شاخص ROA در بورس

بازده دارایی مقدار پولی را نشان می‌دهد که به ازای هر دلار دارایی به دست می‌آید. بازده بالاتر سودآورتر و کارآمدتر بودن کسب‌وکار را نشان می‌دهد. هم‌چنین با مشاهده‌ی این نسبت می‌توان دریافت شرکت‌ها چطور می‌توانند از دارایی‌های خود (حتی به صورت بدهی) استفاده کنند و سود ایجاد کنند.

شاخص ROE در بورس چیست؟

ROE یا Return on Equity ، شاخصی از کارایی شرکت در تولید سود حاصل از پول سرمایه گذاری شده در شرکت را اندازه گیری میکند.
به شاخص ROA در بورس عبارتی دیگر شاخص ROE، شاخصی از چگونگی سودآوری یک شرکت، وابسته به میزان ارزش سهامی از آن شرکت که در مالکیت سهامداران است، میباشد. پس در واقع شاخص ROE یک شرکت، از تقسیم خالص درآمد یا سود خالص شرکت به میزان ارزش سهامی از شرکت که در دست سرمایه گذاران و سهامداران است، به دست می آید. این یک معیار بسیار مفید از اثربخشی مدیریت است، اما برای تعیین ارزش شرکت های مرحله ای که سود تولید نمی کنند، مفید نیست.

نکاتی مهم در رابطه با شاخص ROE

در ظاهر، نسبت های مالی ROA و ROE مشابه یکدیگر هستند اما چیزی که در این دو شاخص مشترک است، این است که هر دو شاخص، توانایی شرکت ها در ایجاد سود و بازده از سرمایه گذاری ها و فعالیت‌های شان را نشان می‌دهد. در میان تمام نسبت‌های مالی که توانایی سودآوری و کارایی شرکت را به خوبی نشان می‌دهند، نسبت بازده دارایی هاست که بیان می‌کند مدیریت شرکت و در کل، آن مجموعه تا چه حد توانسته ‌اند با پولی که سرمایه گذاران بابت خرید سهام شرکت پرداخته اند، در جهت ایجاد سود استفاده کنند و یا به بیانی دیگر ROE نشان می ‌دهد که مدیریت شرکت با چه سرعت و نرخی در حال افزایش و یا کاهش ارزش شرکت است.

چگونگی تشخیص ROE مناسب جهت سرمایه گذاری

شاخص ROE نیز همانند شاخص ROA، به صورت درصد ارائه می گردد و در صورتی که خالص درآمد یا سود خالص و ارزش سهام سهامداران، هر دو اعدادی مثبت باشند، میتواند برای هر شرکتی محاسبه گردد. خالص درآمد یا سود خالص، قبل از پرداخت سود سهام به سهامداران عادی و بعد از اینکه سود سهام به صاحبان سهام ممتاز و بهره ها به وام دهندگان پرداخت شد، محاسبه می شود. همچنین وقتی که شاخص ROE دو یا چند شرکت با هم مقایسه و مورد تحلیل و بررسی واقع میشود، بهتر است که آن دو یا چند شرکت از یک صنعت و هم گروه باشند.

همچنین هنگام مقایسه سرمایه گذاری شاخص ROA در بورس های رقابتی، سهام شرکتی با ROE بالاتر نشان می دهد که آن شرکت می تواند سود بیشتری از هر دلار از ارزش سهام تولید کند و اگر در مقایسه همه چیز برابر باشد، شرکتی با ROE بالاتر باید ترجیح داده شود. همچنین اغلب تحلیل گران و سرمایه گذاران حرفه ‌ای بازار، حداقل ROE مطلوب جهت سرمایه گذاری را %15 میدانند.

نحوه محاسبه شاخص ROE چگونه است؟

با ذکر یک مثال، نحوه محاسبه شاخص ROE را بهتر متوجه خواهید شد. فرض کنید که میخواهیم شاخص ROE شرکتی را محاسبه کنیم. ابتدا باید اطلاعات و صورتهای مالی میان دوره ای ماهانه، 3 ماهه، 6 ماهه و یا یکساله از ترازنامه های اخیر منتشر شده شرکت را در دست داشته باشیم. این اطلاعات و صورتهای مالی هم در سایت خود شرکت و هم در سامانه کدال به نشانی Codal.ir موجود میباشد.

برای مثال فرض کنید خالص درآمد یا سود خالص شرکتی برابر 300000 میلیون ریال و ارزش سهام در اختیار سهامداران در بازه زمانی که مورد بررسی قرار میگیرد، 1700000 میلیون ریال باشد. میدانیم که شاخص ROE یک شرکت از تقسیم خالص درآمد یا سود خالص شرکت به ارزش سهام در اختیار سهامداران آن شرکت به دست می آید. پس با تقسیم 300000 بر 1700000، شاخص ROE عدد 0.176 را به دست میدهد. با این محاسبه، شاخص ROE چنین شرکتی برابر %17.6 میباشد.

حال فرض کنید شرکتی مشابه و هم صنعت با شرکت بالا داریم که میخواهیم شاخص ROE این شرکت را نیز محاسبه و در نهایت مقایسه کنیم. فرض میکنیم شرکت دوم از لحاظ میزان ارزش سهام در اختیار سهامداران با شرکت اول در سطح برابری باشد. پس فرض میکنیم ارزش سهام در اختیار سهامداران شرکت دوم نیز 1700000 میلیون ریال باشد اما خالص درآمد یا سود خالص شرکت دوم 500000 میلیون ریال باشد. در این صورت با توجه به فرمول، شاخص ROE شرکت دوم برابر %29.41 میباشد.

مقایسه شاخص ROE دو شرکت هم صنعت با وضعیت مشابه

در پاراگراف های قبل گفتیم شاخص ROA در بورس که ROE یک شرکت در مقایسه با شرکتهای هم گروه و هم صنعت، هر چه بالاتر باشد بهتر است؛ زیرا شرکت پول یا سود بیشتری از سرمایه ای که سهامداران با خرید سهام آن شرکت، وارد شرکت کرده اند و با سرمایه گذاری سرمایه گذاران در آن شرکت، بدست آورده و پتانسیل بنیادی بالایی دارد. به مثال پاراگراف قبل خوب دقت کنید.

شرکت اول از 1700000 میلیون سرمایه ای که سهامداران از طریق خرید سهام شرکت به شرکت تزریق کرده اند، 300000 میلیون ریال سود و درآمد کسب کرد اما شرکت دوم از 1700000 میلیون ریال سرمایه ای که سهامداران از طریق خرید سهام شرکت به شرکت وارد کرده اند، 500000 میلیون سود و درآمد ساخت. در نتیجه با توجه به فرمول تعریف شده، بدیهی است شرکت دوم نسبت به شرکت اول، شاخص ROE بالاتری داشته باشد؛ زیرا با سرمایه اولیه مشابه نسبت به شرکت اول، 200000 میلیون ریال سود بیشتری کسب کرد؛ پس در نتیجه پتانسیل سودسازی بالاتری دارد و جهت سرمایه گذاری مناسب تر است.

سایت فیپیران چیست؟ (مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران)

در بورس داشتن آمار و ارقام و اطلاعاتی که باعث ‌شود تصمیمات بهتری بگیریم اهمیت زیادی دارد. همچنین بسیار مهم است که این اطلاعات را از منابع معتبر به دست آوریم. وب سایت فیپیران مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران، یکی از این منابع معتبر در بین وب سایت های مرتبط به بورس است که در واقع انبار داده‌های گسترده‌ای برای پردازش اطلاعات تأثیرگذار ایجاد کرده است.

داده‌های موجود در این سایت، با همکاری ذی‌نفعان بازارهای مالی ایران از دیدگاه‌های مختلف جمع‌آوری شده‌ است تا پس از پردازش در اختیار عموم قرار گیرند. هدف این مرکز، ارائه اطلاعاتی پردازش‌شده برای کاربردهای مختلف است. در این مطلب از بلاگ بآشگاه مشتریان کارگزاری آگاه قصد داریم سایت مرکز پردازش مالی ایران را با نگاه دقیق‌تری مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم چه اطلاعات و داده‌های مفیدی می‌توانیم از این سایت به دست آوریم.

در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:

معرفی سایت فیپیران (سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران)

با ورود به سایت فیپیران یا همان مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران، با نمودارهای شاخص بورس و فرابورس در دو تب مجزا مواجه می‌شویم. نمودار شاخص فرابورس، در سایت Tsetmc.com ارائه نشده است، بنابراین این اولین برخورد ما با اطلاعاتی است که برای ما سودمند خواهد بود.

در کادر پایین‌تر از آن «نمودار حجم معاملات بورس و فرابورس» را مشاهده می‌کنید. نکته قابل توجه در این نمودار این است که تفاوت حجم‌های پایین و بالا در روزهای مختلف، به خوبی روی نمودار نشان داده نمی‌شود؛ ولی اگر موس را روی یک تاریخ خاص نگه‌ دارید، حجم معاملات آن روز به میلیارد ریال نشان داده می‌شود.

در ستون کناری سایت رشد یا افت شاخص و مقدار آن همراه با درصد رشد یا افت در آخرین روز معاملاتی نمایش داده می‌شود. نکته مثبت این جدول، نمایش تعداد نماد مثبت و تعداد نماد منفی است که می‌تواند دیدی کلی از وضعیت بازار به شما بدهد.

در کادر پایین‌تر از کادر وضعیت بازار، لیست شاخص‌های منتخب بازار را مشاهده می‌کنید که شامل موارد زیر است:

1. شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)
2. شاخص قیمت (هم‌وزن)
3. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
4. شاخص کل
5. شاخص کل (هم‌وزن)
6. شاخص کل (هم‌وزن)
7. شاخص کل فرابورس

در این بخش با کلیک روی هر شاخص، نمودار آن را می‌توانید در صفحه‌ای جداگانه باز کنید.

منوی بازار سامانه

با کلیک روی منوی بازار با ۴ زیر منوی بورس، فرابورس، شاخص‌ها و صنایع رو به رو می‌شویم. در زیر منوی بورس با کلیک روی لینک «سهام» لیست سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس برای شما نمایش داده می‌شود.

زیر منوی بازار > بورس > سهام

در اطلاعاتی که در قالب یک جدول قابل مشاهده است، علاوه بر اطلاعات کلی، داده‌های مفید نیز وجود دارد که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

• نسبت جاری (Current ratio): یکی از نسبت‌های مالی است که توانایی شرکت در بازپرداخت تعهدات کوتاه‌مدت را نشان می‌دهد و از طریق تقسیم دارایی جاری بر بدهی‌های جاری محاسبه می‌شود.
• نسبت بدهی (Debt Ratio): نسبت بدهی، از نسبت‌های مالی است که نشان می‌دهد چه نسبتی از کل بدهی‌های شرکت (مجموع بدهی‌های جاری، بدهی‌های بلندمدت) مربوط به دارایی‌هایش (مجموع دارایی جاری، دارایی ثابت و سایر دارایی‌ها مانند سرقفلی) است.
• سود خالص (حاشیه سود خالص): حاشیه‌ سود‌ خالص شرکت، یکی از نسبت‌های ‌سودآوری است که از طریق‌ تقسیم ‌کردن سود خالص به کل فروش محاسبه ‌می‌شود.
• ROA: از طریق تقسیم سود سالیانه به کل دارایی شرکت، محاسبه می‌شود. این شاخص، معیاری دقیق از کارآیی عملکرد مدیران است و در واقع نشان‌دهنده میزان سودی است که شرکت از هر دلار دارایی‌هایش به دست می‌آورد.
• ROE: بازده دارایی‌های یک شاخص یا (Return On Equity)، به مفهوم میزان سود شرکت به ازای یک سهم است و از تقسیم «ارزش سهام در اختیار سهامداران» بر «درآمد خالص سالانه» به دست می‌آید. به عبارت دیگر، ROE نشان می‌دهد که شرکت به ازای سرمایه‌گذاری سهامداران به ازای هر سهم چقدر سود کسب کرده است.

در زیر منوی بورس > سهام، با کلیک روی نام هر شرکت می‌توانید اطلاعات کاملی از شرکت، مانند اطلاعات بازار، صف خرید و فروش، آمارهای هفتگی، ماهانه، چندماهه و سالانه به دست آورید.

شاید برایتان سوال پیش بیاید که Forward P/E و Trailing P/E در صفحه نماد به معنی چیست؟

Trailing P/E: در مورد محاسبه P/E قبلا توضیح دادیم (نسبت p/e چیست؟). منظور از Trailing P/E در واقع محاسبه P/E بر اساس EPS چهارفصل گذشته است.

Forward P/E: محاسبه در این نوع P/E بر اساس EPS پیش‌بینی در ۴ فصل آتی انجام می‌شود.

علاوه بر اطلاعاتی که در صفحه اول نماد مشاهده می‌کنید، اطلاعاتی نیز در جدول ستون کناری قابل ‌دسترس است. از مفیدترین اطلاعات این بخش می‌توان به بخش مقایسه نماد با شرکت هم‌گروه اشاره کرد.

با کلیک روی لینک «مقایسه مالی» می‌توانید شرکت مورد نظر را از لحاظ سرمایه، دارایی کل، بدهی کل، حقوق صاحبان سهام، سود ناخالص، سود عملیاتی، سود خالص، سود هر سهم، نسبت جاری، نسبت بدهی، حاشیه سود خالص، ROA و ROE با هم مقایسه کنید.

به طور مثال اگر قصد دارید بهترین شرکت را از لحاظ یک فاکتور، در صنعت خودرو انتخاب کنید، این اطلاعات می‌تواند برای انتخاب آن شرکت برتر به شما کمک کند.

زیر منوی بازار > بورس > حق‌تقدم

این بخش برای یافتن همه حق تقدم‌ در بورس معامله ‌شده‌ است کاربرد دارد.

زیر منوی بازار > بورس > اوراق مشارکت

این بخش برای یافتن انواع اوراق مشارکت که امروز در بورس معامله شده است کاربرد دارد

زیر منوی بازار > بورس > آمار و اطلاعات

این بخش یک جدول از ۵ نماد برتر را بر اساس ارزش معامله، حجم معامله، تعداد معامله، افزایش قیمت، کاهش قیمت، بیشترین P/E و کمترین P/E به شما ارائه می‌دهد.

در زیر منوی فرابورس نیز اطلاعات مشابهی برای شرکت‌های فرابورس در دسترس است.

زیر منوی شاخص‌ها و صنایع > لیست شاخص‌ها

گروه‌ها و صنایع بورسی هرکدام دارای یک شاخص هستند که در این بخش قابل مشاهده‌ هستند. با کلیک روی هر شاخص، نمودار آن را می‌توانید ببینید و همچنین لیست شرکت‌های آن صنعت یا بازار در زیر نمودار قابل مشاهده است.

زیر منوی شاخص‌ها و صنایع > بازده شاخص‌ها و صنایع

با وارد شدن به این صفحه، جدولی از شاخص‌ها و صنایع مشاهده می‌کنید که بازدهی‌ آن‌ها در هفته، ماه، ۳ ماهه، ۶ ماهه و سالیانه قابل رؤیت است. با کلیک روی سربرگ هر ستون، می‌توانید شرکت‌ها را بر اساس بازدهی مرتب کنید. مثلا اگر بر روی بازده ماه کلیک کنید، لیست صنایعی که در ماه اخیر بیشترین بازدهی را داشته‌اند از بیشتر به کمتر (یا با کلیک دوباره بالعکس) نمایش داده می‌شوند.

زیر منوی صنایع > نمودارها

در این بخش نمودار صنایع بورسی برای نمایش ارزش معاملات، حجم معاملات و تعداد معاملات وجود دارد.

منوی اطلاعات کدال

در مورد سایت کدال قبلا توضیحاتی ارائه دادیم. در فیپیران بخشی هم به اطلاعات کدال اختصاص داده شده است.

زیر منوی اطلاعات کدال > اطلاعیه‌ها > درآمد هر سهم

با کلیک روی لینک درآمد هر سهم، جدولی برای شما باز می‌شود که لیست شرکت‌ها، تاریخ انتشار سود، دوره مورد نظر، سود پیش‌بینی شده، درصد پوشش، سود پوشش داده شده (واقعی) برای همان دوره و دوره قبل، درصد رشد و سود واقعی سال قبل را به شما نشان می‌دهد.

از این جدول می‌توان برای مقایسه روند سودسازی شرکت استفاده کرد چراکه در این بخش سود دوره‌های مختلف وچود دارد.

زیر منوی اطلاعات کدال > اطلاعیه‌ها > مجامع

لیست مجامع شرکت‌ها که قرار است به زودی برگزار شود در این صفحه قرار دارد. بدون نیاز به جستجوی آگهی مجمع، می‌توانید لیست شرکت‌هایی که مجامع‌شان نزدیک است را همراه با تاریخ، ساعت و آدرس ببینید.

در این بخش نسبت‌های مالی محاسبه شده بر اساس آخرین صورت‌های مالی شرکت‌ها قابل مشاهده است.

زیر منوی اطلاعات کدال > پردازش‌ها > رشد سود

برای یافتن شرکت‌هایی که سودآوری‌شان افزایش پیدا کرده است این صفحه را ببینید. لیست شرکت‌هایی که سود واقعی آن‌ها نسبت به سود واقعی دوره مشابه قبل، صعود شاخص ROA در بورس داشته است همراه با «سود واقعی دوره» و «سود واقعی دوره قبل» و «درصد رشد» در جدول این صفحه قابل مشاهده است.

زیر منوی اطلاعات کدال > پردازش‌ها > نزول سود

کارکرد این صفحه مشابه صفحه «رشد سود» است. با این تفاوت که در این صفحه درصد نزول سود شرکت‌ها نمایش داده می‌شود.

منوی صندوق‌ها

این منو به طور کلی مربوط به آمارها و اطلاعات صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است.

زیر منوی صندوق‌ها > اطلاعات صندوق‌ها > لیست صندوق‌ها

در این صفحه می‌توانید لیست کامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال را همراه با آدرس سایت، مدیر، ضامن نقدشوندگی، متولی و نوع صندوق ببینید. در این صفحه معیاری برای انتخاب صندوق مناسب وجود ندارد و بیشتر برای به دست آوردن اطلاعات اولیه از صندوق‌ها کاربرد دارد.

زیر منوی صندوق‌ها > اطلاعات صندوق‌ها > میانگین بازده

در این صفحه، گزارش سر جمع خالص ارزش دارایی‌ها و میانگین بازده کل صندوق‌ها برای آخرین روز دریافت اطلاعات نمایش داده می‌شود. منظور از دارایی‌های نقد شامل وجه نقد، سپرده بانکی و اوراق مشارکت است.

اطلاعاتی مانند میانگین بازدهی هفته، یک ماهه و چندماهه و همین‌طور سالانه به شما کمک می‌کند بازدهی کل صندوق‌های در سهام، با درآمد ثابت، مختلط را مشاهده کنید.

به این ترتیب از وضعیت کلی سودآوری همه صندوق‌ها اطلاع پیدا می‌کنید. میانگین بازدهی صندوق‌های در سهام به شما این دید را می‌دهد که صندوق‌ها در بورس چقدر توانسته‌اند سود کنند.

زیر منوی صندوق‌ها > اطلاعات صندوق‌ها > گزارشات ماهانه صندوق‌ها

با ورود به سایت SEO.ir می‌توانید فایل گزارش عملکرد ماهانه صندوق‌های سرمایه‌گذاری را دانلود کنید.

زیر منوی صندوق‌ها > مقایسه صندوق‌ها > در سهام

این صفحه بهترین گزینه‌ها برای مقایسه بین صندوق‌های در سهام را به ما ارائه می‌دهد.

به این دلیل که صندوق‌های در سهام درآمد ثابتی ندارند، ستون نرخ سود تضمین‌شده، پیش‌بینی‌شده و تقسیم‌شده آن‌ها صفر است.

با مقایسه بازدهی‌های سه ماهه تا سالانه می‌توانید بازده صندوق‌ها را در کوتاه‌مدت و بلندمدت بسنجید. همچنین بازدهی از آغاز فعالیت به شما این امکان را می‌دهد تا ببینید این صندوق از ابتدا عملکرد ضیفی داشته یا بهتر از سایرین است.

گاهی اوقات بازدهی کوتاه‌مدت برخی صندوق‌ها بالاتر از سایرین است ولی به طور مثال در بازدهی سالانه شاید چندان موفق عمل نکرده باشند.

زیر منوی صندوق‌ها > مقایسه صندوق‌ها > درآمد ثابت و مختلط

این صفحه همانند آنچه توضیح دادیم، بازدهی‌ صندوق‌های درآمد ثابت و مختلط را نشان می‌دهد.

زیر منوی صندوق‌ها > مقایسه صندوق‌ها > نمودار تعاملی شاخص – صندوق

در این صفحه می‌توانید بازدهی صندوق را با بازدهی انواع شاخص‌های بازار مقایسه کنید. به این ترتیب می‌توانید بفهمید آیا عملکرد صندوق، بهتر از کلیت بازار است یا خیر.

حتی امکان مقایسه یک صندوق با شاخص‌های صنایع مختلف نیز وجود دارد. بنابراین اگر شما در یک صنعت خاص تبحر دارید و می‌خواهید بازدهی آن صنعت را نسبت به یک صندوق مقایسه کنید، ابزار آن در اختیار شماست.

نکته قابل توجه دیگر، امکان اضافه کردن دو میانگین متحرک ساده و نمایی به نمودار است.

زیر منوی صندوق‌ها > گزارشات > لیست صندوق‌ها

این صفحه امکان دانلود لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در فایل Excel به شما می‌دهد.

همچنین در زیر منوی صندوق‌ها > گزارشات > تاریخچه NAV می‌توانید سابقه ارزش NAV هر صندوق را ببینید.

منوی ابزارهای تحلیلی

از این ابزارها برای تحلیل و مقایسه بین اوراق بهادار و شاخص‌ها استفاده می‌شود.

زیر منوی ابزارهای تحلیلی > نمودارها > نمودار تعاملی شاخص – سهام

برای مقایسه بین سهام (تا ۱۰ مورد) و یک یا چند شاخص، این ابزار به کمک شما می‌آید.

شما می‌توانید نمودار نمادها و شاخص‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید و ببینید کدام‌یک بازدهی بیشتری در سال، ۶ ماه گذشته، ۳ ماه گذشته یا ماه گذشته دارند. در قسمت اندیکاتورها می‌توانید نمودار میانگین متحرک را با دوره مورد نظر خود اضافه کنید.

زیر منوی ابزارهای تحلیل > مقایسه اطلاعات مالی شرکت‌ها > مقایسه‌ ترازنامه شرکت‌ها

این صفحه مخصوص مقایسه اطلاعات ترازنامه شرکت‌ها است. معمولا شرکت‌هایی که در یک صنعت خاص فعال هستند را با هم مقایسه می‌کنند تا از بین آن‌ها بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری تعیین شود.

اقلامی که با هم مقایسه می‌شوند شامل موارد زیر است:

• وجه نقد
• حساب دریافتنی
• سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت
• موجودی کالا
• دارایی جاری
• سرمایه‌گذاری بلندمدت
• دارایی ثابت
• دارایی نامشهود
• دارایی
• حساب پرداختنی
• بدهی جاری
• بدهی
• سرمایه
• سود انباشته
• حقوق صاحبان سهام

فرض کنید یکی از معیارهای سرمایه‌گذاری شما این است که یک شرکت سود انباشته بالایی داشته باشد. شما با وارد کردن ۵ نماد در فیلدهای مورد نظر، انتخاب آخرین سال مالی و انتخاب دوره ۱۲ ماهه، جزییات ترازنامه هر ۵ شرکت را مشاهده می‌کنید. به این ترتیب به راحتی می‌توانید با نگاه کردن به اعداد، شرکتی که سود انباشته بالاتری نسبت به سایرین دارد را شناسایی کنید. (این مورد فقط مثال بود)

زیر منوی ابزارهای تحلیل > مقایسه اطلاعات مالی شرکت‌ها > مقایسه‌ صورت سود و زیان شرکت‌ها

این ابزار مشابه ابزاری است که در صفحه مقایسه‌ ترازنامه شرکت‌ها وجود دارد؛ با این تفاوت که صورت سود و زیان را با هم مقایسه می‌کند.

منوی خدمات اطلاعاتی

در زیر منوهای این منو کلیه اطلاعات به ‌صورت فایل دانلودی Excel برای شما قابل دانلود است. از لیست صندوق‌ها گرفته تا تاریخچه NAV صندوق‌ها، تاریخچه اطلاعات شاخص، تاریخچه معاملات نماد، اطلاعات ترازنامه، سود و زیان، نسبت‌های مالی و درآمد هر سهم.

جمع‌بندی

سایت fipiran.com یک منبع غنی برای دریافت اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل تکنیکال (نمودارها) و تحلیل بنیادی (صورت‌های مالی) است. بخش‌های مختلف این سایت را مرور کنید؛ در صورتی که نکته‌ای به جا مانده و فکر می‌کنید برای خوانندگان مفید است، آن را در بخش نظرات بنویسید.

تاثیر شاخص های مالی شرکت های تولیدی گروه صنایع مواد غذایی بورس در روند قیمت سهامشان درهشت ساله گذشته مقاله

ارزیابی عملکرد از منظر اقتصادی و مالی از مسایل مهم در فرآیند اداره بنگاه های اقتصادی و تصمیم گیری مالی محسوب می شود. ارزیابی منطقی عملکرد، به شناخت، تبیین و بکارگیری شاخص های مالی و غیرمالی ، بستگی دارد. از جمله شاخص های مالی با اهمیت ROA ،ROE ،ROI است. اهمیت این شاخص ها، با اهمیت بودن مفهوم ارزش مرتبط است. ارزش برای سهامداران، عملا از طریق ایجاد ارزش برای سایر ذینفعان شرکت ایجاد می شود. بنابراین این ارزشآفرینی برای تمامی ذینفعان شرکت حایز اهمیت است. در فرآیند کسب و کار، هدف کوتاه مدت بنگاه های اقتصادی کسب سود، و هدف بلند مدت آنها، افزایش ثروت سهامداران است. به طوری که معیارهای مالی سنجش عملکرد به دلیل کمی بودن، عینی بودن و قابل لمس بودن نسبت به معیارهای غیر مالی ارجعیت دارد. از طرفی از نظر سهامداران نیز میزان افزایش ثروت چه از طریق افزایش قیمت و چه از طریق سود نقدی حایز اهمیت میباشد. سوالی که در پژوهش حاضر مطرح می شود این است که آیا ROI ،ROE ،ROA می توانند نواسانات قیمت سهام شرکت ها را توضیح دهند، یعنی شاخص هایی نظیر ،ROI ،ROE ، ROA که در ساختار آنها عناصری نظیر سود، دارایی و بدهی وجود دارد، بر قیمت سهام شرکتهای صنایع غذایی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارد. بدین منظور جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکتهای صنایع غذایی پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران در سالهای ١٣٨٧ الی ١٣٩٥ می باشد که با توجه به محدودیت اعمال شده در انتخاب شرکت ها، در نهایت ٢١ شرکت به عنوان جامعه مورد مطالعه انتخاب شدند. . روش تحقیق حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است، همچنین متولوژی بکار گرفته شده در پژوهش حاضر از نوع داده های تابلویی می باشد، و آزمون فرضیه ها بر مبنای رگرسیون چند متغیره و با استفاده از داده های ترکیبی انجام شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد بازده حقوق صاحبان سهام ارتباط معنیداری با قیمت سهام ندارد و بازده داراییها رابطه ای معنی دار و مستقیم در سطح ٥ درصد با قیمت سهام دارد و همچنین بازده سرمایه گذاری رابطه معنی دار و معکوسی در سطح ٥ درصد با قیمت سهام دارد.

خلاصه ماشینی:

جمع داراييها / حقوق صاحبان سهام = نسبت مالکانه ٣-٤ نرخ بازده داراييها از ديگر معيارهاي حسابداري است که ميزان کارايي مديريت را در به کار گرفتن منابع موجود جهت تحصيل سود نشان ميدهد و يکي از نسبتهاي سودآوري است که در تجزيه و تحليل آن منبع سود نه به صورت مطبق بلکه در ارتباط با منبع تحصيل آن مورد بررسي قرار ميگيرد (رمضاني، ١٣٨٧) در گذشته مديران به حاشيه سود تحصيل شده اهميت داده و دفعات گردش را ناديده ميگرفتند، در حاليکه يکي از وظايف مهم مديران ، نظارت داراييهاي عملياتي است . ٢. ندا قاسمي در پايان نامه کارشناسيارشد در دانشگاه آزاد اسلامي ابهر به استاد راهنمايي دکتر محمد جليلي تحت عنوان "بررسي محتواي اطلاعاتي ارزش افزوده اقتصادي، سود خالص ، سود عملياتي و سود مازاد در ارزيابي عملکرد شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران " نشان دادند که ارزش افزود اقتصادي، سود خالص ، سود عملياتي و سود مازاد هيچ يک با تغييرات بازده سهام رابطه معناداري ندارند، ولي متغيرهاي پژوهش (ارزش افزود اقتصادي، سود خالص ، سود عملياتي و سود مازاد) با ارزش افزوده بازار همبستگي دارند که همبستگي سود مازاد با ارزش افزوده بازار نسبت به ساير متغيرها بيشتر ميباشد. ٥. در سال ١٣٨٥ تحقيقي با عنوان "رابطه بين شاخص هاي سنجش عملکرد ROS،RI ،EVA )ROI( )، ارزش افزوده بازار (MVA) در شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران توسط عليرضا عکاف صورت گرفته است : نتايج پژوهش بيانگر آن است که بين بازده فروش (ROS) و ارزش افزوده بازار (MVA) در کل شرکت هاي مورد مطالعه همبستگي معناداري وجود دارد.

بازده دارایی یا ROA؛ میزان بهره‌مندی شرکت‌ها از دارایی‌های خود برای سودسازی

تعریف بازده دارایی یا ROA

بخش عمده‌ی تحلیل بنیادی به بررسی نسبت‌های مالی مربوط است. نسبت‌هایی که تعدادشان کم هم نیست. اما از بین تمام آن‌ها برخی از نسبت‌ها هم‌چون EPS یا P/E بیش از بقیه حائزاهمیت هستند. در همین خصوص نسبتی دیگر را معرفی خواهیم کرد با نام نسبت بازده دارایی ها یا ROA که برای تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران حائز اهمیت است. این نسبت مالی نشان‌گر بازده کل دارایی‌های یک شرکت یا مجموعه است که بدون توجه به شیوه‌ی تامین مالی آن‌ها محاسبه می‌شود. در این نسبت مالی به دنبال آن هستیم تا متوجه شویم میزان سودآوری شرکت‌ها به نسبت دارایی‌هایی که در دست دارند چقدر است. اما اگر می‌خواهید بهتر درک کنید که منظور از بازده نرخ دارایی ها (ROA) چیست و فرمول آن چطور محاسبه می‌شود و این نسبت در چه مواردی کاربرد دارد، نگاهی به آن چه که در ادامه این آموزش از اخبار بورس آمده است بیندازید.

فهرست مطالب با دسترسی سریع

منظور از بازده دارایی چیست؟

بازده دارایی ها یا ROA (Return on Asset) به میزان سودآوری یک شرکت اشاره می‌کند؛ منتهی این سودآوری در گروی دارایی‌های آن شرکت است. به بیان ساده‌تر با بررسی این فرمول می‌توان دریافت که شرکت تا چه اندازه توانسته است از دارایی‌های موجود در راستای سودسازی استفاده کند و عملکرد درخشانی از خود به جای بگذارد.

هم‌چون ROE این نسبت مالی نیز به صورت درصد نمایش داده می‌شود. اما مهم این است که بدانیم تفسیر بازده دارایی چیست. به طور کلی هر چه عدد خروجی ROA‌ بالاتر باشد، کارآمدی و عملکرد شرکت بهتر خواهد بود. ROA نشان می‌دهد که هر واحد از دارایی‌های یک شرکت تا چه میزان سودساز هستند. در این تعریف می‌توان دارایی را مواردی نظیر پول نقد، تجهیزات و ماشین‌آلات، و حساب‌های دریافتنی دانست. تحلیل‌گران با محاسبه فرمول نرخ بازده دارایی به دنبال آن هستند که دریابند شرکت با توجه به نسبت کل دارایی‌های خود چه میزان سودآوری داشته است.

بیشتر بخوانید

در هنگام محاسبه بازده دارایی بدهی‌های یک شرکت در نظر گرفته نمی‌شود. یعنی مهم نیست دارایی که در زمان محاسبه در اختیار شرکت است از طریق بدهی به دست آمده باشد یا این که تامین مالی به شیوه‌ای دیگر انجام شده باشد. اما در محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام یا همان ROE این مسئله مهم است. پس می‌توان دریافت در صورتی که شرکت بدهی نداشته باشد نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و بازده دارایی برای آن یکسان خواهد بود.

ROA را می‌توان برای مقایسه‌ی شرکت‌های مشابه و فعال در یک صنعت و یا برای مقایسه‌ی عملکرد قبلی و کنونی یک شرکت به کار بست.

زمانی که سود را با درآمد مقایسه می‌کنیم می‌توانیم به یک معیار عملیاتی کاربردی دست پیدا کنیم. اما وقتی این مقایسه را با منابعی که شرکت برای کسب درآمد بیشتر از آن‌ها استفاده می‌کند مقایسه می‌کنیم می‌توانیم فلسفه‌ی وجودی و کارایی آن شرکت را بهتر دریابیم. چرا که باید دید شرکت‌ها با چه ابزار و منابعی توانسته‌اند به آن میزان از سود دست یابند. به این نکته نیز توجه کنید که بازده دارایی می‌توان نوعی از نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI دانست.

فرمول نرخ بازده دارایی یا ROA چیست؟

فرمول محاسبه نرخ بازده دارایی از یک تقسیم ساده به دست می‌آید. این فرمول یک نسبت مهم در تجزیه و تحلیل سودآوری شرکت‌ها به شمار می‌رود. برای محاسبه‌ی آن از فرمول زیر استفاده کنید:

نرخ بازده دارایی ها ROA = (سود خالص ÷ میانگین دارایی‌ها) × ۱۰۰

البته در برخی فرمول‌ها به جای میانگین دارایی، کل دارایی را در مخرج قرار می‌دهند. اما استفاده از میانگین منطقی‌تر است؛ چرا که ممکن است دارایی‌ها با توجه به عوامل مختلفی در طی زمان در نوسان باشند.

نکته‌ی مهم دیگری که پس از محاسبه بازده دارایی ها باید به آن توجه کرد این است که درصد ROA برای صنایع مختلف متفاوت خواهد بود. صنایعی که نیاز به سرمایه‌ی بیشتری دارند ROA کمتری خواهند داشت. چرا که مخرج کسر در فرمول بالا برای این شرکت‌ها بزرگ‌تر خواهد بود. اما اگر همین شرکت‌ها به نسبت دارایی‌های خود درآمد بسیار خوبی هم داشته باشند هم‌چنان ROA آن‌ها نیز بالا خواهد بود.

بازده دارایی مقدار پولی را نشان می‌دهد که به ازای هر دلار دارایی به دست می‌آید. بازده بالاتر سودآورتر و کارآمدتر بودن کسب‌وکار را نشان می‌دهد. هم‌چنین با مشاهده‌ی این نسبت می‌توان دریافت شرکت‌ها چطور می‌توانند از دارایی‌های خود (حتی به صورت بدهی) استفاده کنند و سود ایجاد کنند.

با یک مثال ملموس می‌توان بهتر دریافت که منظور از بازده دارایی ها چیست و چطور می‌توان ROA‌ را تفسیر کرد. فرض کنید شما و دوست‌تان هر یک قصد دارید کسب و کاری راه بیندازید. شما سرمایه‌ی اولیه‌ی کمتری دارید و او بیشتر می‌تواند هزینه کند. شما ۱۵ میلیون تومان هزینه می‌کنید تا یک موتور بخرید. دوست‌تان ۱۵۰ میلیون تومان هزینه می‌کند تا یک مغازه‌ اجاره کند. حال یک بازه‌ی زمانی را در نظر بگیرید. مثلا بعد از گذشت یک سال، شما توانسته‌اید ۶۰ میلیون تومان درآمد کسب کنید. اما دوست‌تان چهار برابر شما یعنی ۲۴۰ میلیون تومان درآمد داشته است. به نظر می‌رسد دوست‌تان کسب‌وکار پررونق‌تری داشته است.

اما بهتر است کمی منصفانه به قضیه نگاه کنیم. نکته در میزان دارایی‌ها نهفته است. مطابق فرمول بازده دارایی، بازده شما برابر است با:

۴٪ = ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ ÷ ۶۰,۰۰۰,۰۰۰

بازده دوست‌تان هم مطابق فرمول برابر است با:

۱.۶٪ = ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ÷ ۲۴۰,۰۰۰,۰۰۰

نتیجه‌ی ROA نشان می‌دهد که بازده شما بهتر از دوست‌تان بوده است. پس می‌بینید که ظاهر قضیه با واقعیت متفاوت است. فرمول نرخ بازده دارایی در پی آن است تا بازده کسب‌وکار را با توجه به دارایی‌های در دسترس اندازه‌گیری کند. درست است که شما درآمد کمتری داشته‌اید اما بازده دارایی نشان می‌دهد که شما از دارایی خود به نحو بهتری استفاده کرده‌اید.

اهمیت محاسبه ROA در تحلیل بنیادی شرکت‌ها

بازده دارایی ها یا ROA از جمله نسبت‌های مالی پراهمیت در تحلیل بنیادی شرکت‌ها به شمار می‌رود. اما چرا این نسبت مالی اهمیت دارد؟ بیایید با هم چند دلیل مهم را در این خصوص مرور می‌کنیم.

تعیین سودآوری و کارایی شرکت

مهم‌ترین کاربرد و اهمیت بازده دارایی همان چیزی است که تاکنون به آن اشاره کردیم؛ یعنی میزان درآمد را با توجه به دارایی‌هایی موجود محاسبه می‌کند. این مبلغ به سرمایه‌گذاران می‌گوید که شرکت تا چه میزان می‌تواند پول سرمایه‌‌گذاری شده‌ی آن‌ها را به درآمد خالص تبدیل کند. ROA‌ بالاتر نشان از موفقیت بیشتر شرکت در این زمینه دارد. این یک فاکتور مثبت محسوب می‌شود چرا که موجب می‌شود بتوان از سرمایه‌گذاری‌ها و دارایی اندک به درآمد بیشتری دست پیدا کرد.

مقایسه

اگر دو شرکت در یک صنعت مشابه فعالیت می‌کنند، می‌توان ROA آن‌ها را با هم مقایسه کرد. صنایع مختلف در استفاده از دارایی‌های خود به طرق متفاوتی بهره می‌برند. یعنی این مسئله به حیطه‌ی فعالیت آن‌ها بستگی دارد. پس مقایسه‌ی دو شرکت از دو صنعت متفاوت، نتیجه‌ای عقلانی حاصل نمی‌کند.

اما همیشه برای مقایسه نباید به سایر شرکت‌ها و رقبا نگاه کنیم. گاهی لازم است به گذشته و سابقه‌ی شرکت هم نگاهی بیندازیم. کاربرد دیگر ROA این است که می‌توان به کمک آن عملکرد فعلی یک شرکت را با گذشته‌ی آن مقایسه کرد و از آن نتیجه گرفت. این کار در واقع به ما کمک می‌کند وضعیت شرکت را در طول زمان بسنجیم و متوجه شویم که مسائل داخلی شرکت تا چه میزان در سودسازی آن نقش داشته است.

تعیین شرکت‌هایی با دارایی‌های فراوان یا کم

از بازده دارایی می‌توان برای سنجش میزان دارایی‌بر بودن شرکت‌ها استفاده کرد:

• کمتر بودن میزان ROA نشان از آن دارد که شرکت دارایی‌بر است. مثلا شرکت‌های هواپیمایی دارایی‌های بیشتری در اختیار دارند.
• در سمت مقابل هر چه بازده دارایی بیشتر باشد، حاکی از کمتر بودن دارایی‌های شرکت است. مانند شرکت‌های نرم‌افزاری که در مقایسه با شرکت‌های هواپیمایی دارایی‌های بسیار کمتری دارند.
• معمولا اگر بازده دارایی ها کمتر از ۵٪ باشد آن کسب و کار به عنوان تجارتی دارایی‌بر محسوب می‌شود.
• بازده دارایی ها بیش از ۲۰٪ نشان از کمتر بودن دارایی شرکت‌ها دارد.

باکس: بازده دارایی ها یا بازده کل دارایی میزان سودی را که یک کسب و کار می‌تواند از طریق سرمایه‌اش حاصل کند نشان می‌دهد. این نسبت سودآوری، درصد رشد سود حاصل از دارایی‌ها را محاسبه می‌کند.

معایب و محدودیت‌های بازده دارایی چیست؟

بارزترین محدودیت بازده دارایی را می‌توان در نقص آن در عمل مقایسه خلاصه کرد. گفتیم که نمی‌توان ROA شرکت‌های فعال در صنعت‌های متفاوت را با هم مقایسه کرد. چرا که موارد استفاده و کاربرد دارایی‌های هر صنعت با بخش‌های دیگر متفاوت است و از این رو تخمین آن‌ها نیز با هم تفاوت دارد.

هم‌چنین تحلیل‌گران معتقدند فرمول نرخ بازده دارایی پایه کاربردهای محدودی دارد و بیشتر به درد بانک‌ها و موسسات مالی می‌خورد. ترازنامه‌ی بانک‌ها در نمایش ارزش واقعی دارایی‌ها و بدهی‌ها عملکرد بهتری دارد؛ چرا که این ارزش‌ها با توجه به بهای تمام‌شده‌ی تاریخی تخمین و محاسبه می‌شوند. هم‌چنین هزینه و درآمد بهره هر دو پیش‌تر در محاسبات در نظر گرفته شده‌اند.

در شرکت‌ها و موسسات غیرمالی، بدهی و حقوق صاحبان سهام تفکیک می‌شود. به همین ترتیب بازده هر یک نیز به صورت جداگانه در نظر گرفته می‌شود. هزینه‌ بهره بازده تامین‌کنندگان بدهی را نشان می‌دهد. سود خالص نیز بازده سرمایه‌گذاران سهام را مشخص می‌کند. پس محاسبه فرمول معمول و مرسوم ROA با مقایسه‌ی بازده صاحبان سهام که همان سود خالص است و دارایی‌هایی که چه از طریق بدهی و چه از طریق سرمایه‌گذاران تامین شده است (دارایی کل) همه‌چیز را به هم خواهد ریخت.

به همین خاطر است که تغییراتی در فرمول نرخ بازده دارایی در نظر گرفته شده است. زمانی که هزینه‌ی بهره خالص پس از کاهش مالیات به صورت فرمول ROA‌ افزوده می‌شود، ناهماهنگی میان صورت و مخرج برطرف خواهد شد. در این صورت فرمول‌های حاصل به شکل زیر خواهند بود:

مدل اول ROA= سود خالص + [هزینه بهره × (۱ – نرخ مالیات)] ÷ کل دارایی‌های شرکت

مدل دوم ROA= درآمد عملیاتی × (۱ – نرخ مالیات) ÷ کل دارایی‌های شرکت

تفاوت بین بازده دارایی ROA و بازده حقوق صاحبان سهام ROE

در این مطلب چند مرتبه از ROE‌ یا بازده حقوق صاحبان سهام نیز صحبت کردیم. هم ROA و هم ROE‌ هر دو نسبت‌هایی هستند که عملکرد شرکت را در بهره‌برداری از منابع خود نشان می‌دهند. ROE تنها به تخمین بازده حقوق صاحبان سهام می‌پردازند و بدهی‌های شرکت را در محاسبات در نظر نمی‌گیرد. پس نخستین تفاوت این است که ROA بدهی‌ها را در نظر می‌گیرد ولی در ROE چنین نیست. بدهی و اهرم بیشتر برای شرکت‌ها موجب می‌شود ROE‌ در مقایسه با ROA مقدار بالاتری داشته باشد.

زمانی که یک شرکت به استقراض بیشتر روی می‌آورد، ROE آن بیشتر می‌شود. چرا که با انجام این کار دارایی‌های خود را افزایش می‌دهد. حال اگر بازده را ثابت در نظر بگیریم، با افزایش دارایی‌ها ROA کم می‌شود در حالی که ROE هم‌چنان در سطح پیشین خود باقی خواهد ماند.

جمع بندی

بازده دارایی عددی است که درصد سودآوری یک شرکت را با استفاده از دارایی‌های در دسترس نشان می‌دهد. این معیار به ما می‌گوید که یک شرکت تا چه اندازه توانسته است از دارایی‌های خود بهره‌برداری کند و به کمک آن‌ها به تولید سود بیشتر نایل شود. این عدد نشان می‌دهد که هر واحد دارایی چند واحد درآمد تولید می‌کند. از این نسبت مالی می‌توان در مقایسه‌ی شرکت با رقبای خود و هم‌چنین مقایسه‌ی عملکرد کنونی کسب‌وکار با گذشته‌ی آن استفاده کرد. وقتی شرکت‌ها سرمایه‌گذاری‌های اولیه‌ی زیادی دارند معمولا بازده دارایی آن‌ها کمتر خواهد بود. چرا که مطابق فرمول، مخرج کسر بزرگ‌تر و در نتیجه خروجی کوچک‌تر خواهد شد. اعداد بین ۵ تا ۲۰٪ معمولا به عنوان ROA مطلوب در نظر گرفته می‌شوند.

سوالات متداول با پاسخ‌های کوتاه

بازده دارایی ها یا ROA نسبتی مالی است که میزان درآمد شرکت را با توجه به دارایی‌هایی که دارد اندازه‌گیری می‌کند.

ROA را به سادگی می‌توان از تقسیم سود خالص شرکت بر میانگین کل دارایی‌ها به دست آورد که به صورت درصد نمایش داده می‌شود. سود خالص را می‌توان از طریق صورت سود و زیان یافت و دارایی‌ها نیز در ترازنامه قابل دسترسی هستند.

دارایی‌های یک شرکت ممکن است در طول زمان به دلایل مختلفی هم‌چون خرید یا فروش وسایل مختلف، زمین و تجهیزات، و هم‌چنین تغییرات موجودی یا نوسانات ناشی از فروش فصلی در بازه‌های مختلف تفاوت داشته باشد. به همین خاطر در نظر گرفتن میانگین کل دارایی‌ها نتیجه‌ی دقیق‌تری را ارائه می‌کند.

هنگامی که بازده دارایی به مرور زمان افزایش پیدا می‌کند، نشان از آن دارد که شرکت توانسته است با هر واحد سرمایه‌گذاری اهداف خوبی را پیش ببرد و موجب افزایش سود شود. در سمت مقابل کاهش مقادیر ROA‌ نشان می‌دهد که شرکت نتوانسته است آن‌طور که باید و شاید از منابع و دارایی‌های خود استفاده کند. این مسئله می‌تواند نشان‌گر مشکل یا مشکلاتی در شرکت باشد.

زمانی که سرمایه‌گذاران این نسبت مالی را بررسی می‌کنند می‌توانند از فرصت‌های سرمایه‌گذاری مطلوبی مطلع شوند. زیرا بهتر متوجه می‌شوند که یک شرکت تا چه میزان در استفاده‌ی صحیح از دارایی‌های خود به شکلی بهینه عمل می‌کند.

اگر خروجی ROA بیش از ۵٪ تا ۲۰٪ را نشان دهد می‌توان عملکرد شرکت را عالی پنداشت. هرچند بهترین کار مقایسه‌ی این عدد با سایر شرکت‌های همسان در همان بخش است.

بیشترین کاربرد این نسبت مالی به مسائل مقایسه‌ای مربوط است. مقایسه را می‌توان در دو زمینه‌ی مختلف انجام داد. نخست آن که شرکت‌های فعال در یک صنعت را که با هم مشابهت دارند با هم مقایسه می‌کنند. هم‌چنین می‌توان عملکرد کنونی یک شرکت را نسبت به سوابق آن در سال‌های پیشین نیز بررسی کرد. افزایش یا کاهش ROA در این سال‌ها مسئله‌ای است که برای سرمایه‌گذاران اهمیت دارد.

سایت فیپیران چیست؟ (مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران)

در بورس داشتن آمار و ارقام و اطلاعاتی که باعث ‌شود تصمیمات بهتری بگیریم اهمیت زیادی دارد. همچنین بسیار مهم است که این اطلاعات را از منابع معتبر به دست آوریم. وب سایت فیپیران مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران، یکی از این منابع معتبر در بین وب سایت های مرتبط به بورس است که در واقع انبار داده‌های گسترده‌ای برای پردازش اطلاعات تأثیرگذار ایجاد کرده است.

داده‌های موجود در این سایت، با همکاری ذی‌نفعان بازارهای مالی ایران از دیدگاه‌های مختلف جمع‌آوری شده‌ است تا پس از پردازش در اختیار عموم قرار گیرند. هدف این مرکز، ارائه اطلاعاتی پردازش‌شده برای کاربردهای مختلف است. در این مطلب از بلاگ بآشگاه مشتریان کارگزاری آگاه قصد داریم سایت مرکز پردازش مالی ایران را با نگاه دقیق‌تری مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم چه اطلاعات و داده‌های مفیدی می‌توانیم از این سایت به دست آوریم.

در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:

معرفی سایت فیپیران (سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران)

با ورود به سایت فیپیران یا همان مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران، با نمودارهای شاخص بورس و فرابورس در دو تب مجزا مواجه می‌شویم. نمودار شاخص فرابورس، در سایت Tsetmc.com ارائه نشده است، بنابراین این اولین برخورد ما با اطلاعاتی است که برای ما سودمند خواهد بود.

در کادر پایین‌تر از آن «نمودار حجم معاملات بورس و فرابورس» را مشاهده می‌کنید. نکته قابل توجه در این نمودار این است که تفاوت حجم‌های پایین و بالا در روزهای مختلف، به خوبی روی نمودار نشان داده نمی‌شود؛ ولی اگر موس را روی یک تاریخ خاص نگه‌ دارید، حجم معاملات آن روز به میلیارد ریال نشان داده می‌شود.

در ستون کناری سایت رشد یا افت شاخص و مقدار آن همراه با درصد رشد یا افت در آخرین روز معاملاتی نمایش داده می‌شود. نکته مثبت این جدول، نمایش تعداد نماد مثبت و تعداد نماد منفی است که می‌تواند دیدی کلی از وضعیت بازار به شما بدهد.

در کادر پایین‌تر از کادر وضعیت بازار، لیست شاخص‌های منتخب بازار را مشاهده می‌کنید که شامل موارد زیر است:

1. شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)
2. شاخص قیمت (هم‌وزن)
3. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
4. شاخص کل
5. شاخص کل (هم‌وزن)
6. شاخص کل (هم‌وزن)
7. شاخص کل فرابورس

در این بخش با کلیک روی هر شاخص، نمودار آن را می‌توانید در صفحه‌ای جداگانه باز کنید.

منوی بازار سامانه

با کلیک روی منوی بازار با ۴ زیر منوی بورس، فرابورس، شاخص‌ها و صنایع رو به رو می‌شویم. در زیر منوی بورس با کلیک روی لینک «سهام» لیست سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس برای شما نمایش داده می‌شود.

زیر منوی بازار > بورس > سهام

در اطلاعاتی که در قالب یک جدول قابل مشاهده است، علاوه بر اطلاعات کلی، داده‌های مفید نیز وجود دارد که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

• نسبت جاری (Current ratio): یکی از نسبت‌های مالی است که توانایی شرکت در بازپرداخت تعهدات کوتاه‌مدت را نشان می‌دهد و از طریق تقسیم دارایی جاری بر بدهی‌های جاری محاسبه می‌شود.
• نسبت بدهی (Debt Ratio): نسبت بدهی، از نسبت‌های مالی است که نشان می‌دهد چه نسبتی از کل بدهی‌های شرکت (مجموع بدهی‌های جاری، بدهی‌های بلندمدت) مربوط به دارایی‌هایش (مجموع دارایی جاری، دارایی ثابت و سایر دارایی‌ها مانند سرقفلی) است.
• سود خالص (حاشیه سود خالص): حاشیه‌ سود‌ خالص شرکت، یکی از نسبت‌های ‌سودآوری است که از طریق‌ تقسیم ‌کردن سود خالص به کل فروش محاسبه ‌می‌شود.
• ROA: از طریق تقسیم سود سالیانه به کل دارایی شرکت، محاسبه می‌شود. این شاخص، معیاری دقیق از کارآیی عملکرد مدیران است و در واقع نشان‌دهنده میزان سودی است که شرکت از هر دلار دارایی‌هایش به دست می‌آورد.
• ROE: بازده دارایی‌های یک شاخص یا (Return On Equity)، به مفهوم میزان سود شرکت به ازای یک سهم است و از تقسیم «ارزش سهام در اختیار سهامداران» بر «درآمد خالص سالانه» به دست می‌آید. به عبارت دیگر، ROE نشان می‌دهد که شرکت به ازای سرمایه‌گذاری سهامداران به ازای هر سهم چقدر سود کسب کرده است.

در زیر منوی بورس > سهام، با کلیک روی نام هر شرکت می‌توانید اطلاعات کاملی از شرکت، مانند اطلاعات بازار، صف خرید و فروش، آمارهای هفتگی، ماهانه، چندماهه و سالانه به دست آورید.

شاید برایتان سوال پیش بیاید که Forward P/E و Trailing P/E در صفحه نماد به معنی چیست؟

Trailing P/E: در مورد محاسبه P/E قبلا توضیح دادیم (نسبت p/e چیست؟). منظور از Trailing P/E در واقع محاسبه P/E بر اساس EPS چهارفصل گذشته است.

Forward P/E: محاسبه در این نوع P/E بر اساس EPS پیش‌بینی در ۴ فصل آتی انجام می‌شود.

علاوه بر اطلاعاتی که در صفحه اول نماد مشاهده می‌کنید، اطلاعاتی نیز در جدول ستون کناری قابل ‌دسترس است. از مفیدترین اطلاعات این بخش می‌توان به بخش مقایسه نماد با شرکت هم‌گروه اشاره کرد.

با کلیک روی لینک «مقایسه مالی» می‌توانید شرکت مورد نظر را از لحاظ سرمایه، دارایی کل، بدهی کل، حقوق صاحبان سهام، سود ناخالص، سود عملیاتی، سود خالص، سود هر سهم، نسبت جاری، نسبت بدهی، حاشیه سود خالص، ROA و ROE با هم مقایسه کنید.

به طور مثال اگر قصد دارید بهترین شرکت را از لحاظ یک فاکتور، در صنعت خودرو انتخاب کنید، این اطلاعات می‌تواند برای انتخاب آن شرکت برتر به شما کمک کند.

زیر منوی بازار > بورس > حق‌تقدم

این بخش برای یافتن همه حق تقدم‌ در بورس معامله ‌شده‌ است کاربرد دارد.

زیر منوی بازار > بورس > اوراق مشارکت

این بخش برای یافتن انواع اوراق مشارکت که امروز در بورس معامله شده است کاربرد دارد

زیر منوی بازار > بورس > آمار و اطلاعات

این بخش یک جدول از ۵ نماد برتر را بر اساس ارزش معامله، حجم معامله، تعداد معامله، افزایش قیمت، کاهش قیمت، بیشترین P/E و کمترین P/E به شما ارائه می‌دهد.

در زیر منوی فرابورس نیز اطلاعات مشابهی برای شرکت‌های فرابورس در دسترس است.

زیر منوی شاخص‌ها و صنایع > لیست شاخص‌ها

گروه‌ها و صنایع بورسی هرکدام دارای یک شاخص هستند که در این بخش قابل مشاهده‌ هستند. با کلیک روی هر شاخص، نمودار آن را می‌توانید ببینید و همچنین لیست شرکت‌های آن صنعت یا بازار در زیر نمودار قابل مشاهده است.

زیر منوی شاخص‌ها و صنایع > بازده شاخص‌ها و صنایع

با وارد شدن به این صفحه، جدولی از شاخص‌ها و صنایع مشاهده می‌کنید که بازدهی‌ آن‌ها در هفته، ماه، ۳ ماهه، ۶ ماهه و سالیانه قابل رؤیت است. با کلیک روی سربرگ هر ستون، می‌توانید شرکت‌ها را بر اساس بازدهی مرتب کنید. مثلا اگر بر روی بازده ماه کلیک کنید، لیست صنایعی که در ماه اخیر بیشترین بازدهی را داشته‌اند از بیشتر به کمتر (یا با کلیک دوباره بالعکس) نمایش داده می‌شوند.

زیر منوی صنایع > نمودارها

در این بخش نمودار صنایع بورسی برای نمایش ارزش معاملات، حجم معاملات و تعداد معاملات وجود دارد.

منوی اطلاعات کدال

در مورد سایت کدال قبلا توضیحاتی ارائه دادیم. در فیپیران بخشی هم به اطلاعات کدال اختصاص داده شده است.

زیر منوی اطلاعات کدال > اطلاعیه‌ها > درآمد هر سهم

با کلیک روی لینک درآمد هر سهم، جدولی برای شما باز می‌شود که لیست شرکت‌ها، تاریخ انتشار سود، دوره مورد نظر، سود پیش‌بینی شده، درصد پوشش، سود پوشش داده شده (واقعی) برای همان دوره و دوره قبل، درصد رشد و سود واقعی سال قبل را به شما نشان می‌دهد.

از این جدول می‌توان برای مقایسه روند سودسازی شرکت استفاده کرد چراکه در این بخش سود دوره‌های مختلف وچود دارد.

زیر منوی اطلاعات کدال > اطلاعیه‌ها > مجامع

لیست مجامع شرکت‌ها که قرار است به زودی برگزار شود در این صفحه قرار دارد. بدون نیاز به جستجوی آگهی مجمع، می‌توانید لیست شرکت‌هایی که مجامع‌شان نزدیک است را همراه با تاریخ، ساعت و آدرس ببینید.

در این بخش نسبت‌های مالی محاسبه شده بر اساس آخرین صورت‌های مالی شرکت‌ها قابل مشاهده است.

زیر منوی اطلاعات کدال > پردازش‌ها > رشد سود

برای یافتن شرکت‌هایی که سودآوری‌شان افزایش پیدا کرده است این صفحه را ببینید. لیست شرکت‌هایی که سود واقعی آن‌ها نسبت به سود واقعی دوره مشابه قبل، صعود داشته است همراه با «سود واقعی دوره» و «سود واقعی دوره قبل» و «درصد رشد» در جدول این صفحه قابل مشاهده است.

زیر منوی اطلاعات کدال > پردازش‌ها > نزول سود

کارکرد این صفحه مشابه صفحه «رشد سود» است. با این تفاوت که در این صفحه درصد نزول سود شرکت‌ها نمایش داده می‌شود.

منوی صندوق‌ها

این منو به طور کلی مربوط به آمارها و اطلاعات صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است.

زیر منوی صندوق‌ها > اطلاعات صندوق‌ها > لیست صندوق‌ها

در این صفحه می‌توانید لیست کامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال را همراه با آدرس سایت، مدیر، ضامن نقدشوندگی، متولی و نوع صندوق ببینید. در این صفحه معیاری برای انتخاب صندوق مناسب وجود ندارد و بیشتر برای به دست آوردن اطلاعات اولیه از صندوق‌ها کاربرد دارد.

زیر منوی صندوق‌ها > اطلاعات صندوق‌ها > میانگین بازده

در این صفحه، گزارش سر جمع خالص ارزش دارایی‌ها و میانگین بازده کل صندوق‌ها برای آخرین روز دریافت اطلاعات نمایش داده می‌شود. منظور از دارایی‌های نقد شامل وجه نقد، سپرده بانکی و اوراق مشارکت است.

اطلاعاتی مانند میانگین بازدهی هفته، یک ماهه و چندماهه و همین‌طور سالانه به شما کمک می‌کند بازدهی کل صندوق‌های در سهام، با درآمد ثابت، مختلط را مشاهده کنید.

به این ترتیب از وضعیت کلی سودآوری همه صندوق‌ها اطلاع پیدا می‌کنید. میانگین بازدهی صندوق‌های در سهام به شما این دید را می‌دهد که صندوق‌ها در بورس چقدر توانسته‌اند سود کنند.

زیر منوی صندوق‌ها > اطلاعات صندوق‌ها > گزارشات ماهانه صندوق‌ها

با ورود به سایت SEO.ir می‌توانید فایل گزارش عملکرد ماهانه صندوق‌های سرمایه‌گذاری را دانلود کنید.

زیر منوی صندوق‌ها > مقایسه صندوق‌ها > در سهام

این صفحه بهترین گزینه‌ها برای مقایسه بین صندوق‌های در سهام را به ما ارائه می‌دهد.

به این دلیل که صندوق‌های در سهام درآمد ثابتی ندارند، ستون نرخ سود تضمین‌شده، پیش‌بینی‌شده و تقسیم‌شده آن‌ها صفر است.

با مقایسه بازدهی‌های سه ماهه تا سالانه می‌توانید بازده صندوق‌ها را در کوتاه‌مدت و بلندمدت بسنجید. همچنین بازدهی از آغاز فعالیت به شما این امکان را می‌دهد تا ببینید این صندوق شاخص ROA در بورس از ابتدا عملکرد ضیفی داشته یا بهتر از سایرین است.

گاهی اوقات بازدهی کوتاه‌مدت برخی صندوق‌ها بالاتر از سایرین است ولی به طور مثال در بازدهی سالانه شاید چندان موفق عمل نکرده باشند.

زیر منوی صندوق‌ها > مقایسه صندوق‌ها > درآمد ثابت و مختلط

این صفحه همانند آنچه توضیح دادیم، بازدهی‌ صندوق‌های درآمد ثابت و مختلط را نشان می‌دهد.

زیر منوی صندوق‌ها > مقایسه صندوق‌ها > نمودار تعاملی شاخص – صندوق

در این صفحه می‌توانید بازدهی صندوق را با بازدهی انواع شاخص‌های بازار مقایسه کنید. به این ترتیب می‌توانید بفهمید آیا عملکرد صندوق، بهتر از کلیت بازار است یا خیر.

حتی امکان مقایسه یک صندوق با شاخص‌های صنایع مختلف نیز وجود دارد. بنابراین اگر شما در یک صنعت خاص تبحر دارید و می‌خواهید بازدهی آن صنعت را نسبت به یک صندوق مقایسه کنید، ابزار آن در اختیار شماست.

نکته قابل توجه دیگر، امکان اضافه کردن دو میانگین متحرک ساده و نمایی به نمودار است.

زیر منوی صندوق‌ها > گزارشات > لیست صندوق‌ها

این صفحه امکان دانلود لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در فایل Excel به شما می‌دهد.

همچنین در زیر منوی صندوق‌ها > گزارشات > تاریخچه NAV می‌توانید سابقه ارزش NAV هر صندوق را ببینید.

منوی ابزارهای تحلیلی

از این ابزارها برای تحلیل و مقایسه بین اوراق بهادار و شاخص‌ها استفاده می‌شود.

زیر منوی ابزارهای تحلیلی > نمودارها > نمودار تعاملی شاخص – سهام

برای مقایسه بین سهام (تا ۱۰ مورد) و یک یا چند شاخص، این ابزار به کمک شما می‌آید.

شما می‌توانید نمودار نمادها و شاخص‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید و ببینید کدام‌یک بازدهی بیشتری در سال، ۶ ماه گذشته، ۳ ماه گذشته یا ماه گذشته دارند. در قسمت اندیکاتورها می‌توانید نمودار میانگین متحرک را با دوره مورد نظر خود اضافه کنید.

زیر منوی ابزارهای تحلیل > مقایسه اطلاعات مالی شرکت‌ها > مقایسه‌ ترازنامه شرکت‌ها

این صفحه مخصوص مقایسه اطلاعات ترازنامه شرکت‌ها است. معمولا شرکت‌هایی که در یک صنعت خاص فعال هستند را با هم مقایسه می‌کنند تا از بین آن‌ها بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری تعیین شود.

اقلامی که با هم مقایسه می‌شوند شامل موارد زیر است:

• وجه نقد
• حساب دریافتنی
• سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت
• موجودی کالا
• دارایی جاری
• سرمایه‌گذاری بلندمدت
• دارایی ثابت
• دارایی نامشهود
• دارایی
• حساب پرداختنی
• بدهی جاری
• بدهی
• سرمایه
• سود انباشته
• حقوق صاحبان سهام

فرض کنید یکی از معیارهای سرمایه‌گذاری شما این است که یک شرکت سود انباشته بالایی داشته باشد. شما با وارد کردن ۵ نماد در فیلدهای مورد نظر، انتخاب آخرین سال مالی و انتخاب دوره ۱۲ ماهه، جزییات ترازنامه هر ۵ شرکت را مشاهده شاخص ROA در بورس می‌کنید. به این ترتیب به راحتی می‌توانید با نگاه کردن به اعداد، شرکتی که سود انباشته بالاتری نسبت به سایرین دارد را شناسایی کنید. (این مورد فقط مثال بود)

زیر منوی ابزارهای تحلیل > مقایسه اطلاعات مالی شرکت‌ها > مقایسه‌ صورت سود و زیان شرکت‌ها

این ابزار مشابه ابزاری است که در صفحه مقایسه‌ ترازنامه شرکت‌ها وجود دارد؛ با این تفاوت که صورت سود و زیان را با هم مقایسه می‌کند.

منوی خدمات اطلاعاتی

در زیر منوهای این منو کلیه اطلاعات به ‌صورت فایل دانلودی Excel برای شما قابل دانلود است. از لیست صندوق‌ها گرفته تا تاریخچه NAV صندوق‌ها، تاریخچه اطلاعات شاخص، تاریخچه معاملات نماد، اطلاعات ترازنامه، سود و زیان، نسبت‌های مالی و درآمد هر سهم.

جمع‌بندی

سایت fipiran.com یک منبع غنی برای دریافت اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل تکنیکال (نمودارها) و تحلیل بنیادی (صورت‌های مالی) است. بخش‌های مختلف این سایت را مرور کنید؛ در صورتی که نکته‌ای به جا مانده و فکر می‌کنید برای خوانندگان مفید است، آن را در بخش نظرات بنویسید.