احساسات سرمایه‌گذاران

نکته: سهم‌هایی که پر ریسک بوده و ارزش‌گذاری آن‌ها دشوار است، ارزش‌گذاری‌های بالاتری را در زمان بالا بودن احساسات سرمایه‌گذاران تجربه می‌کنند.

جلسه دفاع با موضوع بررسی اثر تعدیل کنندگی حاکمیت شرکتی بر رابطه بین احساسات سرمایه گذاران و نقد شوندگی سهام برگزار شد

به گزارش روابط عمومی موسسه آموزش عالی طلوع مهر جلسه دفاع از پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته حسابداری با موضوع بررسی اثر تعدیل کنندگی حاکمیت شرکتی بر رابطه بین احساسات سرمایه گذاران و نقد شوندگی سهام توسط دانشجوی مقطع ارشد رشته حسابداری سرکار خانم فهمیه کشاورزیان برگزار شد؛ در این جلسه جناب آقای دکتر محمدجواد زارع بهنمیری به عنوان استاد راهنما حضور داشتند؛ در ادامه چکیده پایان نامه را بررسی می‌کنیم:

هدف: یکی از اهداف بورس، ایجاد قابلیت نقد شوندگی سهام است. نقد شوندگی از توانایی سریع سهام است که از عملکرد عرضه و تقاضا حاصل می‌شود. با افزایش عمق بازار، افزایش بازار و کاهش هزینه‌های معاملات نقد شوندگی بازار افزایش می‌یابد.

در مسائل سرمایه‌گذاری، نوع تصمیمات سرمایه‌گذاران و عوامل مؤثر بر تصمیمات آنها بسیار مهم است. امور مالی رفتاری یکی از زمینه‌های مطالعاتی است که به سرعت در حال گسترش است و فرایند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران و واکنش آنها در شرایط مختلف بازارهای مالی را مورد بررسی قرار می‌دهد و بر تأثیر احساسات، شخصیت، فرهنگ و قضاوت سرمایه‌گذاران بر تصمیم سرمایه‌گذاری تأکید می‌کند.

شرکت‌هایی با مکانیزم های بهتر و منسجم‌تری از حاکمیت شرکتی، مدیران خود را به تصمیم‌گیری مناسب در زمینه سرمایه‌گذاری و جلوگیری از سرمایه‌گذاری بیش از حد در پروژه‌ها ترغیب کنند. ارزش خالص فعلی منفی از این امر جلوگیری می‌کند که منجر به افزایش تعداد و حجم معاملات و در نتیجه افزایش نقد شوندگی سهام می‌شود.

در این پژوهش سعی شده است پاسخی برای فرضیه‌هایی نظیر این که آیا بین احساسات سرمایه‌گذاران و نقد شوندگی سهام رابطه مثبت وجود دارد؟ حاکمیت شرکتی بر رابطه بین احساسات سرمایه‌گذاران و نقد شوندگی سهام تأثیرگذار است؟ ارائه گردد.

روش: جامعه آماری پژوهش کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه هفت ساله 1392 تا 1398 می‌باشد، که بر اساس روش نمونه‌گیری حذف سیستماتیک، تعداد 135 شرکت یا به عبارتی 945 احساسات سرمایه‌گذاران سال، شرکت به عنوان نمونه آماری برگزیده شد. پژوهش حاضر از نوع تحلیل همبستگی داده‌های ترکیبی پس رویدادی می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌ها از رگرسیون چند متغیره حداقل مربعات تعمیم یافته بهره گرفته شده است. همچنین برای تحلیل آماری از نرم‌افزار ایویوز نسخه 12 استفاده شده است.

یافته و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان می‌دهد که بین احساسات سرمایه‌گذاران و نقد شوندگی سهام رابطه مثبت وجود دارد. همچنین یافته‌ها حاکی از آن است که حاکمیت شرکتی بر رابطه بین احساسات سرمایه‌گذاران و نقد شوندگی سهام تأثیرگذار است.

تحلیل بازار سهام و استدلال حرکت بعدی بیت کوین

پاول در روز چهارشنبه نرخ بهره را 50 واحد در ثانیه افزایش داد، که منجر به بازدهی بالاتر و ادامه فشار نزولی بر سهام می‌شود.

ارزش دلار آمریکا در مقایسه با ارزهای خارجی در حال افزایش است که این امر فشار فروش را در بازار عمومی تشدید می کند.

با این تفاسیر، احساسات سرمایه‌گذاران همچنان ملتهب است، زیرا مؤسسات تسلیم می‌شوند یا کوتاه می‌آیند. کارمزد تراکنش های بیت کوین در این هفته شاهد یک جهش قابل توجه و در عین حال موقت بود.

کارمزد تراکنش های معلق در ممپول به دلیل ادغام Binance UTXO به سطحی رسیده است که از جولای 2021 احساسات سرمایه‌گذاران مشاهده نشده است.

نرخ هش بیت کوین پس از چند ماه رکود به سرعت در حال افزایش است.

در نیمه راه تا نصف شدن بعدی بیت کوین در سال 2024 هستیم!

بررسی عمومی بازار

این هفته اتفاقات بیشتر از مواردی بوده است که در 5 ماه گذشته در اینجا بحث کرده ایم. خبر مهم این هفته با نشست فدرال اوپن منتشر شد!

پاول افزایش 50 واحدی در نرخ سرمایه فدرال رزرو را اعلام کرد که بزرگترین افزایش از سال 2000 است. بازار در این خبر روز چهارشنبه جهش کرد که می تواند نشان دهنده نگرانی سرمایه گذاران در مورد افزایش حتی بیش از انتظار باشد.

نرخ وجوه فدرال رزرو (بلومبرگ)

بازارها بر اساس روابط کار می کنند. یکی از مهمترین آنها رابطه معکوس بین نرخ بهره و قیمت اوراق است. با نرخ بهره بالاتر، قیمت اوراق قرضه کاهش می یابد و در نتیجه، بازده اوراق قرضه بالاتر می رود. بنابراین در این هفته، شاهد افزایش بازدهی بودیم. بازدهی 10 ساله برای اولین بار در 4 سال گذشته بالای 3 درصد است و به بالاترین حد در سال 2018 نزدیک می شود.

بازده اوراق قرضه 10Y (Tradingview)

بازده اوراق قرضه بالاتر بر سهام فشار وارد می کند، اما اکنون سوال این است که سهام چقدر با نرخ و بازده بالاتر قیمت گذاری شده است.

قیمت نفت نیز در هفته جاری پس از افزایش نرخ بهره دوباره به روند صعودی بازگشت.

نرخ فدرال رزرو/نفت خام WTI (بلومبرگ)

وب‌سایت‌های سرمایه‌گذاری Normie به شما خواهند گفت که قیمت نفت و نرخ بهره رابطه معکوس دارند، اما همانطور که در بالا می‌بینید این مطلقا درست نیست.

چندین دلیل احتمالی برای رابطه نسبتاً نزدیک آنها وجود دارد، به احتمال زیاد به این دلیل است که وقتی نرخ بهره افزایش می یابد، هزینه سرمایه افزایش می یابد که منجر به عرضه محدود نفت و قیمت های بالاتر می شود. ما همچنین شاهد شکست ارزش دلار به بالاترین حد در 20 سال اخیر بوده ایم. می‌توانیم از شاخص دلار آمریکا استفاده کنیم که USD را با شاخصی از ارزهای خارجی مقایسه می‌کند تا ارزش دلار را ببینیم.

شاخص USD (Tradingview)

افزایش ارزش دلار، محصولات آمریکایی را در مقایسه با محصولات خارجی گران تر می کند. این به طور کلی برای سهام ایالات متحده چیز خوبی است زیرا می تواند باعث افزایش درآمد شود.

اما واضح است که افزایش دلار لزوماً به این دلیل نیست که اوضاع در ایالات متحده خوب پیش می رود، بلکه بیشتر به این دلیل است که شاهد تضعیف شدید یوان چین، ین ژاپن و یورو هستیم.

برای شاخص های سهام، چهارشنبه، روز بسیار قوی بود، با نزدیک شدن شاخص نزدک به متحرک نمایی 10 روزه (EMA) بر روی حجم قوی.

اما تغییر در روز پنجشنبه نشانه جدی سلامت و احساسات ضعیف فعلی در بازارهای سهام بود.

Nasdaq Composite 1D (Tradingview)

برخلاف تصور رایج، این بازار سهام نیست، سهام بازار است. نظارت بر سلامت تک تک سهام برای درک سلامت کل بازار مهم است.

درصد سهام S&P بالای 20 DMA (Tradingview)

در بالا می توانید نموداری از درصد سهام بالاتر از میانگین متحرک ساده 20 روزه خود را مشاهده کنید. در روز پنجشنبه این شاخص 21.59 درصد کاهش داشت و اکنون تنها 23.16 درصد از S&P بالاتر از میانگین متحرک است. این سیگنالی از کاهش قابل توجهی در بین سهام است.

معیار دیگری که می توانیم به آن نگاه کنیم، تعداد سهام در حال پیشرفت است.

پیشرفت سهام نزدک (Tradingview)

در نمودار هفتگی بالا تعداد سهام نزدک در حال پیشرفت است. این روشی برای مشاهده وسعت بازار است تا ببینید دقیقاً چند نام در مسیر صعودی شرکت می کنند.

همانطور که می بینید، تنها با شمارش بسته های هفتگی، تعداد سهام پیشروی به پایین ترین سطح 3 ساله خود رسیده است. این نشان می دهد که بازار به شدت ضعیف است (شوک). علاوه بر این، ما شاهد شکست مداوم در احساسات سرمایه گذار هستیم. دو روش محبوب برای مشاهده احساسات عبارتند از نسبت put/call و S&P Volatility Index، VIX.

نسبت قرار دادن/تماس فقط مختص سهام/VIX 1W (Tradingview)

در بالا می‌توانید نسبت قرارداد/تماس (آبی) را که با VIX (نارنجی) پوشانده شده است، ببینید. هر دوی این معیارها در طول فروش در بازار افزایش می یابند زیرا سرمایه گذاران معاملات نزولی (افزایش فروش/تماس) و افزایش ترس در بازار (افزایش VIX) انجام می دهند. امروزه این معیارها هر دو افزایش یافته است، اما از نظر تاریخی می تواند بسیار بالاتر باشد. به نظر من به نظر می رسد که سرمایه گذاران قبل از اینکه این بازار به انتهای خود برسد، دچار ترس و اضطراب می شوند.

سهام در برابر کریپتو

بار دیگر، در دنیای ارزهای دیجیتال از دیدگاه بازار گسترده‌تر، چیز زیادی برای به‌روزرسانی وجود ندارد. بیت کوین همچنان با دارایی های ریسکی مانند سهام فناوری گروه بندی می شود، بنابراین، افزایش نرخ بهره باعث فروش در بیت کوین نیز می شود.

همانطور که می دانیم، ارزهای دیجیتال به طور کلی قیمت بیت کوین را با درجات مختلف بتا دنبال می کنند. بنابراین یک BTC ضعیف باعث سهام ضعیف BTC می شود. شاید روزی موسسات متوجه شوند که این شرکت ها بدون توجه به قیمت بیت کوین می توانند درآمد کسب کنند.

یکی از قوی‌ترین نام‌های این هفته ماینر Iris Energy (IREN) بوده است. IREN درست قبل از پایین ترین سطح قبلی خود حمایت پیدا کرد.

IREN 1D (Tradingview)

در حالت ایده‌آل، شاهد کاهش IREN برای کاهش ضرر و حذف شرکت‌کنندگان بودیم، اما این واقعیت که حداقل موقتاً در محیطی مانند این قرار می‌گیرد، چشمگیر است.

در بالا، صفحه هفتگی اکسل ما است که عملکرد دوشنبه تا پنجشنبه چندین سهام ارز دیجیتال را مقایسه می کند. EQOS با افزایش 23 درصدی در این هفته در صدر این لیست قرار دارد. همانطور که گفته شد، EQOS یک سهام پنی غیر نقدی است، بنابراین این افزایش 0.37 دلاری چیزی نیست که من برای آن خیلی هیجان زده باشم.

ساختار قیمت بیت کوین، روی زنجیره، مشتقات این یک هفته پرنوسان دیگر برای BTC بود که در حال حاضر ماکرو همچنان در صندلی راننده است. با دنبال کردن چارچوب ارزش/تحرک ما، بیت کوین همچنان زیر محدوده 47000 دلاری است که ما به عنوان شتاب در نظر می‌گیریم. این در حال حاضر 47 هزار دلار است و بر اساس ترکیبی از نشانه‌های ساختار بازار است. در زیر یکی از این نشانه ها را داریم. میانگین متحرک بدنه نمایی 180 هفتگی.

این اساسا یک میانگین متحرک با یک عامل وزنی نسبت به اقدام اخیر قیمت است. تنها برای چهارمین بار در تاریخ BTC قرمز شده است، به این معنی که میانگین متحرک در حال کاهش است.

شاخص دیگری که مدتی است در مورد آن صحبت می کنیم، مبنای هزینه STH (یا قیمت واقعی) است که در حال حاضر 46900 دلار است. بازارهای نزولی معمولاً شامل چندین آزمون مجدد ناموفق زیربنای مبنای هزینه انباشته شرکت کنندگان جدیدی است که به دنبال خروج از بازار در نقطه سربه سر هستند.

ما همچنان 30 هزار دلار پایین را به عنوان ارزش، بر اساس ساختار قیمت HTF، دفترچه‌های سفارش و این واقعیت که همه نوسان‌گرهای کلان زنجیره‌ای احتمالاً در بازدید از آن منطقه بازنشانی می‌شوند، می‌بینیم.

همبستگی با نزدک در تمام بازه‌های زمانی بسیار بالا باقی می‌ماند زیرا فعالان بازار بیت کوین را با سایر دارایی‌های ریسک‌پذیر فناوری سبد می‌کنند.

ما همچنین می‌توانیم در اینجا ببینیم که تجارت بیت کوین با NQ اساساً تیک برای تیک است.

همانطور که DXY به سمت اوج های چند ساله پیش می احساسات سرمایه‌گذاران رود، BTC یک معکوس شدید دیده است

آمارهای شبکه همگی به کاهش خود ادامه می دهند. نشان دهنده کاهش خرده فروشی های روزانه و اسکالپ و رونق در بازار است.

مقدار حجم انتقال تحت سلطه تراکنش های زیر 10 هزار دلار نیز شاهد کاهش دائمی بوده است. نشان‌دهنده دسته‌بندی تراکنش‌ها توسط صرافی‌ها همراه با کاهش عمده شرکت‌کنندگان خرده‌فروشی در بازار صعودی است.

علی‌رغم پس‌زمینه کلان، بومی‌های کریپتو زیر سطح آن را محکم نگه می‌دارند. مقدار عرضه ای که حداقل در یک سال گذشته حرکت نکرده است، همچنان به بالاترین حد خود ادامه می دهد. عرضه دارندگان بلند مدت نیز در حال افزایش است. که در مقایسه با مبنای هزینه آنها بسیار جالب است. نرخ کاهش بر اساس هزینه LTH شدیدترین در تاریخ بیت کوین است و وقتی با افزایش دارایی آنها همراه شود، سطح پذیرش از خریداران برتر تا دارندگان بلندمدت را نشان می دهد.

استخراج بیت کوین

کارمزد تراکنش بیت کوین احساسات سرمایه‌گذاران افزایش یافت (به طور موقت)

بدون تغییر قابل توجهی در قیمت بیت کوین، ممپول (جایی که تراکنش های معتبر بیت کوین در انتظار استخراج توسط ماینرها هستند) مملو از تراکنش ها شد. این بدان معناست که در تراکنش های معلق بیت کوین عقب ماندگی موقت وجود دارد و تراکنش های معلق با کارمزد بالاتر به معنای درآمد بیشتر برای ماینرها است.

هنگامی که این اتفاق می افتد، کیف پول ها به طور طبیعی شروع به پیشنهاد به کاربران می کنند که کارمزد تراکنش خود را برای گنجاندن تراکنش در بلوک بعدی افزایش دهند. جالب اینجاست که این ممپول از ژوئیه 2021، تقریباً یک سال پیش، اینقدر در کارمزد تراکنش های معلق نداشته است. معمولاً، این یادداشت در طول دوره‌های پذیرش سریع و نوسانات ناگهانی شدید قیمت پشتیبان‌گیری می‌شود، اما از قضا شاهد نوسان شدید قیمت بیت کوین در بعدازظهر چهارشنبه نبودیم. با استفاده از داده‌های زنجیره‌ای، تحلیلگران تأیید کردند که تعداد زیادی از تراکنش‌هایی که وارد ممپول شده‌اند، بایننس UTXO‌های خود را یکپارچه می‌کند. UTXO چیست؟ مخفف عبارت Unspent Transaction Output است. اساسا، این یک قطعه محتاطانه بیت کوین در بلاک چین است. بایننس کاربرانی دارد که به طور مرتب بیت کوین را در زمان های مختلف به آدرس های مختلف واریز می کنند. هر چند وقت یکبار منطقی است که بایننس همه آن قطعات محتاطانه بیت کوین را در یک UTXO ترکیب کند، بنابراین ارسال و انتقال بیت کوین در آینده آسان تر و ارزان تر خواهد بود. بازگشت به mempool، در زیر نشان می‌دهد که ممپول در شلوغ‌ترین دوره تاریخ بیت‌کوین، یعنی انتهای دوره صعودی ۲۰۱۷ چگونه بوده است.

در یک نقطه، تقریباً 400 بیت کوین در کارمزد تراکنش های معلق وجود داشت که در ممپول نشسته بودند. ماینرها در آن زمان نه تنها پاداش بلوک 12.5 را استخراج می کردند، بلکه کارمزدهای قابل توجهی نیز از تراکنش ها دریافت می کردند. متأسفانه برای ماینرها، این جدیدترین عقب ماندگی ممپول احتمالاً پایدار نخواهد بود. برای اینکه ماینرها دوباره شاهد کارمزدهای بالا باشند، احتمالاً باید یک روند صعودی قابل توجهی داشته باشیم که در آن کاربران جدید بیت کوین خود را خریداری کرده و بیت کوین خود را با نگه داشتن کلیدهای خصوصی خود ذخیره می کنند. اگرچه ممکن است به زودی این اتفاق بیفتد یا نشود، اما در درازمدت، بدیهی است که شاهد موج تهاجمی دیگری از کارمزد تراکنش‌ها خواهیم بود و ماینرها بسیار خوشحال خواهند شد.

نرخ هش در حال افزایش است از اواسط فوریه تا اواسط آوریل، نرخ هش بیت کوین با نرخی که بسیاری از تحلیلگران برای سال 2022 انتظار داشتند افزایش نمی یابد. در نهایت، به نظر می رسد که نرخ هش دوباره در حال افزایش است. میانگین متحرک 14 روزه اخیراً از 220 EH/s عبور کرده است.

این جالب است زیرا حتی اگر احساسات سرمایه‌گذاران نرخ مبادله دلار/بی‌بی‌سی در حال کاهش است، نرخ ارز هش/بی‌تی‌سی با افزایش نرخ هش و سختی شبکه همچنان افزایش می‌یابد. تقاضا برای خرید بیت کوین با ASIC هرگز بالاتر نبوده است و Blockware Intelligence انتظار دارد این رشد در طول سال 2022 و پس از آن ادامه یابد.

نیمه راه تا نصف شدن بیت کوین در سال 2024

بیت کوین اخیراً از نیمه راه رسیدن به نصف شدن یارانه بلوکی در سال 2024 عبور کرده است. در آن زمان، نرخ تورم سالانه بیت کوین از 2% به اندکی کمتر از 1% کاهش خواهد یافت.

از لحاظ تاریخی، هاوینگ ها کاتالیزورهای صعودی بوده اند که ماینرهایی را که موقعیت ضعیفی دارند در شبکه از بین می برند. معمولاً ماشین‌های نسل قدیمی که با نرخ‌های برق کمتر از حد مطلوب کار می‌کنند، در این دوره خاموش می‌شوند، سختی آن کاهش می‌یابد و ماشین‌های نسل جدید بیت کوین بیشتری کسب می‌کنند.

داده های مشتقات رمزارز، سیگنال های بهبود احساسات سرمایه گذاران و تغییر روند احتمالی را نشان می دهد

این هفته کل ارزش بازار رمزارز با 10% افزایش به 1.68 تریلیون دلار رسید که 25% بازیابی نسبت به کف 24 ژانویه را نشان می دهد. هنوز خیلی زود است که بگوییم بازار به پایین احساسات سرمایه‌گذاران ترین سطح خود رسیده است، اما دو اندیکاتور کلیدی – پرمیوم Tether/CNY و پایه معاملات آتی CME – اخیراً صعودی شده اند و این نشان می دهد که احساسات مثبت سرمایه گذاران از بازیابی قیمت فعلی حمایت می کند.

کل ارزش بازار رمزارز بدون احتساب استیبل کوین ها، به میلیارد دلار. منبع: TradingView

معامله گران نباید صرفاً با مشاهده نمودارهای قیمت تصور کنند که روند نزولی به پایان رسیده است. به عنوان مثال، بین 13 تا 27 دسامبر، کل ارزش بازار این بخش از پایین ترین سطح 1.9 تریلیون دلار به 2.33 تریلیون دلار افزایش یافت. با این حال، بازیابی 22.9 درصدی در عرض 9 روز به طور کامل از بین رفت و بازار رمزارز در 5 ژانویه دچار کاهش شد.

داده های نزولی نشان می دهد که فدرال رزرو فضای کمتری برای افزایش نرخ دارد

حتی با وجود تغییر روند فعلی، خرس ها به دلایلی بر این باورند که تشکیل کانال نزولی طولانی 3 ماهه متوقف نشده است. برای مثال، رالی 4 فوریه می توانست منعکس کننده داده های اقتصاد کلان منفی اخیر، از جمله رشد سالانه 2 درصدی خرده فروشی منطقه یورو در دسامبر باشد که بسیار کمتر از انتظار 5.1 درصدی بازار بود.

لین آلدن، تحلیلگر بازار مستقل اخیراً پیشنهاد کرد که فدرال رزرو ایالات متحده می تواند افزایش نرخ بهره را پس از انتشار داده های ناامیدکننده اشتغال ایالات متحده در 2 فوریه به تعویق بیندازد. موسسه تحقیقاتی ADP همچنین کاهش 301000 شغل در بخش خصوصی را در دسامبر نشان داد که بدترین رقم از مارس 2020 به شمار می رود.

صرف نظر از دلیل افزایش 10 درصدی بیت کوین (BTC) و اتر (ETH) در روز جمعه، پریمیوم تتر (USDT) در OKX به بالاترین سطح خود در چهار ماه گذشته رسید. این اندیکاتور، معاملات همتا به همتای (P2P) مبتنی بر چین و ارز رسمی دلار آمریکا را مقایسه می کند.

CNY/USDT همتا به همتا در مقابل CNY/USD. منبع: OKX

تقاضای بیش از حد برای رمزارزها، این اندیکاتور را تحت فشار قرار می دهد تا به بالای ارزش منصفانه یا 100% برسد. از سوی دیگر، بازارهای نزولی تمایل به گسترش در بازار تتر دارند که باعث کاهش 4 درصدی یا بیشتر می شود. بنابراین، پامپ روز جمعه تأثیر قابل توجهی بر بازارهای رمزارز هدایت شده از سوی چین داشت.

معامله گران آتی CME دیگر نزولی نیستند

برای اثبات بیشتر این موضوع که ساختار بازار رمزارز بهبود یافته است، معامله گران باید پرمیوم قراردادهای آتی بیت کوین CME را تجزیه و تحلیل کنند. این معیار، قراردادهای آتی بلندمدت و قیمت بازار اسپات سنتی را مقایسه می کند.

هر زمان که این اندیکاتور محو شود یا منفی شود (بک واردیشن)، این یک علامت هشدار دهنده است زیرا نشان می دهد که احساسات نزولی وجود دارد.

این قراردادهای با سررسید ثابت معمولاً با پرمیوم جزئی معامله می شوند، که نشان می دهد فروشندگان برای به تعویق انداختن تسویه برای مدت طولانی تر، درخواست پول بیشتری می کنند. در نتیجه، قراردادهای آتی 1 ماهه باید با 0.5% تا 1% پرمیوم سالانه در بازارهای سالم معامله شوند، وضعیتی که تحت عنوان کنتانگو (contango) شناخته می شود.

پرمیوم قرارداد فوروارد 1 ماهه CME بیت کوین در مقابل Coinbase/USD. منبع: TradingView

نمودار بالا نشان می دهد که چگونه این اندیکاتور در 4 ژانویه وارد سطوح بک واردیشن شد و بیت کوین به زیر 46000 دلار رسید و حرکت روز جمعه نشان دهنده اولین تغییر روند احساسات در یک ماه اخیر است.

داده ها نشان می دهد که معامله گران نهادی در زیر آستانه «خنثی» که بر اساس پایه معاملات آتی اندازه گیری می شود، باقی مانده اند، اما حداقل تشکیل ساختار بازار نزولی را ریجکت می کنند.

در حالی که پرمیوم CNY/Tether ممکن است تغییر روند را نشان دهد، اما پرمیوم CME به ما یادآوری می کند که بی اعتمادی زیادی نسبت به ظرفیت بیت کوین به عنوان یک پوشش تورمی وجود دارد. با این حال، فقدان هیجان معامله گران CME می تواند دقیقاً همان چیزی باشد که BTC در صورت شکسته شدن مقاومت 42000 دلار در پایان هفته، برای تقویت بیشتر رالی به آن نیاز دارد.

سرمایه‌گذاران احساسی برای خرید صف بستند

هنوز از رسیدن شاخص کل بورس به تراز کمتر از یک‌میلیون و ۲۰۰هزار واحد یک‌هفته سپری نشده است که در دو روز کاری گذشته باردیگر رفتارهای احساسی در خرید از سوی فعالان بازار سرمایه را شاهدیم.

رفتارهای احساسی به انتخاب‌هایی گفته می‌شود که پایه علمی و تحلیل کمی دارند یا اصلا ندارند و بیشتر بر پایه جوهای شکل‌گرفته و کوتاه‌مدت هستند.

شاخص کل بورس که از مرداد سال جاری وارد فاز نزولی شد و در این سقوط شاخص کل در حالی ۸۰درصد بازدهی منفی را ثبت کرد که قیمت نعدادی از شرکت‌ها در هیمن بازه زمانی به یک‌سوم نیز رسید. این کاهش‌های مداوم سبب نوعی بورس‌گریزی نزد سهامداران شد؛ به گونه‌ای که تا مدت‌ها دیدن صف‌های خرید یک‌دست دور از انتظار بود. اما از روز چهارشنبه و بعد از تغییر جانشین جدید رئیس سازمان بورس، دو روز کاری است که روند بازار سرمایه وارد مدار صعودی شده است. با توجه به اینکه اتفاق خاص بنیادی در صورت‌های مالی شرکت‌ها در مدت دو یا سه هفته گذشته رخ نداده است. کارشناسان این‌گونه رفتارهای دسته‌جمعی برای خرید را احساسی و هیجانی قلمداد می‌کنند و به سرمایه‌گذاران هشدار می‌دهند که در این مواقع مراقب ورود شرکت‌های نامناسب به پرتفوی خود باشند.

شاخص کل بورس روز گذشته با افزایش ۳۹هزار واحدی و بازدهی مثبت ۳.۲درصدی وارد تراز یک‌میلیون و ۲۴۰هزار واحدی شد. بیشتر نمادهای بازار سرمایه در اولین روزکاری با صف خرید احساسات سرمایه‌گذاران مواجه بودند.

بررسی نحوه انتخاب رئیس سازمان بورس در مجلس از دیگر خبرهای روز گذشته بود. خبرگزاری تسنیم در این‌باره نوشت: «کمیسیون اقتصادی مجلس در هفته جاری به بررسی نحوه رعایت موازین قانونی در انتخاب رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار می‌پردازد.

کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی طی هفته جاری احساسات سرمایه‌گذاران در روزهای یکشنبه و دوشنبه(۱۲ و ۱۳بهمن) جلسه دارد.»

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ۵ بهمن در گفت‌وگو با ایسنا درباره انتخاب رئیس جدید سازمان بورس هشدار داده بود و گفته بود که این فرد باید سابقه تخصصی مدیریت بازار سرمایه، تحصیلات تخصصی در مقطع ارشد به بالا، احساسات سرمایه‌گذاران جسارت در تصمیم‌گیری و سوابق سالم را دارا باشد.

محمدرضا پورابراهیمی اظهار کرده بود: «در چند روز اخیر و بعد از انتشار استعفای رئیس سازمان بورس موضوعاتی مطرح شد که هم افکار عمومی، هم فعالان بازار سرمایه و هم مجلس شورای اسلامی به ویژه در کمیسیون اقتصادی به دنبال این بودیم که مسائل مربوط به انتخاب فرد جایگزین با توجه به نیازهای بازار بورس برای پوشش نقاط ضعف، عملکرد مدیریتی ماه‌های اخیر این سازمان مورد توجه قرار گیرد.»

او ادامه داده بود: «انتظار ما از مجموعه دولت و متولیان بخش اقتصاد و وزیر اقتصاد این است که نهایت دقت را در انتخاب فرد جدید داشته باشند تا دغدغه کنونی مردم در بازار سرمایه با انتخاب یک مدیر کارآمد، توانمند و قوی پوشش داده شود. ما خبرهایی از دولت در مورد پیشنهادهای جایگزین برای سازمان بورس داریم که نگرانی‌های ما را در این زمینه دو چندان کرده است.»

احساسات سرمایه‌گذار: جریان‌ساز اصلی در شرایط نااطمینانی بازار بورس

همه این فرضیات به تعریف ما از یک بازار مالی عادی بازمی‌گردد؛ شاید در گذشته و طبق نظریات کلاسیک، بازار مالی با رفتار منطقی بازیگران آن تعریف می‌شد. اما در حال حاضر، می‌دانیم که چنین فرض‌هایی به‌هیچ‌وجه به‌طور ۱۰۰% صحیح نیستند.

بازار سرمایه‌ پر از افرادی است که اهداف غیراقتصادی دارند. توان‌های شناختی انسان‌ها به‌راحتی دچار انحراف شده و حجم زیادی از تصمیمات انسانی کاملا «منطقی» نیستند. درنتیجه، حتی در شرایط عادی یک بازار، سوگیری‌های شناختی انسانی نیز درگیر خواهند بود.

حال شرایط کنونی بازارهای سرمایه (چه ایران و حتی چه آمریکا) را در نظر بگیرید؛ واضح است که با توجه به شیوع کرونا و همچنین وضعیت تورمی کشور، حداقل از لحاظ آماری، در موقعیتی عادی قرار نداریم.

در شرایط نا اطمینانی و نگرانی، قدرت پیش‌بینی‌های افراد کم شده و فرصتی برای جولان سوگیری‌های شناختی فراهم می‌شود؛ یکی از اصلی‌ترین موارد این مبحث «احساسات سرمایه‌گذار» یا «Investor Sentiment» است که قصد داریم به آن بپردازیم. شاید از طریق، بتوان علت بخشی از رفتارهای فعلی بازار را متوجه شد.

احساسات یا تمایلات سرمایه‌گذار چیست؟

همان‌طور که در مقدمه بیان شد، تئوری‌های کلاسیک اقتصاد رفتارهای غیرمنطقی و جهت‌دار انسانی را توضیح نمی‌دهد؛ در بحث سرمایه‌گذاری و مبحث مالیه، محققان سعی کردند تا با ایجاد موضوع «مالیه‌ رفتاری» این نوع کژرفتاری‌ها در رفتار سرمایه‌گذاران را بررسی کنند.

در ادامه، دو فرض پایه‌ای برای توجیه این نوع رفتار سرمایه‌گذاران مطرح شد. اولین فرض این مسئله بود که تمامی سرمایه‌گذاران، در معرض تصمیم‌گیری‌های احساسی و تمایلی قرار دارند.

در بحث مالیه رفتاری، احساسات سرمایه‌گذار به مجموعه‌ای از باورها گفته می‌شود که فرد درباره جریان‌های نقدی آینده شرکت و ریسک‌های سرمایه‌گذاری آن شکل می‌دهد، که این باورها با حقایق و مدارک موجود انطباقی ندارند. به‌عبارت دیگر، وقتی حتی با وجود افزایش زیان یک شرکت و مشکلات مربوط به خط تولید آن، سرمایه‌گذار به رشد قیمت سهم آن شرکت باور دارد، او به احساسات در تصمیم‌گیری‌هایش دچار است. سرمایه‌گذار وزن بیشتری به اخبار کم‌اهمیت و شایعات بازار داده و تا حد زیادی صورت‌های مالی و سود و زیان شرکت‌ها را نادیده می‌گیرند.

دومین فرض این است که شرط‌بندی و تصمیم گرفتن برخلاف جهت احساسات سرمایه‌گذاران یک بازار، کاری به‌شدت پرهزینه و پرریسک محسوب می‌شود.

در پی این دو نکته، حتی سرمایه‌گذاران منطقی و آربیتراژکنندگان نیز سعی کرده تا مدل‌های قیمت‌گذاری خود را با احساسات سرمایه‌گذاران وفق دهند؛ چراکه احساسات سرمایه‌گذاران بخشی از واقعیت‌های بازار به شمار می‌آیند. در ادامه، روند فعلی بازار بورس را توضیح داده و علاوه بر مشخص کردن جهت احساسات سرمایه‌گذاران، زمینه‌های بروز آن و قدرتش را بررسی خواهیم کرد.

بازار گاوی و بازار خرسی

در شرایط نسبتا غیرعادی بازار سرمایه، بازار به یکی از دو حالت Bullish (گاوی) و یا Bearish (خرسی) دچار می‌شود.

• بازار گاوی: بازار گاوی به بازاری گفته می‌شود که طی یک دوره نسبتا طولانی، تنها رشد کرده و قیمت‌ها به نحو ضریبی بالاتر می‌روند؛ بازه زمانی این حالت از بازار بین یک ماه تا چندین سال متغیر است. ویژگی اصلی چنین بازارهایی دید مثبت اکثریت بازیگران نسبت به بازار بوده و احساسات سرمایه‌گذار همواره مثبت خواهد بود.
• بازار خرسی: بازار خرسی به‌نوعی نقطه مقابل بازار گاوی محسوب می‌شود؛ در چنین حالتی، قیمت سهم‌ها و اوراق در حال کاهش ثابت بوده و خود این عامل، باعث تشویق بازیگران بازار به فروش می‌شود. مجموع این عوامل باعث شکل‌گیری جوی منفی در بازار سرمایه شده و به ثبات این روند کمک می‌کند. به‌طورمعمول، چنین دوره‌های بازار بین چند هفته تا چند ماه ادامه پیدا می‌کنند.

از این دو حالت بازار می‌توان برای تشخیص چرخه‌های احساسات سرمایه‌گذار استفاده کرد؛ یک بازار گاوی با جو بسیار مثبت برای مدتی ادامه پیدا کرده و با رسیدن ریسک بازار به حداکثر، نوبت چرخه خرسی بازار می‌شود. به‌طورکلی، قرار داشتن در یکی از دو حالت می‌تواند جهت احساسات سرمایه‌گذاران را به‌خوبی نشان دهد.

در زمان نوشتن این مقاله، ما مشخصا در بازاری Bullish (گاوی) قرار گرفته‌ایم. با توجه به تعدد عوامل مختلف در جهت رشد بازار سهام (تورم، نرخ دلار، هجوم جمعیت مصرف‌کننده به بازار)، بازار طی یک سال و نیم گذشته به روند رشد خود ادامه داده است و این، نماد یک بازار با جو مثبت محسوب می‌شود.

به همین دلیل، طبیعی است که در چنین بازاری با حجم زیادی از احساسات سرمایه‌گذاران روبه‌رو باشیم.

زمینه احساسات سرمایه‌گذار

در دهه‌های گذشته، سوالی که محققان مالیه رفتاری در پی پاسخ دادن به آن بودند، این بود که آیا احساسات سرمایه‌گذار بر قیمت‌ سهم‌ها تاثیرگذار است؟ اما امروزه، تاثیر این مفهوم کاملا اثبات شده و سوال به «احساسات سرمایه‌گذاران چگونه بر قیمت سهام تاثیر می‌گذارند؟» تغییر کرده است.

با توجه به تحقیقات احساسات سرمایه‌گذاران و بررسی‌های صورت گرفته توسط بیکر و ورگلر (۲۰۰۷)، سهم‌های مختلف‌ به میزان‌های متفاوتی زمینه را برای احساسات سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند.

در بحث آربیتراژ و خرید و فروش سهام، یکی از اصلی‌ترین راه‌های کسب درآمد در بازار سرمایه خرید سهم‌هایی است که با قیمتی پایین‌تر از ارزش واقعی خود در بازار معامله می‌شوند. به عبارتی، صورت‌های مالی و سود و زیان شرکت نشان داده که قیمت آن باید از مقدار فعلی بالاتر باشد.

در بازارهای Bullish یا گاوی، قیمت سهام شرکت ممکن است تا مدت‌های زیادی از قیمت واقعی آن بالاتر مانده و به رشد خود ادامه دهد؛ چرا که سرمایه‌گذاران بازار، فارغ از وضعیت شرکت، عقیده دارند که این روند ادامه پیدا کرده و قیمت سهم آن رشد پیدا خواهد کرد.

در چنین شرایطی است که کوچک‌ترین اخباری مانند افزایش چند دلاری قیمت فولاد یا حتی یک سخنرانی ظاهرا بی‌اهمیت، می‌تواند اثرات بسیار بزرگ‌تری بر ذهنیت سرمایه‌گذاران نسبت به اعلام میزان سود سهام یک شرکت داشته باشد.

اما آن‌طور که از آما‌رهای کلان برمی‌آید، میزان این تاثیر و احساسات برای تمامی سهم‌ها یکسان نیست.

بیکر و ورگلر در مقاله خود بیان می‌کنند که سهام شرکت‌های کم‌سرمایه، جوان، بدون سود، پرنوسان و رشدمحور و همچنین شرکت‌هایی که در دوران فشار قرار دارند، به‌شدت در معرض احساسات سرمایه‌گذاران قرار خواهند گرفت. این اتفاق به دو دلیل رخ می‌دهد:

1. آربیتراژ کردن این نوع سهم‌ها معمولا دشوارتر است (به دلایلی مانند هزینه‌های کارمزد و معامله).
2. ارزش‌گذاری این نوع سهم‌ها و شرکت‌ها سخت‌تر خواهند بود، که زمینه بروز سوگیری در ارزش‌گذاری شرکت‌ها را فراهم می‌کند.

این مسئله را می‌توان به‌خوبی روی یک نمودار نشان داد:

نکته: سهم‌هایی که پر ریسک بوده و ارزش‌گذاری آن‌ها دشوار است، ارزش‌گذاری‌های بالاتری را در زمان بالا بودن احساسات سرمایه‌گذاران تجربه می‌کنند.

هر میزان که ارزش‌گذاری یک سهم دشوارتر باشد، قیمت آن با احساسات بالاتری همراه شده و در نتیجه، با اختلاف بیشتری نسبت به قیمت واقعی‌اش، رشد یا کاهش پیدا می‌کند. البته این نمودار تنها یکی از سناریو‌های رابطه میان توانایی ارزش‌گذاری و احساسات سرمایه‌گذار را نشان می‌دهد؛ اما این سناریو را می‌توان به‌عنوان نزدیک‌ترین مورد به واقعیت قبول کرد.

نااطمینانی در شرایط فعلی

در شرایطی که اکنون در آن قرارگرفته‌ایم، نا اطمینانی در بازار سرمایه‌ موج می‌زند؛ از پیش‌بینی‌های مربوط به تاثیرات بلندمدت کروناویروس گرفته تا کسری بودجه دولت و سیاست‌های ارزی حال حاضر. متغیر‌های اقتصادی کشور تا حدی زیاد شده‌اند که حتی باوجود تحقیقات و بررسی‌های زیاد، زمان کافی برای شناخت بازار و آینده آن وجود ندارد؛ به عبارتی، سرعت تغییرات بازار از سرعت تحلیل ما عبور کرده است. حداقل، برای اکثریت مردم شرایط این‌گونه به نظر می‌رسد.

و همان‌طور که در بخش قبل توضیح دادیم، نا اطمینانی زمینه بروز احساسات را فراهم می‌کند؛ چراکه حجم کمی از آمارها و واقعیت‌ها وجود داشته احساسات سرمایه‌گذاران تا به تفکراتمان جهت بدهد. درنتیجه، افراد به طرز ناخودآگاه به سوگیری‌های خود تن داده و از جست‌وجوی حقایق بازار بازمی‌مانند.

و شاید این روند Bullish و گاوی بازار از حجم سنگین نا اطمینانی‌ها در کشور نشات گرفته باشد. و طبیعی است که با روند رشد ارزش دارایی شرکت‌ها، احساسات سرمایه‌گذاران جهتی مثبت به خود بگیرد. همچنین، حجم زیاد ورود سرمایه‌گذاران جدید و کم‌تجربه به بازار سبب شده تا قدرت این احساسات بازار چند برابر از حالت عادی باشد.

در مقاله‌های بعدی، به متدهای محاسبه این عامل پرداخته و روش‌های استفاده از احساسات سرمایه‌گذار در بهینه‌سازی پرتفوی را بررسی خواهیم کرد.