بازار خرسی یا کاهشی

تذکر: تعیین زمان برای بازارهای گاوی یا خرسی تقریبا غیرممکن است.

بازار خرسی یا بازار گاوی

مهمان این شماره کافه‌اقتصاد سر ویلیام پتی انگلیسی خالق لسه‌فر است؛ فلسفه‌ای که براساس آن دادوستد میان افراد باید عاری از هرگونه دخالت دولت باشد. پتی در پاریس به عنوان منشی توماس هابز، فیلسوف معروف انگلیسی مشغول به کار شد و به این ترتیب با محیط روشنفکری پایتخت فرانسه آشنا شد. در این هنگام پتی جذب روش‌های علمی و تجربه‌گرایی شد و آن را وارد علم اقتصاد کرد. پتی تجربه‌های زیادی را از سر گذراند؛ از پادویی در کشتی گرفته تا رسیدن به بالاترین مدارج علمی. در این شماره از سوگیری «منفی‌گرایی» صحبت می‌کنیم. اتفاقات بد علاوه بر تاثیر گسترده‌ای که در مغز دارند، رفتار، تصمیمات و روابط ما را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند. این هم یکی از خطاهای مغز ماست؛ ارزش زیادی برای خبرها و اتفاقات بد قائل است، خبرها و اتفاقات خوب را دست‌کم می‌گیرد و ناخوشایند‌ی‌ها و ناگواری‌ها را به دقت و با جزئیات به خاطر می‌سپارد و به آسانی از کنار خوشی‌ها می‌گذرد. یکی دیگر از مطالب این شماره کافه‌اقتصاد از عملکرد افراد خوش‌بین و بدبین در بازارها صحبت می‌کند. آیا فقط بدبین‌ها در بازارها زنده می‌مانند؟ در این تحلیل نشان داده شده بدبینی یا خوش‌بینی در بازارهای مالی چه عواقبی دارد؟ در این مقاله اثبات شده که بازار خرسی که با بدبینی و کاهش قیمت‌ها مشخص می‌شود و بازار گاوی که با خوش‌بینی و افزایش قیمت همراه است در نوسان دائمی با یکدیگر هستند. از این رو حرکات بازار را می‌توان به عنوان تعاملی دائمی بین سرمایه‌گذاران بدبین در مقابل سرمایه‌گذاران خوش‌بین توصیف کرد. کتابی که در این شماره بررسی شده «دیکتاتورهای چرخشی» نام دارد. نویسندگان استدلال می‌کنند که چگونه چهره دیکتاتوری عیان به دیکتاتوری پنهان تبدیل شد. اساس دیکتاتوری چرخشی این است که خودکامگی را در شکل ظاهری نهادهای دموکراتیک پنهان می‌کند.

«گاو» و «خرس» در بازارهای مالی نماد چه چیزی می باشند؟

بازار گاوی و خرسی چیست؟ این دو واژه برای مشخص کردن روند کلی بازار سرمایه به کار گرفته می‌شوند. به عبارت ساده، هنگامی که بازار بازار خرسی یا کاهشی رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی دارد می‌گویند «بازار گاوی» است. این در حالی است که اگر قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود در اوضاع اقتصادی حاکم شده باشد، «بازار خرسی» نامی است که می‌تواند روند بازار را توضیح دهد.

ریشه اصلی این دو واژه به طور قطع شناخته شده نیست، اما دو گمانه در رابطه با این مساله وجود دارد که استناد به آنها رایج‌تر است.

1) اولین توضیح، به نحوه جنگیدن این دو حیوان اشاره دارد. از طرفی، با توجه به اینکه گاو به هنگام حمله به دشمن، شاخ‌‌های خود را به طرف بالا می‌گیرد، روند صعودی بازار را گاوی می‌نامند. اما از سوی دیگر، خرس در مقابله با رقیب خود، پنجه‌هایش را به سمت پایین می‌گیرد و با او می‌جنگد. برخی بر این باورند که این مساله علت استفاده از نام خرس به هنگام توصیف بازار نزولی است.
2) در گذشته‌ای دور، دلالانی وجود داشتند که پوست خرس می‌فروختند. در واقع، آنها پوست خرس را با قیمت همان روز به مشتریان پیش‌فروش می‌کردند و چون اعتقاد داشتند که قیمت آن در آینده‌ نزدیک کاهش خواهد یافت، در موعد تحویل پوست با پرداخت مبلغی کمتر به شکارچیان، از تفاوت قیمت خرید فعلی و پیش‌فروش سود کسب می‌کردند. این افراد به «خرسی‌ها» شهرت یافته بودند و چون روند نزولی قیمت را پیش‌بینی می‌کردند، عده‌ای عقیده دارند که ریشه‌ «بازار خرسی» از این افراد بر گرفته شده است. این مفسران در توجیه نام گاو نیز اشاره به مبارزات تاریخی گاو و خرس دارند که همواره در طول تاریخ، گاو نقطه مقابل خرس بوده است (جنگ گاو و خرس، از جمله تفریحات مردم مکزیک به شمار می‌آمده که هم‌اکنون نیز در برخی نقاط دنیا این عمل انجام می‌گیرد و مردم شهر را به تماشای این مبارزه جذب می‌کند).

خصوصیات بازار گاوی و خرسی عرضه و تقاضای سهام: در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ندرت صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. عکس این ماجرا در بازار خرسی حاکم است و عرضه افزایش و تقاضا به شدت کاهش می‌یابد.

روانشناسی سرمایه‌گذار: روند بازار و جو روانی حاکم بر سرمایه‌گذاران تاثیری دوجانبه بر یکدیگر دارند. برای فهم بیشتر، رابطه اقتصاد و سیاست را در نظر بگیرید، تصمیمات سیاسی روی اقتصاد جامعه تاثیرگذار است و از طرف دیگر، شرایط اقتصادی بسیاری از تصمیمات سیاسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این تفاسیر، در بازار گاوی، بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر، در بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد. عکس این اتفاق نیز ممکن است؛ به عبارتی، اخبار ناخوشایند می‌تواند منجر به بازار خرسی شود و در مقابل، اخبار خوب بازار گاوی را رقم زند. نکته قابل توجه در رابطه با بازار گاوی و خرسی، عدم نگاه کوتاه‌مدت به روند بازار است. افت قیمت‌ها در یک روز یا یک هفته یا افزایش آنها نشان از بازار خرسی و گاوی نیست. بلکه آنچه نوع بازار را مشخص می‌کند، روند بلندمدت آن است. مثلا ممکن است در دو هفته اخیر روند بیانگر بازار گاوی باشد، در حالی که طی دو سال اخیر روند بازار حاکی از بازار خرسی است.

همه چیز درباره بازار گاوی و بازار خرسی

بازار رمزارزها مانند هر بازار مالی دیگری براساس قیمت دارایی هایی که در آن خرید و فروش می شود، دارای تحرکات و فرایندهایی است. قیمت رمزارزها براساس عوامل مختلف داخلی و خارجی مانند عرضه و تقاضا، احساسات بازار، شرکت ها و افراد تاثیرگذار، دخالت دولت ها و نهادهای قانونی به شکل تنظیم مقررات و اعمال قانون و عوامل کلی اقتصاد در نوسان است. نوسان قیمت ها تابع اصولی کلی است و در فرایند افزایش یا کاهش، مسیری را شکل می دهد که به آن روند گفته می شود. روندها ممکن است صعودی یا نزولی باشند. در حالت کلی تحت شرایط خاصی به روند صعودی « گاوی » و به روند نزولی « خرسی » می گویند. در این مقاله تلاش خواهیم کرد این دو مفهوم را با جزئیات بیشتری مرور کنیم.

روند بازار از اساسی ترین جنبه های بازارهای مالی است. می توان روند بازار را به عنوان جهتی کلی که یک دارایی یا یک بازار در مسیر آن در حال حرکت است، تعریف کرد. تحلیلگران تکنیکال و فاندامنتال روند بازار را از نزدیک رصد می کنند.

بازار گاوی چیست؟

بازارهای گاوی معمولا برای معاملات بسیار آسان هستند، زیرا در چنین بازاری می توان با استفاده از آسان ترین استراتژی های معامله و سرمایه گذاری فعالیت کرد. حتی معامله گران بی تجربه نیز ممکن است در شرایط مطلوب بازار گاوی خوب عمل کنند. با این حال، درک چگونگی چرخه های حرکت بازارها نیز بسیار مهم است.

بازار گاوی (یا صعودی) وضعیتی از بازار مالی است که در آن قیمت ها در حال افزایش است. اصطلاح بازار گاوی اغلب در بازار سهام استفاده می شود. اما می توان آن را در هر بازار مالی، از جمله فارکس، اوراق قرضه، کالاها، املاک و بازار رمزارزها نیز به کار برد. علاوه بر این، بازار گاوی ممکن است به دارایی خاصی مانند بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) یا بایننس کوین (BNB) نیز اشاره داشته باشد. این اصطلاح حتی می تواند به یک بخش مانند بخش توکن های خدماتی، سکه های حریم خصوصی یا سهام بیوتکنولوژی اشاره داشته باشد.

در بازار گاوی، بیشتر سرمایه گذاران به خرید روی می آورند، تقاضا از عرضه پیشی می گیرد و اطمینان به بازار بالا می رود. اصطلاح گاوی یا خرسی درباره معامله گران و سرمایه گذاران نیز استفاده می شود. معامله گر گاوی کسی است که دیدگاهی صعودی نسبت به بازار یا یک رمزارز خاص دارد و آن را در روند افزایش قیمت می بیند. معامله گر خرسی نیز کسی است که عکس این دیدگاه را دارد.

همچنین لازم به ذکر است که بازار گاوی به این معنا نیست که هیچ کاهش یا نوسانی در قیمت ها نیست. به همین دلیل بازارهای گاوی را باید در چارچوب های زمانی طولانی تری بررسی کرد. در این معنا، بازارهای گاوی دوره هایی از افت یا تثبیت قیمت را دارند، بدون آنکه روند عمده بازار شکسته شود.

به همین ترتیب، ممکن است در یک بازار گاوی با بازه زمانی طولانی، دوره هایی طولانی از افت قیمت وجود داشته باشد. این حرکات خلاف روند کلی به بی ثباتی مشهور هستند. البته ممکن است موارد متفاوتی هم وجود داشته باشد.

روش های متفاوتی برای تشخیص بازار گاوی توسط تحلیلگران بازار به کار گرفته می شود. اما آنچه تقریبا مورد توافق بیشتر تحلیلگران است، این است که اگر ارزش بازار بیش از 20 درصد نسبت به کمترین مقدار پیشین رشد داشته باشد، بازار در وضعیت گاوی قرار گرفته است.

تاریخ نشان داده است که بازارهای گاوی همیشگی نیستند، بلکه زمانی می آید که اعتماد سرمایه گذاران شروع به کاهش می کند. عامل این اتفاق ممکن است هر چیزی باشد؛ از یک خبر بد مثل قانونگذاری های نامطلوب تا شرایط غیرقابل پیش بینی مثل شیوع ویروس کرونا.

سقوط شدید قیمت ها هم می تواند نشان دهنده پایان بازار گاوی باشد، چراکه در چنین حالتی سرمایه گذاران بیشتر و بیشتری باور می کنند که کاهش قیمت ها ادامه خواهد داشت و این باعث یک هیجان فروش برای پیشگیری از ضرر بیشتر می شود.

نمونه های بازار گاوی

مشهورترین نمونه های بازار گاوی در بورس اوراق بهادار دیده شده است و در دوره هایی است که قیمت سهام و شاخص های بازار به طور مداوم در حال افزایش بوده است. اقتصاد جهانی بین بازارهای گاوی و خرسی در نوسان است. این چرخه های اقتصادی در ابعاد کلان ممکن است سال ها یا حتی دهه ها به طول انجامد. برخی می گویند که بازار گاوی که پس از بحران مالی سال 2008 شروع شد و تا زمان شیوع ویروس کرونا دوام داشت، «طولانی ترین بازار گاوی در طول تاریخ» بود.

اما بازار رمزارزها از آنجا که بازاری نوپا و پرنوسان است، روندهای آن به اندازه بازارهای مالی سنتی طولانی نیست. در بازار رمزارزها روند صعودی ممکن است همه گیر نباشد و فقط برخی از رمزارزهای بزرگ را شامل شود.

نمونه ای از بازار گاوی در حوزه رمزارزها، روند صعودی بیت کوین از ژانویه سال 2015 تا دسامبر سال 2017 است که این ارز دیجیتال تا 20,000 دلار صعود کرد، اما پس از آن وارد بازار خرسی شد که تا دسامبر سال 2018 ادامه داشت. در این مدت قیمت بیت کوین به حدود 3,000 دلار رسید. پس از آن، بیت کوین بار دیگر وارد بازار خرسی شد که به رغم نوسانات شدید تا سال 2021 ادامه داشته است.

سقوط بازارهای رمزارز در اواخر آوریل سال 2021 و کاهش قیمت بیت کوین از سقف تاریخی 64,000 دلار به زیر 50,000 دلار باعث شده است که برخی احتمال ورود آن به بازار خرسی را بدهند.

بازار خرسی چیست؟

بازار خرسی را می توان به دوره کاهش قیمت ها در بازارهای مالی تعبیر کرد. بازار خرسی می تواند برای معامله گران بی تجربه بسیار خطرناک و دشوار باشد. این نوع بازارها ممکن است به راحتی خسارات بزرگی را به همراه داشته و سرمایه گذاران را از بازگشت به بازارهای مالی بترسانند.

این جمله در میان معامله گران رایج است: «صعود از پله ها، سقوط از آسانسور». این بدان معنا است که حرکت به سمت بالا ممکن است آهسته و ثابت باشد، در حالی که حرکت نزولی شدیدتر و خشن تر است. دلیل آن این است که وقتی قیمت شروع به سقوط می کند، بسیاری از معامله گران برای خروج از بازارها هجوم می آورند.

آنها این کار را می کنند تا سرمایه خود را به صورت نقدی حفظ کنند یا از موقعیت های لانگ (long) خود سود کسب کنند. چنین چیزی می تواند به سرعت منجر به یک اثر دومینو شود که عجله فروشندگان به سمت خروج از بازار، منجر به خروج تعداد بیشتری از فروشندگان از موقعیت خود می شود و این فرایند به همین ترتیب ادامه پیدا می کند. اگر بازار از اهرم بالایی استفاده کرده باشد می تواند باعث شدت سقوط آن شود. بسته شدن موقعیت های سرمایه گذاری (liquidation) به صورت انبوه اثر آبشاری برجسته تری خواهد داشت و منجر به فروش شدیدتر می شود.

با این حال، بازارهای خرسی نیز ممکن است دوره هایی از سرخوشی را داشته باشد. در این دوره ها، قیمت ها با سرعتی بسیار بالا افزایش می یابد، همبستگی ها بیشتر از حد معمول است و اکثریت دارایی ها به طور همزمان رشد می کنند.

به طور معمول، سرمایه گذاران در بازار خرس «نزولی» هستند، یعنی انتظار دارند قیمت ها کاهش یابد. همچنین احساسات در بازار به طور کلی بسیار کم است. با این حال، این ممکن است به این معنی نباشد که همه فعالان بازار در موقعیت های شورت (short) هستند. بلکه ممکن است آنها فقط در انتظار کاهش قیمت ها باشند تا اگر فرصتی پیش بیاید موقعیت سرمایه گذاری خود را مشخص کنند.

در مورد بازار خرسی نیز معمولا سقوط بیش از 20 درصدی قیمت ها را به عنوان نشانه ورود به چنین وضعیتی قلمداد می کنند. پیش بینی اینکه چه زمانی بازار خرسی پایان می یابد، می تواند دشوار باشد چراکه فرایند بازیابی قیمت روندی آهسته و غیرقابل پیش بینی دارد.

نمونه های بازار خرسی

بسیاری از سرمایه گذاران بر این باور هستند که بیت کوین از زمان آغاز معاملات در یک روند کلان گاوی قرار دارد. اما روندهای خرسی نیز در بازار بیت کوین روی داده است. پس از رسیدن قیمت بیت کوین به حدود 20,000 دلار در دسامبر 2017، این رمزارز یک بازار خرسی کاملا خشن را تجربه کرد که تا دسامبر سال 2018 ادامه داشت و در نهایت قیمت آن به حدود 3,000 دلار رسید.

همچنین، قبل از بازار خرسی بیت کوین در سال 2018، این ارز دیجیتال در سال 2014 افت 86 درصدی را تجربه کرد. تا ژوئیه سال 2020، محدوده بازار خرسی قبلی بیت کوین در حدود 3,000 بارها تجربه شد، اما هرگز شکسته نشد. اگر این کف قیمت شکسته می شد، می توانستیم با اطمینان استدلال کنیم که بازار خرسی چندساله بیت کوین تا امروز هم همچنان ادامه می یافت.

بحران مالی سال 2008 یا سقوط بازار سهام بسیاری از کشورها در سال 2020 در پی همه گیری ویروس کرونا نمونه های دیگری از بازارهای خرسی هستند. این رویدادها همگی خسارت بزرگی به بازارهای سهام وارد کرده است.

تفاوت بازار گاوی و بازار خرسی

اینها دو مفهوم متضاد هستند، به همین خاطر حدس زدن تفاوت آن ها دشوار نیست. در بازار گاوی قیمت ها به طور مداوم در حال افزایش است، در حالی که قیمت ها در بازار خرسی مدام کاهش می یابد.

این موضوع همچنین منجر به تفاوت هایی در اتخاذ راهبردی بهتر برای معامله در شرایط ویژه هر یک از این بازارها است. در بازار گاوی، معامله گران و سرمایه گذاران معمولا تمایل به موقعیت های لانگ دارند. در حالی که در بازار خرسی می خواهند موقعیت شورت داشته باشند تا پول خود را حفظ کنند.

در بعضی موارد، حفظ سرمایه به صورت پول نقد یا استیبل کوین ممکن است به معنای موقعیت شورت (short) هم باشد؛ زیرا انتظار می رود که قیمت ها کاهش یابد. تفاوت اصلی در این است که نگهداری پول به صورت نقد بیشتر برای حفظ سرمایه است، در حالی که معاملات شورت برای کسب سود از کاهش قیمت ها است. اما اگر یک دارایی را با انتظار خرید آن در قیمتی پایین تر بفروشید، یعنی در موقعیت شورت هستید، حتی اگر مستقیما از این افت قیمت سود نکنید.

معامله گری در بازار گاوی

ایده اصلی معامله در بازارهای گاوی نسبتا ساده است. قیمت ها در حال افزایش است، بنابراین خرید لانگ و خرید در کف قیمت به طور کلی یک استراتژی منطقی است. به همین دلیل، استراتژی خرید و نگهداری و میانگین سازی هزینه دلاری (dollar-cost averaging) به طور کلی برای بازارهای گاوی بلندمدت مناسب است.

هیچ روندی برای همیشه ادامه نخواهد یافت و ممکن است یک استراتژی که مناسب یک روند خاص است، در سایر چرخه های بازار عملکرد خوبی نداشته باشد. تنها چیزی که قطعی است، این است که بازارها تغییر می کنند و باید تغییر کنند؛ همانطور که با شیوع ویروس کرونا دیدیم که بازارهای گاوی چند ساله در عرض چند هفته از بین رفت.

به طور طبیعی، بیشتر سرمایه گذاران در بازار گاوی دیدگاه صعودی دارند. این منطقی است، زیرا قیمت ها در حال افزایش است و احساس کلی نیز باید صعودی باشد. با این حال، حتی در بازار گاوی هم برخی از سرمایه گذاران دیدگاه نزولی خواهند داشت. اگر استراتژی معاملاتی آنها متناسب با این دیدگاه باشد، حتی ممکن است در معاملات کوتاه مدت نزولی مانند موقعیت های شورت موفق باشند.

به هر حال، اینها استراتژی های پیشرفته معاملاتی و به طور کلی مناسب معامله گران حرفه ای هستند. معامله گرانی که تجربه کمتری دارند، بهتر است که براساس روند بازار معامله کنند. بسیاری از سرمایه گذاران در تلاش برای معاملات شورت در یک بازار گاوی گرفتار شده اند. به هر حال ایستادن در مقابل یک گاو خشمگین یا یک لوکوموتیو خطرات خود را دارد.

معامله گری در بازار خرسی

یکی از ساده ترین استراتژی هایی که معامله گران می توانند در بازار خرسی استفاده کنند، حفظ پول نقد یا استیبل کوین است. اگر از کاهش قیمت ها احساس خوبی ندارید، بهتر است فقط منتظر بمانید تا بازار از قلمرو بازار خرسی خارج شود.

اگر انتظار می رود که در آینده بازار گاوی جدیدی ظاهر شود، وقتی که ایجاد شد می توانید از آن بهره ببرید. در عین حال، اگر مایل به حفظ دارایی رمزارزی خود با افق سرمایه گذاری چندین ساله یا چند دهه ای هستید، بازار خرسی لزوما سیگنالی مستقیم برای فروش نیست.

همانطور که گفته شد، به طور کلی بهتر است همگام با روند بازار معامله کنید. به همین دلیل یک استراتژی سودآور برای بازارهای خرسی می تواند باز کردن موقعیت های شورت باشد. یعنی معامله گر می تواند با مشاهده کاهش قیمت، دارایی خود را بفروشد تا پس از کاهش بیشتر قیمت، آن را با قیمت پایین تری بخرد و به این ترتیب، مقدار بیشتری از آن دارایی را به دست آورد.

موقعیت های شورت می تواند شامل معاملات روزانه (day trading)، معامله گری نوسان گیر (swing trading) یا معامله براساس موقعیت (position trading) باشد؛ هدف اصلی همه این ها صرفا معامله در جهت روند است. اما برخی معامله گران بر خلاف جهت بازار معامله می کنند. نگاهی کوتاه هم به این گونه معاملات داشته باشیم.

در مورد بازار خرسی، این نوع معامله ورود به یک معامله لانگ (long) در یک جهش قیمتی بر خلاف روند است. این تحرکات قیمتی خلاف جهت ممکن است بسیار بی ثبات باشد، زیرا بسیاری از معامله گران ممکن است به سمت این فرصت هجوم ببرند تا یک جهش کوتاه مدت را به یک موقعیت لانگ تبدیل کنند. به هر حال، تا زمانی که پایان روند کلی خرسی قطعی نشود، معامله گران در هر جهشی تصور خواهند کرد که روند نزولی پایان یافته است.

به همین دلیل است که معامله گران موفق قبل از شروع روند نزولی، سود خود را در آخرین سقف های قیمتی کسب کرده و از بازار خارج می شوند. در غیر این صورت آن ها در طول بازار خرسی در موقعیت بلندمدت خود گیر خواهند افتاد. باید به این نکته بسیار مهم توجه داشت که این استراتژی بسیار پرخطر است. حتی حرفه ای ترین معامله گران وقتی بخواهند یک چاقوی در حال سقوط را بگیرند، زخمی خواهند شد.

نتیجه گیری

به طور کلی بازار گاوی به بازاری گفته می شود که در آن قیمت دارایی ها در یک بازه زمانی طولانی مدت به طور مداوم در حال رشد است، اگرچه ممکن است در برخی مقاطع به صورت کوتاه مدت کاهش هم داشته باشد.

بازار خرسی هم به بازاری گفته می شود که قیمت دارایی ها در آن برای مدتی طولانی به صورت مستمر در حال کاهش است. در این بازار هم ممکن است افزایش های کوتاه مدتی مشاهده شود، اما روند کلی به سمت پایین و کاهش قیمت ها است.

بازار رمزارزها برخلاف بازارهای بازار خرسی یا کاهشی سنتی دوره های کوتاه تری از بازارهای گاوی را تجربه می کند. در حالی که بازارهای گاوی در دنیای سنتی ممکن است سال ها ادامه داشته باشد.

هر یک از بازارهای گاوی و خرسی استراتژی های معاملاتی ویژه خود را دارد. معامله گران باید در هر دو مورد با مراقبت و مهارت لازم وارد بازارها شوند تا دچار خسارات سنگین نگردند.

بازار گاوی و خرسی در بورس چیست؟

در بازار بورس بعضی روزها با روند صعودی مواجهیم و بعضی روزهای دیگر با روند نزولی. اگر آمار بازار را بر روی یک نمودار ترسیم کنیم به شکل نمودار سینوسی در می‌‌آید، حال ممکن است نرخ‌های متفاوتی داشته باشند. اصطلاح گاوی و خرسی به بازاری اشاره دارد که شرایط در آن در جهت مخالف یکدیگر در حرکتند و به این دلیل معروفیت جنگ بین خرس و گاو وحشی است.

در بازار بورس اصطلاحات خاصی برای روند صعودی و نزولی وجود دارد که دانستن آن برای فعالان در این بازار ضروری است.

«گاو» و «خرس» از کجا آمده‌اند؟

ریشه اصلی این دو واژه به طور قطع شناخته شده نیست، اما دو گمانه در رابطه با این مساله وجود دارد که استناد به آنها رایج‌تر است.

1) اولین توضیح، به نحوه جنگیدن این دو حیوان اشاره دارد. از طرفی، با توجه به اینکه گاو به هنگام حمله به دشمن، شاخ‌‌های خود را به طرف بالا می‌گیرد، روند صعودی بازار را گاوی می‌نامند. اما از سوی دیگر، خرس در مقابله با رقیب خود، پنجه‌هایش را به سمت پایین می‌گیرد و با او می‌جنگد. برخی بر این باورند که این مساله علت استفاده از نام خرس به هنگام توصیف بازار نزولی است.

2) در گذشته‌ای دور، دلالانی وجود داشتند که پوست خرس می‌فروختند. در واقع، آنها پوست خرس را با قیمت همان روز به مشتریان پیش‌فروش می‌کردند و چون اعتقاد داشتند که قیمت آن در آینده‌ نزدیک کاهش خواهد یافت، در موعد تحویل پوست با پرداخت مبلغی کمتر به شکارچیان، از تفاوت قیمت خرید فعلی و پیش‌فروش سود کسب می‌کردند.

این افراد به «خرسی‌ها» شهرت یافته بودند و چون روند نزولی قیمت را پیش‌بینی می‌کردند، عده‌ای عقیده دارند که ریشه‌ «بازار خرسی» از این افراد بر گرفته شده است. این مفسران در توجیه نام گاو نیز اشاره به مبارزات تاریخی گاو و خرس دارند که همواره در طول تاریخ، گاو نقطه مقابل خرس بوده است (جنگ گاو و خرس، از جمله تفریحات مردم مکزیک به شمار می‌آمده که هم‌اکنون نیز در برخی نقاط دنیا این عمل انجام می‌گیرد و مردم شهر را به تماشای این مبارزه جذب می‌کند).

بازار گاوی چیست؟

بازار گاوی به بازاری گفته می‌شود که روند صعودی دارد. دلیل دقیقی برای این نام‌‌گذاری وجود ندارد، اما شاید بتوان گفت چون گاوها در هنگام جنگ شاخ‌های خود را بالا نگه می‌دارند، به بازارهایی با روند صعودی نیز بازار گاوی می‌‌گویند.

همانطور که گفتیم در بازارهای گاوی با نرخ صعودی مواجه هستیم این به آن معنا است که همزمان با زیاد شدن تقاضا قیمت‌‌ها نیز بالا رفته است، اما در این زمان عرضه نیز کم می‌شود، انگار با بالا رفتن قیمت‌ها سرمایه‌گذاران انتظار سود بیشتری دارند و حاضر نیستند سهامی که سودآور است را از دست بدهند.

اغلب بازارهای گاوی در شرایط آرامش و در نتیجه اوضاع خوب سیاسی و اقتصادی اتفاق می‌‌افتد. شرایطی را در نظر بگیرید که چرخ کارخانه‌‌ها به خوبی می‌چرخد، در نتیجه فعالیت‌های مفید کارخانه‌ها سوددهی سهامشان بالا رفته، تقاضا بالا می‌‌رود و با افزایش قیمت هر سهم عرضه نیز کاهش می‌یابد. همان طور که گفته شد کمتر کسی حاضر می‌شود تا سهام ارزشمندی را از دست بدهد.

بازار خرسی چیست؟

گفته می‌شود اصطلاح بازار خرسی از زمانی استفاده می‌شود که عده‌ای دلال فروش پوست خرس که به «خرسی‌ها» معروف بودند با پیش‌بینی آینده قیمت‌ها که به احتمال زیاد روندی نزولی خواهند داشت، پوست‌ها را به قیمت روز می‌فرختند و هنگامی که قیمت‌ها کاهش می‌یافتند پولی کمتر به فروشندگان اصلی می‌پرداختند.

اتفاقی که در بازار سهامی که از آن به عنوان بازار خرسی یاد می‌کنند، به همین صورت است، یعنی نرخ بازار نزولی است و قیمت‌ها در حال کاهش و معمولا این اتفاق در نتیجه رکود اقتصادی اتفاق می‌افتد. البته هر صعودی در نرخ سهام به معنای قدرت اقتصادی نیست، بلکه ممکن است کاذب باشد.

اما در مورد بازارهای خرسی باید گفت که برعکس شرایطی که در بازار گاوی با آن مواجهیم، یعنی تقاضای زیاد و عرضه کم، در اینجا تقاضا کم و عرضه زیاد است، قیمت‌ها کاهش پیدا کرده اما رمقی در بازار برای خرید وجود ندارد. بازار خرسی شرایطی است که بورس ریزش پیدا کرده و سرمایه‌گذاران ضرری را متحمل شده‌اند.

در بازار خرسی ارزش سهام در نتیجه تصمیم‌ها و رفتار سرمایه‌‌گذاران کاهش پیدا می‌‌کند. به عبارت دیگر باید گفت در بازار خرسی واقعی که نزول ارزش ۲۰% یا بیشتر اتفاق بیفتد و ارزش سهام کاهش پیدا می‌کند و قیمت‌ کالاها افزایش می‌‌یابد و به طور کلی شرایط اقتصادی متزلزل و ناپایدار می‌‌شود.

علاوه بر آن اوضاع به گونه‌ای است که اغلب سرمایه‌گذاران از تداوم آن اطمینان دارند. در نتیجه رکود اقتصادی تعدیل نیرو، اخراج کارگران و افزایش نرخ بیکاری اتفاق می‌افتد.

خصوصیات بازار گاوی و ‌بازار خرسی

عرضه و تقاضای سهام

در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به‌ندرت صورت می‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند (صف‌های خرید سنگین در بورس ایران در حالت گاوی قابل ‌مشاهده است). عکس این ماجرا در ‌بازار خرسی حاکم است و عرضه افزایش و تقاضا به‌شدت کاهش می‌یابد و حجم معاملات به‌شدت افت می‌کند و بازار دچار رکود و تنبلی می‌شود(ناامیدی وصف‌های فروش طولانی نشانه‌هایی از چنین بازاری است)

روانشناسی سرمایه‌گذار

روند بازار و جو روانی حاکم بر سرمایه‌گذاران تأثیری دوجانبه بر یکدیگر دارند. برای فهم بیشتر، رابطه اقتصاد و سیاست را در نظر بگیرید، تصمیمات سیاسی روی اقتصاد جامعه تأثیرگذار است و از طرف دیگر، شرایط اقتصادی بسیاری از تصمیمات سیاسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این تفاسیر، در بازار گاوی، بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر، در بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به‌منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد. عکس این اتفاق نیز ممکن است؛ به عبارتی، اخبار ناخوشایند می‌تواند منجر به بازار خرسی شود و در مقابل، اخبار خوب بازار گاوی را رقم زند.

نکته قابل‌توجه در رابطه با بازار گاوی و خرسی، عدم نگاه کوتاه‌مدت به روند بازار است. افت قیمت‌ها در یک روز یا یک هفته یا افزایش آن‌ها نشان از بازار خرسی و گاوی نیست؛ بلکه آنچه نوع بازار را مشخص می‌کند، روند بلندمدت آن است؛ مثلا ممکن است در دو هفته اخیر روند بیانگر بازار گاوی باشد، درحالی‌که طی دو سال اخیر روند بازار حاکی از بازار بازار خرسی یا کاهشی خرسی است.

در بازار خرسي احتمال زيان‌دهي بالاست چراكه قیمت‌ها مدام ارزش خود را از دست می‌دهند و اغلب پايان آن نيز نزديك نيست، حتي اگر به اميد بهبود وضعيت سرمایه‌گذاری كنيد قبل از اینکه شرايط بهتر شود شما در زیان زیادی وارد شده‌اید. (چون ‌بازار خرسی با روند نزولی و فرسایشی قیمت همراه است، نقد شوندگی سهام افت می‌کند و یاس و ناامیدی در بازار نیز غالب می‌شود).

چگونه بازار گاوی به بازار خرسی تبدیل می شود؟

زمانی که اغلب مردم در بازار باشند، بازار گاوی که یک بازار صعودی است میل زیادی برای تبدیل شدن به بازار خرسی که یک بازار نزولی است دارد به این دلیل که كه اغلب مردم كمترین میزان تحمل ریسک را دارند و ریسک گریز هستند و احتیاج دارند كه تضمینی در میان باشد تا كاری كه انجام می‌دهند یك سرمایه‌گذاری مطمئن باشد. در نهایت بیشتر آنها آخرین افرادی می باشند كه متقاعد می‌شوند بازار صعودی است و فرصت‌های خوبی برای خرید در آن وجود دارد. جدا از این موضوع كه بازار گاوی و صعود قیمت‌ها، نیاز به اضافه کردن پول به طور دائم توسط معامله‌گرانی دارد كه خواهان خرید در قیمت‌های بالاتر و بالاتر باشند. هر چقدر از عمر بازار گاوی بگذرد و قیمت بالا رود، مشخصا تعداد زیادی از معامله‌گران خرید‌های خود را انجام داده‌اند و كمتر مشتری جدیدی باقی می ماند و در نهایت تعداد افرادی كه حاضر باشند قیمت‌های بالاتری برای خرید بپردازند كمتر می شود. خریدارانی که در پایین ترین قیمت خریداری کرده اند دلشان می خواهد كه شاهد افزایش روز افزون قیمت‌ها باشند ولی دلشان هم نمی‌خواهد تا با توقف رشد قیمت، خریدهایشان روی دستشان بماند بنابراین هر چقدر قیمت بالاتر رود مردد خواهند شد كه آیا زمان شناسایی سود رسیده است یا نه.

زمانی که افراد زیادی وارد بازار می‌شوند و بصورت دسته جمعی خرید می‌كنند، حرفه‌ای‌ها می‌دانند كه پایان راه نزدیك می باشد به این دلیل که حرفه‌ای‌ها بر خلاف مردم عادی عمل می کنند و زمانی که تعداد خریداران و حجم پولی كه باید در خرید صرف شود محدود می باشد و در نهایت زمانی فرا می رسد كه در آن هر شخصی كه قادر بوده خرید خود را انجام داده است و دیگر خریداری باقی نمانده است. در واقع تعداد خریداران و حجم پولی که باید در خرید صرف شود محدود می باشد و سرانجام نقطه‌ای فرا خواهد رسید که در آن هر کس که می‌توانسته در حکم خریدار ظاهر شود، خرید خود را انجام داده و دیگر خریداری باقی نمانده است. در این شرایط با عدم استقبال خرید قیمت سهام کاهش می‌یابد و نمی تواند حرکتی جز رو به پایین داشته باشد.

چطور روند تغییرات بازار را تخمین بزنیم؟

بازه زمانی طولانی نکته کلیدی برای تشخیص گاوی بودن یا خرسی بودن بازار است، تنها اینکه مثلا در مدت یک هفته تعداد زیادی سهام فروخته شده و عده زیادی پولشان را خارج کرده‌اند به معنای خرسی بودن بازار نیست.

اتفاقاتی که در بازه زمانی کوتاه‌مدت می‌افتد، نشان‌دهنده اصلاح یا روندی است که در آن زمان صورت می‌گرفته است. حال قضاوت شرایط بازار مبنی بر اینکه بازار گاوی است یا خرسی فقط در بلندمدت ممکن است.

هرچند همیشه هر اتفاقی را نمی‌توان نتیجه یا عاملی برای گاوی بودن یا خرسی بودن بازار در نظر گرفت. ممکن است کشور درگیر رکود اقتصادی بوده باشند و حالا رو به التیام است.

تذکر:

تعیین زمان برای بازارهای گاوی یا خرسی تقریبا غیرممکن است.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه مسائل پیرامون بورس ایران در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.

منظور از بازار گاوی و خرسی چیست

اگر کمی به دنبال آموزش تحلیل تکنیکال رفته باشید قطعا تا الان متوجه شدید که اصطلاحاتی در آموزش برخی الگو ها بکار گرفته میشود که تا کنون با آنها آشناییتی نداشتید ، و جالبی این قضیه اینجاست که شما در اکثر مقالاتی که مطالعه میکنید اصطلاحاتی از این قبیل را مشاهده کرده که اطلاعی از آنها ندارید و همین موضوع باعث میشود نتوانید به اندازه کافی از آن مطلب آموزشی بهره ببرید ، در این مقاله به دو اصطلاح بسیار پرکاربرد میپردازیم که منظور از بازار گاوی و خرسی چیست ؟

در ابتدا یک توضیح کلی در مورد این دو اصطلاح میدهم و در ادامه کمی جزئی تر به آنها خواهیم پرداخت.

بازار گاوی چیست؟

بازارگاوی یا Bull market زمانی رخ میدهد که در چارت خود یک روند صعودی را مشاهده میکنید و بازار رو به رشد است .

بازار خرسی چیست؟

بازار خرسی یا Bear market را شما زمانی مشاهده میکنید که در چارت سهام در رکود باشد و خریدی صورت نگیرید . به نوعی سهام مورد نظر در حال ریزش و نزول باشد.

این دو اصطلاح برای تعریف کلی روند بازارهای مالی بکار گرفته میشود . در زمان هایی که بازار گاوی میشود معامله گران اگر وارد یک سهم شوند بفکر سودهای کلان خواهند بود.

اما شاید به این فکر بیوفتید که چرا اسم روندهای بازار به این دو حیوان تشبیه داده شده.

به دلیل اینکه زمان بسیار زیادی هست که این دو اصطلاح بکار گرفته میشود دقیقا تاریخچه آن مشخص نیست ولی معامله گران بزرگ و قدیمی دو نظریه قوی را در این رابطه مطرح کردند.

اولین نظریه برمیگردد به نحوه مبارزه و جنگیدن این دو حیوان ، در زمان هایی که گاو در حال مبارزه باشد شاخ های خود را به سمت بالا میگیرد که تشبیه به روند صعودی بازار است و در زمان هایی خرس در حال مبارزه باشد پنجه های خودش را به سمت پایین میگیرد که تشبیه به بازار نزولی است.

اما نظریه دومی که مطرح شده این هست که افراد دلالی که پوست خرس بفروش میرساندند به مشتریان خود به قیمت روز این پوست ها را پیش فروش میکردند و در هنگامی که این دلال های پوست قصد خرید از شکارچیان را داشتند به این دلیل که ممکن است در آینده قیمت کاهش پیدا کند با هزینه کمتری از شکارچیان پوست را دریافت میکردند که از طریق قیمت خرید فعلی و پیش فروش سودهای خوبی بدست می آوردند. این افراد دلال به خرسی ها مشهور شده بودند و به دلیل اینکه کاهش قیمت در آینده را پیشبینی میکردند به اصطلاح بازار خرسی هم از آنها گرفته شده است که این احتمال بیشتر مورد باور معامله گران قرار گرفته است.

بازار گاوی و خرسی چه ویژگی هایی دارند

در بازارهای گاوی تقاضا به شدت افزایش میابد و معامله گر به امید رشد بازار خواهان خرید سهام است ولی فروشندگان برای سود بیشتر سهام خود را نمیفروشند ، اگر در بورس ایران فعالیت کرده باشید در بازارهای گاوی باید شاهد صف های طولاتی برای خرید سهام بوده باشید بعبارتی در نوع بازار تقاضا زیاد و عرضه کم است و در نقطه مقابل در بازار خرسی عرضه زیاد هست ولی به دلیل تقاضای کم بازار دچار رکود شده و صف های فروش شلوغ میشوند در این نوع بازار جو منفی و ناامیدکننده در بازار حاکم است.

این مورد را بیاد داشته باشید که روند بازار یک رابطه مستقیمی با جو روانی معامله گران دارد کمی ساده تر بیان میکنم : همانطور که تصمیمات سیاسی یک کشور بر اقتصاد آن تاثیرگذار است دقیقا عوامل اقتصادی هم بر تصمیمات سیاسی تاثیرگذار خواهند بود و رابطه تنگاتنگی بایکدیگر دارند . در بازارهای گاوی هم به دلیل جو روانی خوبی که بین معامله گران حاکم است بیشتر خواهان خرید سهم و سود کردن هستند و نقطه مقابلش هم بازار خرسی است .

البته ما این دو اصطلاح را بصورت کلی توضیح دادیم ، افرادی که در باینری آپشن ، فارکس و بروکرهایی مانند آلپاری alpari فعالیت میکنند میتوانند هم در بازارهای خرسی و هم در بازارهای گاوی اقدام به معامله کنند و سودهای خوبی هم بدست آورند این جمله را عرض کردم تا دچار اشتباه نشوید ( در بورس ایران شما اگر سهامی میخرید حتما باید در آینده روند صعودی داشته باشد تا بتوانید سهم خود را با قیمت بیشتری بفروشید و مانند بازارهای فارکس گزینه buy یا sell ندارد که بتوانید در جهت سقوط یا نزول سهم وارد معامله شوید )

این هم یکی از مزایای بسیار عالی در بازارهای بین المللی میباشد که بورس ایران آن را دارا نمیباشد ، همین یک نکته میتواند دست معامله گر را در انجام معاملات بسیار بازتر کند و همچنین سودش را چند برابر سازد.

لطفا نظرات خود را برای ما به اشتراک بگذارید و در کانال تلگرامی سایت عضو شوید تا به آموزش های رایگان بسیار بیشتر روزانه دسترسی پیدا کند.