌مدت، کارکرده و از نوسان قیمت‌ها بهره می‌گیرند، را نوسان‌گیر می‌گویند. نوسان‌گیری در بورس نیازمند دانش و مهارت بالایی در زمینه تابلو خوانی و بازار خوانی است و هر سرمایه‌گذاری قادر به انجام این کار نیست. ممکن است گاهی اوقات بسیاری از سرمایه‌گذاران با ورود به بازار سرمایه و طمع سودهای کوتاه‌‌مدت، به دنبال نوسان‌گیری باشند اما طولی نمی‌کشد که ضرر می‌کنند و بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهند.

برای نوسان گیری چه عواملی می‌تواند کمک‌ کننده باشد؟

نوسان گیری با استفاده از تحلیل تکنیکال

یکی از روش های نوسان گیری در بورس تحلیل تکنیکال می باشد. در این روش سرمایه گذاران با استفاده از نمودارها در بازه های زمانی کوتاه مدت سهمی را خریداری می کنند و پس از چند درصد رشد قیمتی آن را می فروشند. البته بهره‌گیری از برخی نسبت‌ها و اندیکاتورها نظیر ATR و یا اندیکاتور AVERAGE TRUE RANGE نیز کمک‌کننده است.

نوسان گیری با استفاده از اطلاعات نهانی شرکت

بعضی اوقات ممکن است از جانب شخصی اطلاعاتی از وضعیت شرکت به دست شما برسد که این خبر افزایش سود شرکت و یا افزایش سرمایه پیش رو و یا … باشد. در این حالت نیز ممکن است این خبر دست به دست بچرخد و موجب رشد سهام شرکت شود . حال شما ممکن است به محض رسیدن خبر سهم را خریده و در پایان ساعت معاملات نیز با رشد قیمتی سهم آن را بفروشید و نوسان گیری کنید.

نوسان گیری با استفاده از شرایط حاکم بر بازار

گاهی اوقات شرایط مساعد بازار، می‌تواند در دامن زدن به شایعات و رشد قیمتی یک سهم، کمک‌کننده باشد. در این حالت می توان همگام با خبر سهم را خرید و در یک موقعیت مناسب آن را فروخت و شناسایی سود انجام داد.

نوسان گیری با استفاده از مهارت و تجربه

نوسان گیران حرفه‌ای، به مهارت تابلوخوانی تسلط دارند و می‌دانند در چه قیمتی، وارد و چه قیمتی از سهم، خارج شوند. این نوع معاملات ریسک بالایی داشته و رعایت حد ضرر الزامی است. برخی فیلترها نظیر حجم معاملات و کف قیمتی ماهانه می‌تواند به شناسایی سهم‌های مناسب برای نوسان گیری به سهامداران کمک کند. این کار معمولاً در سهم‌های کوچک بازار انجام می‌شود و نوسان گیران، دشواری نوسان از سهم‌های بزرگ و بنیاد محور را به جان نمی‌خرند. سهامداران این شرکت‌ها غالباً به هدف نگهداری، سهم را خریداری کرده و به راحتی سهام خود از دست نمی‌دهند. ‌معمولاً نوسان‌گیران، سهم­‌های فرابورسی را بیشتر برای نوسان گیری انتخاب می‌کنند. زیرا این سهم‌ها برای رشد حداکثری در یک روز، نیاز به پر شدن حجم مبنا ندارند و زودتر از سهم‌هایی با حجم‌مبنای بالا تحت تأثیر جو بازار قرار می‌گیرند. شناوری سهم نیز نکته مهمی است که نوسان گیران آن را مد نظر قرار می‌دهند. هرچه شناوری سهم کمتر باشد، میزان عرضه توسط سهامداران آن کمتر است. بنابراین سهمی را انتخاب می‌کنند که در موقع ورود و خروج کمترین دردسر را برای آن‌ها به همراه داشته باشد. نوسان گیران مبالغ کم را برای نوسان وارد بازار نمی‌کنند. کسب سود ۵ الی ۱۰ درصدی در صورتی برای نوسان گیر به صرفه است که هزینه کارمزد معاملات برای وی چندان بالا نباشد. بنابراین نوسان گیر، محدودیت سرمایه ندارد و سرمایه‌ی سنگینی وارد سهم کرده و پس از کسب نوسان مد نظر اقدام به خروج می‌کند. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که با توجه به زمان کوتاه بازگشت سرمایه در استراتژی نوسان گیری، عده‌ای به خرید اعتباری اقدام می‌کنند.

نوسان گیری در کدام حالت بازار بیشتر انجام می‌شود؟

معمولا بازار بورس دارای سه حالت صعودی، نزولی و خنثی می باشد. در بازار صعودی، مناسب‌ترین استراتژی خرید و نگهداری است. در بازار نزولی، بهترین اقدام، نظاره‌گر بودن و ورود در پایان روند نزولی. در بازار خنثی معمولا در نوسانگیری در بورس کف قیمتی، سهم خریداری و در سقف فروخته می شود که بهترین حالت برای نوسان گیری، بازار خنثی است.

مشکلات نوسان گیری

مهم‌ترین موضوع نوسان گیری که مورد توجه کلیه سهامداران قرار می‌گیرد، ایجاد حباب قیمتی است. هرچند شرکتی به لحاظ عملیاتی، فعالیت مطلوبی نداشته، ولی با شایعه‌ای از سوی نوسان گیران یا بازیگران سهم، مورد اقبال قرارمی گیرند و حباب قیمتی روی سهم شکل می گیرد. پس از خروج نوسان گیران، قیمت سهم دچار ریزش شدید می شود و درواقع شرکت دارای ارزش غیرواقعی می‌گردد. از آنجایی که فرایند نوسان گیری، بازه‌ی زمانی کوتاه دارد معمولاً برای سهامداران جذاب است و عده‌ای به طمع کسب سود وارد این فرآیند می‌شوند که اگر مهارت و تجربه کافی نداشته باشند، نتیجه‌ای جز ضرر برای آن‌ها نخواهد داشت.

واقعیت بورس ،قمار یا سرمایه گذاری ؟ فتوای 13 تن از مراجع تقلید در سال 1400

اجازه بدید اول صحبت های تند دکتر حسن عباسی را پیرامون بورس با هم بشنویم . سپس به حلال و حرام بودن بورس می پردازیم.

از صحبت های دکتر عباسی و اشارات غیر مستقیم مراجع تقلید ،این مفهوم برداشت می شود که اگر بورس را شبیه به قمار فرض کنیم ، پس بورس حرام است اما درصورتی که تفاوت هایی با قمار و شرط بندی برای ان قائل شویم ، با خیال راحت حلال است .

پس بیایید اول کمی در مورد سوالات زیر فکر کنیم و سپس به بحث قمار بپردازیم؟؟

• آیا بورس از نظر شرعی حلال است یا حرام؟ واقعا چرا ؟
• آیا بورس قمار به حساب می آید ؟
• حکم شرعی در بازار بورس چیست ؟
• ایا نوسان گیری در بورس حرام است ؟
• حکم شرعی نوسان گیری در بازار بورس چیست ؟

سوالات بالا شاید سوالات شما هم باشد . در این روز های سخت اقتصادی که سرمایه گذاران عام جامعه در بورس غوقایی به پا کردند ، سوالات بسیار زیادی در مورد احکام بورس و آداب درست معاملات آن ایجاد شده است . همانطور که میدانید بازار بورس نیز همانند تمامی مشاغل ، خوب و بد دارد و گاهی سوده و گاهی ضرر ده است . وجود این گونه ریسک ها در بازار سهام و بورس ، باعث شده که سوالات بسیاری در مورد احکام دینی ان ایجاد شود . اغلب افرادی که به تازگی با بورس آشنا شده اند برایشان این سوال به وجود آمده که ایا بورس حلال است یا حرام ؟ ایا بورس قمار است و تفاوت ان با قمار چسیت ؟ مگر سود ما از جیب شخص دیگری تامین نمیشود پس چرا حلال است ؟ ایا واقعا سود حاصله از ضرر شخص دیگری ایجاد میشود ؟

برای پاسخ به چنین سوال هایی ابتدا باید مقوله قمار را بررسی کنیم و سپس به تفاوت های بازار بورس با قمار بپردازیم .

داستان واقعی قمار و شرط بندی !!

حالا تعریف قمار چیه ؟؟

قمار به معنای بازی برای برد و باخت و غلبه بر شخص دیگری است . در قمار ، افراد برای شکست دادن شخص دیگری وارد بازی میشوند و برای برد و باخت شرط بندی میکنند . در یک تعریف کلی تر میتوان گفت که قمار به معنای ریسک بر سر شرف و مال خود برای به دست اوردن دارایی های دیگران ، ان هم احتمالا با فریب و نیرنگ است . قمار اغلب برای تفریح است نه کسب درامد و جالب است بدانید که قمار باز اغلب بازنده است تا برنده .

تفاوت بورس و قمار در چیست ؟

عمده تفاوت بورس و قمار در این میباشد که بورس یک بازار مولد است . سرمایه هایی که شما برای خرید و فروش سهام ها در بازار وارد میکنید ، به چرخه اقتصادی کشور کمک خواهد کرد . به عبارت دیگر خرید سهام مثلا یک شرکت داروسازی باعث شده این شرکت با افزایش نقدینگی بتواند خط تولید جدیدی راه اندازی کرده و باعث ایجاد کسب و کار و نابودی معضل بیکاری در جامعه گردد . با این تفاسیر نمیتوان بورس را به قمار شبیه نمود .

برای اطلاع از انتشار جدیدترین مقالات در مورد بورس و بررسی احکام شرعی آن ، لطفا شماره موبایلتون وارد کنید

موفقیت در بورس اصلا تصادفی نیست ولی قمار .

موفقیت در هیچ کجا تصادفی نیست ، حتی در بازار بورس ، ولی قمار تنها به شانس وابسته است . آموزش بورس به شما کمک خواهد کرد که بتوانید بهترین بازدهی از سرمایه خود و ریسکی کنترل شده داشته باشید ولی در قمار به این صورت نیست . همه چیز بر مبنای شانس است .

احکام و فتوای برخی مراجع در مورد بورس ، فارکس و ارزهای دیجیتال در برنامه زنده

حکم شرعی بورس از دیدگاه 13 مرجع تقلید :

* نظر رهبر انقلاب ، حضرت آیت الله خامنه ای در مورد بازار بورس

بورس همانند دیگر بازار ها است . یعنی مانند دیگر بازارها معاملات مختلفی انجام میشود. پس هیچ مشکلی از نظر شرعی ندارد مگر آن که معامله ای نا مشروع صورت گیرد که در این صورت حرام است .

شماره دفتر: 32241193-031

* نظر حضرت ایت الله مکارم شیرازی در مورد معاملات بورس

با وجود این که در این بازار قیمت ها بالا و پایین میشود، قمار محسوب نمیشود، پس درآمد از بورس حلال است. چون اسلام خرید و فروش کالا را جایز دانسته است .

پس از نظر ایشان کاملا حلال محسوب میشود .

نشانی دفتر: اصفهان، چهارراه شکر شکن، خیابان احمد آباد، خیابان شهید توانا، پلاک 105

شماره دفتر: 32253600-031

* نظر حضرت ایت الله نوری همدانی در مورد خرید فروش در بازار بورس

خرید و فروش در بازار بورس مشکلی ندارد و حلال است .

نشانی دفتر: قم، خیابان شهدا، کوی 33، پلاک 16

شماره دفتر: 37741850-025

* نظر حضرت آیت الله سیستانی در بازار بورس

اگر خرید سهام شرکتی از نظر شرعی حرام باشد پس حرام است و جایز نیست. ولی اگر سهام شرکت از نظر شرعی یعنی کالایی که حلال باشد را خرید و فروش کنیم حلال است و مشکلی ندارد .

شماره دفتر: 37741415-025

شماره پیامک: 10008507500

* نظر حضرت آیت الله وحید خراسانی در مورد بورس

خرید و فروش سهام شرکت ها در صورتی جایز است که سود حاصل شرکت از نظر شرعی حرام نباشد. در این صورت سود بورسی حلال است .

نشانی دفتر: قم، خیابان شهدا، کوی 23، پلاک 21

شماره دفتر: 37742445-025

* فتوا ایت الله بهجت در مورد خرید فروش سهام و بورس

اگر مال موجود خریدارى مى شود، مانعى ندارد وگرنه باید واجد شرایط عقود شرعیه اى از قبیل شرکت یا مضاربه باشد

نشانی دفتر: قم، خیابان ارم، کوی 16، پلاک 27، طبقه دوم

شماره دفتر: 37743271-025

* حکم شرعی ایت الله صافی گلپایگانی در بورس

به طور کلی معاملات بورسی چنانچه با اجتماع جمیع شرایط صحت و لزوم باشد فی نفسه مانعی ندارد .

شماره دفتر: 37479-025

شماره پیامک: 30007479

* فتوا و نظر ایت الله سید محمدصادق روحانی در مورد بورس

متاسفانه فتوای ایشان در باب بورس را پیدا نکردیم . لطفا با دفتر ایشان تماس بگیرید

نشانی دفتر: ایران، قم، خیابان ارم، حسینیه امام صادق (ع)

شماره دفتر: 37743538-025

* حکم شرعی ایت الله سید موسی شبیری زنجانی بازار بورس

معاملات سهام، اگر در قالب قراردادهای واقعی( نه صوری) و مطابق احکام شرع باشد جایز است و سود این معاملات حلال است و در فرض شک در حلال بودن و حرام بودن سهم بنابر حلیت سهام گذاشته می شود.

نشانی دفتر: قم، بلوار بهار، کوچه شماره 6
شماره دفتر: 37740323-025

* حکم شرعی ایت الله عباس محفوظی در مورد بازار بورس

متاسفانه فتوای ایشان در باب بورس را پیدا نکردیم . لطفا با دفتر ایشان تماس بگیرید

* فتوا و نظر ایت الله جعفر سبحانی در حلال بودن بورس

خريد سهام شركت ها و بانك ها، به شرط اين كه بانك ربوى نباشد، اشكال ندارد. والله العالم

چهار راه شهداء، ابتداي صفائيه، مؤسسه امام صادق (ع) ، دفتر آيت الله العظمي سبحاني
تلفن : 7743151-025
فاکس : 7743151-025
پایگاه رسمی آیت الله سبحانی

* حکم شرعی ایت الله محمداسحاق فیاض در مورد بورس

خرید وفروش سهام شرکتها در بازار بورس مانعی ندارد. اگر سرمایه و راس مال آن از حلال باشد. وهمچنین تعاملاتش حلال باشد. ودر این مورد فرقی بین سهام عادی وممتاز نیست.

* حکم شرعی و نظر ایت الله جوادی آملی در مورد بازار بورس

متاسفانه فتوا ایشان در باب بازار بورس پیدا نکردیم . اگر از فتوا ایشان اطلاع دارید در قسمت نظرات بیان کنید

آدرس : قم : خیابان صفائیه ـ کوچه 19 ـ پلاک 7؛ دفتر معظم له
کدپستی: 37137-43733
تلفن: (41-42-43)02537841840
فکس: 02537744768

سوالات مختلف شرعی در مورد بورس

1- با خرید و فروش سهم در بورس آیا نیاز به پرداخت خمس داریم ؟

سود حاصل خرید و فروش در بورس جز درآمد شخص قرار گرفته و باید خمس آن را پرداخت کند . در سال یک روز را برای محاسبه خمس سهام خود قرار دهید.

2- آیا میتوانیم سهام بورس خود را وقف کنیم؟

سهام بورس قابل وقف است.

3- آیا سهمی که در روز خرید کنیم و در همان روز بفروشیم قمار به حساب می آید؟

در صورتی که معامله هم واقعی و هم از نظر شرعی حلال باشد، در هر زمان میتوانید آن را بقروشید پس قمار محسوب نمیشود.

4- ایا سود کسب شده توسط واسطه های بازار بورس یا کارگزاری ها حلال است ؟

به خاطر این که کارگزاری ها ، نماینده قانونی یا وکیل سهامداران در بازار بورس هستند پس سود دریافت شده به عنوان اجرت ، حلال و مجاز است