نحوه فروش سهام عدالت
از اوایل سال گذشته مجوز فروش سهام عدالت برای افرادی که مدیریت مستقیم سهام عدالت خود را انتخاب کرده اند توسط دولت صادر شد. که در طی 3 مرحله و به دو روش امکان فروش این سهام صورت می گیرد، روش های فروختن این سهام بدین صورت است فروش سهام عدالت توسط بانک ها و روش دوم فروش این سهام توسط دارنده آن و با استفاده از کارگزاری های رسمی که در بازار بورس فعال می باشند.
عناوین اصلی این مقاله
دولت در سال های گذشته با هدف کمک به اقشار ضعیف جامعه سهام عدالت را به عنوان نوعی یارانه نقدی برای این بخش از جامعه ارائه نمود که مدیریت آن به دست خود دولت بود و تنها سالیانه مبلغی را به عنوان سود سالیانه سهام عدالت به حساب صاحبان آن واریز می نمود. اما از اوایل سال قبل یعنی سال 1399 دولت اقدام به آزاد سازی این سهام و واگذاری مدیریت آن به دارندگان سهام کرد.
هدف دولت از آزاد سازی سهام عدالت رونق بخشیدن به بازار مالی بورس و هدایت نقدینگی موجود به سمت این بازار مالی، کاهش تورم، کاهش بیکاری و همچنین افزایش درآمد جامعه از این طریق می باشد و به این منظور شرایطی را فراهم آورده تا مشمولان این سهام توانایی مدیریت مستقیم سهام عدالت خود را داشته باشند و افرادی که این روش مدیریت را انتخاب کرده اند قادر به انجام معامله در بازار بورس با استفاده از سهام خود و یا فروش آن در این بازار می باشند.
تمامی افرادی که مدیریت مستقیم را برای سهام عدالت خود را انتخاب کرده اند امکان انجام معامله بر روی این سهام را دارند و به راحتی می توانند از طریق کارگزاری های رسمی موجود در بازار بورس و انتخاب یکی از آن ها اقدام به انجام معاملات با این سهام در این بازار کنند.
آن دسته از افرادی هم که قصد فروش سهام عدالت خود را دارند از دو روش برای فروختن می توانند این سهام را به فروش رسانند، از طریق مراجعه به بانک ها و یا از طریق انتخاب یکی از کارگزاری های رسمی که در بازار بورس فعالیت می کنند.
در این ادامه این مقاله به بررسی مقدمه ای برای فروش سهام عدالت، روش های فروختن سهام عدالت توسط بانک ها و یا کارگزاری های رسمی و همچنین و آموزش گام به گام نحوه ثبت سفارش فروش این سهام در کارگزاری ها پرداخته شده است.
آزادسازی مقدمه فروش سهام عدالت
همانطور که قبل نیز گفته شد لازمه فروش سهام عدالت داشتن مجوز مدیریت مستقیم آن توسط دارنده این سهام می باشد. در واقع با اعلام دولت تمامی دارندگان سهام عدالت مجاز به انتخاب دو روش برای نحوه مدیریت سهام خود را داشتند، در روش اول که روش غیر مستقیم است فرد به دولت اجازه می دهد تا به جای او با سهامش در بازار بورس معامله انجام دهد و بخشی از سود سالانه را به حساب وی واریز کند.
در این حالت دولت سهام این افراد را به شرکت های سرمایه گذاری استانی سپرده و این شرکت ها پس از انجام معامله با این سهام ها در بازار بورس، سود سالیانه را به حساب شخص دارنده آن واریز خواهند کرد.
اما روش دوم آزادسازی سهام عدالت انتخاب روش مدیریت مستقیم آن می باشد، با انتخاب این روش افراد مسئولیت مدیریت سهام خود را مستقیما بر عهده می گیرند که در این حالت دو انتخاب دارند :
۱ نگهداری سهام عدالت و شروع به انجام معامله بر روی آن در بازار بورس :
اگر مشمولان این روش را انتخاب کرده باشند می بایست ابتدا با ثبت نام در سامانه سجام و همچنین دریافت کدبورسی به یکی از کارگزاری های مربوطه مراجعه و بعد از ثبت نام از طریق آن اقدام به انجام معامله در بازار سرمایه کنند.
۲ فروش سهام عدالت :
این اقدام در 3 مرحله صورت می گیرد و بدین شکل است که 30 درصد اولیه این سهام در خرداد ماه 99 برای سهام داران آزاد شد، 30 درصد دوم در تیر ماه 99 و در نهایت باقی مانده این سهام در بهمن ماه برای سهامداران آزاد سازی شد که می توانند برای فروش آن اقدام نمایند.
پس از آزاد سازی سهام عدالت در صورت انتخاب گزینه فروش سهامدران از دو طریقه می توانند این کار را انجام دهند، یا از طریق بانک ها و یا از طریق کارگزاری مربوطه که در ادامه به توضیح هر کدام از این روش ها پرداخته شده است.
افرادی هم که روش مدیریت غیر مستقیم را برای سهام عدالت خود انتخاب نموده اند اگر سجامی نیستند، می بایست در ابتدا با ورود به سامانه sejam.ir ثبت نام و احراز هویت انجام داده و کد بورسی دریافت نمایند. سپس به سایت ddn.csdiran.ir مراجعه کرده و در قسمت سهام عدالت در این سامانه دارایی سهام عدالت خود را مشاهده نمایند.
پس از مشاهده دارایی سهام عدالت در درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه می بایست به سامانه معاملات کارگزاری خود مراجعه کرده و در قسمت تغییر کارگزار ناظر، به صورت آنلاین نماد استانی خود را انتخاب و درخواست خود را برای انتقال نماد سهام عدالت خود به پرتفوی کارگزاری ثبت کنند این نماد حداقل تا 48 ساعت بعد به پرتفوی فرد اضافه می گردد . سرانجام فرد می تواند به پنل کارگزاری خود مراجعه نموده و نماد خود را انتخاب کرده و به فروش برساند .
حتما بخوانید: دریافت کد بورسی
فروش سهام عدالت توسط بانک ها
با انتخاب این روش شخص صاحب سهام به بانکی که بازارهای گزینه ای سهام با استفاده از آن سود سهام عدالت خود را قبلا دریافت می کرده مراجعه و فرم درخواست فروش 30 درصدی سهام عدالت خود را تکمیل و ارائه می دهدو یا از طریق سایت آن بانک اقدام به ثبت درخواست فروش سهام عدالت می کند، پس از انجام این کار بانک مورد نظر مسئولیت فروش سهام را بر عهده گرفته و اقدام به فروختن سهام عدالت به صورت بلوکی در بازار بورس می کند، در نهایت نیز سود حاصل از فروش سهام عدالت را به حساب شخص دارنده سهام واریز خواهد کرد.
سهامداران با ارائه کد ملی خود می توانند سهام مورد نظر را به فروش برسانند، اما از جمله معایب بزرگ این روش عدم داشتن قدرت تصمیم گیری صاحب سهام عدالت در این رابطه است و تصمیم اینکه سهام چه شرکت هایی به فروش برسد بر عهده بانک می باشد.
فروش سهام عدالت توسط کارگزاری ها
روش دوم اقدام به فروش سهام عدالت و یا انجام معامله بر روی آن از طریق کارگزاری ها می باشد که در این صورت پیش از هر چیزی حتما نیاز به ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی است. پس از دریافت کد بورسی می توان وارد سایت کارگزاری مربوطه شده و درخواست فروش سهام عدالت خود را ثبت کرد، پس از ثبت درخواست کارگزاری اقدام به فروش سهام فرد به صورت بلوکی در بازار بورس می کند.
مزیت بزرگی که این روش نسبت به روش قبلی دارد این است که لیست شرکت های موجود در صندوق سهام عدالت برای سهامدار ارائه شده و حق انتخاب اینکه سهام چه شرکت هایی به فروش برسد به صاحب سهام تعلق می گیرد. در ادامه به آموزش تصویری نحوه ثبت درخواست فروش سهام عدالت در کارگزاری ها و مراحل فروختن آن پرداخته شده است.
لازم به ذکر است که قبل از اقدام به ثبت درخواست فروش از طریق کارگزاری ها حتماً باید شماره تلفن ثبت شده در سامانه سجام به نام شخص دارنده سهام باشد. در غیر این صورت چنانچه شماره ثبت شده در مالکیت شخص دیگری باشد لازم است تا با مراجعه به سایت سجام و همچنین سامانه سهام عدالت اقدام به اصلاح و جایگزینی آن با شماره تلفن همراهی که متعلق به خود فرد است شود.
قبل از اقدام به فروش سهام عدالت انتخاب روش مستقیم برای فروش این سهام الزامی می باشد، درواقع افرادی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند دیگر قادر به مدیریت مستقیم و فروش این نوع سهام نمی باشند.
بیشتر بخوانید: آزاد سازی سهام عدالت
آموزش گام به گام ثبت سفارش فروش در کارگزاری ها
در ادامه به آموزش تصویری و گام به گام نحوه ثبت سفارش فروش سهام عدالت پرداخته خواهد شد. از جمله سایت فروش سهام عدالت می توان به فروش آن در کارگزاری ها اشاره کرد، برای این منظور آموزش نحوه انجام این کار در یکی از کارگزاری ها به صورت نمونه آورده شده است.
در مرحله اول وارد سایت کارگزاری مورد نظر شده و به قسمت سهام عدالت آن رفته، پس از وارد کردن اطلاعات مورد نیاز گزینه ثبت نام را انتخاب کرده که در همان لحظه پیام تایید ثبت نام را مشاهده خواهید کرد، سپس بر روی گزینه ورود کلیک کرده و وارد بخش مورد نظر خود شده به صورتی که در تصویر زیر مشاهده می کنید :
پس از ثبت نام در سایت صفحه ای برای شما باز خواهد شد که با وارد کردن نام کاربری و کلمه عبور خود می توانید وارد حساب کاربری خود در سایت کارگزاری شوید مانند تصویر زیر :
پس از این مرحله برگه ای برای شما باز می شود که در قسمت بالایی آن اطلاعات شخصی شما ذکر شده و در قسمت پایینی آن سه گزینه قرار داده شده است، به صورتی که در تصویر زیر می توانید مشاهده کنید :
در صورتی که گزینه گزارش فروش کلی 30 درصد را انتخاب کنید به این معنی است که حق فروش سهام خود را به کارگزاری مربوطه داده اید و این کارگزاری پس از فروش سهام شما سود حاصل از آن را به شما پرداخت می کند.
لازم به ذکر می باشد که در این حالت حق انتخاب اینکه سهام چه شرکت هایی به فروش برسد از شما صلب و به کارگزاری تعلق می گیرد.
اما اگر گزینه مشاهده ی دارایی سهام را انتخاب کنید آنگاه صفحه ای به شکلی که در تصویر زیر مشاهده می کنید برای شما باز می شود و در آن لیست شرکت هایی که در سبد سهام عدالت شما موجود است ارائه شده است :
با انتخاب هرکدام از این سهام ها آن ها را در لیست سهام های منتخبی خود برای فروش قرار می دهید، در واقع با انتخاب این گزینه حق اینکه سهام چه شرکتی به فروش برسد به شما تعلق می گیرد.
بعد از مشخص کردن شرکت های مورد نظر با انتخاب گزینه گزارش درخواست های فروش می توانید لیست شرکت هایی که سهام آن ها را برای فروش قرار داده اید و اینکه سهام کدام یک از آن ها به فروش رفته و یا در صف فروش قرار دارد را مشاهده کنید.
در ادامه بخوانید: وام سهام عدالت
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد فروش سهام عدالت در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون فروش سهام عدالت پاسخ دهند.
سوالات متداول
1- ✔️ روش مدیریت سهام عدالت به چه صورت می باشد ؟
✔️ روش های مدیریت سهام عدالت به دو صورت مدیریت مستقیم و غیر مستقیم می باشد که در متن مقاله به بررسی تفاوت این دو روش پرداخته شده است
2- ✔️ نحوه فروش سهام عدالت به چه صورت می باشد ؟
✔️ برای فروش این نوع سهام از دو طریق می توان اقدام کرد که شامل فروش از طریق بانک ها و فروش از طریق کارگزاری ها می باشد و در متن مقاله به بررسی کامل این دو روش پرداخته شده است
3- ✔️ نحوه ثبت درخواست فروش در کارگزاری ها به چه صورت می باشد ؟
✔️ برای فروش از طریق کارگزاری ها لازم است تا از طریق ورود به سایت آنها اقدام کنید که در متن مقاله آموزش تصویری آن ارائه شده است
نظرات کاربران
سلام الان هم امکان فروش سهام هست و اگه ثبت شد چه مدت طول میکشه تا واریز مبلغ؟ با تشکر از دوستان
سهام خودم راازادکردم میتوانم ان رابفروشم
سلام من کل داری سهام خودم راچجوری بفروش
سلام.چگونه میتوانم سهام عدالتم روبه شخصی دیگربفروشم یاواگذارکنم.راهنمایی ام کنید.ممنونمیشم!
سلام چگونه سهام عدالت خودرا بفروشم؟
سهام عدالت دوتادارم کجابایدبفروشمش
سهامموکجابایدبفرپشم
سهاممومیخام بفروشم کجابایدیرم
من چرا نمیتونم سهامم رو ازاد کنم و روش مستقیم رو انتخاب کنم؟ نمیتونم بفروشمش؟
سلام . بعد از فروش سهام عدالت چه بازه زمانی طول میکشه تا پول به حساب شخص واریز بشه ؟ پاسخ مشاور: سلام . بسته به نوع بانک و کارگزاری شما متفاوت می باشد اما معمولا بین 10 تا 20 روز کاری طول می کشد .
گزینه‌های جذاب خرید سهام کدامند؟ / پیش بینی بازار سوم شهریور ۱۴۰۰
روند انبساطی پایه پولی، رشد نقدینگی و نگرانی‌ها از کسری بودجه در کنار کمرنگ شدن امیدها به احیای برجام حداقل در کوتاه مدت عامل مهمی در ادامه روند دلار خواهد بود .
مژده ابراهیمی – صدای بورس ؛ هرچند انتظار ریزش قابل توجه در بازار دور از انتظار است، اما با توجه به رشد مناسب قیمتی بخش بزرگی از بورس، انتظار رشد بازار در آخرین روز معاملاتی هفته دور از ذهن است.
بهمن اسماعیلی، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سبدگردان الگوریتم در گفت و گو با صدای بورس گفت: بازار در روزی که گذشت برای سومین روز متوالی رشد بیشتری در شاخص هم وزن نسبت به شاخص کل داشته و پیش بینی می شود با توجه به رشد سهام شرکت های بزرگ در رالی اول بازار در سال ۱۴۰۰ این بار نوبت رشد سهام های کوچک و گروه های تاثیر گذار بر شاخص هم وزن باشیم.
وی افزود: نکته حائز اهمیت برای فعالان بازارسرمایه، بازار موازی و انتظارات تورمی فعالان بازارها باتوجه به جلسات بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت است. بنابراین باتوجه به اتمام بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی و ثبات و گاه افت در بازار ارز و چه بسا اصلاح کوتاه مدت آن شرکت های شاخص هم وزن گزینه های جذاب تری از شرکت های بزرگ هستند که به عنوان مثال می‌توان به گروه های حمل و نقل و دارویی و سیمانی و. اشاره کرد.
مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سبدگردان الگوریتم بیان کرد: نکات دیگری که در تحلیل و پیش بینی روند آتی بازار اهمیت دارند، برنامه دولت در جهت جبران کسری بودجه است که سیگنال های مثبتی از بالاترین میزان مبادلات در حراج اوراق بدهی در هفته ای که سپری کردیم را شاهد بودیم.
کم رنگ شدن امیدها به احیای برجام
اسماعیلی عنوان کرد: روند انبساطی پایه پولی، رشد نقدینگی و نگرانی‌ها از کسری بودجه در کنار کمرنگ شدن امیدها به احیای برجام حداقل در کوتاه مدت نیز عامل مهمی در ادامه روند دلار خواهد بود و افزایش آن در بازار آزاد و فاصله گرفتن با دلار نیمایی امکان رشد بیشتر شرکت های کامودیتی محور را فراهم می کند.
به گفته وی باتوجه به موارد ذکر شده، هرچند انتظار منفی شدید و ریزش قابل توجه در بخش بزرگی از بازار دور از انتظار است، اما با توجه به رشد مناسب قیمتی بخش بزرگی از بازار نیز انتظار رشد و بازار مثبت در آخرین روز معاملاتی هفته دور از ذهن است.
وی گفت: بنابراین انتظار می‌رود پس از چند روز جابجایی و دست به دست شدن سهام و استراحت چند روزه، شاهد تقویت سمت خریداران و رشد قیمتی سهام مخصوصا سهامی که از لحاظ سودآوری در مقایسه با قیمت وضعیت مناسب تری دارند، باشیم. همچنین نکته پایانی وزن بیشتر این صعود است که به نظر می رسد بر دوش سهام های شرکت ها و صنایع کوچک هستند.
سهم بازار چیست ؟
سهم بازار یکی از بزرگ ترین شاخص های موفقیت در تجارت است که می‌توان از آن برای اندازه گیری اثربخشی تلاش های مختلف درآمدزایی، از کمپین های بازاریابی گرفته تا توسعه محصول، گسترش، نوآوری، ابتکارات تجاری و موارد دیگر استفاده کرد.
سهم بازار درصد فروش شرکت در بازار کل است. به عنوان مثال، اگر فروش یک شرکت در سال ۱ میلیون دلار باشد و کل فروش این صنعت ۲۰۰ میلیون دلار باشد، سهم بازار این شرکت ٪۰.۵ درصد است. داشتن سهم بالایی از بازار به معنای سودآور بودن کسب و کار است. در مطالعه ای که توسط دانشگاه هاروارد تحت عنوان پروژه تاثیر سود استراتژی های بازار (PIMS) انجام شد، دانشمندان کسب و کار، ۳۷ عامل اصلی تاثیرگذار بر سود را شناسایی کردند که یکی از مهم ترین آنها سهم بازار است.
سهم بازار می تواند مطمئن ترین روش برای قضاوت در مورد اثربخشی برنامه های کسب درآمد شما باشد و می تواند نشان دهد که آیا کمپین های بازاریابی، ابتکارات تجاری یا نرم افزار CRM طبق برنامه ریزی در حال پیشرفت هستند یا نیاز به تغییر و تعدیل دارند.
سهم بازار همچنین یک روش عالی برای سنجش موفقیت شرکت شما در مقایسه با رقبا است. بر اساس سهم خود از بازار نسبت به کل مشاغل موجود در یک مکان خاص، می توانید تأثیر استراتژی ها و اجرای مناسب آن ها را بسنجید.
با این وجود، علیرغم اهمیت سهم بازار، گاهی اوقات به این فاکتور اهمیت کافی داده نمی شود و اکثر شرکت ها تمرکز خود را روی عواملی مانند آگاهی و وفاداری به برند، رضایت مشتری ، سرنخ و سایر معیارهای داخلی نگه می دارند. این یک روش قابل اعتماد برای قضاوت در مورد عملکرد کسب و کار شما نیست، به خصوص اگر در یک زمینه کاملاً رقابتی فعالیت می کنید.
معیارهای متمرکز داخلی اغلب می توانند فریبنده باشند زیرا یافته ها ممکن است خیال شما را از نظر عملکرد داخلی شرکتتان راحت کنند. اما وقتی مقایسه را شامل عملکرد رقبا کنید، همین یافته ها ممکن است نشان دهنده وضعیت عملکردی پایین تری باشند.
داشتن سهم بالای بازار به یک شرکت مزیت رقابتی می دهد. از آنجا که این شرکت ها قادر به تولید بیشتر و فروش سریع هستند، از هزینه های عملیاتی پایین تر و بازگشت سرمایه سریع بهره مند می شوند.
اهمیت سهم بازار
در ادامه به اهمیت سهم بازار و تاثیر آن بر سود خالص و ناخالص کسب و کار را بررسی می کنیم.
۱. ایجاد مزیت رقابتی
ا فزایش سهم بازار یک شرکت می تواند به شرکت اجازه دهد در مقیاس بیشتری فعالیت کند و سودآوری را افزایش دهد. همچنین به شرکت کمک می کند تا در مقایسه با رقبای خود مزیت هزینه ای ایجاد کند.
۲. افزایش فروش با افزایش سهم بازار
افزایش سهم بازار به افزایش فروش کل شرکت کمک می‌کند. هنگامی که مصرف کنندگان متوجه وفاداری بالای مشتریان به برند شما می‌شوند، به سمت خرید از شما سوق داده می شوند. افزایش سهم بازار همچنین به شرکت کمک می‌کند تا مشتریان خود را گسترش دهد. وقتی اکثریت پایگاه مصرف کننده نسبت به یک برند یا محصول وفادار باشد، بقیه هم به همین رفتار ترغیب می‌شوند.
۳. افزایش اعتبار شرکت
افزایش سهم بازار به افزایش اعتبار یک شرکت کمک می کند. شهرت خوب، به نوبه خود، به افزایش فروش و گسترش مشتری کمک می کند. هرچه شما سهم بیشتری از بازار را در اختیار داشته باشید، شهرت شما در بازار افزایش یافته و مشتریان بیشتری به شما اعتماد خواهند کرد.
۴. تسلط بر صنعت با افزایش سهم شما از بازار
با افزایش سهم بازار، یک شرکت تسلط خود را بر صنعتی که در آن فعالیت می کند افزایش می دهد. وقتی که سهم بزرگی از بازار در دست شما است، تمامی تصمیمات شما در بازار تاثیر گذاشته و در واقع شا هدایت کننده و رهبر صنعت خواهید بود.
۵. افزایش قدرت چانه زنی
با افزایش سهم بازار، یک شرکت شروع به تسلط بر یک صنعت می کند. با افزایش تسلط بر صنعت، یک شرکت می تواند از اختیارات خاصی مانند قدرت چانه زنی بیشتر استفاده کند. به این ترتیب این شرکت می تواند با تامین کنندگان و اعضای کانال توزیع به نفع خود مذاکره کند.
اگر می خواهید مقیاس فعالیت شرکت خود را افزایش داده و روی سودآوری تمرکز کنید، باید واقعاً به افزایش سهم خود در بازار توجه کنید. در ادامه چند نمونه از فعالیت های شرکت های بزرگ در جهت افزایش سهم بازار را بررسی می کنیم.
“سهامداران حرفه ای” می تواند به بازار سهام کمک کند+ قیمت ها در سطوح جذابی قرار دارند
محمد مهدی بحرالعلوم درخصوص وضعیت این روز‌های بازار سرمایه در گفتگو با بورس نیوز ، اظهار کرد: پارامتر‌های موثر بر وضعیت بازار به یک عامل مشخص محدود نمی‌شود. اما مهمترین عامل آن همان بی اعتمادی سرمایه گذاران است که رفتار دولت سبب این حجم از بی اعتمادی شده و سرمایه گذاران بزرگ عملا نسبت به فعالیت در بازار با طمانینه بیشتری رفتار کنند.
وی افزود: وقتی با انتشار گزارش‌های ۳ ماهه فراتر از انتظار شرکت‌های بزرگ ، بازار سهام اقبال خاصی نشان نمی‌دهد یا در نهایت ۵ درصد مثبت می‌شود، اما مجدد با عرضه سرکوب می‌شود باید این ماجرا را در عدم اطمینانی که پیرامون سطوح فعلی قیمت ناشی از رفتار دولت است، جویا شد.
گزارش مناسب شرکت ها در بهار سال جاری
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: گزارش‌های شرکت‌ها عالی بود. هم گزارش‌های حسابرسی شده سال ۱۴۰۰ جذاب بود و هم گزارش‌های بهاری سال ۱۴۰۱. اما زمزمه‌های بحث تغییر فرمول محاسبه خوراک پالایشی‌ها یا نرخ خرید فرآورده‌ها منجر به این شد که علیرغم اینکه صنعت سود خوبی ساخته، اما در خصوص تداوم سودآوری و یا حتی نهایی شدن سودی که در فصل بهار توسط شرکت‌ها گزارش شده تردید وجود داشته باشد. زیرا زمزمه‌هایی از مجمع شرکت‌های پالایشگاهی مبنی بر تغییر فرمول توسط وزارت نفت به بازار مخابره می‌شود.
بحرالعلوم خاطرنشان کرد: از طرفی در صنعت فلزات اساسی شرایط خوبی را در ابتدای سال داشتیم که آن نیز با وضع عوارض صادراتی با مشکل جدی فروش مواجه شد. شرکت‌ها در فصل قطعی نسبی برق قرار دارند. گروه خودرویی بر همه مشخص است و بحث معاملات بلوک و … منجر به این شد که بازار سرمایه نسبت به رویکرد دولت به این بازار دچار تردید شود.
وی در ادامه بیان کرد: وقتی این بی اعتمادی حاصل می‌شود به خاطر ماهیت بازار سرمایه که بسیار شرایط نقدشوندگی دارد ، بسیاری می‌گویند که اگر در حال حاضر خرید از سمت تقاضا تحریک نشود، همیشه فروشنده حقوقی بزرگی که بخواهد طرح توسعه‌ای را اجرا بازارهای گزینه ای سهام کند و… وجود دارد؛ بنابراین سمت فروش سهام همیشه عرضه ثابتی را خواهد داشت. اگر سمت تقاضا تحریک نشود بازار مجبور می‌شود اصلاح کند و نقدشونده است. مثل حوزه املاک و مستغلات نیست که ورود و خروج به بازار سخت باشد؛ بنابراین تا احساس کند که شرایط مساعد نیست با صرفنظر از تقاضا یا صف فروش به این وضعیت دامن می‌زند.
تاثیر عوامل جهانی بر بازار سهام
کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در کنار عامل بی اعتمادی که سرمایه گذاران نسبت به نگاه دولت به بازار سرمایه دارند، قیمت‌های جهانی نیز به واسطه افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو و سایر بانک‌های مرکزی دنیا کاهش قابل ملاحظه‌ای داشتند. کامودیتی‌ها با اصلاح قیمتی مواجه شدند. همان طور که می‌دانید ۶۰ درصد بازار سرمایه کشور شرکت‌های کامودیتی محور هستند. این موضوع نیز به چشم انداز رکود اقتصادی در دنیا بر وضعیت امروز بازار بی تاثیر نبوده است.
بحرالعلوم ادمه داد: موضوع دیگر برجام و ریسک‌های سیاسی پیرامون بازار سرمایه است. با توجه به اینکه برجام وضعیت شفافی ندارد و یکی، دو روزی است بحث مذاکرات دارد پررنگ‌تر می‌شود، اما این وضعیت بر بازار سرمایه موثر بود.
سطوح جذاب قیمتی در بازار سهام
وی عنوان کرد: در نهایت نرخ بهره است که افزایش نرخ بهره بازار بین بانکی و تاثیر آن بر نرخ سپرده‌ای که بانک‌ها به مشتریان پیشنهاد می‌کنند به عنوان یکی از معیارهای مهم بر ارزشگذاری سهام جزو عواملی بود که حال و روز این روز‌های بازار سرمایه را رقم زده است. اما سطوح قیمتی به حدی جذاب شده که به نظر من تمام عوامل یعنی قیمت‌های جهانی، نرخ بهره و نرخ ارز اثر خود را بر قیمت‌ها گذاشته و سودآوری شرکت‌ها می‌تواند سطوح قیمتی بالاتر را توجیه کند. درنهایت اگر فضای بی اعتمادی از سمت دولت که الان تحریک شده، نبود با همه عوامل موثر بر بازار می‌توانستیم هم حجم معاملات بیشتر و هم سطوح قیمتی بالاتری برای اکثر سهم‌های بازار متصور باشیم.
کسری بوجه دولت عامل بی اعتمادی بازار سرمایه
محمد مهدی بحرالعلوم در خصوص کسری بودجه عظیم دولت به بورس نیوز گفت : فضای بی اعتمادی و وضع عوارض و… همه این‌ها ناشی از این است که وقتی صنعتی سود خیلی خوبی دارد تولید می‌کند، دولت می‌گوید که این سود خوب را به سود متوسط تبدیل کرده و کسری بودجه را از این طریق جبران کند. تغییر نرخ فرمول شرکت‌های پالایشگاهی و عوارض شرکت‌های فلزی دقیقا بر همین نگاه بود. یا حتی بحث عدم سود تضمینی که مطالبه فعالان بازار درسال‌های اخیر بود، این بود که شرکت‌های بزرگ طرح‌های جذاب توسعه‌ای را اجرا نمی‌کنند و اگر طرح توسعه‌ای هم دارند طرح‌های دیکته‌ای دستوری است. مثلا کنسرسیومی ایجاد شود که گل گهر و چادرملو به پروژه نقدی ورود کند. این‌ها همه دغدغه‌هایی است که سرمایه گذاران دارند و نگاه می‌کنند که دولت هرجا پول می‌بیند یک پروژه تعریف می‌کند. پروژه‌ای که لزوما در تکمیل زنجیره ارزش آن صنعت نیست. کسری بودجه طبیعتا عامل اثرگذاری است که دولت را وادار می‌کند سراغ صنایع وسود شرکت‌ها برود.
وضعیت بازار سرمایه به همین منوال باقی نخواهد ماند
کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: اما نکته دیگر این است که هر دارایی‌ای زمانی ارزنده می‌شود که سطوح جاری بازار سرمایه به آن نقطه ارزنده رسیده است. یعنی تمام ریسک‌ها مثل قیمت گذاری دستوری، نرخ بهره و… را دیدیم که مثلا بعد از این وضعیت سودآوری شرکت‌ها نسبت به بحث سال ۹۹ و اصلاح قیمتی به خاطر همه این پارامتر‌ها بوده و سطوح فعلی قیمتی تمام این عوامل را در دل خود دیده است. فنر بازار دارد کم کم جمع می‌شود. با توجه به وضعیت بازار که در فصل بهار با آن مواجه بودیم و یک تلورانس بالا و پایین، شرکت‌ها وضعیت سودآوری را تداوم بخشیدند ناگزیر المان زمان و خلق سود در دل شرکت‌ها منجر به این می‌شود که تقاضا به سمت بازار بیاید و من معتقدم که بازار نمی‌تواند تا ابد این وضعیت را ادامه دهد و به زودی شاهد یکسری تحرکات خواهیم بود، اما اینکه بازار روند صعودی قابل ملاحظه‌ای را در پیش بگیرد همه منوط به بررسی لحظه‌ای عوامل موثر بر شرایط کلان بازار یعنی همان عوامل چهارگانه برجام، نرخ بهره، نرخ ارز و شرایط جهانی است. اگر عامل دولتی تعدیل شود می‌تواند بر بازار راهگشا باشد.
وی افزود: در سال‌های گذشته شاهد بودیم که بازار برای تامین کسری بودجه راه‌های دیگری مثل فروش دارایی‌ها دارد. مثل دارا یکم و پالایش یکم، اما نه در قیمت‌هایی که ارزنده نبود و سهامداران را نقره داغ کرد. دولت در سطوح جذاب قیمتی می‌تواند دارایی بفروشد و اوراق بدهی واگذار کند. اما سود شرکت‌ها تنها گزینه پیش روی دولت نیست. من معتقدم شاید دولت فعلی به خاطر بحث‌های اجتماعی که در سال گذشته به دلیل ورود قابل توجه مردم به بازار که سرمایه گذاران حرفه‌ای نیز محسوب نمی‌شدند و پیامد‌های اجتماعی و تجمعاتی که به واسطه ریزش بورس اتفاق می‌افتاد باعث شد دولت فعلی در خصوص بازار سرمایه رفتار محتاطانه‌ای در پیش بگیرد که در کنار دسترسی به جیب شرکت‌ها شرایط امروز بازار ما را رقم زده است.
امضای برجام می تواند به بازار سهام کمک کند
بحرالعلوم در خصوص آثار احتمالی برجام به بورس نیوز گفت: وقتی برجام انجام شود دولت می‌تواند از محل فروش نفت کسری بودجه خود را تامین کند و دیگر به جیب شرکت‌ها دسترسی نداشته باشد. ریسک دولت با برجام از سر بازار سرمایه برداشته می‌شود.
عوامل مهم برگشت بازار سهام
بحرالعلوم همچنین درخصوص دیگر عوامل برگشت بازار خاطرنشان کرد: ممکن است بخشی از موضوع به سازمان بورس و ارکان اجرایی آن برگردد که در دوره‌های گذشته ما نقش فعال تری از این ارکان مثل فرابورس و… می‌دیدیم. در گذشته وقتی بازار با بحران مواجه می‌شد این ارکان از سهم‌ها و نماد‌های تحت مدیریت خود حمایت می‌کردند. من احساس می‌کنم این فضا در یک سال گذشته شکل نگرفته یا اگر بوده به شکل جزیره‌ای و محدود بوده که در بازار انعکاسی نداشته است. اگر سازمان و ارکان کمی نقش اجرایی پررنگتری را در جهت حمایت از بازار به خود بگیرند با این منایع قابل توجهی که با مصوبه کارمزد کارگزاران به صندوق تثبیت وارد می‌شود منابع خوبی در اختیار حامی اصلی بازار قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: اگر هم افزایی بین هلدینگ ها، صندوق‌ها و صندوق تثبیت و صندوق توسعه اتفاق بیفتد از حالت فرسایشی بازار می‌توان جلوگیری کرد و روحیه بیشتری را بر بازار ایجاد کرد. اما حقیقت امر این است که بحث حمایتی و رویکرد‌های سازمان و ارکان برای حمایت از بازار به بازارهای گزینه ای سهام پررنگی گذشته دیده نمی‌شود. زیرا سطوح فعلی قیمتی اینقدر جذاب و حجم معاملات پایین است واقعا پول زیادی نمی‌خواهد و احساس می‌کنم حمایت داخل بازار وجود ندارد.
قبلا جلسات بازار و هماهنگی بین هلدینگ ها، سازمان و صندوق توسعه و صندوق تثبیت وجود داشت که در صورت وجود بحران بازار را حمایت می‌کردند، اما الان علیرغم ارزندگی سهم‌ها این پیگیری برای حمایت از یکسری سطوح قیمتی و سهم‌های ارزنده مثل گذشته نیست.
پروژه سهامداران حرفه ای می تواند به بازار سهام کمک کند
بحرالعلوم درخصوص سهامداران حرفه‌ای گفت: به شرط اینکه سیاستگذاران ، معیار‌هایی بگذارند که دامنه سهامداران حرفه‌ای به حدی محدود نشود که شعاری شود و اینکه اجازه دهیم در فرایند کشف قیمت عرضه اولیه‌ها طیف گسترده‌ای از افراد حقیقی و نهاد‌های حقوقی که تحلیلگر هستند ورود کنند و کشف قیمت عرضه اولیه‌های به جای سقف قیمتی در قیمت های متناسب انجام شود، پروژه سهامدار حرفه ای ، می تواند برای بازار سهام کارآمد باشد . واقعا فرایند ارزشگذاری محور و کشف قیمت عادلانه کار خوب و درستی است. مسیری است که بازار باید در جهت توسعه طی کند. موافق هستم که واقعا پلتفرم‌های سرمایه گذاری غیرمستقیم توسعه داده شود و جلوی ورود سرمایه گذاران بی تجربه بازار گرفته شود. در سال ۹۹ افرادی وارد بازار شدند که هیچ برآوردی از ارزش ذاتی سهم‌ها نداشتند و بر اساس رنگ سبز و قرمز تصمیم گیری می‌کردند؛ بنابراین اینکه سرمایه گذاری حرفه‌ای مطرح و برایش شاخص تعریف شود، نقش سرمایه گذاری حرفه‌ای بتواند به خوبی ایفا شود اتفاق مثبتی است، اما به شرطی که واقعا اثرگذار باشند.
بازارهای گزینه ای سهام
افزایش ۳۰ تا ۳۵ درصدی اجاره بهاء در کرمان
عبور کرمان از موج هفتم کرونا
خریداران اروپایی پسته ایران
کرمانی‌های ناامید از یافتن شغل
جهش قیمت زمین در استان‌ها
مدیرکل جدید فرودگاه‌های کرمان معرفی شد
سایه تنش آبی بر زندگی یک میلیون کرمانی
سهم اندک کرمان از منابع صندوق توسعه ملی
پروژه بزرگ گازرسانی در کرمان افتتاح شد
باز شدن دوباره پرونده «احداث مترو» در کرمان
قطب‌نمای بازارها در پساتوافق
صاحبان سرمایه در بزنگاه احیای برجام دوباره به تکاپو افتاده‌اند. شاخص حباب‌سنج درباره جهت آینده بورس، دلار، سکه، مسکن و خودرو چه می‌گوید؟.
طی سال‌های گذشته افزایش ریسک‌های سیستماتیک و فضای تورمی سبب کوچ سرمایه‌ها به بازارهای سفته‌بازانه‌ای همچون ملک، دلار و خودرو شده بود و حالا که احتمال احیای برجام بیش از گذشته تقویت شده، کاهش انتظارات تورمی و در نتیجه تخلیه حباب در این بازارها محتمل به نظر می‌رسد. بررسی‌ها از معیارهای حباب‌سنجی در پنج بازار مسکن، خودرو، دلار، سکه و سهام نشان می‌دهد با رفع تحریم‌ها و بازگشت شرایط نرمال اقتصادی، فقط بورس تهران است که حباب منفی و در نتیجه پتانسیل صعود دارد .
از این رو انتظار می‌رود بار دیگر شاهد جابه‌جایی پول‌ها میان گزینه‌های سرمایه‌گذاری باشیم. در این میان اما به نظر می‌رسد بورس تنها بازار داخلی باشد که به دلیل هضم کردن تحولات برجامی و پتانسیل‌های نهفته، با احیای برجام به پناهگاه جدید سرمایه‌گذاران تبدیل شود. بورسی‌ها هنوز خاطره رشد قیمت سهام به ویژه گروه‌های موسوم به صنایع برجامی را در دهه ۹۰ فراموش نکرده‌اند. دوره‌ای که با به ثمر نشستن برجام، صنایعی که بیشترین آسیب را از تحریم‌ها متحمل شده بودند، مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفتند؛ به طوری که شاخص صنعت خودرو در سال ۹۴ ، رشد بیش از ۱۱۵ درصدی را تجربه کرد. حالا پس از هشت سال و در بزنگاه توافقی جدید، به نظر می‌رسد تجربه شیرین کسب سود، باز هم این بازار را در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار داده است. اما بورس پس از توافق چه شرایطی خواهد داشت؟ آیا می‌تواند پناهگاه جدید سرمایه‌گذاران شود؟
عیارسنجی ریسک بورسی ریزش دلار
همانطور که اشاره شد با احیای برجام و در نتیجه کاهش انتظارات تورمی، افت قیمت بسیاری از دارایی‌ها گزینه‌ای محتمل است. در مورد بازار سهام اما به نظر می‌رسد شرایط به گونه‌ای دیگر رقم بخورد. در همان روزهایی که بورس بازارهای گزینه ای سهام تهران شاهد رشد تورمی قیمت‌ها و ثبت رکوردهای جدید بود، شاهد غلبه یک نوع نگاه در تالار شیشه‌ای بودیم. نگاهی که بورس را تورم دوست قلمداد می‌کرد و برجام و هر عامل دیگری که به فروکش افت نرخ دلار بینجامد به عنوان ریسکی برای بازار و سهامداران عنوان می‌شد. شاید این دیدگاه با توجه به سهم حدود ۷۰ درصدی صنایع دلاری از ارزش کل بازار سهام، در نگاه اول چندان نیز غیرمنطقی به نظر نرسد؛ چراکه کاهش قیمت دلار می‌تواند به طور مستقیم، افت درآمد و سودآوری این بنگاه‌های بورسی را به دنبال داشته باشد. اما دلاری که چنین نقشی را بازی می‌کند و بازار سهام با آن تطبیق یافته نه دلار آزاد بلکه قیمت کشف شده در سامانه نیما است. حال می‌تون اندکی منطقی‌تر به این موضوع نگاه کرد. یک بررسی کوچک نشان می‌دهد در حال حاضر شکاف بیش از ۱۳ درصدی میان دو نرخ آزاد و نیمایی وجود دارد و به نظر می‌رسد در صورت حصول توافق و اتخاذ سیاست‌گذاری باکیفیت در تیم اقتصادی دولت رئیسی، باید دلار نیمایی را به عنوان کف نرخ ارز در نظر گرفت. از این رو بعید به نظر می‌رسد که ریسک ریزش دلاری برای بورس تهران پس از حصول توافق، محلی از اعراب داشته باشد .
به شیرینی کاهش ریسک‌های سیستماتیک
نفع بازار سهام از کاهش ریسک‌های سیستماتیک پس از حصول توافق و احیای برجام را می‌توان یکی از پرطرفدارترین تحلیل‌های این روزها دانست. با تغییر نگاه اکثر قریب به اتفاق سهامداران در خصوص بورسی تورمی، اکنون فعالان بازار به این نتیجه رسیده‌اند که کسب موفقیت در مذاکرات هسته‌ای و احیای برجام به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری منجر شده و با ایجاد فرصت برای رشد اقتصادی واقعی می‌تواند به رونق و افزایش بازارهای گزینه ای سهام ارزشگذاری در بازار سهام بیانجامد. در سال‌های گذشته، نااطمینانی و عدم قطعیت‌هایی که بر فضای اقتصادی و سیاسی کشور سایه افکنده بود، قدرت تصمیم‌گیری را از فعالان اقتصادی سلب و در عین حال صرف ریسک در بازار سهام را به شدت افزایش داده بود. صرف ریسک در حالت ساده، پاداش مطالبه‌شده از سوی سرمایه‌گذار برای انتقال ثروت از دارایی بدون ریسک به دارایی ریسکی مانند سهام است. پس از توافق اما کاهش ریسک‌های سیستماتیک به سهم اجازه خواهد داد تا نسبت قیمت به درآمد بالاتری را تجربه کنند. اتفاقی که در دوره پیشین به ثمر رسیدن برجام نیز مشاهده شد. میانگین P/E گذشته‌نگر بورس تهران برای سال‌های ۹۲ تا ۹۴ ، حدود ۵.۷۲ واحد بود که پس از توافق هسته‌ای، با رشد ۱.۴۳ واحدی به ۷.۱۵ مرتبه افزایش پیدا کرد .
میانگین P/E گذشته‌نگر بورس تهران برای سال‌های بازارهای گزینه ای سهام ۹۲ تا ۹۴ ، حدود ۵.۷۲ واحد بود که پس از توافق هسته‌ای، با رشد ۱.۴۳ واحدی به ۷.۱۵ مرتبه افزایش پیدا کرد
معجزه بورسی رفع تحریم‌ها
اما یکی از جنبه‌های مثبت توافق هسته‌ای و احیای برجام را می‌توان در رفع تحریم‌ها جستجو کرد. رفع تحریم‌ها از سه مسیر بر وضعیت سودآوری شرکت‌ها و رونق اقتصادی اثرگذار است. نخستین مساله که در کوتاهمدت اتفاق میافتد، اتصال مجدد بانک‌ها به شبکه سوئیفت است؛ موضوعی که می‌تواند با حذف واسطه‌ها هزینههای نقل و انتقال پول را برای شرکت‌ها به شدت کاهش دهد و امکان خرید به صورت ال‌سی را نیز فراهم کند. سال گذشته بود که محمدرضا شهیدی‌تبار، نماینده وزارت صنعت و معدن در اتاق ایران در گفتگویی عنوان کرده بود: «تقریبا به همه کشورها و برای همه کالاها تخفیف می‌دهیم و از طرف دیگر هم همه کالاها را گران‌تر وارد می‌کنیم.» در همان سال بود که سیدرضا شهرستانی، عضو هیات مدیره انجمن تولید کنندگان فولاد نیز از تخفیف حدود ۳۰ درصدی برای فروش فولاد خبر داده و گفته بود: «تجار ترک هر تن فولاد صادراتی ایران را با قیمت ۵۸۰ دلار خریداری کرده و با سود حدود ۱۷۰ دلاری به ازای هر تن، آن را به سوریه صادر می‌کنند.» این نوع تخفیف‌ها تقریبا برای فروش همه کالاها به ناگزیری برای صادرات‌کنندگان تبدیل شده بود و همزمان با آن بر اساس مصاحبه یکی از اعضای هیات مدیره اتاق بازرگانی تهران، به دلیل تحریم‌ها در بخش واردات و صادرات ۲۰ درصد به هزینه‌ها اضافه می‌شود. با رفع تحریم‌ها و حذف هزینه‌ها و تخفیفات این چنینی اما طبیعتا سودآوری شرکت‌ها نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. ضمن آنکه مسیر دیگری که رفع تحریم‌ها پس از احیای برجام برای صنایع کشور ایجاد خواهد کرد، ایجاد بازارهای جدید برای فروش خواهد بود .
در عین حال تقریبا همه کارشناسان نسبت به پایین بودن نسبت تولید واقعی به ظرفیت تولید واقف هستند به طوری که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت تولید کشور خالی مانده است. ایجاد بازارهای هدف جدید می‌تواند این ظرفیت خالی را پر کند تا بنگاه‌های اقتصادی به سودآوری واقعی برسند. واضح است که یک بنگاه اقتصادی که با ۶۰ بازارهای گزینه ای سهام درصد ظرفیت تولید فعالیت می‌کند، سودآوری چندانی ندارد و صرفا می‌تواند هزینههای متغیر خود را بپردازد. بنابراین، حرکت به سمت استفاده کامل از ظرفیت تولید منجر به ورود شرکت‌ها به محدوده سودآوری واقعی خواهد شد .
ضمن آنکه آمارها از وابستگی شدید اقتصاد غیرنفتی ایران به بخش نفتی حکایت می‌کنند؛ به طوری که در بسیاری از موارد رشد ارزش افزوده نفتی با جهت رشد غیرنفتی کشور در یک جهت است؛ یعنی در زمانی که فروش نفت خوب است، سایر بخش‌های اقتصاد هم به حرکت بیشتری درمی‌آیند و رشدی مثبت دارند. بنابراین با درک اثر افزایش قیمت نفت روی رشد مثبت اقتصاد ایران، به نظر می‌رسد رفع تحریم‌ها و محدودیت‌های فروش نفت پس از احیای برجام، می‌تواند راه را بزرگ‌ترشدن کیک اقتصاد ایران و به تبع آن رشد سودآوری شرکت‌های بورسی هموار کند .
در پایان نیز ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران موضوع بسیار مهمی است که شاید در هیچ دوره‌ای، اقتصاد معاصر ایران به طور جدی با آن روبرو نبوده است. ورود سرمایه‌گذار خارجی به معنای ارزآوری بیشتر، تامین سرمایه ارزان‌تر و حرکت به سمت بهرهوری بالاتر است. در این میان اگر بازارها را ظروف مرتبط با یکدیگر در نظر بگیریم، اتصال بورس تهران به بازارهای بین‌المللی می‌تواند زمینه را برای بالابردن نسبت P/E بازار سهام ایران نیز فراهم کند. آنگونه که آمارها نشان می‌دهد در حال حاضر میانگین نسبت قیمت به درآمد بورس کشورهای حاشیه خلیج‌فارس حدود ۱۷ مرتبه است. این بدان معناست که بورس ایران با نسبت قیمت به درآمد کمتر از ۷ واحد، از جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاران خارجی فعال در منطقه برخوردار بوده و در نتیجه، رفع ریسک‌های غیراقتصادی و ورود سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند سبب P/E گرفتن بازار سهام ایران شود .
ظرف کوچک بازار و پول‌های مازاد
ظرفیت پول‌هایی که به دلیل وضعیت رکودی بازار سهام، راهی بازارهای رقیب شدند، می‌تواند پتانسیل اصلی بورس تهران پس از توافق باشد. در یکی دو سال اخیر، شاهد رونق بازارهای مختلفی همچون ملک، سکه، رمزارزها و امثال آن به دلیل ورود پول‌های مازاد به آنها بودیم؛ چرا که بازارها به دلیل ظرف محدودی که در اختیار دارند، با جذب پول مازاد بر ظرفیت، نشانه‌هایی از حباب را بروز می‌دهند. در این خصوص مثال‌های زیادی را می‌توان مطرح کرد که ثبت P/R و قیمت دلاری کم‌نظیر در بازار مسکن، شکل‌گیری حباب بی‌سابقه سکه به خصوص در قطعات کوچکتر این مسکوک، ارزش معاملات عجیب و غریب در بازار کریپتوها و جدیدتر از همه اختلاف مشاهده شده میان قیمت بورس کالا و بازار آزاد تنها گوشه‌ای از اثرات ورود پول‌های مازاد بر ظرفیت به بازارهای مختلف است. به عبارتی به واسطه تقاضا سفته‌بازی بسیار بالا در کشور، قیمت‌ها حتی از فضایی رقابتی همچون بورس کالا نیز امکان افزایش را پیدا کرده است. با تغییر شرایط اقتصادی و سیاسی کشور و فعال شدن پتانسیل‌های بازار سهام اما کوچ این پول‌ها به سمت بازار سهام می‌تواند شرایط مناسبی را برای این بازار ایجاد کند .
حباب‌سنجی پنج بازار پس از برجام
حباب‌سنج مسکن: در ماه‌های اخیر به سبب جهش قیمت مسکن و در کنار آن نبود مالیات موثر و اثرگذار و البته رکود بازارهایی همچون بورس، تقاضای مازادی در این بازار ایجاد شد که سرمایه‌گذاران به دنبال کسب سود حداکثری از جهش قیمت مسکن هستند و نه از اجاره‌بها. از این رو نسبت P/R می‌تواند معیار مناسبی برای سنجش حباب در این بازار باشد و شرایط فعلی این نسبت نیز از ایجاد حباب جدی در این بازار حکایت می‌کند. در حال حاضر نسبت قیمت یک متر مربع مسکن تهران نسبت به اجاره سالانه آن در پاییز ۱۴۰۰ به حدود ۳۲ مرتبه رسید؛ این در حالی است که میانگین متعارف این نسبت حدود ۲۱ واحد است. به عبارتی P/R مسکن از حباب بیش از ۵۲ درصدی در این بازار حکایت می‌کند .
حباب‌سنج دلار: به نظر می‌رسد در صورت حصول توافق و افزایش منابع ارزی، احتمالا سیاستگذار برای دیگر تقاضاهایی که در حال حاضر از کانال بازار آزاد تامین می‌شود، ارز کافی در اختیار داشته باشد و این انگیزه ایجاد شود که نرخ دلار به سمت تک‌نرخی شدن حرکت کند. این تک نرخی شدن نیز می‌تواند روی دلار نیمایی اتفاق بیفتد. در حال حاضر آنگونه که آمارها نشان می‌دهد شکاف دو نرخ آزاد و نیمایی دلار بیش از ۱۳ درصد است .
حباب‌سنج سکه: قیمت هر قطعه سکه در حال حاضر ۱۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است؛ این در حالی است که ارزش ذاتی سکه، ۱۲ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان برآورد می‌شود. یعنی سکه ۱۰.۷ درصد بالاتر از ارزش ذاتی خود در حال معامله است. ضمن اینکه در حال حاضر این ارزش ذاتی بر اساس نرخ فعلی دلار آزاد محاسبه شده است و کاهش نرخ اسکناس آمریکایی، خود می‌تواند حباب این‌ها را بزرگتر نیز کند .
حباب‌سنج خودرو: روز چهارشنبه پای خودرو به بورس کالا باز شد و خودروهای عرضه شده (دیگنیتی و فیدلیتی) در بورس کالا حدود ۱۵ درصد ارزان‌تر از بازار معامله شدند. با توجه به دادوستد این خودروها در فضایی رقابتی و شفاف، می‌توان به جرات گفت که این بازار از حبابی حداقل ۱۵ درصدی برخوردار است و سه عامل آزادسازی واردات، کاهش تعرفه‌ها و کاهش نرخ دلار می‌تواند حباب خودرو را پتانسیل ویژه‌ای برای کاهش بسیار بیشتر حباب در این بازار فراهم کند. چرا که تحت شرایط فعلی یعنی ممنوعیت واردات، تعرفه‌های بالا و نرخ کنونی دلار آزاد همچنان خودرو حبابی حداقل ۱۵ درصدی دارد اما قیمت واقعی در شرایط متعادل و غیرتحریمی، حتما پایین‌تر خواهد بود .
حباب‌سنج بورس : P/E فوروارد بازار سهام بر اساس آخرین گزارش اجماع تحلیلگران حدود ۵.۹ مرتبه است؛ این در حالی است که میانگین تاریخی این نسبت حدود ۷ واحد برآورد می‌شود. به این معنی که نسبت قیمت به درآمد بازار سهام حدود ۱۶ درصد پایین‌تر از میانگین تاریخی خود قرار دارد .
به گزارش فردای اقتصاد، با توجه به نکات مطرح شده انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران پس از توافق (که حالا نزدیک‌تر از همیشه به نظر می‌رسد) شاهد فعال شدن پتانسیل‌های نهفته این بازار باشند و احتمالا مناسب‌ترین پناهگاه سرمایه‌ها پس از احیای برجام، بورس باشد .
دیدگاه شما