سود هر سهم (EPS)

درآمد پایه به ازای هر سهم (EPS)

درآمد پایه به ازای هر سهم (EPS) به سرمایه گذاران می گوید که چه مقدار از درآمد خالص شرکت به هر سهم سهام عادی اختصاص یافته است. این در صورت سود و زیان شرکت گزارش می شود و به ویژه برای مشاغل دارای فقط سهام عادی در ساختار سرمایه خود بسیار آموزنده است.

درآمد پایه در هر سهم

درک درآمد پایه در هر سهم

یکی از اولین اقدامات عملکردی برای بررسی هنگام تجزیه و تحلیل سلامت مالی شرکت ، توانایی آن برای تبدیل سود است. سود هر سهم (EPS) استاندارد صنعتی است که سرمایه گذاران برای دیدن میزان عملکرد یک شرکت به آن اعتماد می کنند.

درآمد پایه به ازای هر سهم ، اندازه گیری تقریبی میزان سود یک شرکت است که می تواند به یک سهم از سهام عادی آن اختصاص یابد. مشاغل با ساختار سرمایه ساده ، جایی که فقط سهام عادی منتشر شده است ، فقط باید این نسبت را آزاد کنند تا سودآوری خود را نشان دهند. سود پایه هر سهم در کاهش اثرات اوراق بهادار قابل تبدیل تأثیر ندارد.

EPS پایه = (درآمد خالص - سود مطلوب) ÷ میانگین توزین شده سهام عادی موجود در طول دوره.

درآمد خالص را می توان به P&L "P&L" و "P&L کل" ادامه داد و سود سهام ترجیحی را باید حذف کرد زیرا این درآمد برای سهامداران عادی در دسترس نیست.

اگر شرکتی دارای ساختار سرمایه پیچیده ای باشد که در آن ممکن است نیاز به انتشار سهام اضافی وجود داشته باشد ، EPS رقیق شده معیار دقیق تری نسبت به EPS پایه است. EPS رقیق شده تمام اوراق بهادار رقیق نشده موجود را که می تواند به طور بالقوه اعمال شود ، در نظر می گیرد (مانند اختیارات سهام و سهام ممتاز قابل تبدیل) و نشان می دهد که چگونه چنین عملی بر سود هر سهم تأثیر می گذارد.

شرکت های دارای ساختار پیچیده سرمایه باید هم EPS سود هر سهم (EPS) اولیه و هم EPS رقیق را گزارش دهند تا تصویر دقیق تری از درآمد خود ارائه دهند. تفاوت اصلی بین EPS پایه و EPS رقیق در این است که فاکتورهای دوم این فرض را دارند که کلیه اوراق بهادار قابل تبدیل به کار گرفته می شوند. به همین ترتیب ، EPS پایه همیشه بالاتر از این دو خواهد بود زیرا مخرج برای محاسبه EPS رقیق شده همیشه بزرگتر است.

غذاهای کلیدی

• درآمد پایه هر سهم (EPS) به سرمایه گذاران می گوید که چه مقدار از درآمد خالص شرکت به هر سهم سهام عادی اختصاص یافته است.
• مشاغل با ساختار سرمایه ساده ، جایی که فقط سهام عادی منتشر شده است ، فقط باید این نسبت را آزاد کنند تا سودآوری خود را نشان دهند.
• شرکت های دارای ساختار پیچیده سرمایه باید هم EPS اولیه و هم EPS رقیق را گزارش دهند تا تصویر دقیق تری از درآمد خود ارائه دهند.

درآمد پایه به ازای هر سهم

یک شرکت درآمد خالص 100 میلیون دلار پس از هزینه ها و مالیات را گزارش می کند. این شرکت سود سهام ترجیحی 23 میلیون دلاری را برای سهامداران ارجح خود صادر می کند و سود 77 میلیون دلاری را در اختیار سهامداران عادی قرار می دهد. این شرکت در ابتدای سال 100 میلیون سهام مشترک در دسترس داشت و در نیمه دوم سال 20 میلیون سهام مشترک جدید صادر کرد. در نتیجه ، میانگین وزنی تعداد سهام عادی معوقه 110 میلیون سود هر سهم (EPS) است: 100 میلیون سهم برای نیمه اول سال و 120 میلیون سهم برای نیمه دوم سال (100 0.5 0.5) + (120 0.5 0.5) = 110 تقسیم سود موجود در اختیار سهامداران عادی 77 میلیون دلاری بر میانگین توزین شده سهام عادی 110 میلیون دلاری ، یک EPS اولیه 0.70 دلار بدست می آورد.

تأثیر درآمد پایه در هر سهم

سهام با چند برابر سود هر سهم معامله می کند ، بنابراین افزایش EPS پایه می تواند باعث افزایش قیمت سهام در راستای افزایش سود شرکت به ازای هر سهم شود.

افزایش EPS پایه به این معنا نیست که شرکت درآمد ناخالصی بیشتری کسب می کند.شرکت ها می توانند سهام را خریداری کنند ، در نتیجه تعداد سهام خود را کاهش دهند و سود خالص را کاهش دهند و سود سهام ترجیحی را نسبت به سهام عادی کمتر تقسیم کنند. EPS پایه می تواند افزایش یابد حتی اگر سود مطلق با کاهش تعداد سهام سود هر سهم (EPS) مشترک کاهش یابد.

یکی دیگر از موارد مورد توجه در مورد EPS اساسی ، انحراف آن از EPS رقیق است. اگر دو معیار EPS به طور فزاینده ای متفاوت باشد ، ممکن است نشان دهد که ظرفیت زیادی برای کاهش سهامداران فعلی مشترک در آینده وجود دارد.

سود هر سهم (EPS)

نسبت هاي مالي به چه معناست؟

نسبت ارزش هاي به دست آمده از صورت هاي مالي شركت كه براي بررسي سلامت شركت و قيمت سهام آن به كار مي رود در میان نسبت های مالی نسبت جاری ، نسبتP/E نسبت درآمد به دارايي، نسبت قيمت به ارزش دفتري ، نسبت سود قبل از كسر ماليات به فروش و نسبت آني از مهم ترين نسبت ها هستند.

ارقام حسابداري كه ما را در رسيدن به اين نسبت ها كمك مي كنند ، عبارت اند از: ارزش دفتري، پوشش سود سهام، محصول فعلي، EPS وتغيير پذيري.

نسبت نقدينگي چيست؟

نسبت نقدينگي برابر است با وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش در بازار، به تعهدات وبدهي هاي جاري شركت . اين نسبت سرعت پرداخت ديون شركت به بستانكاران رانشان مي دهد.

نسبت سود قبل از كسر ماليات به فروش چيست؟

اين نسبت برابر است با سود قبل از كسر ماليات تقسيم بر فروش خالص ضرب در 100 . اين نسبت شاخص مناسبي براي نشان دادن كارايي شركت است . اگر در مقايسه باسال هاي گذشته اين نسبت كاهش يابد ، بدين معنا است كه هزينه هاي شركت بالا رفته يا فروش آن كاهش يافته است . اگر اين نسبت افزايش يابد ، بدين معناست كه هزينه هاي شركت نسبت به فروش كاهش يافته و يا فروش افزايش يافته است.

ارزش جاري بازار به چه معناست؟

ارزش بازار كل سهام منتشر شده از سوي شركت به قيمت جاري در بازار سهام را ارزش جاري مي ناميم .

قيمت بازار سهام به چه معناست؟

قيمت بازاري سهم آخرين قيمتي است كه طبق گزارش هاي موجود آن سهم مورد معامله قرار گرفته است .

سهم بازار به چه معناست؟

سهم بازار شركت ، نشان دهنده سهم يا در صد فروش محصولات آن شركت در مقايسه با كل فروش آن محصول توسط سهم توليد كنندگان است .

Eps چیست ؟

Eps خلاصه اصطلاح Earning per share یا سود هر سهم است . هرگاه کل سود پس از سود هر سهم (EPS) کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم ; سود هر سهم به دست می آید .

Eps پيش بيني شده : عبارتست از سود هر سهم كه شركت براي سال مالي كه در پيش است پيش بيني ميكند .

Eps تحقق يافته : عبارتست از سود هر سهم كه در دوره مالي گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.

تعدیل Eps : شركت ها در ابتداي سال مالي Eps خود را پيش بيني مي كنند كه به آن Eps پيش بيني مي گويند . ولي گاهي اوقات اين سود كمتر و گاهي بيشتر از پيش بيني درمي آيد. تعديل كردن به اين معناست كه با بررسي مشخص مي شود كه سود پيش بيني شده كمتر يا بيشتر از مبلغ پيش بيني شده درآمده است .

Dps چیست ؟

به مقدار سودي كه شركت تقسيم مي كند و به طور نقدي به دست سهامدار مي رسد Dps گفته مي شود.اينكه چه ميزان از سود تحقق يافته هر سهم به صورت نقدي توزيع شود و چه ميزان در شركت باقي بماند تصميمي است كه در مجمع عادي ساليانه توسط هيات مديره به مجمع پيشنهاد داده مي شود و سپس به تصويب سهامداران مي رسد . فرمول محاسبه سود نقدي توزيع شده يا Dps را مي توانيد در اسلايد بعدي مشاهده نماييد .

سودتقسيمي هرسهم ( Dps )

( اندوخته قانوني+اندوخته طرح و توسعه+سود انباشته ) – Eps = Dps

Eps : درآمد هر سهم

Dps : سود نقدی هر سهم

نسبت سود تقسيمی هرسهم

سود به ازای هر سهم (EPS) در مقابل EPS رقیق شده: تفاوت چیست؟

درآمد به ازای هر سهم (EPS) در مقابل EPS رقیق شده: مروری کلی

سود هر سهم (EPS) و EPS رقیق اقدامات سودآوری است که در تحلیل بنیادی شرکتها استفاده می شود. EPS سهام مشترک یک شرکت را در نظر می گیرد ، در حالی که EPS رقیق شده تمام اوراق بهادار قابل تبدیل مانند اوراق قرضه قابل تبدیل یا سهام ممتاز قابل تبدیل را که به حقوق صاحبان سهام یا سهام عادی تغییر می یابد ، در نظر می گیرد.

غذاهای کلیدی

• سود هر سهم (EPS) فقط سهام عادی را در نظر می گیرد ، در حالی که EPS رقیق شامل اوراق بهادار قابل تبدیل است.
• اثرات رقت آور هنگامی رخ می دهد که تعداد سهام افزایش یابد ، به عنوان مثال ، از طریق یک شماره جدید.
• به طور کلی ، اگر شرکتی دارای اوراق بهادار قابل تبدیل باشد ، EPS رقیق شده کمتر از EPS پایه آن است.

درآمد به ازای هر سهم (EPS)

EPS میزان سود شرکت را بر اساس هر سهم اندازه گیری می کند. برخلاف EPS رقیق شده ، EPS پایه اثرات رقیق کننده ای را که اوراق بهادار قابل تبدیل بر سود هر سهم دارند ، به حساب نمی آورد.

اثرات رقیق کننده وقتی افزایش می یابد که تعداد سهام افزایش یابد. به عنوان مثال ، از طریق انتشار یک سهم جدید. اگر شرکتی سهام بیشتری به سرمایه گذاران بدهد ، این تعداد سهام باقی مانده را افزایش می دهد و سود هر سهم شرکت را کاهش می دهد. در نهایت ، این می تواند قیمت سهام را کاهش دهد.

برای محاسبه EPS پایه یک شرکت ، سود خالص شرکت را بگیرید و سود سهام ترجیحی را کم کنید ، سپس نتیجه را بر میانگین موزون سهام عادی تقسیم شده تقسیم کنید. میانگین موزون اندازه گیری است که سرمایه گذاران برای نظارت بر مبنای هزینه سهام سهام جمع شده در طی یک سال استفاده می کنند.

فرض کنید شرکت XYZ طی سال گذشته 50 میلیون دلار درآمد خالص داشته باشد ، اما هیچ سود سهام پرداخت نکرده و 15 میلیون سهام مشترک مانده است.

EPS حاصل شده برای شرکت XYZ به شرح زیر است:

EPS رقیق شده

EPS رقیق شده

برعکس ، EPS رقیق معیاری است که برای ارزیابی کیفیت سود هر سهم یک شرکت با فرض استفاده از همه اوراق بهادار قابل تبدیل ، مورد استفاده قرار می گیرد. اوراق بهادار قابل تبدیل شامل کلیه سهام ترجیحی قابل تبدیل معوقه ، بدهی قابل تبدیل ، اختیارات سهام (عمدتا گزینه های مبتنی بر کارفرما) و ضمانت نامه ها می باشد.

برای محاسبه EPS رقیق شده ، سود خالص شرکت را در نظر بگیرید و سود سهام ترجیحی را کم کنید ، سپس نتیجه را بر مجموع میانگین وزنی تعداد سهام مانده و رقیق (سهام ممتاز قابل تبدیل ، اختیارات ، ضمانت نامه ها و سایر اوراق بهادار تقلیل دهنده) تقسیم کنید.

به عنوان مثال ، فرض کنید شرکت ABC دارای 15 میلیون سهام مشترک علاوه بر اختیارات سهام کارمندان است که می تواند به 1 میلیون سهام عادی و سهام ممتاز قابل تبدیل تبدیل شود که می تواند به 3 میلیون سهام مشترک تبدیل شود.

EPS رقیق شده حاصل برای شرکت ABC به شرح زیر است:

به طور کلی ، اگر شرکتی دارای اوراق بهادار قابل تبدیل باشد ، EPS رقیق شده کمتر از EPS پایه آن است.

سهام رشدی و سهام ارزشی در بورس به چه معناست؟

سهامی که قیمت آن نسبت به مواردی مانند جریانات نقدی، بازدهی، سود نقدی یا ارزش دفتری پایین‌تر از میانگین آن‌ها در بازه زمانی مشخص باشد، سهام ارزشی نامیده می‌شود.

– باشگاه خبرنگاران نوشت: سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه‌ای از آموزش‌ها را فرا بگیرند. این روز‌ها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

سهام ارزشی

سهام ارزشی، سهامی که قیمت آن نسبت به مواردی مانند جریانات نقدی، بازدهی، سود نقدی یا ارزش دفتری پایین‌تر از میانگین آن‌ها در بازه زمانی مشخص است، به عبارت دیگر می‌توان گفت که این سهام در بازار قیمت پایین‌تری نسبت به ارزش ذاتی خود دارند.

برای تعیین این ارزش ذاتی، از روش‌های ارزشیابی مختلفی استفاده می‌شود که بر اساس متغیر‌های بنیادی است.

همچنین نکنته حائز اهمیت در این بخش اینکه برای تشخیص سهام ارزشی می‌توان به نسبت p/e سهم توجه کرد و در صورتی که سهم دارای p/e کمی باشد یا کمتر از ارزش دفتری خود معامله شوند آن را می‌توان جزو سهام‌های ارزشی دانست.

سرمایه گذاران برای انتخاب سهام ارزشی، به ارزش روز این سهام توجه می‌کنند و انتظار رشد چشمگیری از سهم ندارند به گونه‌ای که این سهام نسبت به سهام رشدی از حاشیه اطمینان بیشتری برخوردار هستند.

سهام ارزشی مربوط به شرکت‌هایی است که از نظر سودآوری مطلوب هستند، اما هنوز بازار به ارزش واقعی آن‌ها پی نبرده بنابراین سرمایه گذاران به امید این که در آینده ارزش واقعی این سهام کشف شود و قیمت آن‌ها افزایش یابد در آن‌ها سرمایه گذاری می‌کنند.

معیار‌های بنیادی مانند بازدهی، سود نقدی، ارزش دفتری و سایر معیار‌های سهام ارزشی در مقایسه با معیار‌های مشابه در سایر سهام کمتر بوده و با قیمت‌هایی ارزان‌تر معامله می‌شود.

ویژگی‌های سهام ارزشی

برای شناسایی شرکت‌های دارای سهام ارزشی، عوامل متعددی وجود دارد که در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم.

۱- سهام ارزشی دارای بازدهی، سود نقدی، ارزش دفتری یا دیگر متغیر‌های اقتصادی، کمتر از سایر سهام هم صنعت خود هستند، به عبارت دیگر با بررسی متغیر‌هایی مانند p/e، این سهام‌ها ارزان به حساب می‌آیند.

۲- سهام ارزشی، شرکت‌هایی هستند که از نظر بنیادی وضعیت مطلوبی دارند، اما بازار، قیمت آن‌ها را از ارزش ذاتی خود پایین‌تر نگه داشته.

۳- نسبت قیمت به سود یا p/e سهام ارزشی پایین.

۴- نسبت سود تقسیمی به قیمت یا d/p سهام ارزشی بالا.

۵- همچنین در سهام ارزشی، نسبت فروش به قیمت سهم یا s/p و نسبت ارزش دفتری دارایی‌ها به ارزش بازار یا b/p، بالا است.

سهام رشدی

سهام رشدی را می‌توان گفت برعکس سهام ارزشی است به گونه‌ای که قیمتش نسبت به جریانات نقدی، بازده و همچنین سود نقدی و یا ارزش دفتری بیشتری معامله می‌شود. به عبارت دیگر سهام رشدی سهامی هستند که قیمتی بالا نسبت به جریانات درآمدی و سود نقدی خود دارند سود هر سهم (EPS) یا این که بیش از ارزش ذاتی خود، قیمت‌گذاری شده‌اند. به دلیل این که این سهام در دوره‌ای رشدی بیشتر از میانگین داشته‌اند، بازار انتظار دارد که هم اکنون نیز این سهام، رشدی سریع‌تر از میانگین خود داشته باشند؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود که درآمد شرکت‌هایی که سهام رشدی دارند، نسبت به میانگین بازار بیشتر بوده و عملکرد بهتری نیز در بازار داشته باشند.

سهام رشدی بیشتر برای شرکت‌هایی است که هنوز به مرحله بلوغ خود نرسیدند و اغلب سود نقدی پرداخت نمی‌کنند؛ زیرا سود شرکت را مجدد در پروژه‌های سرمایه گذاری خود، قرار می‌دهند. به همین دلیل فرصت‌های مناسبی برای سرمایه گذاری هستند و سرمایه گذاران آن‌ها از رشد‌های آینده این نوع شرکت‌ها منتفع می‌شوند. این شرکت‌ها قابلیت بالایی سود هر سهم (EPS) در رشد دارند و میزان رشد آن‌ها به طور معمول از حد متوسط فراتر است. اندازه گیری رشد شرکت‌ها با متغیر‌هایی مانند افزایش میزان فروش و سود انجام می‌شود؛ بنابراین سرمایه گذاران سهام رشدی از افزایش سود و قیمت سهم شرکت، بازدهی کسب می‌کنند.

ویژگی‌های سهام رشدی

با توجه به تعریف سهام رشدی، متوجه شدیم که این سهام‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند به گونه‌ای که برای تشخیص سهام رشدی از سایر سهام باید به موارد زیر در رابطه با این سهام دقت کرد.

۱- سهام رشدی هم از نظر تاریخی و بر اساس سوابق عملکرد گذشته خود و هم از نظر آینده و بر اساس پیش‌بینی‌ها، دارای رشد بالایی هستند. در واقع این سهام بر اساس گذشته خود، انتظار رشد بالایی در آینده دارند.

۲- قیمت‌های پیش‌بینی شده توسط تحلیلگران برای سهام رشدی بسیار بالا است. این سهام نسبت به سایر سهام دارای رشد چندین برابری هستند.

۳- وضعیت سودآوری سهام رشدی می‌تواند وضعیت آینده آن‌ها را نشان دهد. توجه به سود سالانه قبل از مالیات، فروش، eps و … باید عملکرد بسیار بهتری را نسبت به دیگر سهام و صنعت نشان دهد، به طوری که باید انتظار ارقامی بسیار بالا در حاشیه سود سهام شرکت‌های رشدی نسبت به صنعت خود داشت.

۴- بررسی میزان بازده حقوق صاحبان سهام یا ROE یکی دیگر از متغیر‌هایی است که برای تشخیص سهام رشدی باید در نظر گرفته شود.

نسبت قیمت به درآمد

همان طور که توضیح دادیم یکی از متغیر‌هایی که برای تشخیص نوع سهام ارزشی یا رشدی کاربرد دارد، نسبت قیمت به درآمد یا p/e به حساب می‌آید به گونه‌ای که این نسبت همچنین یکی از متغیر‌های مهم در ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها است.

نسبت p/e از تقسیم قیمت سهم بر سود یا درآمد سالانه سهم به دست می‌آید. به عبارت دیگر این نسبت نشان می‌دهد که سرمایه گذار چه مدت زمانی باید منتظر باشد تا اصل سرمایه خود را از سرمایه گذاری در شرکت به دست آورد.

سهام رشدی یا سهام ارزشی؟

انتخاب بین دارایی‌های مالی، اوراق بهادار و سهام همواره یکی از دغدغه‌های سرمایه گذاران است. این که در دوره‌های زمانی مختلف، با توجه به ریسک و بازدهی‌های مورد انتظار کدام یک انتخاب شود، در میزان سود کسب شده بسیار اهمیت دارد. با توجه به توضیحاتی که عنوان کردیم، سهام‌های ارزشی دارای ریسک سرمایه گذاری بسیار کمتری به نسبت به سهام‌های رشدی دارند.

سهامداران سهام ارزشی انتظار رشد چشمگیر یا تغییرات بالا از این سهام ندارندبه گونه‌ای که این سهامداران سهام ارزشی را در زمانی که قیمت پایینی دارند به امید این که در آینده، به قیمت واقعی خود برسد، خریداری می‌کنند؛ بنابراین سرمایه گذاران با توجه به تحمل و پذیرش ریسک خود می‌توانند بین سهام ارزشی و سهام رشدی انتخاب کنند. همچنین می‌توان برای متنوع سازی سبد سرمایه گذاری و مدیریت ریسک، درصدی از هر دو نوع سهام را در پرتفوی سرمایه گذاری نگه داشت تا نتایج بهتری نصیب سرمایه گذاران شود.

زمان مناسب برای سرمایه گذاری در سهام رشدی معمولا زمانی است که بازار وضع مطلوبی دارد و اقتصاد رو به بهبود است و یا این که ارزیابی قیمت سهام معقولانه صورت می‌گیرد. در این زمان، سودآوری شرکت‌ها در حال افزایش است. اما در مقابل، زمانی که بازار در رکود به سر می‌برد و یا ارزیابی منطقی از قیمت سهام وجود ندارد، سرمایه گذاری در سهام ارزشی معقول است؛ بنابراین با توجه به این که در برهه‌های زمانی مختلف، بازار با نوسان مواجه می‌شود و دوره‌های رشد و رکود دارد، میزان سرمایه گذاری در سهام ارزشی و رشدی تغییر یابد. تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری (پرتفوی سرمایه گذاری) در این جا نیز اهمیت پیدا می‌کند.

بیشترین و کمترین سود شرکت‌های بورسی

به گزارش تجارت‌نیوز، نگاهی به P/ E آینده‌نگر ۸۶ شرکت بورسی که تاکنون EPS خود را گزارش داده‌اند، نشان می‌دهد ۱۱ شرکت P/ E زیر ۱۰ واحد دارند. به بیان دیگر رقم سوددهی سهام این ۱۱ شرکت بالای ۱۰ درصد در سال خواهد بود. در میان این شرکت‌ها چهار مورد P/ E کمتر از ۵

به گزارش تجارت‌نیوز، نگاهی به P/ E آینده‌نگر ۸۶ شرکت بورسی که تاکنون EPS خود را گزارش داده‌اند، نشان می‌دهد ۱۱ شرکت P/ E زیر ۱۰ واحد دارند. به بیان دیگر رقم سوددهی سهام این ۱۱ شرکت بالای ۱۰ درصد در سال خواهد بود. در میان این شرکت‌ها چهار مورد P/ E کمتر از ۵ دارند که با توجه به میانگین سود سرمایه در ایران رقم خوبی به حساب می‌آید.

تاکنون نزدیک به ۹۰ شرکت بورسی آمارهای خود را از میزان سود خالص پایان سال ۹۹ پیش‌بینی و منتشر کرده‌اند. برآورد سودهای آینده و انتشار آنها پیش از سال ۹۶ در فضای رسمی بازار مرسوم بوده، اما بعد از چند سال وقفه اخیرا سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد به منظور افزایش شفافیت و اعتماد به بازار سرمایه از ناشران خواسته شده است سود هر سهم تا پایان سال را به بازار اعلام کنند. مسئولان سازمان بورس امیدوارند این اقدام باعث ‌شود سرمایه‌گذاران با تحلیل دقیق‌تر شرکت‌ها و اطمینان از سودآوری آنها اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کنند و از رفتار هیجانی بپرهیزند.

شاید یکی از دلایل اصلی برای انتخاب زمان فعلی برای اعلام پیش‌بینی سود شرکت‌ها روند کاهشی P/ E بازار باشد. به این معنی که قیمت سهم‌ها در یک وضعیت بی‌تحرکی قرار گرفته و همزمان آن‌طور که گزارش‌های سه ماهه پاییز شرکت‌ها نشان می‌دهد روند سوددهی به مراحلی که شاید بتوان عنوان رونق روی آنها گذاشت، رسیده‌اند. از آنجا که خرید سهام یک شرکت به معنای معامله روی وضعیت آتی شرکت است، انتظار بر این است که روندهای سوددهی آینده که آبشخور اصلی آن انتقال تورم از بخش دارایی‌ها به کالاها است، رو به صعود باشد. در این حالت ضرورتا باید P/ E شرکت‌ها به دلیل افرایش مخرج کسر کاهش یابد و این موضوع به جذابیت سهام شرکت‌ها بینجامد. بسیاری از کارشناسان معتقدند نیروی مکانیکی رشد قیمت سهام در بازار سرمایه ایران از تورم شکل می‌گیرد نه سوددهی واقعی در بخش تولید شرکت‌ها. چنانچه بنای سوددهی آینده شرکت جای تورم دارایی‌ها را بگیرد به نظر می‌رسد مکانیزم رشد قیمت سهام دچار یک دگردیسی موفق خواهد شد، اما برخی معتقدند تورم به دلیل ماهیت مرحله‌ای خود و رسوخ آن از بخش دارایی‎ها به بخش کالایی اقتصاد، هنوز می‌تواند پای ثابت فرضیه‌های اصلی این سودگیری باشد.

P/ E‌های جذاب

جدا از اینها، در حال حاضر مهم‌ترین عامل برای تعیین ارزش سهام این است که بتوانیم متوسط قدرت سودآوری آتی را به‌دست آوریم، یعنی متوسط سود یک دوره معین در آینده را تخمین بزنیم، پس برای تعیین ارزش سهم باید ابتدا این قدرت سودآوری را نسبت به قیمت پیش‌بینی کنیم. نگاهی به رقمP/ E ۸۶ شرکت بورسی که تاکنون EPS خود را گزارش داده‌اند، نشان می‌دهد ۱۱ شرکت P/ E زیر ۱۰ واحد دارند. به بیان دیگر رقم سوددهی سهام این ۱۱ شرکت بالای ۱۰ درصد در سال خواهد بود. در میان این شرکت‌ها چهار مورد P/ E کمتر از ۵ دارند که با توجه به میانگین سود سرمایه در ایران رقم بالایی محسوب می‌شود. البته با توجه به رقم سود بانکی و بازدهی در دیگر دارایی‌ها در ایران، کسی برای این رقم سود سرمایه‌گذاری آن هم با درصدی ریسک انجام نمی‌دهد، اما نکته مهم این است که سهم‌های یادشده دارای ارزش ذاتی بالایی هستند و قیمت آنها جای رشد بالایی دارد.

در مقابل در میان این شرکت‌ها، پنج مورد P/ E بالای ۱۰۰ دارند. بسیاری از این شرکت‌ها EPS تحقق یافته منفی داشته‌اند و با توجه به روند رو به رشد درآمدها، سودهای آینده خود را مثبت پیش‌بینی کرده‌اند. به‌عنوان نمونه «شپترو» در عملکرد ۹ ماهه، برای زیان هر سهم رقم منفی ۱۲۴ را به‌دست داده است. نگاهی به‌صورت‌های مالی این شرکت نشان می‌دهد زیان هر سهم این شرکت در سال ۹۸ به میزان ۲۷۸ ریال بوده است. اما با این حال شرکت یادشده برای پایان سال مالی خود سود هر سهم را ۸ ریال پیش‌بینی کرده است.

درباره اینکه این پیش‌بینی‌ها تا چه اندازه قابل اتکاست، ابتدا لازم است ببینیم مبنایی که بر اساس آن پیش‌بینی‌های سود تهیه شده، تا چه اندازه مستند و معتبر و چقدر اطلاعات آن منطقی و قابل اتکا است. در اصل عاملی که قبلا باعث حذف اعلام EPS شرکت‌ها شد همین پیش‌بینی‎های غیر‌واقعی بود. در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف شدن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیش‌‌بینی شده بود. قبلا EPS اعلام‌ شده در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، سود پیش‌‌بینی شده بود، اما پس از حذف آن، شرکت‌ها ملزم شدند از EPS دوازده ماه گذشته یا (TTM) استفاده کنند که بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعی آن سال، درآمد هر سهم سالانه (EPS) واقعی اعلام می‌شود. البته در بازه‌های گزارش‌های فصلی نیز سود یا زیان شرکت‌ها متناسب با همان دوره زمانی (مثلا ۶ ماهه یا ۹ ماهه) اعلام می‌شود.

EPS‌های ناساز

در اینجا باید به این نکته موضوع اشاره کنیم که یکی از روش‌های بررسی میزان اعتبار سودهای پیش‌بینی‌شده، ارزیابی میزان انحرافات بین سود پیش‌بینی شده توسط شرکت‌ها یا سود واقعی آنهاست. برای این کار لازم است تا پایان سال منتظر بمانیم، اما در حال حاضر شاید بتوان مقایسه‌ای از سودهای گذشته با سودهای پیش‌بینی شده داشت. هرچقدر نتایج بیانگر وجود رابطه قوی بین این دو باشد، می‌توان گفت رقم‌های پیش‌بینی آنها از اتکای بالاتری برخوردار است.