آشنایی با اصطلاحات بورسی

برخی اصطلاحات مهم و رایج بورسی

رونق بازار بورس در این روزها به عنوان یکی از بازارهای سودده در عرصه سرمایه‌گذاری، بر کسی پوشیده نیست. گرانی و نوسانات در بازارهای دیگر مانند بازار طلا و بازار ارز باعث شده است که فعالیت مردم در بورس به عنوان بازاری که حتی می‌شود در آن با سرمایه اندک وارد شد؛ افزایش چشمگیری داشته باشد.

در واقع بورس ارتباط بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه را تنظیم می‌کند و با قیمت‌گذاری سهامی که شرکت‌ها عرضه می‌کنند تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند.
البته مانند تمام بازارهای دیگر داشتن علم و دانش مرتبط با این بازار جز اولویت‌های ورود به آن است. بازار بورس و سرمایه همانند هر کسب‌ و کار دیگری نیاز به آموزش و آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کاربردی آن دارد. به همین منظور در این مقاله شما را با برخی اصطلاحات مهم و رایج بورسی آشنا می‌کنیم.

اصطلاحات مهم و رایج بورسی

1. شاخص کل:
از پرکاربردترین اصطلاحات بورسی شاخص کل است و همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن یاد می‌شود. شاخص بورس نشان ‌دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است و تغییرات آن نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. پس می‌توان گفت افزایش شاخص کل، الزاماً به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست و کاهش شاخص کل هم الزاماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست؛ زیرا که میانگین بازدهی در آن محاسبه می‌شود. ممکن است با کاهش شاخص کل برخی از سهامداران دچار ضرر نشوند زیرا سهم ارزنده‌ای در پرتفوی خود دارند و بالعکس.

2. پرتفوی:
پرتفوی به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی و سهام‌های شرکت‌های مختلف گفته می‌شود که سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل این سبد کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است. همواره کارشناسان این حوزه تأکید دارند که خرید تنها یک سهم و به عبارتی «تک سهم شدن» در بورس صحیح نیست و داشتن چند سهم متنوع در سبد سهام می‌تواند جلوی ضرر را بگیرد؛ زیرا سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند و به این ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند.
پرتفوی یا به صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری می‌شود یا به ‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای‌ آشنایی با اصطلاحات بورسی مدیریت می‌شود.

3. سبدگردان، سبدگردانی:
سبدگردانی به چیدمان صحیح دارایی‌ها در یک سبد گفته میشود که مالکیت آن مختص به یک سرمایه‌گذار است اما این چیدمان توسط شخص دیگری صورت می‌گیرد. در این حالت میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آن‌ها توسط سبدگردان کاملاً مشخص شده است. در فرآیند سبدگردانی کارشناسان بازار بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و میزان سرمایه، سبدی مناسب از سهام را برای سرمایه‌گذار تشکیل داده و به‌ صورت مداوم بر آن نظارت دارند.

4. نماد:
نماد، کد یا نام اختصاری شرکت‌هاست که برای شناسایی راحت‌تر مخفف و دسته‌بندی شده‌اند. به عنوان مثال شرکت پالایشگاه نفت اصفهان با نماد «شپنا» یا شرکت ملی مس ایران با نماد «فملی» در بازار بورس معرفی شده‌اند. به طور معمول حرف اول در یک «نماد» نشان‌دهنده صنعت و بخش دوم خلاصه‌ای از نام شرکت است. مثلا تمامی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران که در گروه پالایشگاهی و شیمیایی فعالیت می‌کنند نمادشان با حرف «ش» شروع می‌شود.

5. کد معاملاتی و کدبورسی:
کد معاملاتی، شناسه مخصوص هر فرد است که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارد. با ثبت نام در سامانه سجام شما کد بورسی دریافت می‌کنید که شامل 3 حرف اول نام خانوادگی به همراه 5 عدد است. بعد از دریافت کد بورسی لازم است با ثبت نام در کارگزاری کد بورسی یا معاملاتی خود را فعال کنید تا بتوانید به وسیله نرم‌افزارهای آنلاین که کارگزاری در اختیار شما می‌گذارد، خرید و فروش سهام را انجام دهید.

6. بازار اولیه و بازار ثانویه:
بخشی از سهام شرکت‌های تازه‌وارد در بورس در بازار اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد و در بازار ثانویه سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اولیه، مورد معامله قرار می‌گیرد.

7. بازار گاوی:
بازار گاوی زمانی است که قیمت‌ها در حال افزایش هستند و تقاضا بسیار زیاد است در این بازار عرضه به ‌ندرت صورت می‌گیرد و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. در واقع در بازار گاوی خوش‌بینی افراد زیاد است و سرمایه‌گذاران انتظار دارند این افزایش قیمت همین روند را طی کند. معمولاً شروع بازار گاوی بیانگر گشایش اقتصادی است.

8. بازار خرسی:
بازار خرسی زمانی است که در آن قیمت‌ها در حال کاهش هستند و عرضه بسیار زیاد است. در این حالت خوش‌بینی سرمایه‌گذاران تبدیل به ترس و بدبینی می‌شود. جو منفی بر بازار حاکم می‌شود و سهامداران را از خرید باز می‌دارد.

9. افزایش سرمایه:
شرکت‌های حاضر در بورس برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به افزایش سرمایه اقدام می‌کنند. این شرکت‌ها منابع مالی را برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و رشد سرمایه‌گذاری‌ها، تأمین سرمایه در گردش، اصلاح ساختار سرمایه و … احتیاج دارند.

افزایش سرمایه به چهار روش انجام می‌شود:

1. از محل سود انباشته و در قالب سهام جایزه
2. از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم
3. از محل صرف سهام
4. از محل تجدید ارزیابی

10. حق تقدم خريد:
هنگامی که شركتی برای سرمایه‌گذاری نياز به افزايش سرمايه داشته باشد و بخواهد اين افزايش سرمايه از طريق محل آورده نقدی باشد؛ لازم است سهام عادی جديد منتشر کند و بر اساس قانون بورس موظف است این برگه‌های سهام جدید را ابتدا به سهامداران قبلی خود بدهد و آن‌ها در خرید این برگه‌ها اولویت و حق تقدم دارند. سهامداران قبلی کسانی هستند که در زمان تصويب افزايش سرمايه، سهامدار شركت بوده‌اند و در حال حاضر نیز سهامدار هستند.

11. حد سود و حد ضرر:
هنگامی که معامله‌گر برای میزان سود و زیان خود محدوده‌ قیمتی را مشخص کند و با گذر قیمت از آن محدوده معامله‌گر اقدام به خرید یا فروش سهم ‌کند در واقع برای خود حد ضرر یا حد سود تعیین کرده است. در حد سود سهامدار به میزان مورد نظر خود سود کرده است و حالا قصد خروج از سهم را دارد و در حد ضرر سهامدار به میزان ضرری که در نظر داشته رسیده و با این دید که جلوی ضرر را از هر کجا بگیرد منفعت است از سهم خارج می‌شود. در این حالت خروج از معامله با هدف جلوگیری از زیان بیشتر است.

12. صف خريد و صف فروش:
هرگاه حجم تقاضا برای خرید یک سهم از حجم عرضه آن بيشتر باشد در این حالت صف خرید تشکیل می‌شود تا متقاضیان آن سهم با ورود به صف بتوانند سهم را بخرند. در مقابل، وقتی حجم عرضه يک سهم در بورس، بالا برود و شخصی خواهان خرید آن سهم نباشد براي سهم مذکور صف فروش شکل می‌گيرد.

13. دامنه نوسان:
حداکثر میزان افزایش یا کاهشی که سهم در طول یک روز دارد را دامنه نوسان آن سهم می‌گویند.

14. تحلیل تکنیکال:
در تحلیل تکنیکال تحلیلگران، با توجه به داده‌های بازار و تاریخچه سهم، رفتار آینده‌ی فعالیت بازار مانند قیمت و حجم، را پیش‌بینی می‌کنند. در این نوع تحلیل، به دنبال تشخیص الگوها و روندهایی باید بود که نشان می‌دهند حرکت بعدی سهم چیست تا در پی تشخیص، حرکت قیمتی بعدی تصمیم به نگهداری، خرید یا فروش گرفت.

15. تحلیل بنیادی:
در تحلیل بنیادی تحلیلگران، به بررسی ارزش ذاتی سهم می‌پردازند که این ارزش با زیر نظر گرفتن رویدادهای اقتصادی آن شرکت و ساختار سیاسی موجود صورت می‌گیرد. با در نظر گرفتن صورت‌های مالی و گزارش‌های حسابرسی شده شرکت و با پیش‌بینی سود و زیان آتی آن، ارزش ذاتی شرکت محاسبه می‌شود. هرگاه بین ارزش بازار(ارزشی که سهم در حال معامله شدن با آن ارزش است) و ارزش ذاتی سهم تفاوت زیادی باشد، تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش اهمیت پیدا می‌کند.

16. مجمع عادی سالیانه:
مجمعی که هر ساله یک بار تشکیل می‌شود تا عملکرد شرکت‌ها و وظایف مقرر در اساسنامه و سودی که به سهامداران تعلق می‌گیرد در آن بررسی و مشخص شود. شرکت‌ها مجمع عمومی سالیانه خود را باید حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی شرکت اجرا کنند.

17. مجمع عمومی فوق‌العاده:
اگر اتفاقاتی مانند انحلال یا اعلام ورشکستگی و… برای شرکت رخ دهد، خارج از زمان مقرر برای تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، مجمعی تشکیل می‌شود تا در آن موضوع خاص تصمیم‌گیری شود که به آن مجمع عمومی فوق‌العاده می‌گویند.

18. عرضه اولیه:
زمانی که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به بازار عرضه می‌شود تا مردم آن را خریداری کنند به آن عرضه اولیه می‌گویند. عرضه‌های اولیه عموماً توسط شرکت‌های کوچک و تازه راه‌اندازی شده ارائه می‌شوند. البته شرکت‌های بزرگ خصوصی هم که به دنبال تبدیل ‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.

19. صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس:
نوعی صندوق‌ سرمایه‌گذاری است که در بازار و در طول روز همانند سهام معامله می‌شوند. به این ترتیب که شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید یک یا چند واحد از آشنایی با اصطلاحات بورسی یک صندوق ETF را بخرید یا چند واحد آن را بفروشید. با خرید ETF در واقع شما پول خود را در صندوقی که توسط افرادی خبره مدیریت می‌شود سرمایه‌گذاری می‌کنید.

20. بسته شدن نماد:
در هنگام ایجاد تغییرات اصولی شرکت، لازم است نماد شرکت بسته شود. تغییراتی چون، تغییر محل، افزایش سرمایه، تعیین اعضای هیئت مدیره و … . در این هنگام معاملات سهام شرکت تا زمان تصمیم‌گیری در خصوص آن مورد مشخص تعطیل می‌شود و نماد شرکت در تابلوی بورس در وضعیت متوقف نمایش داده می‌شود.

آشنایی با اصطلاحات مهم بورسی

اگر در بورس تهران سرمایه گذاری کرده باشید حتماً تا به حال نام‌هایی مانند وبصادر، فملی، رانفور، کگل یا شتران رو شنیده‌اید. نماد شرکت های بورس که هر کدوم ترکیبی از نام شرکتی خاص و صنعت مورد فعالیت اون شرکت هستن، در اصطلاح، «نماد بورسی» نامیده می‌شن.

حال شاید براتون سوال باشه که بر چه مبنایی این نام گذاری صورت می گیره. این نامگذاری ها اگر چه شامل یک کلمه هست اما در واقع از دو بخش تشکیل شده. بخش اول یادآور حرف اول اون صنعت هست. مثلاً توافق میشه که برای صنعت فلزات اساسی در ابتدای نماد بورسی از حرف ف استفاده بشه. فولاد و فملی دو نمونه از نمادهای این صنعت هستن.

یا اینکه توافق میشه برای صنعت پالایشگاهی و شیمیایی و فرآورده های نفتی از حرف “ش” استفاده بشه مثل شتران و شپنا.

بخش دومِ اسم نمادها هم نشون دهنده اسم شرکت هست. مثلا کگل، صنعتی و معدنی گل گهر هست. “ک” هم حرف توافق شده برای صنعت کانی های فلزی یا معدنی هاست.

البته این وسط استثناهایی هم هست مثلاً زاگرس یه نماد پتروشیمی یا شیمیایی هست که آشنایی با اصطلاحات بورسی از حرف “ش” در ابتداش استفاده نشده. ولی در خودروسازان تمامی نمادها عموماً با حرف “خ” شروع میشن مثل خودر و خساپا.

هرگاه در انتهای یک نماد معاملاتی حرف «ح» وجود داشته باشه، این نماد مربوط به حق تقدم اون نماده که در بازه‌ زمانی معینی در بورس قابل معامله بوده و پس از اون نماد مربوط به حق تقدم بسته خواهد شد و حق تقدم مانند سهام عادی شرکت معامله می‌شه، مثل ومعادنح.

نماد‌هایی که با اسم «اخزا» شروع می‌شن، نشون دهنده‌ اسناد خزانه دولتی بوده و در بازار فرابورس معامله می‌شن که نوعی اوراق بدهی با درآمد ثابت هستن.

اگر در ابتدای نام نماد بورس حرف «ض» وجود داشت نشون‌ دهنده‌ اونه که این نماد متعلق به اختیار خرید یک نماد در بازار بورس یا فرابورس هست.

نماد بورس «تسه» که در بازار فرابورس ایران معامله می‌شه همون اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن یا امتیاز تسهیلات مسکن هست که سررسید مشخصی داره. اونایی که میخوان خونه برن این اوراق رو تهیه می کنن تا بتونن از بانک مسکن وام بگیرن.

صف خرید و صف فروش چیست؟

قبل از اینکه بدانیم صف خرید و فروش چیه باید بدونیم که قیمتها تو بورس تهران دامنه نوسان دارن. یعنی اینطور نیست که یه سهمی به یکباره و تو یک روز مثلاً ۵۰% رشد کنه یا اینکه به یکباره ۵۰% ریزش کنه.

بخاطر وجود همین دامنه نوسان اگر تقاضای زیادی واسه یه سهم شکل بگیره عموماً صف خرید واسه اون سهم تشکیل می شه. برعکسش هم صادقه یعنی اگر یه خبر بدی واسه یه سهم بیاد ممکنه افزایش عرضه ها باعث بشه واسه اون سهم صف فروش تشکیل بشه.

حالا ممکنه سوالی براتون پیش بیاد که تو بورس این صف خرید و فروش رو چجوری باید تشخیص بدیم. تشخیص اون هم بسیار سادس. اگر حجم سفارش زیادی در آستانه بالای دامنه نوسان یک سهم برای خرید وارد بشه و عرضه ای هم براش وجود نداشته باشه، اصطلاحاً میگیم صف خرید تشکیل شده.

برعکس اگر حجم سفارش زیادی در آستانه پایین واسه فروش سهم وارد بشه و تقاضایی هم براش وجود نداشته باشه، اصطلاحاً میگیم صف فروش تشکیل شده.

دقت داشته باشید که صف خرید و صف فروش تو بورس بخاطر وجود دامنه نوسان تشکیل میشه و اگر دامنه نوسان وجود نداشت صف خرید یا فروشی هم نمی دیدم. در حال حاضر به طور رسمی دامنه نوسان بورس تهران مثبت و منفی ۵% هست. دامنه نوسان بنا به دلایلی ممکنه این مقدار نباشه و تغییر کنه. مثلاً در بحران ها ممکنه دامنه نوسان کمتر بشه تا قیمتها زیاد نوسان نکنن.

شرکت کارگزاری حافظ و مشاور سرمایه گذاری هدف حافظ خدمات متنوعی در بازار سرمایه و بورس ارائه می کند. شما می توانید برای سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری و فروش سهام عدالت با کارشناسان مجموعه مشورت نمایید.

تابلوی معاملات چیست؟

تابلو معاملات صفحه ای تو بورس هست که اطلاعات ارزشمندی از نماد مورد بررسی رو میشه بدست آورد. اولین و مهمترین اطلاعاتی که تو تابلو معاملات میشه پیدا کرد قیمت سهام هست. قیمت سهام و میزان نوسان اون برای یک معامله گر از هر چیزی پر اهمیت تره.

البته تو تابلو معاملات، اطلاعات دیگه ای هم دیده میشه. مهمترین چیزی که بعد از قیمت سهام میشه تو تابلو معاملات دید حجم معاملات هست.

اطلاعات فروش حقیقی و حقوقی، دامنه نوسان، حجم مبنا، سود هر سهم، سابقه معاملات و یک سری اطلاعات مورد نیاز دیگه نیز از تابلو معاملات بورس قابل استخراج هست. این اطلاعات مبنای مهمی برای تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی هستن. اگر شما به دنبال خرید سیگنال، تحلیل بنیادی یا تحلیل تکنیکال هستید می تونید از سایت شرکت مشاور سرمایه گذاری هدف حافظ استفاده کنید.

اهمیت تابلو معاملات بورس به حدی بالاست که در کنار تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال، آموزش هایی تحت عنوان تابلوخوانی هم تو بورس باب شده. در حقیقت تابلوخوانی از پایه ای ترین و مهمترین مهارت هایی هست که یه معامله گر باید بدست آشنایی با اصطلاحات بورسی بیاره تا به موفقیت برسه. یادگیری تابلوخانی به نوعی مقدمات تحلیل بورس برای فرد محسوب میشه.

دسترسی به تابلو معاملات بورس در صفحه http://www.tsetmc.com با کلیک بر روی نماد مورد نظر یا جستجوی نماد مورد نظر میسر است.

تفاوت بورس و فرابورس

محیط معاملاتی بورس و فرابورس از بسیاری از جهات شبیه یکدیگر هست. اگرچه از لحاظ سرمایه گذاری در بورس برای ما تفاوتی نمیکنه ولی تفاوتهایی که وجود داره عمدتاً به نحوه پذیرش شرکتها و شرایط اونها باز میگرده.

وقتی شرکتی تو بورس پذیرش و معامله می شه نشون میده در درجه اول شرکت سودآور و بزرگی ست که سرمایه ثبتی اون بالای ۲۰ میلیارد تومان هست.

اما تو فرابورس این الزامات و سخت گیری ها وجود نداره و سرمایه ثبتی شرکتها می تونه کمتر از این ها هم باشه. حتی شرکتهایی که قبلاً زیانده بودن و زیان انباشته دارن هم اگر برنامه مدونی برای کاهش زیان انباشته داشته باشن می تونن تو فرابورس پذیرش بشن. شما می تونید برای پذیرش شرکت خودتون تو بورس با کارشناسان شرکت مشاور سرمایه گذاری هدف حافظ مشورت کنید.

علاوه بر تفاوت حداقل سرمایه ثبتی و موضوع زیان انباشته، یه سری دیگه از الزامات هم وجود داره از جمله حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهام‌داران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها و سود آوری که تو فرابورس آسون گفته شده.

به طور کلی فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد شده تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور رو گسترش بده. مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه هست که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار رو نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار رو داره. فرق بورس و فرابورس به زبان ساده در واقع این هست که رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار از جمله معافیتهای مالیاتی استفاده کنن.

آموزش اصطلاحات پایه‌ای بورسی

آموزش اصطلاحات پایه ای بورسی – آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پایه ای و پرکاربرد بورس یکی از ضروری‌ترین مواردی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. در این آموزش به بررسی مهم ترین و پرکاربردترین اصطلاحات بورسی میپردازیم.

سال مالی به چه معناست؟

سال مالی هر شرکتی ممکن است با شرکت دیگر تفاوت کند. به عنوان مثال بعضی شرکت‌ها سال مالی خود را از اول فروردین شروع می‌کنند و بعضی شرکت‌ها سال مالی خود را از ابتدای مهر آغاز می‌کنند.
دقیقاً مثل بانک‌ها که همه ساله حسابهای خود را بررسی می‌کنند؛ شرکت های بورسی نیز هر سال در تاریخ معینی مثلا ابتدای فروردین ماه فعالیت‌های خود را شروع می‌کنند و سود خود را پیش بینی می‌کنند و سال بعد در همان زمان وضعیت شرکت را از لحاظ سود و زیان و … رسیدگی می‌کنند.
مثلا صورت سود و زیان نهایی هر شرکتی به تاریخ منتهی به سال مالی تعیین شده است. یعنی فعالیت مالی یک ساله که در آخرین روز سال مالی به انتها رسیده است.

آگهی دعوت
دعوت کتبی برای جلسات مجمع عمومی نباید از 10 روز کمتر باشد و نیز نباید تا بیش از 40 روز زودتر از تاریخ برگزاری جلسه به سهام داران جلسه به سهامداران ابلاغ شود و این آگهی دعوت باید در روزنامه کثیرالانتشار که برای اطلاعیه های شرکت در نظر گرفته شده به چاپ رسد. آگهی دعوت باید شامل دستور کار و تاریخ، ساعت و مکان جلسه باشد. این نوع آگهی در سایت کدال نیز منتشر می شود.

آموزش اصطلاحات پایه ای بورسی

صورتهای مالی
اگر کسی بخواهد بداند وضعیت مالی شرکت چگونه است تنها راهش بررسی صورت مالی شرکت است .

تحلیل صورت مالی شرکتها کار نسبتا دقیق و فنی است .پس از بررسی صورت مالی مشخص می شود، که گذشته شرکت از لحاظ قدرت فروش سرمایه و سود دهی چگونه بوده است و وضعیت آینده را می شود تخمین زد. نیاز به تحلیل صورتهای مالی کاملا ضروری است و بسیاری که در انتخاب خود متضرر می شوند، به دلیل توجه نکردن به صورت مالی شرکت می باشد.

صورتهای مالی چند نوع است:
ترازنامه
صورتحساب سود و زیان
صورت حساب سود و زیان انباشته
صورت مالی میان دوره ای
صورت سرمایه
صورت گردش وجوه نقد

ترازنامه چیست؟
ترازنامه صورت مالی است که در آن دارایی ها و بدهی های شرکت و سرمایه (حقوق صاحبان سهام ) ثبت شده است. اطلاعات ترازنامه طبقه بندی خاص خود را دارد.

مثلا اول دارایی‌ها ذکر می شود، بعد بدهی‌ها و در آخر حقوق صاحبان سهام. ترازنامه، برای سهامداران از این جهت با اهمیت است که معلوم می‌کند، شرکت چه میزان دارایی ،چه میزان بدهی وسرمایه دارد و بدین وسیله می توان قدرت شرکت را پیش بینی کرد.

آموزش اصطلاحات پایه‌ای بورسی

صورتحساب سود و زیان چیست؟
صورت حسابی می باشد که نشان می دهد شرکت مربوطه چقدر درآمد کسب کرده ، چه میزان هزینه داشته و در نهایت چه مبلغ سود و یا زیان شناسایی کرده است .
اهمیت این صورتحساب واضح است، چرا که برای خرید سهام یک شرکت مهمترین مولفه سودآوری است .

نسبت نقدینگی چیست؟

نسبت نقدینگی برابر است با وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش در بازار، به تعهدات و بدهی های جاری شرکت.

این نسبت سرعت پرداخت دیون شرکت به بستانکاران رانشان می‌دهد.

نسبت سود قبل از کسر مالیات به فروش چیست؟
این نسبت برابر است با سود قبل از کسر مالیات تقسیم بر فروش خالص ضرب در 100.

آموزش اصطلاحات پایه‌ای بورسی: این نسبت شاخص مناسبی برای نشان دادن کارایی شرکت است. اگر در مقایسه باسال های گذشته این نسبت کاهش یابد، بدین معنا است که هزینه های شرکت بالا رفته یا فروش آن کاهش یافته است. اگر این نسبت افزایش یابد، بدین معناست که هزینه‌های شرکت نسبت به فروش کاهش یافته ویا فروش افزایش یافته است.

ارزش جاری بازار به چه معناست؟
ارزش بازار کل سهام منتشر شده از سوی شرکت به قیمت جاری در بازار سهام را ارزش جاری می نامیم.

قیمت بازار سهام به چه معناست؟
قیمت بازاری سهم آخرین قیمتی است که طبق گزارش های موجود آن سهم مورد معامله قرار گرفته است.

سهم بازار به چه معناست؟

سهم بازار شرکت، نشان دهنده سهم یا در صد فروش محصولات آن شرکت در مقایسه با کل فروش آن محصول توسط سهم تولید کنندگان است.

نــماد

در واقع نام اختصاری شرکت های پذیرفته شده در بورس است.

برای مثال، نماد شرکت پالایشگاه تبریز در بورس، شبریز است.

حرف اول نماد، برگرفته از صنعتی است که شرکت در آن قرار دارد و بخش دوم نماد، در واقع خلاصه نام شرکت است.

مثلا در نماد شبریز، حرف ش بیانگر صنعت فراورده های نفتی و کلمه تبریز، مخفف عبارت پالایشگاه تبریز است. که در نتیجه شده شبریز فعالان بورس، عمدتا بجای استفاده از نام کامل شرکت ها، نماد آنها را بکار می برند.

تـوقـف نـماد

گاهی اوقات، معاملات سهام برخی شرکت‌ها در بورس بصورت موقتی، متوقف می‌شود.

در این حالت، اصطلاحا می گویند نماد شرکت متوقف شده است.

عمدتا بورس زمانی نماد یک شرکت را متوقف می کند که رویدادی حائز اهمیت درخصوص آن شرکت اتفاق افتاده باشد، به نحوی که این رویداد بتواند موجب افزایش یا کاهش بیش از اندازه قیمت سهام شرکت شود.

آموزش اصطلاحات پایه ای بورسی

برای مثال، قبل از برگزاری مجامع سالیانه شرکت، نماد آن شرکت متوقف می‌شود، زیرا در مجمع سالیانه، سود سهامداران مشخص خواهد شد و این موضوع، می تواند بر قیمت سهم بعد از مجمع، تأثیر زیادی داشته باشد.

طبیعتا توقف نماد در اینگونه موارد، به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد تا پس از انتشار اطلاعات کامل و شفاف شدن وضعیت شرکت، در شرایط یکسان و عادلانـه، درخصوص خرید، فروش و یا نگهداری آن سهم تصمیم گیری کنند.

نماد معاملاتی بـاز و بـسـتـه چیست؟

پس از آشنایی با اصطلاحات بورسی آنکه شرکت های سهامی عام در بازار بورس پذیرفته شدند، برای اینکه اوراق سهام آنها در بازار بورس قابل داد و ستد باشد ، باید نماد معاملاتی آنها در تابلو بورس بازشود.

پس از بازشدن نماد معاملاتی، خرید و فروش سهام به طور مرتب و روزانه انجام می شود.

حال اگر مدیران شرکت بخواهند، هرگونه تغییری در اصول اساسی شرکت ایجاد کنند، باید نماد معاملاتی شرکت در تابلوی بورس بسته شود و امکان دادوستد سهام منتفی گردد و متوقف بشود.

مـجمــع

به گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت که به منظور تصمیم گیری درخصوص مسائل مهم شرکت برگزار می شود، مجمـع گفته می شود.

سهامداران شرکت، متناسب با میزان سهم خود، در مجامع حق رأی دارنـد.

هیئت مدیره شرکت موظف است حداقل 10 روز قبل از برگزاری مجمع، آگهی برگزاری مجمع را در روزنامه کثیرالانتشاری که به عنوان روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده است، منتشر کند تا سهامداران از این موضوع مطلع شوند.

درآمد باقی مانده به چه معناست؟

در آمد باقی مانده بخشی از درآمد شرکت است که بین سهامداران تقسیم نشده است ولی به عنوان ذخیره انباشت شده برای رشد شرکت یا استفاده از آن در موارد اضطراری نگه داری می‌شود.

در آمد باقی مانده را سود تقسیم نشده، مازاد درآمد یا ذخیره نیز می نامند.

تعدیل سـود

شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس موظفند بصورت مستمر ودر دوره های سه ماهه (کنترل شود)، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و ضمن مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش بینی شده، پیش بینی جدید خود از میزان سودآوری شرکت را براساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند.

به عنوان مثال، شرکت الف پیش بینی کرده است که در پایان سال مالی1397، 100تومان سود به ازای هر سهم بدست آورد.

اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش بینی خود را تغییر داده و از 100 تومان به 110 تومان افزایش می دهد. همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد شش ماهه خود، به این نتیجه برسد که سود 110 تومانی قابل تحقق نیست و پیش بینی سود شرکت، باید به 95 تومان کاهش یابد. تغییرات این چنینی در سود پیش بینی شده را اصطلاحا تعدیل سود می گویند.

صف خـرید و صف فـروش

وقتی حجم تقاضا برای یک سهم در بورس،از حجم عرضه آن سهم بیشتر باشد،برای آن سهم صف خرید تشکیل می‌شود.

تشکیل صف خرید برای یک سهم نشان دهنده اقبال سرمایه گذاران به آن سهم است.

درنقطه مقابل، وقتی حجم عرضـه یک سهم در بورس،بیشتر از حجم‌تقاضا برای آن سهم باشد،برای سهم مذکور صف فروش شکل می‌گیرد.

تشکیل صف فروش برای یک سهم، می تواند حاکی از بی رغبتی سرمایه گذاران به آن سهـم است.

البته ذکر این نکته ضروری است که هر اندازه میزان نقدشوندگی در یک بورس بیشتر باشد، از حجم صف‌هی خرید و فروش سهام در آن بورس کاسته خواهد شد، زیرا در همه شرایط اعم از افزایش و کاهش قیمت سهام، همواره متقاضی برای سهام وجـود دارد و این، یعنی روان‌بودن فرایند معاملات در بورس و قابلیت نقدشوندگی بالا.

آموزش اصطلاحات پایه ای بورسی

نکته‌ جالب و البته مهم درباره صف‌ خرید و فروش این است که باتوجه به تأثیر لحظه‌ای و بسیار سریع اطلاعات بر میزان عرضه و تقاضای سهام در بورس، معمولا بلافاصله پس از انتشار یک اطلاعات حائز اهمیت درخصوص سهام، صف خرید یا فروش برای آن سهم تشکیل می‌شود، بنابراین سرعت عمل سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری برای خرید و فروش یک سهم در موفقیت آنها برای سرمایه‌گذاری بسیار حائز اهمیت است.

برای مثال، انتشار خبری درخصوص آزادسازی نرخ سیمان، می‌تواند موجب انتظار سرمایه‌گذاران برای افراد درآمد و سودآوری شرکت‌های سیمانی و در نتیجه، افزایش تقاضای آنها برای خرید سهام شود

و همین امر،در فاصله کوتاهی،تشکیل صف خرید و افزایش قیمت سهام شرکت‌های سیمانی را بدنبال خواهد داشت،

بنابراین سرمایه‌گذارانی که زودتر از دیگران برای خرید این‌سهم اقدام کنند،طبیعتا بیشتر از دیگران سود بدست خواهندآورد.

حـجـم مـبـنـا

حجم مبنـا، حداقل تعداد سهام آشنایی با اصطلاحات بورسی یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.

بنابراین، درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد،

به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

در حال حاضر، حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس، هشت ده هزارم است.

آموزش اصطلاحات پایه ای بورسی

بنابراین، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس 20 میلیون سهم باشد، تنها درصورتی قیمت سهام این شرکت در طول یک روز می تواند 5 درصد افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل 16 هزار سهم شرکت الف در طول روز، مورد داد و ستد قرار گیرد.

هدف از تعیین حجم مبنا، این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است، چراکه در غیر اینصورت، معامله حتـی چند عدد سهم یک شرکت، می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود.

قیمت پایانی سهـم

قیمت پایانـی سهام یک شرکت،در واقع میانگین قیمت‌هایی است که آن سهم درطول روز،براساس آن قیمت‌ها مورد دادوستد قرار گرفته‌است.

البته سامانه معاملاتی بورس پس از محاسبه میانگین قیمت سهم در طول روز، بصورت خودکار بررسی می‌کند که آیا میزان معاملات سهم نیز به اندازه حجم مبنا بوده است یا خیر؟

طبیعتا اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا بوده باشد، میانگین محاسبه شده، به عنوان قیمت پایانی سهم در سامانه معاملات ثبت خواهد شد، اما اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد، به همان نسبت از میزان افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته شده و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه و در سامانه معاملات ثبت می‌شود.

به‌عنوان مثال،فرض‌کنید قیمت سهم الف درابتدای روز شنبه،200تومان و میانگین قیمت معاملات این سهم درطول روز شنبه نیز 206تومان باشد.

بنابراین،میانگین قیمت سهم درپایان روز شنبه،در مقایسه با ابتدای روز، 6تومان،یعنی3درصد رشد داشته‌است.

آموزش اصطلاحات پایه ای بورسی

حال اگر تعداد سهام معامله‌شده شرکت الف درطول روز شنبه،برابر باحجم مبنا باشد،قیمت پایانی سهم در روز شنبه،همان 206تومان خواهدبود

اما اگر تعداد سهام معامله شده شرکت الف، تنها معادل نصف حجم مبنای تعیین شده برای این سهم باشد، طبیعتا میزان افزایش سهم نیز از 6 تومان، به 3 تومان کاهش یافته و قیمت پایانی سهم در روز شنبه، 203 تومان تعیین خواهد شد.

لازم به‌ذکر است که قیمت پایانی سهم دریک روز،به عنوان قیمت پایه آن سهم درابتدای روز بعد،در سامانه معاملات بورس درنظر گرفته‌می‌شود.

آشنایی با اصطلاحات بورسی

معرفی MATIC؛ ارز دیجیتال بومی بلاک چین Polygon

هر آنچه که باید درباره ارز دیجیتال کازماس (ATOM) بدانید

سوزاندن توکن: توکن سوزی ارز دیجیتال به چه معناست؟

آلت کوین چیست؟ مزایا، معایب، انواع و آینده

آشنایی با تاریخچه، بنیانگذارن و ایمنی ارز دیجیتال دسنترالند (MANA)

چیلیز (CHZ) ارز دیجیتال پیشرو برای ورزش و سرگرمی

ارز دیجیتال مونرو (XMR): ایمنی، بنیانگذاران و نحوه خرید

1000 فالوور واقعی فقط با 13هزار تومان◀عجله کن تا دیر نشده

ارزانترین تور لاکچری آنتالیا رو همین الان رزرو کن !

اصطلاحات مهم و کاربردی در بورس داخلی

اصطلاحات بورس سهام

بورس یا بهابازار به بازاری سازمان‌یافته گفته می‌شود که قیمت‌گذاری، خرید و فروش کالا، قرارداد آتی و اوراق بهادار در آن انجام می‌پذیرد.

بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه ‌است که در آن سهام شرکت‌های خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید و فروش می‌شود و از سویی محلی برای جمع‌آوری پس‌انداز و نقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود را برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به کار انداخته و از سود آن برخوردار شوند. بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایه‌های راکد، حجم سرمایه‌گذاری در جامعه را بالا می‌برد.

بورس بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار می‌کند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم می‌نماید. هم چنین با قیمت‌گذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند.

بازار سرمایه همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد.

در این مقاله قصد داریم به معرفی تعدادی از اصطلاحات پرکاربرد و رایج بورس بپردازیم:

کد معاملاتی (کدبورسی) :

کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در بورس دارند، باید از یک کارگزاری کد بورسی دریافت کنند.

کسانی که کد بورسی دریافت می‌کنند، می‌توانند از طریق نرم‌افزارهای آنلاین که کارگزاری در اختیار آنها می‌گذارد، خرید و فروش سهام را انجام دهند. کد بورسی شامل 3 حرف اول نام خانوادگی به همراه یک عدد ثابت می باشد.

بازار اولیه :

بازار اولیه، بازاری است که شرکت هایی که تازه در بورس پذیرش شده اند، بخشی از سهام آن ها آنجا عرضه می شود و در این بازار پذیره نویسی می شوند.

بازار ثانویه :

بازار ثانویه بر خلاف بازار اولیه، بازاری است که سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار اولیه، مورد معامله قرار می گیرد.

پرتفوی:

سبدی از سهم‌های شرکت‌های مختلف است که با هدف کاهش ریسک سرمایه‌گذاری تهیه می‌شود. کارشناسان اقتصادی حتی در بهترین حالتهای تحلیلی خرید تنها یک سهم (اصطلاحاً تک سهم شدن) را توصیه نمی کنند و پیشنهاد خرید چند سهم متنوع را می دهند. این کار برای آن است که ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد.

شرکت کارگزاری :

کارگزاری ها بنگاه‌های معاملاتی هستند که خرید و فروش سهام از طریق آنها صورت می گیرد. در این خرید و فروش آنها وکیل تام الاختیار فروشنده و خریدار هستند. کارگزاری ها واسطه بین سهامداران و سازمان بورس محسوب می شوند. همانطور که برای انجام امور مربوط به دارایی های پولی به بانک مراجعه می کنیم، برای انجام امور مربوط به دارایی سهام خود نیاز داریم به یک شرکت کارگزاری مراجعه کنیم.

شاخص کل :

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.

به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.

اصطلاحات مهم و کاربردی در بورس داخلی

نماد شرکت‌های بورسی:

نماد، کد شرکت‌هایی است که برای سهولت شناسایی آنها و دسته‌بندی‌شان در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد. حرف اول گروه صنعتی + بخشی از نام شرکت

سود مرکب :

سود مرکب، سودی ترکیب‌شده و مضاعف است. به عبارت دیگر، در محاسبه سود مرکب علاوه بر محاسبه سودی که به اصل سرمایه تعلق می‌گیرد، سودی که به خود سودها تعلق می‌گیرد هم در نظر گرفته می‌شود. در محاسبه سود ساده، فقط اصل سرمایه و سودی که به آن تعلق می‌گیرد مهم است. به زبان ساده تر سود یا بهره مرکب به نوعی از سود گفته می‌شود که برای محاسبه آن علاوه بر اصل سرمایه، میزان سود حاصل از بهره‌های جمع شده از دوره‌های قبل سپرده یا وام نیز اضافه می‌گردد.

روند :

روند یا Trend زمانی تشکیل می گردد که تغییرات نرخ به صورت پیوسته در یک مسیر انجام گردد. زمانی که آن مسیر در حال افزایش و صعودی باشد این روند را صعودی و در صورتی که آن مسیر کاهشی و نزولی باشد این روند را نزولی میگویند. در روند صعودی دارای کف ها و سقف های بالاتر و در روند نزولی کف ها و سقف های پایین تر داریم.

هدف یا Target :

Target به معنای هدف است بطور مثال شما سهامی را در قیمت 300 تومان میخرید و پیش بینی می کنید که به قیمت 400 تومان خواهد رسید. این 400 تومان می شود هدف قیمتی یا تارگت شما.

تحلیل تکنیکال :

تحلیل تکنیکال بازارهای سهام و روند بازار به ‌معنای مطالعه تاریخچه داده‌های بازار از جمله قیمت و حجم معاملات است. در واقع، تحلیلگران بر پیش‌بینی رفتار آیندهٔ بازار از عملکرد گذشتهٔ بازار استفاده می‌کنند.

تحلیل بنیادی :

یکی از مهمترین تحلیل هایی که بازار سرمایه دنیا از این تحلیل استفاده می کنند، تحلیل بنیادی یا فانتامنتال می باشد. در این تحلیل، بیشتر به ساختار اقتصادی، سیاسی و بررسی محتوای ساختار بازار سرمایه متکی است. تحلیلگرانی که از فانتامنتال استفاده می کنند در هر زمان، یک ارزش ذاتی برای کل بورس در نظر می گیرند. این ارزش با در نظر گرفتن اوضاع و رویدادهای اقتصادی معین می شود. در این تحلیل از کل به جزء می رسیم. یعنی از اقتصاد کلان شروع شده و به اقتصاد های خرد می رسد. سطح صنعت و در آخر وضعیت شرکت مورد نظر را با استفاده از صورت های مالی و گزارش های حسابرس بررسی شده و با پیش بینی سود و زیان آتی شرکت، ارزش ذاتی شرکت با روش مناسب محاسبه می شود. هرگاه بین ارزش بازار و ارزش ذاتی سهام تفاوت قابل توجهی دیده شود، تصمیم گیری در خرید و فروش آن سهام اهمیت می یابد.

تعاریف و اصطلاحات آشنایی با اصطلاحات بورسی بورس ایران

مجمع عمومی عادی سالیانه :

پس از مشخص شدن اساسنامه شرکت، همه ساله مجمعی تشکیل می گردد به نام مجمع عمومی عادی سالیانه که در آن صورت های مالی شرکت به تصویب سهامداران می رسد و نسبت به تقسیم سود حاصل شده ی سال مالی تصمیم گیری انجام می گیرد. این مجمع نیز با حضور نیمی از صاحبان سهام رسمیت می یابد و در صورت عدم تشکیل، در نوبت بعدی با حضور هر تعداد از سهامداران رسمیت دارد.

مجمع عمومی فوق العاده :

اگر بنا به دلایلی نیاز آشنایی با اصطلاحات بورسی به تصمیم گیری های مهمی نظیر انحلال یا اعلام ورشکستگی شرکت باشد، خارج از زمان مقرر برای تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، اعلام اطلاع رسانی عمومی جهت دعوت به مجمع صورت می گیرد. این مجمع همان مجمع عمومی فوق العاده است. این مجمع در نوبت اول با حداقل نیمی از سهامداران تشکیل می شود و در صورت عدم تشکیل در نوبت اول، نوبت دوم با حضور ۳/۱ اعضا نیز رسمی است. همچنین کلیه مصوبات با ۳/۲ آرای حاضر به تصویب می رسد.

افزایش سرمایه :

شرکت ها به منظور تأمین منابع موردنیاز برای اجرای طرح‌های توسعه ای و رشد سرمایه‌گذاری‌ها، تأمین سرمایه در گردش، اصلاح ساختار سرمایه و … اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. شرکت‌ها قبل از افزایش سرمایه، ابتدا معمولا مدارک و مستندات افزایش سرمایه را روی سامانه کدال ارسال می‌کنند. همچنین چند روز قبل از بسته شدن نماد و برگزاری مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، آگهی برگزاری مجمع روی سایت کدال قرار می‌گیرد.

افزایش سرمایه به سه روش انجام می‌شود:

از محل سود انباشته و اندوخته طرح و توسعه در قالب سهام جایزه

از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم

از محل صرف سهام

حجم مبنا :

حجم مبنا حداقل تعداد برگه سهمی است که باید در یک روز معاملاتی روی یک قیمت دادوستد شود تا قیمت پایانی به قیمت معامله‌‌شده برسد. در صورتی که تعداد سهام معامله‌شده در طول روز کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. ميزان حجم مبنا هم اكنون برابر با هشت ده هزارم تعداد سهام شركت است.

قیمت آخرین معامله:

به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت در یک روز آشنایی با اصطلاحات بورسی بین خریدار و فروشنده در بازار بورس معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله گفته می‌شود.

قیمت پایانی:

به میانگین وزنی قیمت سهام شرکت با در نظر گرفتن حجم مبنا، قیمت پایانی گفته می‌شود. قیمت پایانی هر روز مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار می‌گیرد. مثلاً اگر قیمت پایانی روز دوشنبه 100 ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی سه‌شنبه بین مثبت 5 درصد (105 ریال) و منفی 5 درصد قیمت پایانی روز معاملاتی گذشته (95 ریال) خواهد بود.

نرخ پیشنهادی :

نرخ پیشنهادی یکی از مفاهیم بورس و مبلغی است که یک معامله‌گر تمایل دارد برای هر سهم مفروض بپردازد. در مقابل، نرخ پیشنهادی فروشنده را داریم که به مبلغی گفته می‌شود که فروشنده برای همان سهم مفروض مطالبه می‌کند. اختلاف این دو قیمت را مابه‌التفاوت می‌نامند.

سهام شناور :

به آن بخش از سهام غیر مدیریتی که مالکیت آن عموم مردم در بازار سرمایه هستند، سهام شناور می گویند.

نسبت p/e :

یکی از عواملی که همیشه در بین سرمایه‌گذاران بورس کاربرد زیادی دارد، نسبت p/e است. نسبت p/e نسبت قیمت یک سهم به پیش بینی سود سهام (eps) آن است. سرمایه گذاران حاضرند به ازای دریافت هر ریال سود یک شرکت، چند ریال برای خرید آن بپردازند. از این نسبت برای ارزش‌گذاری سهام استفاده می‌شود.

یکی از رایج‌ترین اشتباهات که سرمایه‌گذاران مبتدی انجام می‌دهند، خرید سهام صرفا بر مبنای نسبت p به e است. در حالیکه ممکن است ارزش سهام بیش نمایی شده باشد و هیچ تضمینی وجود ندارد که بعدا به سرعت پایین نیاید. از طرفی p/e پایین لزوما به این معنی نیست که ارزش یک شرکت کم‌نمایی شده، بلکه به آشنایی با اصطلاحات بورسی معنای آن است که بازار معتقد است شرکت در آینده‌ای نزدیک با مشکل روبرو خواهد شد.

EPS :

منظور از EPS سود شرکت به ازای هر سهم است. هر شرکت در بازار بورس ، اول سال مالی، سود تخمینی خود را بر اساس نظر هیات مدیره اعلام می کند و در کدال منتشر می کند. این سود با محافظه کاری اعلام می شود. لذا این سود پیش بینی شده، در قیمت سهام تاثیر بسیاری دارد. برای این که EPS را بدست آورید، باید سود خالص شرکت را بر تعداد سهام تقسم کنید.

بسته شدن نماد :

هر گونه تغییر، اعم از تغییر در اصول اساسی شرکت به مانند تغییر محل، تعدیل EPS، افزایش سرمایه و تعیین اعضای هیئت مدیره و … تنها در صورتی امکان پذیر است که نماد معاملاتی شرکت بسته شود. یعنی معاملات سهام شرکت تا زمان تصمیم گیری در خصوص موارد فوق تعطیل خواهد شد و نماد شرکت در تابلوی بورس به وضعیت متوقف در خواهد آمد.

لازم به ذکر است، بعد از تصمیم گیری در خصوص موارد فوق و با اجازه سازمان بورس، سهام شرکت مورد نظر با قیمت جدید وارد تابلو خواهد شد یا اصطلاحاً نماد بازگشایی می شود و در اولین روز باز شدن، سهام از قانون حجم مبنا پیروی نکرده و مانند روزهای دیگر سقف و کف قیمتی مجاز نخواهد داشت.

پولبک Pullback :

پولبک به برگشت قیمت به سطح مهم قبلی به منظور قدرت گرفتن برای ادامه حرکت گفته میشود به طور مثال اگر خط روندی بشکند و قیمت بعد از مقدار کمی دور شدن از خط روند در حرکت اصلاحی خود به خط روندش سری بزند و برگردد به آن پولبک گفته میشود.)

دستور Order :

اردر (Order) دستور مشتری برای خرید یا فروش می باشد.

آشنایی با اصطلاحات بورس

صف خريد و صف فروش :

وقتي حجم تقاضا برای يک سهم در بورس، از حجم عرضه آن سهم بيشتر باشد، براي آن سهم صف خريد تشکيل مي شود. تشکيل صف خريد براي يک سهم نشان دهنده اقبال سرمايه گذاران به آن سهم است. در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضـه يک سهم در بورس، بيشتر از حجم تقاضا براي آن سهم باشد، براي سهم مذکور صف فروش شکل مي گيرد. تشکيل صف فروش برای يک سهم، مي تواند حاکي از بي رغبتي سرمايه گذاران به آن سهـم است.

دامنه نوسان :

منظور از دامنه نوسان، حداکثر افزايش يا کاهشی است که قيمت سهام شرکت، در يک روز مي تواند داشته باشد.

بازار گاوی :

در بازار گاوی (Bull market) تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ‌ندرت صورت می‌گیرد. به‌عبارت‌دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. بازار گاوی به دوره‌ای گفته می‌شود که قیمت‌ها در حال افزایش است. ویژگی اصلی بازار گاوی، خوش‌بینی، اعتماد سرمایه‌گذاران و انتظار ادامه روند افزایشی است. شروع بازار گاوی معمولاً نشان‌دهنده‌ گشایش اقتصادی است، زیرا عقاید عمومی درباره وضعیت اقتصادی آینده، قیمت سهام را تغییر می‌دهد.

بازار خرسی :

بازار خرسی (Bear market) موقعیتی است که در آن قیمت اوراق بهادار کاهش‌یافته و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران تبدیل به ترس و بدبینی می‌شود. به‌بیان‌دیگر در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به‌منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد. بازار خرسی نباید با اصلاح قیمت‌ها اشتباه گرفته شود، اصلاح قیمت‌ها روند کوتاه‌مدت دارد و کمتر از دو ماه طول می‌کشد. در اصلاح قیمت سرمایه‌گذاران می‌توانند یک نقطه ورود پیدا کرده سهام را بخرند، درحالی‌که در بازار خرسی نقطه ورود وجود ندارد.

حق تقدم خريد :

اگر شركتی برای سرمايه گذاری های جديد نياز به افزايش سرمايه داشته باشد و بخواهد اين افزايش سرمايه را از طريق انتشار سهام عادي جديد انجام دهد ،بر اساس اساسنامه بايد مبادرت به عرضه " برگ حق تقدم خريد " نمايد،بدين مفهوم است كه شركت حق تقدم سهام عادي جديد را به سهامداران قبلي ، منظور سهامداراني است كه در زمان تصويب افزايش سرمايه، سهامدار شركت بوده اند و الان نيز سهامدار شركت هستند.

حد سود و حد ضرر :

معامله گرانی که در بازارهای مالی با دیدگاه کوتاه مدت و بعضاً میان مدت فعالیت می کنند برای تعیین زمان خروج خود از معاملات، عمدتاً از حد سود و حد ضرر استفاده می‌کنند. این افراد که عموماً بر اساس تحلیل تکنیکال به خرید و فروش در بازارهای مالی مانند سهام، ارز و … اقدام می کنند، اغلب برای میزان سود و زیان خود محدوده هایی را تعیین می کنند.

حد سود به معنای هدف قیمتی است که معامله گر مورد نظر با رسیدن قیمت دارایی (سهام یا سایر اوراق بهادار) خود به آن مقدار، شناسایی سود نموده و با فروش دارایی از معامله خارج می‌شود.

در این حالت خروج از معامله، با هدف جلوگیری از کاهش سود انجام می شود. تعریف حد ضرر نیز مشابه حد سود است، با این تفاوت که در این حالت خروج از معامله با هدف جلوگیری از افزایش زیان انجام می شود. حد سود و حد ضرر از اجزای مهم یک سیستم معاملاتی به شمار می‌روند. تعیین صحیح این حدود به آشنایی کافی با بازار و دانش تحلیل تکنیکال نیاز دارد.

مفاهیم و اصطلاحات بورسی به زبان ساده

در این مقاله قصد داریم به معرفی تعدادی از مفاهیم و اصطلاحات بورسی به زبان ساده بپردازیم. بدیهی است برخی از این اصطلاحات پرکاربرد و مفاهیم بورسی برای شما مخاطب گرامی آشنا است؛ اما به منظور جامع و کامل بودن مقاله ملزم به درج آنها هستیم.

آشنایی با پر کاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس

نماد: نمایانگر مخفف نام و صنعت یک موسسه مالی است که سهام آن در بورس اوراق بهادار و یا فرابورس ایران منتشر شده است. علت این کار سهولت در بیان نام این موسسات می باشد. این مخفف در بین همه ی فعالان یکسان بوده و یک استاندارد واحد برای آن نظر گرفته می شود که عموما حرف اول نماد معرف صنعت و حروف بعدی مخففی از نام شرکت است؛ مثلا بجای شرکت خودروسازی سایپا، خساپا و به جای شرکت خودروسازی ایران خودرو دیزل، خاور می گویند.

دامنه نوسان قیمت سهام: به مقدار مجازی که هر سهم می تواند آشنایی با اصطلاحات بورسی طی یک روز در آن بازه تغییر قیمت دهد، دامنه نوسان گویند که در حال حاضر این مقدار برای سهام معمولی ۵% و برای شرکت هایی که در بازار پایه فعال هستند ۱۰% است. در بازه­های زمانی و پس از رویدادهای خاص که بازارگردان و یا ناظر بازار صلاح بداند، این دامنه نوسان را از نمادها حذف می کنند تا بنا به مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت واقعی سهم مشخص گردد.

توقف نماد: اگر امکان خرید و فروش در نمادی به دلایل متفاوت برای مدتی حذف شود و سهم بدون معامله باقی بماند، اصطلاحا گفته می شود نماد متوقف شده است. عموما سهم به علت برگزاری مجامع، بیشترین تغییر قیمت برای چند روز متوالی و سایر عواملی که برای یک نماد حائز اهمیت است، می تواند متوقف گردد.

سال مالی: به بازه ی زمانی یکسال گفته می شود که مبداء شروع فعالیت کار شرکت ها قرار می گیرد و سال مالی هر شرکت می تواند با شرکت دیگر متفاوت باشد، که این سال مالی در قسمت بالای صورت های مالی قید می گردد. فرضا عنوان می شود صورت مالی X برای سال مالی منتهی به تیرماه x139 .

صورت های مالی: برای موسساتی که سیستم حسابداری دوبل یا دوطرفه دارند، گزارش­های استانداردی تهیه می­گردد که به آنها صورت های مالی گفته می شود، این صورت ها عموما به ۴ دسته، شامل صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع، تقسیم می گردند که توضیح درباره تک تک آنها در مقالاتی مجزا ارائه شده است.

ترازنامه: صورتی است که در آن میزان دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام به تفکیک به نمایش گذاشته می شود.

صورت جریان وجه نقد: نشان می­دهد که جریان مالی در بخش های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی چگونه بوده است.

صورت سود و زیان: گزارشی از میزان کاهش و افزایش در دارایی های صاحبان سهام را نشان می دهد و صورت سود و زیان جامع کلیه عوامل تاثیر گذار مانند تعدیلات سنواتی و … را در حقوق صاحبان سهام نمایش می دهد.

سود هر سهم (EPS): پس از محاسبه ی سود خالص سال مالی، که از کسر نمودن هزینه های عملیاتی، مالی و مالیاتی از میزان فروش بدست می آید، اگر آن را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود هر سهم یا EPS هر سهم بدست خواهد آمد که مخفف عبارت انگلیسی earning per share است.

سود تقسیمی هر سهم (DPS): بنا به تشخیص اکثریت سهامداران آن بخشی از EPS که بین سهامداران تقسیم می گردد را سود تقسیمی یا DPS هر سهم می نامند و مخفف عبارت انگلیسی per share dividend است. البته به جز تصمیم و رای اکثریت سهامداران عوامل دیگری در تعیین این سود نقش دارند که عبارتند از کف و سقف قانونی آن، قوانین مرتبط به اندوخته قانونی و سود تقسیمی و … .

P/E: از تقسیم قیمت هر سهم بر سود هر سهم عددی حاصل می گردد که به آن p/e می گویند و معیاری است برای مقایسه شرکت های یک صنعت و وضعیت آنها که در تحلیل بنیادی بکار می رود.

انواع روش های تحلیلی در بازار سرمایه: بطور عمومی سه نوع روش تحلیلی در بازارهای مالی رایج است که عبارتند از روش تکنیکال یا فنی، روش فاندامنتال یا بنیادی و تئوری مدرن پورتفو (MPT) . استفاده ترکیبی و مناسب از هر کدام از این روش ها می تواند ما را در کسب بازده مناسب یاری کند.

تحلیل تکنیکال: براساس نمودار قیمت سهام و پیشینه ی آن انجام می شود و بر سه اصل استوار است:۱- تاریخ تکرار می شود(رفتار روندها) ۲-همه چیز در قیمت لحاظ می شود ۳-همواره قیمت ها سقف قبلی خود را می شکنند.

تحلیل فاندامنتال: براساس روابط علت و معلولی رفتار نموده و بر دو قسم بالا به پایین و پایین به بالا تقسیم می­گردد و بر اساس تاثیر عوامل اقتصادی و به استناد به صورت های مالی تحلیل خود را انجام می­دهد. خوب است بدانیم تسلط بر این نوع تحلیل به مراتب از تحلیل تکنیکال سخت­تر است.

تئوری مدرن پورتفو (MPT): این تئوری که توسط آقای مارکویتز ارائه شد بر پایه تنوع بخشی بر دارایی ها سرمایه گذاری شده استوار است. با این کار ریسک نوسانات دارایی ها را که جنس متفاوتی دارند و رفتار متفاوتی نیز از خود نشان می دهند، کاهش می دهد.

مجامع: به اجتماع حداکثری سهامداران یک موسسه در زمان و مکان از پیش تعیین شده و رسمی، مجمع گفته می­شود. مجامع به سه دسته کلی مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی سالیانه و مجمع عمومی فوق العاده تقسیم می شوند.

مجمع عمومی موسس: یک بار برای هر شرکت و در زمان تاسیس آن برگزار می گردد و برای اولین بار مدیران و بازرسان شرکت مشخص شده و روزنامه ای که آگهی های شرکت در آن درج شود، مشخص می­گردد. این مجمع با حضور صاحبان نیمی از سهام شرکت رسمیت یافته و در غیر این صورت حداکثر برای دو نوبت دیگر قابل تمدید است. اگر دو نوبت بعدی نیز به حد نصاب نرسد، موسسین باید عدم تشکیل شرکت را اعلام کنند.

مجمع عمومی عادی سالیانه: پس از مشخص شدن اساسنامه شرکت، همه ساله مجمعی تشکیل می گردد به نام مجمع عمومی عادی سالیانه که در آن صورت های مالی شرکت به تصویب سهامداران می رسد و نسبت به تقسیم سود حاصل شده ی سال مالی تصمیم گیری انجام می گیرد. این مجمع نیز با حضور نیمی از صاحبان سهام رسمیت می یابد و در صورت عدم تشکیل، در نوبت بعدی با حضور هر تعداد از سهامداران رسمیت دارد.

مجمع عمومی فوق العاده: اگر بنا به دلایلی نیاز به تصمیم گیری های مهمی نظیر انحلال یا اعلام ورشکستگی شرکت باشد، خارج از زمان مقرر برای تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، اعلام اطلاع رسانی عمومی جهت دعوت به مجمع صورت می گیرد. این مجمع همان مجمع عمومی فوق العاده است. این مجمع در نوبت اول با حداقل نیمی از سهامداران تشکیل می شود و در صورت عدم تشکیل در نوبت اول، نوبت دوم با حضور ۳/۱ اعضا نیز رسمی است. همچنین کلیه مصوبات با ۳/۲ آرای حاضر به تصویب می رسد.

بازار اولیه: به بازاری که سهام شرکت های بورسی برای اولین بار در آنجا عرضه می گردد، بازار اولیه گویند.

بازار ثانویه: پس از عرضه اولیه سهام در بازار اولیه، می توان آنرا در بازار ثانویه مورد داد و ستد قرار داد در واقع بازاری را که سهام بعد از بار اول خرید و فروش می شود را بازار ثانویه می نامند.

برای ثبت نام در دوره مبانی سرمایه گذاری موفق در بورس کلیک نمایید:

انواع قیمت سهام

قیمت اسمی: قیمت استانداردی است که برای اغلب سهام یکسان است. مثلا در ایران عموما قیمت اسمی سهام ها ۱۰۰۰ ریال یا همان ۱۰۰ تومان در نظر گرفته می شود. این در حالی است که قیمت ذاتی، بازار و… این نماد می­تواند متفاوت از قیمت اسمی آن باشد.

قیمت بازار: قیمتی که بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار ثانویه تعیین می گردد را قیمت بازار گویند.

قیمت ذاتی: قیمت واقعی یک نماد که براساس جریانات نقد آتی آن، مکانیزم عرضه و تقاضا، دارایی های آن موسسه و سایر عوامل تعیین می گردد را قیمت ذاتی گویند.

قیمت دفتری: اگر دارایی های یک موسسه ملاک قیمت گذاری آن قرار گیرد و قیمتی که در زمان خرید دارایی ها در دفاتر مالی آن موسسه ثبت می گردد را در محاسبات لحاظ کنیم، به قیمت بدست آمده ارزش دفتری سهم گوییم.

صف خرید: زمانی که میزان سفارشات برای خرید سهام در قیمت سقف (بالاترین حد مجاز نوسان یک سهم) مقادیر زیادی را در بر بگیرد و عرضه کننده ای نیز حتی در بالاترین قیمت سهام حاضر به فروش آن نباشد، صف خرید به وجود آمده است.

صف فروش: زمانی که به ازای میزان سفارشات فروش یک نماد در کف قیمت (پایین ترین حد مجاز نوسان قیمت در آن روز) هیچ خریداری برای آن نماد وجود نداشته باشد، اصطلاحا گفته می شود صف فروش ایجاد شده است.

تعداد سهام هر موسسه (شرکت یا هلدینگ و…): در زمان انتشار سهام یک شرکت در بازار اولیه، اگر حقوق صاحبان سهام آن شرکت را بر قیمت اسمی سهام (۱۰۰ تومان) تقسیم کنیم، عدد حاصل شده تعداد سهام شرکت را نمایش می دهد. مثلا اگر حقوق صاحبان سهام شرکتی مبلغ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان باشد تعداد کل سهام این شرکت از تقسیم این رقم بر ۱۰۰ تومان بدست خواهد آمد که برابر خواهد شد با ۱۰،۰۰۰،۰۰۰ برگه سهام. (شرکت­ها می توانند به منظور تامین مالی پروژه ها بخشی از این سهام را در بازار اولیه به عموم بفروشند و در واقع در ازای دریافت وجهی با آنها شریک شوند. قیمت این انتشار می تواند با قیمت اسمی سهام متفاوت باشد که عموما بیشتر از آن است.)

صرف سهام: صرف سهام، مبلغی است مازاد بر ارزش اسمی سهام که شرکت در زمان فروش سهام عادی دریافت کرده است. کسر سهام نیز بالعکس این مقوله و در ایران نیز ممنوع است.

افزایش و کاهش سرمایه: منظور از افزایش سرمایه و یا کاهش سرمایه تغییر در تعداد سهام و تغییر مجموع قیمت اسمی سهام شرکت است. این کار به روش های مختلفی انجام می شود؛ مثلا افزایش سرمایه از محل سود انباشته، از محل آورده نقدی سهامداران، سلب حق تقدم در بورس و… . همچنین در شرایط خاص سهامداران شرکت می توانند نسبت به کاهش سرمایه رای دهند.

حق تقدم: اگر شخصی مالک بخشی از سهام یک موسسه باشد و شرکت اقدام به افزایش سرمایه نماید، اگر دیگران سهام منتشره جدید را خریداری کنند، میزان درصد مالکیت آن شخص کاهش می یابد. بنابراین به منظور جلوگیری از وقوع این امر، هر سهامدار به میزان درصد مالکیت خود نسبت به افزایش سرمایه اولویت دارد که به آن حق تقدم گویند و می تواند از آن استفاده کند و یا به فروش رساند.

حجم مبنا: به میزان سهامی که اگر در یک روز و در یک نماد معامله گردد، آن نماد می تواند به اندازه حداکثر میزان نوسان خود افزایش یا کاهش یابد، حجم مبنا گویند. این عدد برای سهام فرابورس و سهامی که از مجمع خارج شده ۱ است؛ یعنی با معامله ۱ برگ سهم قیمت آن می تواند تغییر کند.

سهام شناوری: به آن بخش از سهام غیر مدیریتی که مالکیت آن عموم مردم در بازار سرمایه هستند، سهام شناور می گویند.

قیمت پایانی: به میانگین موزون تمام معاملات یک روز یک نماد، قیمت پایانی گویند که معیار تعیین دامنه نوسان فردای آن سهم است.

*برای آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم بورسی بیشتر بازار سرمایه، می‌توانید به مطلب دیکشنری بورسی موجود در بلاگ مراجعه نمایید.